(Trích sách “Khi Đồng Minh Tháo Chạy”)
Trong truyện The Godfather của Mario Puzzo, trùm đạo tặc Solozzo đã dám nổ súng "bụp" Bố già Vito Corleone vì bắt được một tín hiệu từ đứa con trưởng của Bố già là Santino Corlenone, khi Santino vô tình xen vào câu chuyện giữa Bố già và Solozzo để hỏi là các cánh khác của "ngũ đại gia" được chia phần là bao nhiêu. Tín hiệu ấy khiến Solozzo cho rằng mình sẽ dễ nói chuyện phải quấy với thế hệ thứ hai sau Bố già, nếu Bố già không còn nữa.
Trong chuyện Chiến tranh Việt Nam, Hà Nội có nhận được tín hiệu gì không, khi mở cuộc tổng tấn công Mậu Thân 68"
Người đã bật ra tín hiệu ấy có phải là Tiến sĩ Henry Kissinger hay không"
Khi đó, Kissinger còn là cố vấn bán thời gian cho các chính quyền Kennedy và Johnson, trước khi ôm cặp qua phe Cộng hòa theo phò Richard Nixon và cho Nixon biết kế hoạch hòa đàm Paris của Johnson. Ngày 21 tháng Bảy năm 1967, Kissinger đã qua Hà Nội thăm dò tình hình với Phạm Văn Đồng…. Vụ đi đêm đầu tiên ấy của Kissinger có khi đã giúp Hà Nội rút tỉa kết luận về ý chí của chính quyền Hoa Kỳ và quyết định mở cuộc tổng tấn công…
Tiếp tục mở lại hồ sơ 30 năm trước, kỳ này, chúng tôi xin giới thiệu chương hai cuốn Khi Đồng Minh Tháo Chạy của Nguyễn Tiến Hưng, với những phát giác ly kỳ về nhân vật này…
Kissinger ông là ai
New York là thành phố "không bao giờ ngủ". Từng dẫy cao ốc chọc trời. Đường phố rộng thênh thang, xe cộ chạy như mắc cửi. Mỗi khi phải đi băng qua phố ở những chỗ không có đèn báo hiệu là cả một vấn đề khó khăn. Nếu vì lý do gì lại phải đợi có người nào đi qua để cùng theo thì lại càng mất thời giờ. Ấy thế mà cậu bé Heinz luôn luôn làm như vậy. Mới lớn lên mà đã rất cẩn thận. Mỗi khi phải qua phố, cậu luôn chờ xem có đám trẻ nào đi qua thì mới theo sau.
Cậu bé di cư từ làng Bavaria
Đầu thế chiến thứ hai nhiều người gốc Do Thái từ nước Đức sang tìm tự do tại Hoa Kỳ, trong đó có gia đình cậu Henry Kissinger. Tên thật của cậu là Heinz Alfred Kissinger. Heinz đổi ra Henry từ khi sang Mỹ. Sinh trưởng ở làng Bavaria, thuộc vùng Furth (dân số là 80,000 người) ngày 27 tháng 5, 1923. Lên bảy tuổi, làng cậu đã bị đám thanh niên theo Hitler quấy nhiễu. Heinz và các bạn trẻ Do Thái bị trẻ con trong làng đánh đập thường xuyên. Cậu sợ đến nỗi là dù đã tới đất của Nữ Thần Tự Do rồi mà vẫn luôn luôn nhút nhát, lúc nào cũng giữ thế thu.û
Gia đình cậu di cư sang được Mỹ vào tháng 8, 1933. Thoát chết, vì chỉ ba tháng sau đó, trong một đêm gọi là "Đêm Pha Lê" (Crystal Night), đoàn "Thanh Niên Hitler" cùng với quân đội đã ào ạt tấn công môït cách man rợ vào cư dân Do Thái và tài sản của họ khắp nước ĐứcÙ. Trong sốá 3,000 dân Do Thái ở vùng Furth, chỉ còn đếm được có 70 người lúc chiến tranh kết thúc vào năm 1945.
