Hôm thứ Bảy vừa qua, Washington D.C., thủ đô Hoa Kỳ đã chứng kiến một cuộc diễn binh quy mô lớn nhân dịp kỷ niệm 250 năm thành lập quân đội Hoa Kỳ, đồng thời cũng là sinh nhật lần thứ 79 của Tổng thống Trump.

“Tự do của chúng ta dựa vào tự do báo chí, và điều đó không thể bị giới hạn mà không bị đánh mất". "Our liberty depends on the freedom of the press, and that cannot be limited without being lost." - Thomas Jefferson (Tổng thống thứ ba của Hoa Kỳ) Câu nói ấy, của cố Tổng thống Hoa Kỳ Thomas Jefferson, vẫn vang vọng như một nguyên tắc bất di bất dịch của bất kỳ nền dân chủ nào còn giữ được phẩm cách. Bởi lẽ, khi báo chí e sợ quyền lực, khi tiếng nói công luận bị dìm xuống bởi lợi nhuận hay sự dè chừng chính trị, thì dân chủ cũng bắt đầu trượt khỏi đường ray của chính mình.

Vào Thứ Bảy này, thủ đô Washington D.C. sẽ tổ chức một cuộc duyệt binh lớn để mừng 250 năm ngày thành lập Lục Quân Hoa Kỳ – trùng đúng ngày sinh nhật lần thứ 79 của tổng thống Donald Trump. Nhưng không chỉ có xe tăng, quân nhạc và pháo hoa, cùng lúc đó sẽ có hàng ngàn cuộc biểu tình nổ ra khắp nước Mỹ, với một thông điệp rất rõ ràng: "Chúng tôi không muốn một vị vua." Nếu có ý định tham dự cuộc biểu tình No Kings một cách hiệu quả và an toàn, bạn đọc nên ghi danh tham gia tại trang chính thức của chiến dịch biểu tình hoặc qua các tổ chức vận động tại địa phương. Trang chính của No Kings: truy cập NoKings.org, vào mục Attend (tham dự) hoặc Find an event near you (tìm một cuộc biểu tình gần bạn) để xem danh sách sự kiện theo từng khu vực. Trang này cung cấp bản đồ tương tác giúp bạn chọn và ghi danh rõ địa điểm mình muốn tham gia. Và nhớ rằng biểu tình ôn hoà ở nơi công cộng (đường phố, vỉa hè, công viên) là quyền được Tu Chính án thứ nhất bảo vệ.

Lễ nhậm chức lần hai của Trump không giống với bất kỳ lễ nhậm chức nào trước đây. Thay vì kêu gọi đoàn kết dân tộc như truyền thống, Trump chỉ trích mạnh mẽ chính quyền Biden, nhấn mạnh rằng nước Mỹ dưới thời ông Biden đã rơi vào tình trạng "sụp đổ." Bài phát biểu của tân tổng thống mang đậm phong cách vận động tranh cử, tập trung vào các chính sách cụ thể thay vì những thông điệp ý nghĩa quốc gia truyền cảm hứng hay lời cảm ơn đến người tiền nhiệm. Điều này phản ánh tính cách lãnh đạo đặc trưng của Trump: không ngại đối đầu và luôn đặt bản thân làm trung tâm.

Các số liệu gần đây cho thấy những thách thức mà nhà lãnh đạo Trung Quốc phải đối mặt để phục hồi kinh tế cho năm 2025, khi quan hệ thương mại với thị trường xuất khẩu lớn nhất của Trung Quốc có thể xấu đi cùng lúc mức tiêu thụ trong nước vẫn sụt giảm. Và thật sự thì nền kinh tế Trung Quốc tệ đến mức nào? Việc đặt câu hỏi này ngày càng trở nên hợp lý khi Trung Quốc đang đối mặt với tình trạng sản xuất trì trễ và tiền tệ mất giá kéo dài trong những năm gần đây. Đặc biệt, chính quyền Bắc Kinh dường như không muốn công khai toàn bộ thực trạng.

