Bạn,
Miền núi tỉnh Bình Thuận, tỉnh cực nam của miền Trung, là nơi tập trung nhiều cư dân thuộc các sắc tộc thiểu số, và dọc theo dãy núi huyện Bắc Bình của tỉnh Bình Thuận, có rất nhiều người sống bằng nghề rừng, một nghề được dân gian xếp vào loại nghề gian khổ nhất qua câu “nhất phá sơn lâm, nhì đâm hà bá”. Để phá sơn lâm, người thợ rừng phải vào tận các khu thâm sơn để hành nghề. Đặc biệt tại huyện nói trên, có một địa điểm thu hút đông thợ rừng. Đó là vùng núi có tên là Đá Chát, núi này có một xóm thợ rừng nằm giữa mênh mông rừng và núi đá. Một phóng viên báo Tuổi Trẻ đã đến thăm xóm thợ rừng và ghi nhận như sau qua đoạn ký sự dưới đây.
Miền núi tỉnh Bình Thuận, tỉnh cực nam của miền Trung, là nơi tập trung nhiều cư dân thuộc các sắc tộc thiểu số, và dọc theo dãy núi huyện Bắc Bình của tỉnh Bình Thuận, có rất nhiều người sống bằng nghề rừng, một nghề được dân gian xếp vào loại nghề gian khổ nhất qua câu “nhất phá sơn lâm, nhì đâm hà bá”. Để phá sơn lâm, người thợ rừng phải vào tận các khu thâm sơn để hành nghề. Đặc biệt tại huyện nói trên, có một địa điểm thu hút đông thợ rừng. Đó là vùng núi có tên là Đá Chát, núi này có một xóm thợ rừng nằm giữa mênh mông rừng và núi đá. Một phóng viên báo Tuổi Trẻ đã đến thăm xóm thợ rừng và ghi nhận như sau qua đoạn ký sự dưới đây.
Cái xóm chỉ có hơn 30 chiếc lán quầy quây quần bên khe suối cạn nhưng không bao giờ vắng người. Cứ tốp người này về dưới làng, lại có tốp khác lên thế chỗ. Anh Phước dẫn đường cho chúng tôi nói: Mỗi lán đều là của chung. Chúng tôi ghé vào lán của ông già Tam, tuy đã ngoài 60 tuổi nhưng trông ông vẫn còn rất quắc thước. Chiếc sạp tre chỗ ông ngồi lên nước bóng lưỡng, dưới bờ suối, bà Tằm đang nhóm bếp chuẩn bị cơm chiều. Bếp được kê bằng ba cục, đá tảng. Tôi nhìn quanh khu tán, có đầy đủ mọi thứ rau quả tươi như một mảnh vườn. Chen trong kẽ đá hai bên bờ suối là hai cây đu đủ, một khóm rau thơm trồng bên cạnh bếp, mấy cây ớt mọc cạnh bụi màu trước lán. Chiều xuống, tốp thợ từ trong rừng sâu lục tục kéo về.
Chiều trên núi xuống thật nhanh, những phụ nữ Chăm đi gom lá rừng về un đống lửa đuổi muỗi. Mấy cậu bé dắt bò xuống khe suối cho uống nước. Xe bò là phương tiện duy nhất đề chuyên chở cây gỗ về xuôi. Ghé lại quán của bà già người Chăm, câu chuyện của những người thợ rừng bên chiếc bàn ghép bằng mảnh tre đang xoay quanh chuyện người K’Ho xã Phan Điền đi săn và bắn cả gà của bà con xóm mình ở đây. Quán nhưng không khác một mối tình nào. Đây là nơi duy nhất cung cấp kẹo, món được nhiều người thích, bánh ngọt và cả rượu, mồi nhậu cho người thợ rừng. Đây là xóm nghỉ chân của thợ rừng. Sáng, từ xóm này họ ra rừng đốn củi hầm than hoặc xẻ gỗ, chiều về lại lán trại nghỉ ngơi cơm nước. Trong giờ trưa cả xóm vắng hoe, chỉ có người già ở lại trong lán. Một thanh niên người Chăm nói: Anh lên đây mùa này núi còn vắng đó, đến mùa mưa khu vực lũng núi Đá Chát này nhiều người lắm. Anh giải thích thêm: Thật ra mùa khô mới thích hợp với nghề trong rừng nhưng vì mùa mưa giá bán than cao hơn mùa khô (mùa mưa khó hầm than hơn) nên người ta đưa nhau vào rừng.
Nghề đốt than hay còn gọi là hầm than được xếp vào loại nghề chẳng đặng đừng vì rất cực nhọc. Ông Ỏn mới xấp xỉ 40 nhưng trong như người ngoài 50 tuổi, nói về cái nghề mà mình đã gắn bó từ hồi còn leo một hơi qua hai gộp núi, nói làm cái nghề này không bao giờ khá lên nổi. Hầm than bây giờ phải vào rừng sâu mới có cây chắc gỗ. Hạ cây, đào hầm, đốt, lấp để có một mẻ than rừng cũng mất gần nửa tháng. Hầm xong than lại cất công gánh từ núi về chợ bán. Dân vùng Phan Rí Cửa-Tuy Phong, Bình Thuận, làm nghề biển, nhiên liệu đốt dùng toàn than rừng của người dân ở các xã gần núi đem về. Một gánh than đem về chợ cũng mất nửa ngày đường. Mấy năm gần đây rừng ngày càng hết cây.
Bạn,
Cũng theo ghi nhận của báo Tuổi Trẻ, địa phương đã ra thông báo cấm chặt cây rừng làm củi, than. Những người thợ than chỉ biết hầm những cây nhỏ tạp. Nhiều khi không gặp chỗ cây tốt, một lò than hầm hai bao gạo là quý lắm rồi. Còn những người thợ gỗ thì gian nan hơn, vì đường vào trại gỗ thì xa vời vợi, xa xóm thợ giữa rừng đến mấy dãy núi tận đi nửa ngày đường. Với những người thợ gỗ, xóm thợ giữa rừng là điểm hẹn của ra đi và trở về.
Gửi ý kiến của bạn
