Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Phan Thanh Giản

4/22/201600:01:00(View: 6703)
PHAN THANH GIẢN
(1796 -1867)
.
Phan Thanh Giản, hiệu Lương Khê, biệt hiệu Mai Xuyên, quê huyện Ba Tri, tỉnh Vĩnh Long. 
.
    Năm 1825, ông đậu Cử nhân. Năm 1826, đỗ Tiến sĩ thời vua Minh Mạng. Ông làm quan trải ba triều: Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức.
- Dưới triều Minh Mạng, ông giữ các chức vụ: Lang trung bộ Hình (1827), Tham hiệp tỉnh Quảng Bình (1828). Kinh lược trấn Tây (1835), Tuần phủ Quảng Nam (1836)... 
.
- Dưới triều Thiệu Trị, ông làm Phó đô ngự sử Đô sát viện.
.
- Dưới triều Tự Đức: Ông giữ chức Thượng thư bộ Lại (1849). Năm 1850, ông vào trấn nhậm miền Tây Nam Kỳ cùng với Nguyễn Tri Phương, sau đó, làm Kinh lược sứ Nam Kỳ. Năm 1856-1859, vua cử ông làm Chánh tổng quốc sứ quán, chỉ đạo biên soạn: Khâm định việt sử thông giám cương mục.  
  .
     Ngày 5-6-1862, ông và Lâm Duy Hiệp ký hoà ước Nhâm Tuất tại Sài Gòn, giao 3 tỉnh miền Đông Nam kỳ: Biên Hòa, Gia Định, Định Tường cho Pháp, triều đình phải bồi thường chiến phí cho Pháp và Tây Ban Nha là 4 triệu piastre. 
    Năm 1863, vua Tự Đức cử ông làm trưởng phái đoàn cùng Phạm Phú Thứ và Nguỵ Khắc Đản sang Pháp để điều đình chuộc lại 3 tỉnh miền Đông Nam kỳ nhưng Pháp không đồng ý.       
.
    Khi ông về nước, vua Tự Đức bổ nhiệm chức Kinh lược sứ Vĩnh Long. Ông điều đình với Pháp để giữ lại 3 tỉnh miền Tây nhưng không kết quả. Pháp còn chuẩn bị chiếm cả Hà Tiên và An Giang. 
.
    Ngày 20-6-1867, Pháp đánh chiếm Vĩnh Long, còn gửi thư yêu cầu ông bảo các quan thủ thành An Giang và Hà Tiên buông súng đầu hàng. Trước sức mạnh quân sự áp đảo của Pháp, nghĩ không thể giữ nổi An Giang và Hà Tiên, nếu đánh vẫn bị thua mà dân chúng bị chết chóc khổ sở, ông quyết định trao thành, yêu cầu Pháp bảo đảm an toàn cho dân chúng?! Thế là chỉ trong 5 ngày (20-24 tháng 6-1867), Pháp chiếm trọn 3 tỉnh miền Tây không tốn một viên đạn. 
.
    Sau khi thành mất, ông tuyệt thực suốt 17 ngày, dặn dò con cháu không được làm tay sai cho Pháp! Ông uống thuốc độc quyên sinh ngày 4-8-1867, hưởng thọ 72 tuổi. Ông mất, đồng bào ngậm ngùi thương tiếc; nhưng triều đình Huế lại khinh bỉ vì một quan lớn, giặc tới chưa đánh mà đã khiếp nhược đầu hàng?!.
 .
Ông đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị: Việt sử thông giám cương mục (chủ biên); Minh Mệnh chính yếu (chủ biên); Tây phù nhật ký; Lương Khê thi thảo; Sứ Thanh thi tập...  
 .
 *- Thiết nghĩ: Cuộc đời Phan Thanh Giản đã ở trong bối cảnh phức tạp và ngặt nghèo của lịch sử. Đối với những nhân vật này, việc đánh giá và bình luận gặp rất nhiều khó khăn vì có rất nhiều ý kiến trái ngược nhau. 
.
     Phan Thanh Giản, Lâm Duy Hiệp đã ký hòa ước Nhâm Tuất năm 1862, dâng 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ cho Pháp. Tiếp đến, ông là Kinh lược sứ lại đầu hàng giặc khi chúng đánh tỉnh Vĩnh Long, rồi nộp thành cho giặc, còn viết thư bảo quan Tổng đốc ở mấy thành khác dâng thành cho Pháp. Vì thế rất khó bào chữa cho ông?! Nhìn chung, đồng bào miền Nam mến mộ ông, họ biết ông là người liêm khiết, yêu nước thương dân. Họ luôn ghi nhớ ông nói: “Tôi không bao giờ chịu sống trong thành mà trên nóc có lá cờ tam tài”. 
.
     Muốn đánh giá chính xác về ông phải dựa trên thực tế đời sống và những tài liệu về đất nước và dân tộc có liên hệ đến ông. Nên xét rạch ròi, thẳng thắn để có kết luận thật công bằng là công hay tội. 
    Tôi nghĩ rằng: Ông không phải người tham sống sợ chết, nếu sau khi dâng thành cho Pháp, ông vẫn sống để vinh thân phì gia thì đáng trách nhưng ông đã quyên sinh, tức là đã giũ sạch những lỗi lầm nếu có?!. 
.
Cảm niệm: Phan Thanh Giản
 .
Phan Thanh Giản, có tội hay công?!
Đi Pháp điều đình, thấp thỏm lòng!
Sáu tỉnh Nam kỳ, nghèo ngặt mất?!
Một thân Kinh lược, não nùng vong!
Độc len lỏi, quẩn quanh tâm nhĩ
Hồn vấn vương, lưu luyến núi sông!
Quả đất đang quay, ngưng tức tưởi!
Tội công lẫn lộn, nghẹn ngào trông?!!!
.
Nguyễn Lộc Yên  

.
.

