Hàn Bá Du ở đất Lương, nổi tiếng là người hiếu thảo, nên được láng giềng ngợi khen, ngàn ngàn quý mến. Đã vậy còn nói với Du rằng:
- Những điều làm được còn quá ít, những điều cần làm thì quá nhiều, riêng ngươi hiếu hạnh với mẹ cha, thì coi như trọn chữ nghiệp duyên nơi cõi này đó vậy.
Du nghe thế, hứng khởi trong lòng, nên càng cố chiều mẹ nhiều hơn nữa. Thậm chí những chuyện không phải cũng bấm bụng cho qua, bởi cứ khăng khăng nghĩ rằng: "Làm những việc phật ý, cũng là một cách mài giũa cho người ta có thêm lòng nhẫn nhục. Huống chi là mẹ của mình. Lẽ nào lắc đầu mà coi được hay sao"". Bạn nối khố của Du là Đại Nghiệp, hiểu được hoàn cảnh của Du, nên nhân lúc ngồi gói bánh tét với nhau, mà nói vời Du rằng:
- Vẫn biết là đèn nhà ai nấy… tắt, nhưng đệ vẫn muốn khuyên huynh một lời. Có đặng hay chăng"
Du lẹ làng đáp:
- Trăm lời còn được hà huống chỉ có một. Chờ chi chưa trút"
Nghiệp yên lòng nói:
- Ngựa nhớ tàu. Chim nhớ tổ. Tim người cũng là máu thịt mà ra, thì hiếu để với mẹ cha cũng không có gì sai trái. Chỉ là không phân nặng nhẹ, chẳng luận đúng sai, thì e nếp cũ nên quen sẽ gây nhiều rắc rối.
Du nghe Nghiệp bàn trớt quớt như vậy, mặt bỗng nghệch ra. Ngơ ngác nói:
- Đệ từ nào tới giờ luận bàn minh bạch, trong đục rõ ràng, mà nay lại phán những lời tràn ngập tối tăm, là nghĩa làm sao"
Nghiệp nhìn vào phòng trong, thấy mẹ của Bá Du đang mãi mê đắm mình vào phim tập, nên ghé miệng vào tai. Nhỏ giọng mà rằng:
- Đã là người, thường có hai đường để chọn. Một là đi tu, hai là lập gia đình. Huynh vì hiếu để với mẹ cha, nên không thể nương nhờ nơi cửa khác, lại càng không dám gởi mẹ vào nhà dưỡng lão, nên chuyện nợ duyên ắt khó lòng tránh được. Có điều huynh nghe mẹ toàn phần, bất kể trúng trật ra sao, thì ít nữa chữ phu thê mần răng huynh tính"
Du đực mặt đáp:
- Xuất giá tòng phu. Nếu không tòng phu thì còn xuất giá làm chi nữa"
Nghiệp lắc đầu một hơi mấy cái, rồi nghiêm mặt nói:
- Trường học và trường đời. Tưởng gần chớ thực ra cách xa hàng vạn dặm, nên chữ tòng phu chỉ nằm trên trang giấy. Huynh hổng nhận biết hay sao"
Du ngẩn mặt đáp:
- Không! Từ nào tới giờ ta chỉ lo thờ mẹ. Chớ chưa dịp… thờ ai, nên chẳng kịp nghĩ suy gì hết cả!
Nghiệp nghe Du trả lời như vậy, liền thở ra một cái. Chậm rãi nói:
- Mỗi lần nhà đệ có khách, mẹ đệ thường hay nói với khách rằng: "Con nào cũng là con, nên không hề phân biệt. Ai đâu tôi không biết, nhưng trong mái nhà này, thì tôi thương con dâu như là con ruột.", nhưng khi có bát canh ngon, hoặc ai cho món gì, thì lại dúi cho con ruột, còn con dâu cứ vòng quanh đứng ngóng. Đệ nghĩ: "Nếu huynh không chuẩn bị cho xa, ắt bão lửa sẽ về sau đám cưới.".
