Hôm nay,  

Giới Thiệu Sách Trần Trị Chi: ‘Cải Ngồng Non’

26/06/200800:00:00(Xem: 8469)

Bìa sách

Khổ thân tôi, tác giả Trần Trị Chi là bạn từ hơn 40 năm (ở Văn Khoa Saigon, lúc còn ở chỗ cũ đường Nguyễn Trung Trực, đi xi-nê Lê Lợi chỉ vài bước) muốn tôi nhận xét về cuốn truyện thứ 2 của ông. Lâu nay, tôi có viết lách vớ vẩn, nhưng ít theo dõi các loạt bài phê bình, và không công nhận ngành phê bình (có không nhỉ, có trường lớp dạy không "). Và ai cho phép mình phê bình " Vả chăng, cả đời tôi chưa xuất bản một cuốn nào, lấy tư cách gì để… Bạn nhờ mình giới thiệu đưá con tinh thần với đám đông, và có ý khuyến khích tôi làm cái việc tạm gọi là điểm sách, tôi ậm ừ, và cuối cùng phải làm - vài trăm chữ, rồi e-mail cho báo quen. Vì không có cách nào khác.

Nhưng, phải nói là cuốn thứ hai của bạn tôi, đáng được quan tâm - bởi đây là một "Giông Tố" của Vũ Trọng Phụng, nhưng rộng luợng hơn, lạc quan hơn, và tôi thưởng thức. Đối với tôi, tôi chỉ dám kể ra đây vài nhận xét, như là một đôc giả muốn đọc sách … không dở, để người khác có thể thấy là đáng xem - thế thôi.

Trước hết, tôi xin giới thiệu với quý vị Trần Trị Chi (TTC) là người coi trọng việc viết lách - ông không viết vớ vẩn để tự xưng là nhà văn (như một số người thích danh hiệu văn nghệ sĩ trong thành phần có ít nhiều chữ nghĩa của cộng đồng VN - khổ quá). TTC viết, và viết đàng hoàng sau khi nghỉ hưu (non, trước tuổi luật định - nhờ benefit tốt của nghề thợ tiện). TTC có thì giờ "đi thực tế", và tập trung tư tưởng, làm chủ kỹ thuật khi viết. Tôi muốn nói đến một số trường hợp "sống và viết" không nhiều lắm, như Hemingway tham gia nội chiến Tây Ban Nha đánh chủ nghĩa độc tài, phiêu lưu đỉnh Kilimanjaro ở châu Phi tự thử thách mình …  Là dân di cư, trước ngày miền nam thất thủ, TTC là sĩ quan VNCH, dạy trường thiếu sinh quân Vũng Tàu từ 1968 đến 1975,  TTC bỏ công đi Hà Nội mấy lần, nhìn và nghe nhịp sống của dân Hà Nội sau nhiều biến đổi : dân vô sản tràn ngập sau năm 1954, và phe chiến thắng đưa chiến lợi phẩm từ miền nam ra và biết rằng phiá nam vĩ tuyến 17 quả là có phát đạt (như Dương Thu Hương nhận xét), rồi đến sau đổi mới, sau ngày bang giao với Hoa Kỳ, con cháu đảng viên cấp cao "phất" lên, một phần đua đòi ăn chơi, một phần công nhận các giá trị dân chủ tự do mà họ nhận biết sau khi được tiếp xúc với thế giới bên ngoài nhiều hơn. Bối cảnh cuốn "Cải Ngồng Non" là miền bắc đã trải qua hơn hai muơi năm cai trị của đảng CS trước khi là phe chiến thắng. TTC vốn là người bắc nên giọng văn bắc khá tự nhiên, người đọc không để ý thì tưởng tác giả là "Bắc 75". Kể chuyện Hà Nội, thì phải nói giọng Hà Nội, hẳn rồi - nhưng, "Cải Ngồng Non" hiền hoà, không dùng những tiếng lóng một chữ cụ ngủn. Và, "Cải Ngồng Non" là một công phu của tác giả, khi ông nói với tôi : đọc riêng từng đoạn cũng đuợc.

Tôi (rất chủ quan) thấy TTC khác với Vũ Trọng Phụng kể chuyện "Giông Tố" với giọng vô cảm - ông có tình cảm hơn, có thể thấy rõ ràng ý tưởng "nhân chi sơ tính bản thiện". Lạc quan, tha thứ. Lại thêm hành văn ngắn, gây ấn tượng, không dài dòng, gò ép, biểu diễn chữ nghĩa nhiều hình dung từ. Thử xem một đoạn (trang 254) : " Chợ nhỏ chỉ dăm buớc là tới hàng của vợ thằng Pháo, con dâu của bà Thìn, chuyên bán thịt chó. Nhưng, ông vừa đi vưà nghĩ tới Tý ; miên man về mối tình của nó. Ông hơi vui trong bụng, khi thấy thằng con cũng giống y ông hồi còn trẻ, nghĩa là hấp háy con mắt, nháy nhó với người con gái bên hàng xóm …".

Một đoạn khác "…Nhưng cái Mun không dại như mẹ nó, ông đội trưởng ạ. Thôi ông đội trưởng để tôi bán hàng (xuống dòng). Đay nghiến. (xuống hàng) Bẽ bàng". TTC lạc quan thấy rõ - trang cuối đánh số 490, ông viết "Cuộc đời quả là đáng sống" và câu cuối trang "Cuộc đời quả là đáng sống, khi lòng người có được những hai nơi, không phải để đi. Nhưng để về".

Ai cũng biết, tác giả có thừa quyền hạn để nặn các nhân vật đóng từng vai trong kịch bản của mình, thì "Cải Ngồng Non" cho chúng ta thấy người xấu không nhiều, và có lỡ xấu thì cũng biết là lỡ, và quay lại. Và để tạo một biện giải (như là đoạn kết có hậu), TTC cho cô Mun rủ rê người yêu là Tý trở về sống trong vùng thiểu số, nơi không cần đến những người đàn ông gây bạo lọan và biến động không cần thiết cho loài người.

Thú thật, "Cải Ngồng Non" như tôi xem, như thế là đẹp lắm rồi. Rất gần với đời sống thật, và không thiếu phần nhân bản.

Người giới thiệu : BẠN CŨ

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...

Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.

Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.

Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.

(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.

Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật

Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”

Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.

Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.

Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...
1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.