Mười hai ngày nữa là bầu cử tổng thống. Có nhiều nơi đã tổ chức cho bầu sớm rồi cho người bận trong ngày 2 tháng 11, như ở Florida. Cử ri xin bầu khiếm diện phiếu đã gởi về tới tay, có thể chọn mặt gởi vàng và có thể gởi đi cho ban tổ chức bầu cử rồi. Và truyền thông đại chúng, cụ thể là báo chí, không ít cơ quan đã công khai tuyên xưng lập trường của mình, ủng hộ Bush (7 tờ); Kerry (8 tờ) tính đến ngày 18/10.
Chẳng những sự chọn lựa của cử tri Mỹ ảnh hường đến việc nước chuyện dân Mỹ trong 4 năm tới, mà còn ảnh hưởng toàn cầu nữa. Đối ngoại, về an ninh thế giới, Mỹ sẽ tiên hạ thủ vi cường (pre-emptive) đối với khủng bố; hay Mỹ sẽ ra tay khi có sự chờ cuộc "trắc nghiệm" (global test) đồng thuận của các nước lớn. Một nước Mỹ đơn phương quyết định các khủng hoảng thế giới có liên quan đến Mỹ hay một nước Mỹ quyết định theo ý kiến đa phương của nhiều nước trong Hội đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc.Về giao thương, kinh tế toàn cầu sẽ tiếp tục tiến trình nếu Bush thắng và khuynh hưóng bảo vệ mậu dịch sẽ phát triển với Kerry.
Ván bài của hai ứng cử viên cũng đã lật ngửa. Đây tới ngày bầu cử hai ứng cử viên cũng chỉ phát huy đề tài sở trường của mình và tấn công sở đoản của đối phương thôi. Cuộc vận động tranh cử chỉ gom lại tại khoảng 3 tiểu bang ngang ngửa, Florida, Pennsylvania, Ohio. Nơi đây mỗi lá phiếu đều rất quan trọng để ứng cử viên được nhiều phiếu quần chúng sẽ hốt trọn phiếu cử tri đoàn, có thể tạo lại trường hợp Florida năm ngày 2000 trong cuộc bầu cử 2004.
12 ngày trước ngày bầu cử người ta thấy TNS Kerry thắng tranh luận ba kỳ, nhưng không đắc nhân tâm của những cử tri chắc sẽ đi bầu. Thăm dò của Washungton Post cho biết Bush được 51%, và Kerry 46%. Thăm dò của Gallup, CNN, USA Today, Bush dược 52% và Kerry 44%. Nhưng hy vọng thắng của Bush chưa chắc vì sai số thăm do ø+/ -3%, nên tỷ lên chêng lệch sát nhau quá. Bush đã dẫn đầu trở lại như trước khi ba cuộc tranh luận xảy ra. Nhưng qua 20 cuộc thăm dò của Gallup từ ngày TNS Kerry coi như sẽ là ứng cử viên đối lập của Bush, không kỳ nào Kerry vọt qua đưọc Bush, tỷ lệ lớn hơn sai số thăm dò. Và lịch sử đối chiếu của thăm dò của Gallup cho thấy, qua 8 tổng thống có tranh luận truyền hình, vị nào qua cuộc tranh luận thứ ba, tỷ lệ ủng hộ của cử tri chắc đi bầu cứ tăng dần, vị ấy sẽ đắc cử. Và lịch sử bầu cử Mỹ cũng chỉ rõ, tổng thống đương nhiệm nào tái ứng cử, tỷ lệ ủng hộ trong vài tuần trưóc ngày bầu cử trên 50% sẽ tái đắc cử.
Cuộc bầu cử 2004 có sắc thái đặc biệt. Một, chưa có một thế hệ nào có cuộc bầu cử mà hai ứng cử viên đeo sát nhau quá lâu như vậy.Hai, ứng cử viên lập trường chia rẽ sâu sắc: Bush hữu khuynh và Kerry tả khuynh cao độ. Báo Pháp mô tả Xanh Đỏ rõ ràng. Tinh lý của Cộng Hoà và Dân Chủ bộc lộ rõ. Vai trò của tư nhân là chủ đạo của Cộng Hoà đối kháng với vài trò của Nhà Nước là chủ đạo của Dân Chủ. Sự đối kháng thấy rõ trong chương trình của Bush và Kerry trong các vấn đề nội trị: an sinh xã hội, y tế, giáo dục. Về an ninh Mỹ để đối phó vói kẻ thù khủng bố, tiên hạ thủ vi cưòng (pre-emptive strike) hay phải chờ một cuộc trắc nghiệm (global test) của các cường quốc. Cử tri phải tự mình tìm câu trả lời cho mình để chọn lựa Bush Cộng Hoà Bảo Thủ hay Kerry Dân Chủ Cấp tiến. Ba, trước đây có 14 tiểu bang ngang ngửa, càng gần ngày bầu cử cằng thu gom lại còn 6 và còn 12 ngày nữa thì còn 3: Florida, Pennsylvania, Ohio.. Người ta nhận thấy Ohio thường là hàn thử biểu thắng cử tổng thống Mỹ. Nên hai ứng cử viên đang dồn nhân tài vật lực còn lại để vận động tại 3 tiểu bang chiến trường này. Bốn, từ đây đến ngày bầu cử Kerry còn từ 15 dến 25 triệu quảng cáo truyềøn hình tranh cử; Bush còn khoảng 10 triệu đến 20 triệu. Bush nói có 1.2 triệu người tình nguyệïn. Kerry lại có nhiều nhóm quyền lợi đặïc biệt vận động cho Oâng. Năm, số cử tri ghi danh bầu cử kỳ này cũng rất cao. Một cử tri là Dân biểu Pat Teri (Cộng Hoà, Ohio) nói Oâng đã sống ở đây quê nhà từ khi sáu tuổi nhưng chưa bao giờ Oâng thấy người ta gõ của từng nhà để vận động bầu cử tổng thông như kỳ này. Và báo Times cũng nói chưa bao giờ ngưòi Mỹ ở hải ngoại chú ý cuộc bầu cử ở nước nhà như kỳ này. Có 4 triệu 400 ngàn người Mỹ từ Pháp đến Venezuela, qua Thái Lan, khắp năm châu bốn biển đang làm tất cả những gì có thể làm được để có tên trong danh sách cử tri. Hai Đảng Cộng Hoà, Dân Chủ nỗ lực tổ chức và vận động. Hai người con gái của hai ứng cử viên ôm máy dùng xa lộ Internet để kiếm từ lá phiếu cho thân phụ mình.
