Hôm nay,  

Vài Suy Nghĩ Về Nền Dân Chủ Ở Mỹ: Nhận Thức Về Tự Do (Bài 2)

19/06/202009:08:00(Xem: 1472)

 

Ở Việt Nam không có dân chủ tự do vì quan chức cướp nhà đất giữa ban ngày; công an bắt người vào đồn đánh chết có thể chỉ vì một tội cỏn con; những nhà đấu tranh bị khủng bố, bắt bớ, tù đày. Ở Mỹ không có dân chủ nhưng đối với đại đa số chỉ là chuyện đọc tin tức rồi cãi nhau trên báo chí, sách vỡ hay bàn ăn, trong cuộc sống hàng ngày vẫn đi làm, đi chơi, đi chợ mà không bị giới hạn nào. Khi nhận thức và nhu cầu về tự do dân chủ khác biệt nhau xa như vậy thì có phải là nhà giàu đứt tay bằng ăn mày đổ ruột, làm sao có thể so sánh giữa một bên đòi quyền cãi nhau rồi xé to sinh chuyện trong khi bên kia tranh đấu tìm quyền sống?

 

Nhiều người sẽ biện hộ rằng dân chủ là tranh luận và bất đồng ý kiến. Dù vậy cộng đồng người Mỹ gốc Việt tuy đấu đá gay gắt về Trump, màu da, di dân, giới tính v.v… nhưng chỉ trong phạm vi tiếng Việt. Giả sử vài phát biểu quá khích trong cộng đồng lại viết bằng tiếng Anh trên blog hay Facebook thì nội dung có thể gây ra bạo loạn với những cộng đồng khác dẫn đến việc hàng quán tiệm ăn bị đốt phá, hay người đi làm bị đuổi việc! Đến khi đó thì nhiều người sẽ tự kiểm duyệt giữ gìn lời ăn tiếng nói, tức là nền dân chủ đã bị sứt mẻ.

 

Không phải chỉ những lý luận hồ đồ hay cực đoan mới bị tấn công. Bà J.K. Rowling tác giả nổi tiếng của tập truyện Harry Potter bị đám cảnh sát tư tưởng đánh tơi bời khi thận trọng trình bày quan điểm của mình về những người chuyển giới. Tổng Biên Tập của tờ New York Times buộc phải từ chức khi cho đăng bài viết của Thượng Nghị Sĩ cánh hữu Tim Cotton về việc huy động quân đội giữ gìn an ninh trong các cuộc biểu tình đập phá gần đây. Câu nói của nhà thơ Voltaire “Tôi không đồng ý với điều bạn nói nhưng tôi sẽ bảo vệ đến chết quyền bạn được nói” ngày nay không còn áp dụng ở Hoa Kỳ (và Tây Âu) bởi vì dư luận cánh hữu hay tả sẽ đánh tơi bời một người bất đồng ý kiến cho đến thân bại danh liệt, tán gia bại sản mà không cần lắng nghe những gì họ nói. Vậy là có kiểm duyệt và khủng bố.

 

Trước đây cánh cấp tiến (liberals – dùng lẫn lộn với cánh tả trong nhiều bài viết) chiếm độc quyền trên báo chí và đại học, một phần vì gồm số đông những nhà trí thức. Nhưng từ ngày có Internet thì thông tin không còn lệ thuộc vào truyền thông dòng chính (mainstream media) mà nảy sinh ra thông tin dòng nghịch (alternative media) trên Facebook và Twitter. Hai dòng chính và nghịch tố cáo lẫn nhau là tung tin giả (fake news) trong cuộc chiến sống còn nhằm triệt hạ đối phương. Thí dụ đơn giản ở Cali, New York đa số dân chúng xem CNN, CNBC (dòng chính) và bầu cho đảng Dân Chủ; trong khi Texas, Oklahoma nhiều người lại theo dõi Fox News (dòng nghịch) lại bỏ phiếu cho đảng Cộng Hòa; ai phe nào thì nghe đài bên đó.

 

Truyền thông hướng dẫn dư luận để từ đó quyết định lá phiếu bầu cử. Chính những tranh cãi trên Twitter và Facebook là phương tiện truyền thông giúp cho Trump thắng cử năm 2016 và làm thay đổi bộ mặt chính trị nước Mỹ. Cho nên khác với mọi Tổng Thống tiền nhiệm Trump khích động chia rẽ chớ không hô hào đoàn kết, và trớ trêu thay thái độ này lại phù hợp với cả cánh tả lẫn hữu vốn chuẩn bị triệt tiêu lẫn nhau. Trump và những người ủng hộ xem cuộc bầu cử năm 2020 là cơ hội cuối cùng để đập tan những âm mưu của cánh tả, giới cấp tiến và chủ trương toàn cầu hóa vốn phá hoại những nền tảng từng xây dựng nước Mỹ vĩ đại. Ngược lại những kẻ chống Trump và phe thân Trump xem năm 2020 là cơ hội không thể đảo ngược để ngăn chận những phá hoại nền trật tự tự do toàn cầu (liberal world order), nhằm sửa đổi những tội lỗi nguyên thủy (nạn nô lệ) khi lập quốc, để triệt tiêu thành phần dân tộc chủ nghĩa và nhằm thay thế mô hình tư bản hiện giờ bằng kiểu mẫu Dân Chủ Xã Hội Bắc Âu. Cho nên ở Mỹ hiện tượng “cuồng Trump” hay “cuồng chống Trump” nên hiểu trong ý nghĩ cuộc chiến văn hóa sống còn này. Nền dân chủ Hoa Kỳ rạn nứt vì không có hòa giải giữa hai quan điểm cực đoan (1).