Tới Mỹ, gia đình cậu Henry cư ngụ tại một căn phố miền bắc Manhattan (New York), sinh hoạt bình thường giống như những gia đình di cư khác. Ngay từ lúc vào trung học năm 1938, Henry đã tỏ ra là một học sinh xuất sắc.
Tiến sĩ Kissinger
Trưởng thành, Kissinger đi quân dịch và nhập trại huấn luyện ở tiểu bang North Carolina vào tháng 2, năm 1943. Tới tháng 6 cùng năm ông được nhập tịch, trở thành công dân Hoa Kỳ. Sau khi giải ngũ, Kissinger được nhận vào Đaiï học Harvard. Và đã đỗ bằng tiến sĩ với điểm ưu hạng. Vừa học giỏi, Kissinger lại được một giáo sư nổi tiếng là William Elliott đỡ đầu. Ông Elliott cho Kissinger đảm nhiệm chương trình "Hội Thảo Chuyên Đề Quốc Tế Harvard" (Harvard International Seminar). Chương trình này được tổ chức vào mỗi mùa hè để các chính khách, học giả từ các nước tới trao đổi về các vấn đề quan trọng. Đây là cơ hội quý giá cho Kissinger gặp nhiều yếu nhân từ khắp nơi. Và ông bắt đầu được biết đến từ lúc đó.
Năm 1957, Kissinger cho xuất bản cuốn sách "Khí Giới Nguyên Tử và Chính Sách Ngoại Giao" (Nuclear Weapons and Foreign Policy), một cuốn sách được liệt vào hàng bán chạy nhất năm đó. Cuốn này phản ảnh tư tưởng của ông về sự xung đột liên tục trên thế giới giữa phe bảo thủ và phe cách mạng. Nhưng làm sao tránh được một cuộc chiến tranh nguyên tử toàn diện giữa Hoa Kỳ và Nga xô" Ông đề nghị một chính sách "chiến tranh nguyên tử giới hạn" để theo đuổi một mục đích cũng giới hạn. Đọc cuốn sách này, Nixon và đồ đệ của ông đã rất khâm phục.
Cơ hội tiến thân
Trong cuộc bầu cử Tổng Thống năm 1968, ai là người đã cho phía Nixon biết hết những bí mật về kế hoạch của Tổng Thống Johnson tại Hoà Đàm Paris" Người đó chính là Kissinger.
Ông đã có nhiều mối liên lạc với các chuyên gia ngoại giao trong chính phủ Johnson vì chính ông đã làm tư vấn bán thời gian cho họ về vấn đềø Việt Nam. Biết như vậy nên ông Richard Allen, trong ban tham mưu về ngoại giao của ứng cử viên Nixon, đã liên lạc với Kissinger để dò xét xem phía Dân Chủ đang mưu tính những chuyện gì về kế hoạch hoà bình. Kissinger liền xác định với Allen là mình có nhiều bạn bè và đồng liêu hiện đang làm việc ngay tại Hoà Đàm Paris (bắt đầu từ tháng 5, 1968). "Tôi có cách liên lạc với họ," Kissinger quả quyết. Và ông đã làm như vậy.
Phía Nixon được ông khuyến nghị là phải đềà phòng vì: 'Johnson đang chuẩn bị ngưng dội bom, và sẽ tung con bài bất ngờ ra trước ngày bầu cử.' Trong tập hồi ký, chính Nixon cũng xác nhận việc này và tiết lộ một văn thư của phụ tá Haldeman thuật lại báo cáo của Kissinger gửi ông Mitchell (người điều hợp ban tham mưu của Nixon) nói trước mưu lược của Johnson: "Nguồn tin của chúng tôi cho việc chống đối ngưng ném bom là không thực tế, nhưng khuyên ta phải để tâm tới sự kiện là việc đó có thể xẩy ra - nghĩa là ta nên tiên liệu trước việc đó - và nhất định là ta phải chuẩn bị cho cái lúc mà việc đó xẩy ra. Nguồn tin của chúng tôi vô cùng quan ngại về những nước cờ sắp tới của Johnson, và tiên đoán rằng Johnson sẽ có một hành động nào đó trước ngày bầu cử" (2).
