Hôm nay,  

Tin Đồn Và Sư Thật Trong Hồ Sơ Cải Tổ Y Tế

11/03/201000:00:00(Xem: 12709)

Tin Đồn Và Sư Thật Trong Hồ Sơ Cải Tổ Y Tế

Vũ Anh Mai
Thời gian vừa qua, chúng ta đã được chứng kiến cảnh nước Mỹ bị chia rẽ với hình ảnh những cuộc cãi vả, mạt sát, và cả ẩu đả từ 2 phe ủng hộ và phản đối kế họach cải tổ y tế tại những cuộc họp town hall meeting-kỉểu họp tổ dân phố cấp phường ở Việt nam dưới thời cộng sản.  Trong số những người khơi ra những lý lẽ chỉ trích gây căng thẳng tại các buổi họp đó, không biết có bao nhiêu kẻ làm cò mồi cho phe chống nhưng trong số đó không ít những ngừơi nhiệt thành phản đối thật lòng cho lý lẽ của mình. 
Nghi vấn được đặt ra là:  Trong số những ngừơi đang đỏ mặt tía tai gân cổ gào thét cho quan điểm của mình thì thật sự có mấy ai đã đọc cả hơn một ngàn trang bản kế họach cải tổ y tế"  Ngoài ra, khi quan sát những ngừơi biểu tình đứng ngòai những hội trường và các cuộc biểu tình chống đối mang những biểu ngữ hoặc hình ảnh biếm họa tổng thống Obama đi kèm với hình búa liềm trên nền đỏ hay chữ thập ngoặc của phát xít và thậm chí những biểu hiệu kỳ thị chủng tộc, chúng ta dễ dàng nhận ra khí thế hừng hực kia mang đầy mùi cảm tính hơn là lý lẽ.
Hãy nhớ lại lịch sử nước Mỹ, vào thời Đại khủng hỏang vào thập niên 1930’, chính sách The New Deal chẳng những đã cứu nước Mỹ mà còn vực dậy nền kinh tế ra khỏi khủng hỏang, nhưng khi tổng thống Franklin D. Roosevelt đệ trình chính sách này thì người ta đã ồn ào lên án ông là cộng sản và phát xít.
Sinh sống và thừa nhận nước Mỹ là quê hương thứ hai đã dung nạp người Việt tị nạn, chúng ta cần có sự bình tĩnh để đánh giá vấn đề cải tổ y tế hầu tỏ ra bản lĩnh của một cộng đồng trẻ nhưng có thái độ trưởng thành trong gia đình xã hội Mỹ.  Hơn nữa, cũng cần phải nhắc rằng hầu hết những thành viên trong cộng đồng Việt nam, từ những vị cao niên, những người thợ lẫn chủ trong kỷ nghệ làm nails, những người phục vụ và làm việc trong những thương mại phục vụ cộng đồng như nhà hàng, chợ và các ngành truyền thông thì bảo hiểm y tế với giá rẻ là một nhu cầu tối ưu để sống còn khi mức chi phí y tế luôn luôn là ám ảnh phá sản cho mỗi từng cá nhân.  Do đó, khi khảo sát những tin đồn và kiểm chứng sự thật sẽ rất thiết thực cho cuộc sống của chúng ta và của thế hệ con em sắp tới.
Trên vấn đề cải tổ y tế, đến giờ phút này, qua các cuộc khảo cứu của các hệ thống truyền thông, các tổ chức nghiên cứu độc lập (Factcheck.org, AARP, PolitFact…) đều truy ra các lý luận phản bác đã xách động dân chúng đều đến từ những email tạo tin đồn của những thế lực phản đối.
Thế lực nào thật sự đứng đằng sau những xách động này" 
Câu trả lời đơn giản là những tập đòan bị ảnh hưởng bất lợi vì sự cải tổ. 
Xin được nhắc lại thời Đại khủng hỏang 1930’, giới chủ nhân tư bản phản đối vì với cải tổ, The New Deal, họ phải trả cho bảo hiểm trợ cấp thất nghiệp và an sinh xã hội cho cho nhân viên (và điều này cho đến ngày nay chúng ta, những người đi làm, đều được hưởng lợi và nhìn nhận đây là một tiêu chuẩn để có công bằng xã hội). 
Tương tự, hiện tại, không cần phải có bất kỳ một kiến thức cao siêu nào để nhận ra rằng các tập đòan tài phiệt đằng sau kỷ nghệ bảo hiểm y tế sẽ hết thời độc quyền sinh sát sinh mạng dân chúng khi kế họach cải tổ y tế được thông qua.
Các cơ quan truyền thông và tổ chức nghiên cứu bất vụ lợi đều công nhận các tin đồn đều được tạo ra bởi các đại cao thủ trong nghề xách động.  Rất nhiều tin đồn được gắn cho những xuất xứ có vẻ xác đáng, kiểu như là: “theo điều sô 143 trang số 256 của kế họach cải tổ thì….” nhưng khi đọc điều số đó ở trang số đó thì người ta khám phá là sự thật đã bị bẻ cong và ngụy biện.  Thí dụ: Trong những email tung tin đồn, có 1 tin là trong hồ sơ cải tổ đưa ra bởi hạ viện thì chánh quyền sẽ kiểm sóat tài khỏan ngân hàng của mọi cá nhân, nhưng thật ra, trong bản dự thảo của Hạ viện mọi chi phí trả cho bác sĩ và cơ sở y tế phải được chuyển khỏan trực tiếp từ tài khỏan của bảo hiểm công đến tài khỏan của các cơ sở y tế cung cấp dịch vụ bảo hiểm công (nhằm kiểm sóat tránh thất thóat và gian lận như chúng ta thường nghe nói về medicare và medical).  Điều trên không mảy may qui định gì đối với bệnh nhân và người nhận bảo phí công cả.  Đương nhiên, người Mỹ phát điên vì vốn tôn trọng quyền cá nhân và tư hữu với cái tin.. “vịt ảo” này.