Nam Hàn đã trải qua một buổi tối đầy biến động khi Tổng thống Yoon Suk Yeol đưa ra quyết định gây tranh cãi nhất trong nhiệm kỳ của mình: ban bố lệnh thiết quân luật. Phải chăng đây là chiến thuật sử dụng nỗi sợ hãi để đạt được mục tiêu chính trị? Và thiết quân luật ở Hàn Quốc? Nơi mà người dân đã sống trong một nền dân chủ hiện đại từ những năm 1980, và hầu như đã quen sống với sự đe dọa từ phương Bắc.

Đội Los Angeles Lakers vừa công bố kết quả cuộc thi tuyển nghệ thuật “Lakers In The Paint - 2023-2024”, nhằm vinh danh mười nghệ sĩ da màu từ khắp khu vực Los Angeles như một phần của chương trình nghệ thuật thường niên của đội nhằm ghi nhận, hỗ trợ và nâng cao tinh thần cho các nghệ sĩ đến từ các cộng đồng thiểu số. Trong mười họa sĩ trúng tuyển, có hai họa sĩ gốc Việt, gồm họa sĩ Ann Phong và Michael Trần Thế Khôi, và 8 họa sĩ từ các cộng đồng đa dạng Abby Aceves, Estefania Ajcip, Jessica Taylor Bellamy, Daryll Cumbie, Derick Edwards, Megan Gabrielle Harris, Marlon Ivory, Larry Li

Niềm tin của công chúng vào hệ thống giáo dục Hoa Kỳ đang ở mức thấp kỷ lục. Theo một cuộc thăm dò gần đây của Gallup, chỉ có 36% người Mỹ tin tưởng vào giáo dục đại học, hay một trong ba người trả lời cuộc thăm dò cho biết họ “có ít hoặc không có niềm tin” vào hệ thống giáo dục Hoa Kỳ 4 năm. Điều này trái ngược hoàn toàn với một cuộc thăm dò năm 2015, khi 57% những người được khảo sát cho biết họ “khá” tin hoặc “rất” tin tưởng vào con đường “thiêng liêng” này.

Không ai biết chắc khi nào một đế chế sẽ sụp đổ. Chẳng ai có thể xác định chính xác thời điểm Đế chế La Mã, Bồ Đào Nha, Ottoman hay Anh kết thúc. Trong bài thơ "Waiting for the Barbarians", nhà thơ Hy lạp Constantine P. Cavafy nhiều lần khẳng định rằng những kẻ man rợ sẽ đến hôm nay. Người ta chờ đợi, như thể đây là chuyện thường nhật như việc một công ty sẽ phá sản, hay một buổi lễ ra trường vậy. Nhưng một đế chế thì sao? Liệu vào thời của mình, nhà thơ Hy Lạp Cavafy có thuộc về một đế chế nào đáng để gọi là đế chế không?

Người Mỹ hiện không đặt nhiều niềm tin vào nước Mỹ. Hoặc ít nhất là không tin vào các thể chế của nó. Theo hai cuộc thăm dò ý kiến của Gallup gần đây (2022 và 2023), niềm tin của công chúng Mỹ vào các thể chế đang ở mức thấp nhất từ trước đến nay. Sự sụt giảm này đáng lo ngại bởi lòng tin là yếu tố thiết yếu cho một xã hội lành mạnh. Cuộc thăm dò của Gallup cho thấy mức sụt giảm niềm tin đáng kể vào các thể chế quan trọng như niềm tin vào Tòa Án Tối Cao (giảm 11%), niềm tin vào chức Tổng Thống (giảm 15%). Niềm tin cũng giảm ở các lĩnh vực khác, bao gồm hệ thống y tế, ngân hàng, cảnh sát, trường học và truyền thông báo chí.