Chương trình Duyên Dáng Việt Nam đã được đảng và nhà nước Việt Nam, qua báo Thanh Niên, tổ chức tại Singapore vào ngày 17 và 18 tháng 8 vừa qua. Chiếc áo dài là một sắc thái văn hóa toát ra vẻ đẹp thanh lịch của phụ nữ Việt Nam. Cái đẹp của áo dài không chỉ biểu hiện bởi tà áo mảnh khảnh thướt tha, mà còn biểu lộ tính tình hiền hòa, đoan trang của phụ nữ Việt. Nét đặc thù của chiếc áo dài đã được biến đổi không ngừng, muôn màu muôn vẻ, đã được người Việt trong và ngoài nước phô trương khắp nơi trên địa cầu trong mấy mươi năm qua. Không những thế, những vị dân cử và ca sĩ ngoại quốc cũng mặc chiếc áo dài trong những lễ hội đình đám. Nguồn vui khôn tả.
Trong ngày cưới, các cô dâu Việt mặc áo dài đã đành, các chú rể, Việt và ngoại quốc, cũng hân hoan choàng vào chiếc áo dài và khăn đống dân tộc. Trông rất ngộ nghĩnh, nhưng cũng rất hoành tráng. Là người, ai không hãnh diện về văn hóa dân tộc mình. Tuy nhiên, ca dao Việt cũng có câu 'Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ', hay 'Nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước phải thương nhau cùng'. Những người mẫu, những diễn viên, và khán giả thưởng lãm, nên dành một phút lắng đọng tâm tư để thương xót và chia sẻ đến những chiếc áo dài và chiếc áo bà ba xấu số khác.
Trong khi Duyên Dáng của đảng và nhà nước hé cười trên sân khấu Singapore, thì ở đâu đó, tại Cam Bốt, Thái Lan, Mã Lai, và ngay trên đảo quốc Singapore, có nhiều Duyên Dáng gái Việt khác, lầm tưởng rằng sẽ có được một tương lai sáng sủa, bị bọn buôn người lừa đảo và hãm hại. Theo báo The New Paper, số ra ngày 26 tháng 12 năm 2006, bài viết mang tựa đề 'Sự thật về các cô dâu Việt tại đây' (Truth about Viet brides here) của phóng viên Dawn Chia, thì các cô dâu Việt đã được dẫn bán qua 3 nước, trước khi đến Singapore là địa điểm sau cùng. Trước hết, từng nhóm 10 đến 15 phụ nữ Việt được đem từ làng quê họ sang Cam Bốt. Xin được mở ngoặc là phải có sự thỏa thuận với giới thẩm quyền (authorities) thì một lúc 10, 15 phụ nữ mới được vượt biên giới. Theo Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, phụ nữ và trẻ em Việt bị khai thác tình dục rất phổ biến tại đây. Sau Cam Bốt, họ bị đưa sang Thái Lan, không kiếm được khách thì Mã Lai. Tại Kuala Lumpur, họ bị phân phối tới những đại lý tìm vợ chồng (matchmaking agency). Số còn lại bị đưa sang Singapore để phân phối cho các đại lý ở đây.
Các cô gái Việt bị dụ dỗ, theo phóng viên Dawn Chia, bị xem như là súc vật (live stocks), phải trưng bày giấy chứng nhận còn trinh tiết (certificate proclaiming virginity), bị đem từ nơi này qua nơi khác khắp Cam Bốt, Thái Lan, Mã Lai để chào hàng. Nơi nào không cần có thể trả lại không mất tiền. Các cô dâu Việt, theo bài báo, có thể bị lái thử (test drive) với giá 50 đô la.
Báo The New Paper của Singapore đã tường thuật như thế, và VOA online ngày 25 tháng 12 năm 2006 cũng đã đăng tin 'Singapore kêu gọi lập cơ quan quản ly việc môi giới cô dâu nước ngoài'.
Và sứ quán Việt Nam tại Singapore đã làm gì" Một người sinh sống tại Singapore cho biết: có lần 3 cô gái bị lừa đảo không của cải, không tiền mua vé máy bay về Việt Nam đến xin cứu giúp. Các cô được đưa đến sứ quán Việt Nam xin hướng dẫn. Không những các cô không được giúp đỡ gì mà còn bị các "quan" mắng nhiếc. Sau cùng một hội đoàn thiện nguyện đã tài trợ cho các cô về nước.
Trong khi dăm ba chiếc áo dài lượt là, Duyên Dáng của đảng và nhà nước được chiêm ngưỡng, nâng niu trên sân khấu hội trường Esplanade, thì trước đó vài tuần hàng trăm chiếc áo bà ba cũ kỹ, mục chỉ sờn vai, của những phụ nữ, có cả mẹ anh hùng mất đất, có cả những người nuôi cách mạng năm nào kêu oan, có cả người em tương lai mù mịt vì gia cảnh trớ trêu tụ họp đòi công lý trước văn phòng 2 Quốc Hội lại bị hắt hủi, trù dập. Công an không cho dân thành phố thương tình tiếp tế bánh mì và nước uống. Mấy chục thùng mì bị cướp đi. Cửa toilet công cộng cũng bị khóa. Nhu cầu căn bản của con người bị cưỡng chế. Trong khi dăm ba chiếc áo dài được tung hô trên sân khấu Singapore với ánh đèn muôn màu rực rỡ, thì hàng trăm chiếc áo bà ba lại bị tung lên xe như những con vật trong khung cảnh cúp điện nửa đêm, công an bố ráp, nơi vỉa hè Sài Gòn. Trong khi báo Thanh Niên tô điểm Duyên Dáng Việt Nam, thì báo Tuổi Trẻ chỉ cách văn phòng quốc hội vài trăm mét đã ngoảnh mặt làm ngơ trước bao tiếng kêu oan.
Trong hội trường, tà áo dài thướt tha,
Theo chân em, bao Thanh Niên vẫy gọi,
Ngoài vỉa hè, mảnh bà ba sờn mục,
Đáp lời mẹ, vạn Tuổi Trẻ lặng câm.
Văn hóa là tổng thể nói chung cho những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong quá trình lịch sử. Trong khi đó, văn minh là trình độ văn hóa phát triển đạt đến một mức cao của xã hội loài người. Văn minh là thành quả của văn hóa, đã được đại đa số công nhận. Trong sự việc này, văn hóa Việt là chiếc áo dài, chiếc áo bà ba, và văn minh nhân loại là tiến trình dân chủ đã được thế giới và Liên Hiệp Quốc công nhận.
Phải chăng chiếc áo bà ba không còn phản ánh văn hóa Việt" Phải chăng đảng và nhà nước đang phô trương văn hóa áo dài tại Singapore để che lấp sự bất chấp văn minh dân chủ, sự vô nhân bản, giằng xé những chiếc áo bà ba ngay trên đất nước Việt Nam.
Những 'chiếc áo bà ba' trên khắp nẻo đường Việt Nam sẽ còn hội tụ lại tiếp tục đòi công lý. Những trụ sở Quốc Hội, trụ sở tiếp dân Sài Gòn hay Hà Nội, giờ đây chính là 'một cõi đi về' của vô số đồng bào hàng chục năm nay đã bị tước đoạt quyền căn bản con người, tước đoạt đất đai, nhân phẩm và nguồn sống, và tương lai con em họ như đám mây mù.
Khán giả thưởng lãm nghệ thuật hãy tự hỏi khi nào đảng và nhà nước tổ chức Duyên Dáng Việt Nam tại Đài Loan và Nam Hàn"
22-08-2007