Chẳng những sự chọn lựa của cử tri Mỹ ảnh hường đến việc nước chuyện dân Mỹ trong 4 năm tới, mà còn ảnh hưởng toàn cầu nữa. Đối ngoại, về an ninh thế giới, Mỹ sẽ tiên hạ thủ vi cường (pre-emptive) đối với khủng bố; hay Mỹ sẽ ra tay khi có sự chờ cuộc "trắc nghiệm" (global test) đồng thuận của các nước lớn. Một nước Mỹ đơn phương quyết định các khủng hoảng thế giới có liên quan đến Mỹ hay một nước Mỹ quyết định theo ý kiến đa phương của nhiều nước trong Hội đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc.Về giao thương, kinh tế toàn cầu sẽ tiếp tục tiến trình nếu Bush thắng và khuynh hưóng bảo vệ mậu dịch sẽ phát triển với Kerry.
Và còn hai tuần nữa đến ngày bầu cử, vào ngày Chủ Nhựt 17/ 10 báo chí cũng lật ngửa lá bài của mình, tuyên xưng lập trường sẽ ủng hộ ai. Sơ khởi đã ghi nhận được. Uûng hộ Bush có báo Chicago Tribune, Dallas Morning News,Indianapolis Star, Fort Worth Star Telegramm, Grand Rapids (Mich) và Richmond và Times-Dispatch. Uûng hố Kerry có báo Boston Globe, Minneapolis Star Tribune, New York Times, Miami Herald, Kansas City (Mo) Star, St Peterbburg (Fla) Times, Akron (Ohio) Beacon Journal, Florida Today, và Fort Lauderdale Sun Sentinel. Không ủng hộ ai cả có Tampa Tribune.
Sẽ thiếu sót nếu không nói đến những nhân vật có thế lực của hai đảng. TĐ Jeb Bush ở Florida tuyên bố sẽ không ứng cử tổng thống. Cộng hoà muốn kéo dài thắng lợi hơn 20 năm để xoá đi lập trường Nhà Nước "chủ đạo" của Dân Chủ. Cộng Hoà đang kiểm soát Lập Pháp 21 tiểu bang; Dân Chủ 17, và 17 tiểu bang khác hai bên chia nhau kiểm soát. Chĩ có Tiều bang Nebraska một viện Quốc Hôị và không theo đảng nào.
Sau cùng, cử tri người Mỹ gốc Việt thấy Chiến tranh VN chạm nọc Kerry nhiều hơn Bush. Bush bị TNS Kerry chê ỷ con ông cháu cha trốn vào Không Quân Vệ binh làm lính kiểng, bị ký giả O'Reilly "chơi". Oâng này đang hỏi Bush về chiến tranh Iraq, bèn chêm vô một câu, người Miền Nam không chiến đấu nên bây giờ không có tự do. Bush ừ, ừ cho qua chuyện để lo biện minh quan niệm chiến tranh của mình. Nhưng lỡ lời đó làm người Mỹ gốc Việt bực bội đến đổi Trưởng Chiến dịch Tranh cử cho Bush và Kerry phải viết thư gởi Tập Thể Chiến sĩ VNCH hoá giải. Nhưng cái khuyết đó được bù trừ bằng quyết định trước của chánh quyền Bush đặt Việt Cộng vào nước "quan tâm đặc biệt".
Còn Kerry bị chạm nọc nhiều hơn do đồng đội của Oâng qui tụ trong nhóm Swift Boat for Truth và Stolen Honor: Wounds Never Heal, tố cáo về huy chương, thành tích và lời khai gian dối của TNS trong Chiến tranh VN. Chạm nọc nặïng đến nổi TNS phải thưa kiện, điều mà ứng cử viên ít khi làm trong khi tranh cử.
Hy vọng sơ kết này sẽ tạo cảm hứng để người Việt trên đất Mỹ đi bầu, bầu cho đông. Bầu cho ai, Bush hay Kerry, Cộng Hoa hay Dân Chủ là đặc quyền, độc quyền bất khả tương nhưọng của mỗi một người. Nhưng điều cần và đủ, tiên quyết và tối rọng là đi bầu. Đi bầu là tạo thế đứng của người Mỹ gốc Việt trong chánh trườøng Mỹ. Trong chánh trị bầu cử số phiếu đượïc nễ trọng hơn số người.
Gửi ý kiến của bạn
