 |
Tác giả và họa sĩ Vi Vi bên bức tranh Hồ Xuân Hương, ngày 6/11/2006. |
Vi Vi là tên một họa sĩ lừng danh, đúng ra là rất lừng danh, một cái tên rất lớn nên chúng tôi nghĩ không cần viết gì nhiều bên cạnh tên của anh khi muốn giới thiệu về anh. Mà nếu nói anh là thần đồng hội họa thì cũng không sai đâu, vì anh đã vẽ rất đẹp, thành họa sĩ “chuyên nghiệp” từ năm 13 tuổi khi là hoạ sĩ chính vẽ bìa và tranh cho báo Tuổi Xanh, rồi Tuổi Hoa và Thiếu Nhi tại Việt Nam. Sau đó vẽ cho các báo Độc Lập, Dân Chủ, nhà xuất bản Cành Hồng, Nhật Tảo, Quê Hương, Trái Tim Đức Mẹ, Tinh Thần, Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp…Đúng ra là tranh của anh xuất hiện trên hàng trăm báo chí ở trong và ngoài nước. Để rồi nay anh trở thành thiên tài hội họa có tầm vóc quốc tế.
Vi Vi sinh ngày 14/7/1945 tại Vĩnh Long, có tên thật là Võ Hùng Kiệt. Anh tốt nghiệp trường Cao Đẳng Mỹ Thuật năm 1968. Vượt biển năm 1981, khi ở hải ngoại đã cộng tác với các báo Nhân Văn, Làng Văn, Nghệ Thuật, Tự Do, Viên Giác, Thế Giới Ngày Nay, Diễn Đàn Phụ Nữ, Trái Tim Đức Mẹ, Tuổi Hoa, Phụ Nữ Thời Nay Hải Ngoại và nhiều báo khác khắp nơi trên thế giới.
Vi Vi là cái tên có lẽ hầu hết người Việt đều biết, nhưng Vi Vi là gì" Tôi nghe tên Vi Vi nhưng cũng chẳng biết nghĩa là gì. Sau này, khi quen biết, tôi có dịp hỏi thăm kỹ thì được biết rõ hơn về bút hiệu của anh.
Ngày 5-7/11/2006, nhân chúng tôi ghé thăm nhà họa sĩ Vi Vi, ở San Diego, cực nam Cali, Hoa Kỳ, khi hỏi thăm bút hiệu của anh, chúng tôi được biết Vi Vi là viết tắt của Vĩnh Long (quê anh) và Việt Nam. Nhưng trong chữ Hán, như cái triện son anh thường đóng trên tranh, chữ Vi (") thứ nhất là nhỏ như vi diệu, vi phân và Vi (") thứ hai là làm như hành vi, vô vi, tóm lại tên hiệu Vi Vi ("") của anh mang ý nghĩa đơn sơ là "việc làm nhỏ". Nhưng việc sáng tác hàng ngàn bức tranh và tác phẩm điêu khắc tuyệt vời của anh thì chẳng nhỏ tí nào! Mà là một công trình vĩ đại ít ai làm được.
Tôi nghe tên Vi Vi rất nhiều từ những thập niên năm 60, xuất hiện trên nhiều tem và sau này càng lúc càng được xem tranh anh trên rất nhiều báo chí, lịch và thiệp Tết… ở hải ngoại, có lẽ là số lượng không những nhiều nhất mà nhiều vượt trội gấp bội của một tác giả trong số các bức tranh đập vào mắt tôi, trên trang nhà Mekong Center của tôi từ năm 1996 đã có riêng khu vực giới thiệu tranh của anh. Vì vậy tôi vẫn mong có dịp gặp anh.