Rồi nặng nhọc nói:
- Cuộc đời ngắn ngủi. Thoáng một cái là da mồi tóc bạc, thì giữ được cái gì lo mà giữ. Sao lại để mất đi"
Du trố mắt nhìn Nghiệp. Sửng sốt nói:
- Mẹ huynh khỏe mạnh, tâm trí bình thường, thậm chí có hôm… điều binh khiển tướng từ khuya tới sáng mà chẳng ăn thua, thì còn để ý lưu tâm mần chi nữa" Phần gia cảnh tuy không giàu có hơn người, nhưng cũng đủ cho mẹ của huynh hai ngày chơi năm chến. Nay đệ khuyên huynh phải lo giữ gìn kẻo lỡ mất đi, khiến huynh bồn chồn trong dạ, bởi hổng hiểu do đâu đệ lại khuyên tào lao như thế"
Nghiệp toan trả lời, nhưng khi nghe tiếng lục đục ở phòng trong, bỗng nghĩ đến chữ đệ huynh bao ngày kết tụ, liền vội kéo Du đến bàn, chấm tay vào ly trà mà viết: “Nghe vợ mà không nghe mẹ, thì mẹ còn. Nghe mẹ mà không nghe vợ, thì vợ mất. Huynh biết giữ thì còn. Không biết giữ thì mất, mà một khi đã mất đi, thì mọi khổ đau sẽ về huynh tất cả.”
Rồi thời gian như nước ròng nước lớn, cứ vậy mà trôi, cho đến một hôm Du bị mẹ đánh đòn, đến bầm dập cả châu thân, nhưng thủy chung vẫn không dám than van lời nào hết cả, rồi đến lúc mẹ hiền đi đánh tiếp, Du mới chạy vào phòng, lôi cuốn Nhật ký ra. Cặm cụi viết: Từ ngày mẹ đắm chìm trong bài bạc đến nay, thường hay lỡ vận, nên mang bực dọc về nhà, đổ vào thân ta, khiến cả tứ chi không có nơi nào lành lặn. Ta nghĩ: «Đối với công sinh thành dưỡng dục, mà có bị đánh vài chục roi, để mang sự an ổn tâm linh về cho mẹ, thì chuyện đó không có gì ta thán. Đàng này ta chỉ sợ mẹ đánh đập quen tay, rồi hàng xóm chung quanh lại cho rằng mẹ hiền ta hung dữ, thì trước là nghĩ không tốt về mẹ, sau tội nghiệp cho ta, sau nữa chuyện sui gia cũng khó bề xuôi rót…».
Mấy ngày sau Du lại bị đập, rồi cách ngày lại bị, rồi bị đập mỗi ngày, mà chẳng biết làm sao. Thét rồi cũng phải ghi vào trang giấy: Mẹ là người hiền thục, tận tụy với gia đình. Cho đến ngày cha bị về với tổ tiên, đã xô đẩy mẹ tìm quên nơi máy kéo. Mới đầu thì một đồng, sau tiến đến một trăm, sau nữa cả… phọc-nai mẹ làm bay hết cả. Ta có nói với mẹ rằng: «Bài bạc chỉ xô người ta xuống chớ không kéo người ta lên. Sao mẹ lại rơi xuống lẹ làng mau như thế"». Mẹ trợn mắt đáp: «Cha đi mang theo tình mẹ, khiến mẹ phải tìm chốn tựa nương. Chớ chẳng phải đắm chìm chi hết cả!». Ta bỗng dưng nhìn mẹ, thấy sợi tóc mai đã bạc dần theo năm tháng, nên hoảng hốt bảo thầm trong bụng: Tiền bạc là vật ngoại thân. Chỉ có mẫu tử thiêng liêng mới sống còn qua năm tháng. Nay mẹ vì nhớ cha mà sinh ra bài bạc - thì cái bài bạc đó là do sự… thương mến mà ra - thì ta không thể vì một chút ngoại thân mà phá đi tấm chân tình của mẹ.
Mà không biết có phải tổ chỉ đãi người mới vào, hoặc tuổi kỵ với… nhà băng, mà bao tiền của dành cho hậu sự mai sau đều ra đi hết cả, khiến trong lòng bất định, rồi trút xuống thằng con, thành thử Bá Du phải chịu đau ngồi viết tiếp: Thương con cho roi cho vọt, ghét con cho ngọt cho bùi. Câu ca dao này tuy thiệt ráng tin, nhưng tự thâm sâu vẫn ôm nhiều thắc mắc, là bởi, roi vọt vô tình chơi nhằm chỗ hiểm, thì chẳng những chưa kịp thưởng thức sự thương yêu, lại hóa ra suốt kiếp đeo mang nhiều thương tật. Ta bàng hoàng chợt nghĩ: « Chớ phải chi mẹ ghét ta một lần, để ta cảm nhận được cái ngọt bùi nó khác lạ làm sao, đặng ở mai sau ta biết đàng giáo dục. Chớ cứ một món mà chơi hoài chơi riết, e hết cuộc đời cũng chẳng hiểu làm sao, là hễ thương con phải tay dần tay đục.».