Bà Anna Chennault (người đại diện ứng cử viên Nixon liên lạc với Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu) kể lại là vào thời điểm đó, bà đã không biết rõ "nguồn tin của chúng tôi" là ai. Mãi về sau này, ông Mitchell (điều hợp viên ban tham mưu của Nixon, rồi lên chức Tổng Trưởng Tư Pháp) mới tiết lộ cho bà tông tích của "nguồn tin": đó là Henry Kissinger. Khoảng 12 giờ trước khi Tổng thống Johnson ngưng ném bom, Kissinger đã gọi cho Allen để thông báo một tin sốt dẻo: tại Paris, hai ông Harriman và Vance, lãnh đạo phái đoàn Hoa Kỳ tại hoà đàm, đã mở rượu xâm banh ăn mừng rồi! Mọi vấn đề liên hệ đã điều đình xong, và việc ngưng ném bom sẽ được tuyên bố sớm.
Về hành động này của Kissinger, ký giả Seymour Hersh (người nổi tiếng về tiết lộ vụ Mỹ Lai) bình luận: "Khi đem những thông tin từ Paris cho phía Nixon, không những Kissinger đã lạm dụng tình đồng liêu nhưng còn phản bội những người mà ông đã từng cộng tác về những cố gắng đàm phán bí mật.
Sau khi đăng quang, Tổng Thống Nixon đã lựa chọn ông vào chức Cố vấn An Ninh Quốc gia. Nixon viết thẳng ra trong Hồi ký của ông rằng "Trong những ngày cuối cùng của cuộc bầu cử, khi Kissinger cung ứng cho chúng tôi những tin tức về việc ngưng ném bom, tôi đã thấy được rõ hơn nữa, về sự hiểu biết sâu rộng và ảnh hưởng của ông ta… tôi có một trực giác mạnh về Henry Kissinger".
Trong địa vị Cố vấn của Tổng Thống, Kissinger chẳng mấy lúc đã nắm được trọn quyền hành về ngoại giao, qua mặt cả ngoại trưởng William Rogers. Và sau cùng, ngày 22 tháng 8, 1973, Tổng Thống Nixon còn chọn ông làm Ngoại trưởng thay ông Rogers (từ chức ngày 16 tháng 8). Và Kissinger đã trở thành người di cư đầu tiên lên tới chức vị này. Quan trọng hơn nữa, ông cũng là Ngoại trưởng đầu tiên kiêm thêm cả chức Cố Vấn Tổng Thống về An Ninh. Sau khi Nixon từ chức, ông Ford lên kế vị (ngày 9 tháng 8, 1974), lại cũng tiếp tục bổ nhiệm Kissinger kiêm luôn hai chức như cũ. Tới tháng 11, 1975 (bảy tháng sau khi Miền Nam sụp đổ) ông Ford mới rút lại chức Cố Vấn. Như Kissinger đã tự thuật sau này là : ông đã kịch liệt phản đối việc này vì làm cho người ta nghi ngờ về địa vị của ông. "Và trong mấy tuần, tôi còn có ý định từ chức nữa" .
Trong tám năm trời và dưới hai thời Tổng Thống, ông Kissinger đã nắm toàn quyền vèâ ngoại giao Hoa Kỳ. Chắc chắn lịch sử sẽ phải ghi nhận rằng trong một thời gian là sáu năm ba tháng (từ 20 tháng 1, 1969 tới 30 tháng 4, 1975), tức là gần một phần ba thời gian tồn tại của Việt Nam Cộng Hòa, Kissinger đã đóng vai trò then chốt trong cả việc Mỹ tháo gỡ và việc Mỹ bỏ chạy ra khỏi Miền Nam.
Số tới: Kissinger đến Hà Nội
NGUYỄN TIẾN HƯNG