Cơ hội đến đã đến với chúng tôi trong năm 2005 và 2006, từ đó tôi có dịp tìm hiểu con người mà không chỉ riêng tôi, hầu như người Việt nào cũng biết đến và mến mộ. Vi Vi thường vẽ miệt mài thâu đêm suốt sáng, bằng tâm hồn và “thần bút”, diễn tả được cái hồn cực kỳ linh động của nhân vật, từng chi tiết nhỏ, đặc biệt là có biệt tài diễn tả tỉ mỉ cơ thể nhân vật như làn da, mạch máu, bắp thịt, đường gân… và sử dụng màu sắc ánh sáng tài tình. Vi Vi, một cột trụ lớn trong giới hội họa từ gần 50 năm qua, với con số kỷ lục khoảng 5.000 bức tranh đủ loại, mang nét truyền chân và truyền thần, tài tình, chi li đến độ nhiều khi nhìn tranh mà tưởng hình chụp, trong số ấy có khoảng 30 tác phẩm được Giải Nhất và in thành tem ở miền Nam Việt Nam thời trước năm 1975. Bức lớn nhất mà anh đã vẽ trên tường tại nhà thờ ở tiểu bang Missouri trong 1 tuần lễ, có kích thước 40 x 28 feets (khoảng 12 x 7 mét).
Vi Vi vẽ về nhiều đề tài đường nét dân tộc, lịch sử, tôn giáo, điển tích Đông-Tây, nhân vật, phụ nữ, khỏa thân, thiệp Tết, lịch…
Riêng bộ Anh Thư Đất Việt có những bức:
1- Trưng Trắc - Trưng Nhị.
2- Triệu Thị Trinh.
3- Dương Vân Nga.
4- Huyền Trân (công chúa).
5- Lê Ngọc Hân (công chúa).
6- Hồ Xuân Hương (nữ sĩ).
7- Sương Nguyệt Ánh (nữ sĩ).
Bức “Ngọc Bôi” ("") trên nhiều người xem và cho là khuôn mặt giống ca sĩ Như Quỳnh, bạn đọc nghĩ sao"
Là một người suốt đời sống với hội họa, anh đã có những cuộc triển lãm ở Sài Gòn, Bangkok (Thái Lan), Vientiane (Lào), Kulalumpua (Mã Lai), Missouri và Cali (Hoa Kỳ), Montreal (Canada)… Thế nhưng lâu nay anh vẫn e dè, hơn 20 năm qua không chính thức mở cuộc triển lãm nào!" Hẳn là có độc giả sẽ thắc mắc, vậy tranh của anh giá độ bao nhiêu" Khó mà đánh giá một tác phẩm nghệ thuật, nhưng có thể nói trong khoảng từ 500 đến 30.000 đô-la Mỹ, tuỳ theo là tranh vẽ bằng bút chì hay sơn dầu, khổ lớn hay nhỏ và vẽ chi tiết, đẹp đến đâu…
Được biết thời gian gần đây anh lại sáng tác rất mạnh, không ngờ anh còn hàng trăm bức tranh tuyệt đẹp chưa công bố, tôi càng thấy bị thúc giục như nhiều người, làm sao đưa tranh anh ra để mọi người có dịp thưởng thức.
Giới thiệu về tranh thì không gì bằng tận mắt xem tranh, kẻo độc giả lại nói là người viết múa bút quá lời. Xin mời độc giả xem một số tranh của anh được giới thiệu trong các trang nhà:
http://www.freewebs.com/viviartist/
Một số người mẫu trong tranh chính là chị Diễm Châu, vợ anh bây giờ. Hai người gặp nhau năm 1995, khi nhà văn kiêm ca sĩ Diễm Châu từ Hoa Kỳ qua Quebec, Gia Nã Đại hát. Cuối năm đó họ dời về Denver, Colorado rồi về San Diego, Cali, Hoa Kỳ.
Vi Vi cũng là điêu khắc gia kiệt suất, anh đã miệt mài cho ra khoảng 10 tác phẩm tạo hình tuyệt vời được đúc thành tượng đồng… trưng ở nhiều nơi, như Bốn Vị Thánh Tự Đạo được đúc đồng trưng tại 3 nơi là New York, Denver (Colorado), Carthage (Missouri), tượng Phật Di Lạc tại California...
Chơi Chữ Qua Thơ Và Tranh
Đã có nhiều người làm thơ dùng lối chơi chữ Nôm cũng như chữ Hán, một người rất nổi tiếng trong số đó là bà Hồ Xuân Hương (""").
Trong bài thất ngôn bát cú "Không Chồng Mà Chửa" của bà có 2 câu:
Duyên thiên chưa thấy nhô đầu dọc,
Phận liễu sao đà nẩy nét ngang.