 

Cho nên cái miệng khi nói cũng quan trọng không kém cái miệng được ăn vì làm run chuyển một chế độ. 

 

***

 

(1) Hiện tượng “cuồng Trump” và “cuồng chống Trump” có thể tạm so sánh với miền Nam trước năm 1975 khi ngoài xã hội và trong nhiều gia đình chia rẽ thù ghét nhau giữa những người theo Việt Nam Cộng Hòa hay Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam.

Ý kiến bạn đọc
23/06/202012:48:01
Khách
Ôn " hạ " quốc nè, ôn đem so sánh "tạm " cuồng trump " và " chống " cuồng trung" với VNCH và mtgpmn thiệt là hỗn láo. Biêt bao người hy sinh cho VNCH sẽ đau lòng! Mong ôn ăn nói đứng đắn hơn khi cầm bút.
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
04/08/202508:43:00
Trong cái nhìn này của Thiền Tông, họ không thấy bất kỳ thành trì giáo lý nào để bảo vệ, vì tất cả chỉ là hóa hiện của tâm, vì vô thường chảy xiết trong từng sát na, đây là nơi họ thấy không Phật, không tâm. Trong cái nhìn này, các Thiền sư nói làm sao cũng đúng: Tức tâm tức Phật. Cũng gọi là đúng. Mà nói: Không tâm, không Phật. Cũng gọi là đúng. Tất cả thế giới này chỉ là các hình ảnh hiện lên trong tâm họ, tất cả thành trì giáo lý chỉ là các niệm, các quan điểm được dựng lên. Hễ bám víu vào là rơi vào sanh tử luân hồi. Khi lìa tất cả, không giữ bất kỳ suy tưởng nào, thì đó là ánh sáng giải thoát.
31/07/202506:52:00
Bài này được dịch để bày tỏ lòng biết ơn tới tất cả những thế hệ tứ chúng trong hơn hai thiên niên kỷ qua đã học thuộc lời Đức Phật dạy, đã truyền lại từ đời này sang đời sau, đã lưu giữ kinh điển, và đã dịch kinh sang hàng chục ngôn ngữ cho nhân loại. Và cũng đặc biệt là chủ đề của nhóm ba bài viết trong này từ vị Tam Tạng Pháp Sư Bhikkhu Sujato. Thế giới đang bước vào cuộc cách mạng rất mới của trí tuệ nhân tạo, AI, một công cụ có nhiều ứng dụng hữu dụng cho gần như mọi mặt của đời sống. Chỉ trong vài giây đồng hồ, AI có thể cho chúng ta những hình ảnh đẹp hy hữu như nghệ thuật nhiếp ảnh, có thể soạn ra các ca khúc xuất sắc trong nhiều thể loại, có thể làm các video thần tốc cho các công ty quảng cáo, và nhiều ứng dụng tuyệt vời khác. Tuy nhiên, có một nơi AI bị cấm vào. Đó là Tàng kinh các về Phật học lớn nhất thế giới hiện nay. Để tìm hiểu lập trường này, dịch giả sẽ dịch ba bài viết sau
27/07/202509:06:00
Nên nghe nhạc, hay không nên nghe nhạc? Nên sáng tác nhạc để cúng dường Tam Bảo, hay không nên? Đôi khi chúng ta lại nhầm lẫn rằng chuyện âm nhạc cúng dường Tam Bảo là tiếp biến văn hóa của Phật Giáo khi vào Trung Hoa và Tây Tạng. Không phải như thế. Nếu đặt câu hỏi theo một cách khác, chúng ta sẽ tiếp cận vấn đề rộng hơn. Thí dụ: nên làm thơ cúng dường Chư Phật, hay không nên, bởi vì thơ cũng là một thể loại nghệ thuật có âm vận réo rắt tuy là ít chất nhạc hơn? Thơ trong một nghĩa nào đó, vẫn là một dạng gần với âm nhạc. Thực tế, Đức Phật là một nhà thơ vĩ đại, ứng khẩu thành thơ trong rất nhiều trường hợp, trong đó thi tập nổi tiếng nhất của ngài là Kinh Pháp Cú.
19/07/202520:38:00
Trump và Epstein là bạn bè thân thiết trong nhiều năm, đặc biệt là vào thập niên 1990. Họ đã cùng nhau tham dự các bữa tiệc, với những video cho thấy cả hai cười đùa và khiêu vũ cùng các cô gái trẻ. Trong một cuộc phỏng vấn với Tạp chí New York năm 2002, Trump đã nói về Epstein như sau: “Tôi đã biết Jeff 15 năm. Anh ấy rất vui tính. Thậm chí còn có người nói rằng anh ấy thích phụ nữ đẹp như tôi, và nhiều người trong số họ là những cô gái trẻ.”
