Nga: Vẫn Giữ Để Thủ, Khi TQ Còn Nguyên Tử
PATIS - Gần 1 năm sau ngày 2 nguyên thủ quốc gia ra lệnh cho các nhà thương thuyết bàn văn kiện thay thế hiệp định kiểm soát vũ khí nguyên tử (gọi bằng tên tắt START đã mãn hạn trong Tháng 12-2009), hai chính phủ Hoa Kỳ và Nga loan báo thỏa thuận sắp đạt đuợc.
Cuộc thương lượng tuy nhỏ nhưng đánh dấu 1 mục tiêu quan trọng trong mục tiêu phi nguyên tử thế giới của TT Obama, có thể tạo xung lực và tin cậy hướng tới giải quyết các vấn đề hạt nhân hệ trọng.
Hai siêu cường đã bàn tính các nan đề, gồm giải quyết các hồ sơ Iran và Bắc Hàn, cũng như cắt giảm đầu nổ chiến thuật, cũng là quan tâm tại châu Âu. Văn kiện mới cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho 1 hội nghị quốc tế quan trọng về kiểm soát nguyên tử sẽ họp trong muà Xuân 2010.
Mặt khác, START mới giúp nâng uy tín của nhà lãnh đạo Hoa Kỳ đã bị thương tổn tại nhiều mặt trận, như kết quả duới sự mong đợi của hội nghị Copenhagen về khí hậu toàn cầu, kinh tế đình đốn, hoà đàm Trung Đông bế tắc, và các hoài nghi về nội dung bài nói chuyện của ông Obama trong năm qua tại Prague hưá hẹn lọai bỏ vũ khí nguyên tử khắp thế giới.
Tại trung tâm nghiên cứu chiến lược quốc tế, trụ sở London, nhà phân tích Mark Fitzpatrick nhận xét: chứng minh bài diễn văn tại Praque không chỉ là lời nói suông là rất quan trọng.
Giám đốc Thomas Gomart của trung tâm về Nga tại Viện quan hệ quốc tế tại Paris nói : với Nga, START là mẹ đẻ của các thương lượng sau này. Văn kiện START mới cần đuợc QH của cả 2 siêu cường phê chuẩn. Sau cuộc hội đàm tuần qua tại Moscow, ngoại trưởng Clinton và ngoại trưởng Lavrov cùng loan báo: chỉ còn lại các vấn đề kỹ thuật.
Ngay trong lúc này, các thảo luận khác về an ninh nguyên tử sắp bắt đầu. TT Obama chủ trì 1 hội nghị 40 nước vào ngày 12-4 tại thủ đô Hoa Kỳ và qua Tháng 5, hội nghị duyệt xét hiệp định kiểm soát nguyên tử (NPT) họp tại Washington. Kết thúc thành công của đàm phán về văn kiện START thay thế có thể ảnh hưởng tới 2 hội nghị thượng định vừa kể, cũng như giúp nhà lãnh đạo Hoa Kỳ vận động QH phê chuẩn hịệp định về cấm thí nghiệm nguyên tử (CTBT), các nỗ lực thúc đẩy tiên bộ với hiệp định tách rời nhiều đầu nổ (FMCT) và sáng kiến của Nga về tinh chế nhiên liệu nguyên tử ở Siberia.
Tại Viện khoa học Nga, chuyên gia về tài binh Alexander Savelyev tuyên bố: START giúp chứng tỏ rằng NPT vẫn còn giá trị, là điều rất quan trọng. Khi START đuợc ký kết trước 2 hội nghị thượng đỉnh Tháng Tư và Tháng 5, các nước khác có thể đuợc thuyết phục để cắt giảm vũ khí và ngưng phát triển các chương trình vũ khí. Hơn nữa, châu Âu có thể sẽ vận động để tháo gỡ vũ khí nguyên tử chiến thuật của Hoa Kỳ phối trí tại lục địa này.
Nhưng, trong đoản kỳ thì START không đem lại 1 thế giới phi nguyên tử, bởi còn nhiều trở lực. Các chuyên gia phương tây giải thích : Nga không thể bỏ hết vũ khí nguyên tử khi Trung Quốc duy trì lọai vũ khí này. Chuyên gia Fitzpatrick nói : phiá Nga không muốn cắt giảm quá nhiều số đầu nổ nguyên tử.
Gửi ý kiến của bạn