Print
Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
1234567Next PageLast Page

Sky River Casino vô cùng vui mừng hào hứng tổ chức chương trình Ăn Tết Nguyên Đán với những giải thưởng thật lớn cho các hội viên Sky River Rewards. Chúng tôi cũng xin kính chúc tất cả Quý Vị được nhiều may mắn và một Năm Giáp Thìn thịnh vượng! Trong dịp đón mừng Năm Mới Âm Lịch năm nay, 'Đội Múa Rồng và Lân Bạch Hạc Leung's White Crane Dragon and Lion Dance Association' đã thực hiện một buổi biểu diễn Múa Lân hào hứng tuyệt vời ở Sky River Casino vào lúc 11:00 AM ngày 11 Tháng Hai. Mọi người tin tưởng rằng những ai tới xem múa lân sẽ được hưởng hạnh vận.

Theo một nghiên cứu mới, có hơn một nửa số hồ lớn trên thế giới đã bị thu hẹp kể từ đầu những năm 1990, chủ yếu là do biến đổi khí hậu, làm gia tăng mối lo ngại về nước cho nông nghiệp, thủy điện và nhu cầu của con người, theo trang Reuters đưa tin vào 8 tháng 5 năm 2023.

(Tin VOA) - Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vào ngày 13/9 ra thông cáo lên án Việt Nam tiếp tục lạm dụng hệ thống tư pháp để áp đặt những án tù nặng nề với mục tiêu loại trừ mọi tiếng nói chỉ trích của giới ký giả. Trường hợp nhà báo tự do mới nhất bị kết án là ông Lê Anh Hùng với bản án năm năm tù. RSF bày tỏ nỗi kinh sợ về bản án đưa ra trong một phiên tòa thầm lặng xét xử ông Lê Anh Hùng hồi ngày 30 tháng 8 vừa qua. Ông này bị kết án với cáo buộc ‘lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước’ theo Điều 331 Bộ Luật Hình sự Việt Nam

Từ đầu tuần đến nay, cuộc tấn công thần tốc của Ukraine ở phía đông bắc đã khiến quân Nga phải rút lui trong hỗn loạn và mở rộng chiến trường thêm hàng trăm dặm, lấy lại một phần lãnh thổ khu vực đông bắc Kharkiv, quân đội Ukraine giờ đây đã có được vị thế để thực hiện tấn công vào Donbas, lãnh phổ phía đông gồm các vùng công nghiệp mà tổng thống Nga Putin coi là trọng tâm trong cuộc chiến của mình.

Tuần qua, Nước Mỹ chính thức đưa giới tính thứ ba vào thẻ thông hành. Công dân Hoa Kỳ giờ đây có thể chọn đánh dấu giới tính trên sổ thông hành là M (nam), F (nữ) hay X (giới tính khác).

Sau hành động phản đối quả cảm của cô trên truyền hình Nga, nữ phóng viên (nhà báo) Marina Ovsyannikova đã kêu gọi đồng hương của cô hãy đứng lên chống lại cuộc xâm lược Ukraine. Ovsyannikova cho biết trong một cuộc phỏng vấn với "kênh truyền hình Mỹ ABC" hôm Chủ nhật: “Đây là những thời điểm rất đen tối và rất khó khăn và bất kỳ ai có lập trường công dân và muốn lập trường đó được lắng nghe cần phải nói lên tiếng nói của họ”.

Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam cử hành Ngày Quốc tế Nhân Quyền Lần Thứ 73 và Lễ Trao Giải Nhân Quyền Việt Nam lần thứ 20.

Sau hơn 30 năm Liên bang Xô Viết sụp đổ, nhân dân Nga và khối các nước Đông Âu đã được hưởng những chế độ dân chủ, tự do. Ngược lại, bằng chính sách cai trị độc tài và độc đảng, Đảng CSVN đã dùng bạo lực và súng đạn của Quân đội và Công an để bao vây dân chủ và đàn áp tự do ở Việt Nam. Trích dẫn chính những phát biểu của giới lãnh đạo Việt Nam, tác giả Phạm Trần đưa ra những nhận định rất bi quan về tương lai đất nước, mà hiểm họa lớn nhất có lẽ là càng ngày càng nằm gọn trong tay Trung quốc. Việt Báo trân trọng giới thiệu.

Tác giả Bảo Giang ghi nhận: “Giai đoạn trước di cư. Nơi nào có dăm ba cái Cờ Đỏ phất phơ là y như có sự chết rình rập." Tại sao vậy? Để có câu trả lời, mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của nhà văn Tưởng Năng Tiến.

Người cộng sản là những “kịch sĩ” rất “tài”, nhưng những “tài năng kịch nghệ” đó lại vô phúc nhận những “vai kịch” vụng về từ những “đạo diễn chính trị” yếu kém. – Nguyễn Ngọc Già (RFA).. Mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của phó thường dân/ nhà văn Tưởng Năng Tiến để nhìn thấy thêm chân diện của người cộng sản.
1234567Next PageLast Page
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.