Cho đến một hôm, Du bị mẹ đánh đòn. Đánh mõi cả tay mà Du vẫn khóc, khiến bà bực tức không thể nào kềm chế được, liền giận dữ gắt:
- Mỗi khi bị tao đánh, mày khóc. Lúc tao hết đánh, thì mày hết khóc. Nay tao đánh đã mõi tay, cơ hồ không đánh thêm được, mà mày vẫn cứ hu hu, là nghĩa làm sao"
Du nghèn nghẹn đáp:
-Hôm nay mẹ đánh con lâu, sợ hàng xóm biết được, rồi cảnh sát đến nhà, thì xuân này con hưởng tết với ai" Nghĩ thế mà con khóc.
Mẹ của Du cau mặt hét:
- Hàng xóm ở đây còn đánh đập bạo hơn tao. Làm sao tao ngán"
Du vừa khóc vừa đáp:
- Chỉ cần ba số không, là đời mẹ đi vào nơi tăm tối. Con không nỡ nhìn mẹ đi vào nơi tăm tối, nên ôm mặt khóc ròng. Chỉ là sự dạy dỗ ở xứ ni, không nằm nơi cây cối.
Mẹ của Du lặng người đi một chút, rồi khựng người nói:
- Nếu mày sợ tao đi tù, thì phải khóc nhỏ lại. Đàng này mày chẳng những khóc to, mà lại khóc dài, thì còn nói đến mẫu tử thâm sâu làm chi nữa"
Du phủ phục xuống đáp:
- Mỗi khi mẹ đánh, con thấy đau, thì biết mẹ đang còn mạnh khỏe, mới có sức mà phang nhiều như thế, nên dù thân xác có bầm dập, thân thể có xác xơ, vẫn biết được mẹ với con luôn cận kề trong sớm tối, nên con khóc ít là vậy. Còn bây giờ, mẹ đánh đã mõi tay, đến độ không còn đánh được, mà con chẳng thấy đau, thì hiểu rằng sức khỏe của mẹ mỗi ngày hao mỗi ít…
Rồi đưa tay gạt nước mắt mà nói rằng:
- Mẹ yếu thì sinh bịnh. Có bịnh thì phải kiếm đại phu. Đến đại phu thì phải có tiền, nhưng tiền thì mẹ đã đem đi đánh bài hết cả. Nghĩ tới đó nên con không cầm được nước mắt.
Mẹ của Du xẳng giọng đáp:
- Nhà ba mày đã trả xong. Kẹt lắm thì đi cầm. Hà cớ chi mày lại tiếng điều quá như thế"
Rồi liệng cái roi xuống đất, cắp nón ra đi, để lại cho Du một nỗi buồn vô hạn. Du lần đi xuống bếp, lấy muối rịt vào những vết đau, rồi lần đến thư phòng, lôi cuốn sách Tử vi ra mà đọc, những mong tìm được trong đó đôi điều an ủi, thời bất chợt một trang giấy vàng úa rớt ra, khiến Du tò mò mở ra đọc. Viết rằng: «Cha mẹ khi nhìn đứa con của mình, thường đặt vào đó niềm hy vọng, những mong con làm rạng rỡ tổ tiên, hầu được nhiều nơi quý mến. Và như vậy, lúc thì ôn tồn khuyên bảo. Lúc thì xách cây xử phạt. Tựu trung đều muốn cho con nên người hết cả. Nhưng dù cho có là cha mẹ, am hiểu chuyện đời, nhưng cũng lắm khi rơi vào nơi quẩn bách, hoặc hoàn cảnh éo le, nên đối với con cũng đôi khi không kềm chế được. Chung là như vậy, nhưng riêng trong gia đình mình, thì mẹ của con - từ rất nhỏ đã mê Cô Gái Đồ Long - nên ước ao tệ lắm cũng trở thành Chu Chỉ Nhược, thành thử dốc lòng đi học võ. Mới đầu thì đánh bạn học. Sau đánh ghen dùm. Đến khi có chồng thì chỉ biết đánh chồng con, nên cả đời ta phải lặng im để tránh bớt đi làn mưa đạn. Nay hiểu được chuyện này, thì hãy vì lòng hiếu thảo, mà quên đi những trận đòn của mẹ con. Chớ đừng mang lòng oán hận, bởi mẹ con sỡ dĩ ồn ào như vậy, là vì không hoàn thành được tâm nguyện mà ra».
Ngoài trời mây đen kéo về, mà mồ hôi Du ướt đầm ra cả áo. Bất chợt nhìn lên giá sách ở thư phòng, Du thấy mấy cuốn Tự học Nội công đang nằm chơi ở đó, bèn lạnh cả sống lưng. Lẩm bẩm mà rằng:
- Ta sống với mẹ đã bao năm, mà tâm ý của người không thấu được, thì còn hiếu để được hay sao"
Gửi ý kiến của bạn