Ở đây chúng ta thấy:
- "Duyên thiên" ý chỉ duyên trời, với chữ thiên (") chưa thấy nhô đầu dọc thành chữ phu ("), ý nói không thấy chồng đâụ
- "Phận liễu" ý chỉ phận gái yếu như cành cây liễu ("), nhưng liễu cũng đồng âm của chữ (") với nghĩa là hiểu; chấm dứt, khi thêm nét ngang thành chữ tử (") là con.
Dựa vào câu chuyện này, họa sĩ lừng danh Vi Vi đã vẽ bức tranh Hồ Xuân Hương ngồi bên Cổ Nguyệt Đường (""") với 4 chữ Hán "thiên + phu" và "liễu + tử" nửa rõ, nửa mờ ở góc trên trái.
*
Như những lần chúng tôi đi Hoa Kỳ, thấy anh chị em nghệ sĩ trình diễn hay quá là chúng tôi đã ráng tìm cách đưa họ về với công đồng Việt Nam ở Nhật nhiều lần. Nhưng việc giới thiệu tranh chắc là có phần khó hơn, tổ chức tốn kém, ít người vào xem, mà có đông người thì có ai bán vé vào cửa bao giờ...
Năm 2003, tôi đã giới thiệu Giảng Sư Hiyoshi qua Hoa Kỳ biểu diễn đàn bầu. Đang định sang năm 2007 sẽ giới thiệu một cô gái Nhật chơi đàn t’rưng, cô nhỏ nhắn xinh đẹp, mặc áo dài trông không khác gì một hoa khôi Việt Nam. Đàn t’rưng là một nhạc cụ bằng 48 ống trúc của người thiểu số miền cao, nay trở nên khá thông dụng trong người Việt, thường được dùng để biểu diễn giới thiệu với du khách nước ngoài vì tiếng trúc trong trẻo bay lượn qua những bài dân ca Việt và Nhật… Tên đầy đủ của cô là Oguri Kumiko (""""", Tiểu Lật Cửu Mỹ Tử). Năm 2006, Oguri tốt nghiệp Cao Học (Thạc Sĩ) Ban Việt Ngữ đại học Tokyo Gaigo (trường ngoại ngữ nổi tiếng nhất của Nhật) với luận văn “Tìm hiểu văn hoá Việt Nam qua nhạc cụ dân tộc cổ truyền” mà chủ yếu là đàn t’rưng. Luận văn đó cũng chính là tài liệu biên khảo đầy đủ và kỹ lưỡng nhất từ trước tới nay về loại đàn này.
*
Tranh anh Vi Vi thế đấy, mà trên đây mới chỉ là non 1% những gì anh đã sá ng tác, chắc hẳn là càng xem, càng mê! Thế mà anh vẽ xong cứ cất kho thôi sao!" Anh e dè như bản tính âm thầm của anh, nhưng chúng tôi mong anh mạnh dạn hơn, cho phép chúng tôi tìm cách đưa ra cho mọi người cùng thưởng thức.
Vi Vi vẽ từ năm 1958, thế nên năm 2007 là anh đã đến với hội họa đươc đúng 50 năm. Anh như con tằm nhả tơ không mệt mỏi, cống hiến những nét đẹp tuyệt vời cho đời, nên đó là một cái mốc thật đáng nhớ. Chúng ta có nên làm một chuyện gì để đánh dấu cái thời điểm đáng trân trọng ấy chăng" Như một cuộc triển lãm lưu động:
KỶ NIỆM “50 NĂM HỘI HỌA VI VI”
Vấn đề là tìm đâu ra người bảo trợ cho một cuộc triển lãn lưu động tại vài nơi có động người Việt như ở Hoa Kỳ chẳng hạn" Liệu có ai vốn yêu nghệ thuật, sẵn lòng hảo tâm đồng cảm, lên tiếng cộng hưởng với chúng tôi không" Một kẻ dại khờ về nghệ thuật, nhưng vốn lụy tình với âm nhạc và hội họa.
Đỗ Thông Minh
Gửi ý kiến của bạn