18/07/202500:00:00
Chiếc khăn rằn Nam bộ và lá cờ đỏ sao vàng là hai vật thể ở Việt Nam tưởng chừng như không dính líu gì đến nước Mỹ và cộng đồng người Việt tại Mỹ. Vậy mà hôm nay nó lại được tôi đưa vào bài viết này một cách mà chính tác giả cũng không ngờ và chưa bao giờ nghĩ tới. Ban đầu tôi định quên nó đi vì nghĩ rằng không đáng để tôi quan tâm. Nhưng thực tế câu chuyện đã làm tôi ít nhiều khó chịu và suy nghĩ, khi viết ra tôi sẽ được nhẹ lòng. Dầu sao, đây cũng là một khía cạnh trong sinh hoạt rất phức tạp của cộng đồng người Việt ở Mỹ và là kinh nghiệm bản thân, tôi thấy cần và muốn chia sẻ với mọi người. Sự việc xảy ra vào tháng 5 năm 2025 khi tôi về Việt Nam thăm thân nhân, đi du lịch và chụp hình như thông lệ từ nhiều năm nay.
15/07/202509:22:00
Bạn có thể ngưng đọc một phút và tự nhủ rằng "Không biết" thì tất cả trong tâm bạn sẽ sạch trơn, sẽ không có xanh đỏ tím vàng, sẽ không còn buồn vui hờn giận, sẽ không còn dấu vết Nam Tông hay Bắc Tông, sẽ không còn dấu vết biện biệt thiện với ác, sẽ không còn ranh giới đúng với sai nữa, và Tâm Không đó chính là một bước để vào Gương Tâm trong trẻo, không do tạo tác, không hiển lộ từ ba cây lau nào hết. Nếu bạn thường trực sống với tâm không biết, bạn sẽ hiểu các Thiền ngữ để lại trong kinh sách Thiền Tông.
12/07/202515:12:00
Kinh Phật thường nói rằng chúng ta đang sống trong nhà lửa. Nghĩa là, hiểm họa liên tục, không có gì bình an. Và phải lo tìm đường giải thoát. Lời Phật dạy không đơn giản có ý nói rằng hãy rời nơi này để qua nơi khác. Không đơn giản như thế. Bởi vì chuyện dời đổi không gian và thời gian không cứu được chúng ta, khi còn danh sắc này, còn thân tâm này.
11/07/202509:36:00
“Thuật ngữ "gaslighting", mô tả một loại thao túng tâm lý. Nó làm cho những người bị nhắm đến trở nên mất phương hướng đến mức họ bắt đầu nghi ngờ bản thân, trở nên bối rối và đặt câu hỏi về nhận thức của chính mình ở thực tại. Các nhà tâm lý học cho biết khi hiện tượng “gaslighting” xảy đến, nạn nhân không chỉ bắt đầu phủ nhận sự thật mà còn bắt đầu chấp nhận thực tại sai lầm của kẻ đang thao túng họ.”
11/07/202500:00:00
Về mặt pháp lý, trở thành công dân Hoa Kỳ là một quy trình được định nghĩa rõ ràng qua giấy tờ, nơi sinh hoặc thủ tục nhập tịch. Nhưng trong sâu thẳm tâm trí của chính người dân nơi đây, có một “tiêu chuẩn” vô hình khác đang âm thầm tạo ra một ranh giới ngầm về việc ai mới thực sự được xem là “dân Mỹ đúng nghĩa.” Nhiều nghiên cứu tâm lý học đã phơi bày một thực tế đáng suy ngẫm: một thành kiến phổ biến và mạnh mẽ đang gắn liền “chất Mỹ” với đặc điểm da trắng và việc nói tiếng Anh.
11/07/202500:00:00
Bất chấp những chỉ trích gay gắt và cảnh báo về gánh nặng nợ công khổng lồ, dự luật cải tổ thuế và ngân sách của Tổng thống Donald Trump vẫn được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua… chớp nhoáng. Điều này khiến nhiều không khỏi thắc mắc: Tại sao các nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa lại thể hiện lòng trung thành gần như tuyệt đối với Trump, với số phiếu chống chỉ đếm trên đầu ngón tay?
“Đây là quan điểm của người viết, không nhất thiết là quan điểm của Việt Báo.”
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.