Tin đồn 1.  “Death Panel”: Chính sách cải tổ y tế cưỡng bức và khuyến khích giải pháp cái chết với sự giúp đỡ y khoa với những bệnh nan y.
Từ “Death panel”, hội đồng thần chết, trở thành một danh từ nổi tiếng khi cựu Hoa Hậu ứng cử viên phó tổng thống, liên danh với thượng nghị sĩ McCain, kiêm thống đốc tiểu bang Alaska (lúc ấy), sáng tạo ra từ này trong trang Facebook của bà ngày 7 tháng 8 năm 2008.  Kể từ đó những nhóm biểu tình xử dụng từ này trong những nội dung chống đối của họ.
Một dẫn chứng sau đây cho thấy tác động rất lớn lên người dân với tin đồn “Death Panel”:  Khi tham dự một buổi họp về cải tổ y tế với các thành viên hội AAPR, một tổ chức tương trợ cho những người trên 50 tuổi, tổng thống Obama nhận được cú điện thoại từ một phụ nữ tên Mary ở Bắc Carolina, hỏi rằng: “Tôi được nghe rằng tất cả những người hưởng medicare sẽ được gọi để hỏi họ sẽ muốn chết kiểu nào.  Điều này ảnh hưởng tôi vô cùng, tôi xin tổng thống hứa với tôi đừng để điều này trong luật cải tổ”. 
Sự thật, chẳng có điều khỏan nào trong suốt hơn 1000 trang dự luật cải tổ y tế đòi hỏi người ta muốn chết kiểu nào, nhưng bà Mary đã bị trúng đòn tuyên truyền xuyên tạc bởi phe chống đối.
Thoạt đầu, tin đồn này được thổi lên bởi cựu phó thống đốc của bang New York, Betsy McCaughey, đảng Cộng hòa, trên một chương trình talkshow với Fred Thompson, một cựu ứng cử viên tổng thống thuộc đảng cộng hòa, vào ngày 16 tháng 7 năm 2008, bà nói rằng bà đã đọc bản dựư thảo (hơn 1,000 trang"""") này và ‘khám phá” ở trang 425 ra rằng:” Quốc hội (ý nói phe Dân chủ) muốn cưỡng chế điều này … mỗi 5 năm, mỗi người thụ hưởng chương trình medicare bị đòi hỏi tham dư một buổi tư vấn cung cấp thông tin giúp họ sẽ chết sớm hơn như thế nào, từ chối tiếp nhận dưỡng chất qua dịch truyền như thế nào, từ chối đi bệnh viện, … và nên làm như vậy vì lợi ích cho tòan xã hội  … và (làm như thế, cải tổ y tê) sẽ làm quí vị chết sớm”.
(Link:
http://fredthompsonshow.com/premiumstream"dispid=320&headerDest=L3BnL2pzcC9tZWRpYS9mbGFzaHdlbGNvbWUuanNwP3BpZD03MzUxJnBsYXlsaXN0PXRydWUmY2hhcnR0eXBlPWNoYXJ0JmNoYXJ0SUQ9MzIwJnBsYXlsaXN0U2l6ZT01)
Tương tự, bản tuyên bố của lãnh tụ đảng Cộng hòa tại hạ viện, dân biểu John Boehner và chủ tịch ủy ban chính sách của đảng Cộng hòa, Thaddeus McCotter được công bố ngày 23 tháng 7 năm 2008, viết:
(link: http://republicanleader.house.gov/News/DocumentSingle.aspx"DocumentID=139131)
“Điều khỏan 1233 của bản dư thảo khuyến khích những cơ sở cung cấp dịch vụ tế cho những người hưởng Medicare (những người già trên 65 mới được hưởng Medicare) những tư vấn trên sự sử dụng những công cụ nhân tạo để truyền chất dinh dưỡng và những liệu pháp nhằm chấm dứt sự sống và (như vậy) đặt các vị cao niên vào hòan cảnh bị sức ép phải ký vào hướng chấm dứt sự sống và không có sự lựa chọn nào khác.” …” Bản dự luật này sẽ kéo chúng ta đến con đường vô đạo lý là chánh quyền ủng hộ quyền được chết của bệnh sẽ trở thành luật.”
Sự thật:
Điều khỏan 1233 của bản dự luật cải tổ y tế của hạ viện lần đầu cho phép Medicare, mỗi 5 năm, được chi trả cho một buổi tư vấn đặc biệt trong trường hợp chính các cụ (người được thụ hưởng Medicare phải trên 65 tuổi) yêu cầu được một buổi tham vấn đặc biệt với bác sĩ của họ về những săn sóc trước khi chết cho họ như truyền dich, dưỡng chất và những gì họ muốn xảy ra cho họ lúc đó.  Như vậy, dự luật này mở rộng thêm phạm vi săn sóc của Medicare cho các cụ khi các cụ yêu cầu, không phải như các tin đồn thất thiệt của phe đối nghịch là cưỡng chế các cụ phải tham dự mỗi 5 năm một cuộc tư vấn để chết sớm.  Link:


http://thomas.loc.gov/cgi-bin/query/z"c111:h.r.3200
Sự thật và lời đồn cũng đã được phơi bày khi giới truyền thông đã trao giải nhất cho bà Sarah Palin cùng với từ “Death Panel” do chính bà sang tạo, trong giải những lời nói dối nhất trong năm 2009.
Link:
http://www.politifact.com/truth-o-meter/article/2009/dec/18/politifact-lie-year-death-panels/
Tin Đồn 2: Người đang có bảo hiểm với các công ty bảo hiểm tư sẽ bị mất bảo hiểm và người đi bảo hiểm công không có quyền lựa chọn quyền lợi bảo hiểm.
Xuất xứ từ trang mạng blog.flecksoflife.com , trong ngày 19 tháng 7 năm 2008, phán rằng một viên chức chánh quyền sẽ quyết định cho từng người họ sẽ nhận bảo hiểm lọai gì. 
Sự thật:
Dự luật đề xuất danh sách những hạng mục bảo hiểm sẽ được cung cấp từ các hãng tư nhân và công để người mua so sánh.  Quan trọng hơn, dự luật đòi hỏi các hãng bảo hiểm tham gia chương trình bảo hiểm công không được từ chối bán bảo hiểm cho những người có tiền sử bệnh lý và phải bán chương trình bảo hiểm tối thiểu cho họ.
Tin Đồn 3:  Cải tổ y tế sẽ cắt Medicare.  Do đó, những người già bị ung thư không được chưã xạ trị(Chemo therapy) cũng như bị phân biệt đối xử theo tuổi tác và bệnh lý.
Dưa trên lời phát biểu của thượng nghị sĩ cộng hòa Mitch McConnell, trưởng khối thiểu số thượng viện, theo tường thuật của hãng thông tấn AP,” Một số người trong quốc hội chỉ muốn vội vã thông qua cải tổ y tế bất kỳ hình thức nào không nhất thiết phải làm cách nào cho đúng.  Do đó, họ tìm mọi chỗ để kiếm tiền để trả cho chi phí cải tổ, ngay cả phải cắt tiền Medicare cho người cao niên.”
Phụ họa với lý lẽ trên, dân biểu cộng hòa Mike Pence, chủ tịch đương nhiệm Nghị hội Cộng hòa, với phát biểu được trích trên the New York Times “đảng Dân Chủ sẽ cắt tiền Medicare và sẽ làm hàng triệu người cao niên sẽ không có bảo hiểm sức khỏe”.
Những lời trên, cũng tương tư xảo thuật diễn dịch xuyên tạc những đề xuất trong dự luật cải tổ y tế. 
Thực tế, chi phí cho Medicare theo cung cách hiện nay thì đến năm 2019 sẽ là $803 tỉ, hiện tại là $422 tỉ và con số đó sẽ càng tăng.  Bây giờ, nếu cải tổ thì sẽ tiết kiệm được 500 tỉ trong vòng 10 năm trên số tiền trả cho các công ty bảo hiểm theo chương trình hiện tại là Medicare Advantage Plans.  Chẳng những tiết kiệm được số tiền phải bao cấp cho các công ty bảo hiểm tham gia vào chương trình Medicare, dư luật còn cung cấp thêm 340 tỉ trong vòng 10 năm cho chương trình Medicare.
Theo trả lời của tổng thống Obama trong cuộc họp vơi tổ chức AAPR vào tháng 7, 2008, thì chúng ta được hiểu rằng, chương trình Medicare hiện tại được chính phủ ‘bao cấp” cho các công ty cung cấp dịch vụ y tế.  Nhưng với dự luật cải tổ, các công ty trên phải đấu thầu để nhận bao thầu làm dịch vụ trên chứ không còn dung tiền của người thọ thuế “bao cấp” cho các công ty bảo hiểm y tế nữa.
Như vậy, các công ty bảo hiểm sẽ mất bớt lợi nhuận trong dịch vụ Medicare chứ không phải những người cao niên nhưng phe Cộng hòa lại “uống” lưỡi (chứ không phải là uốn lưỡi trước khi nói) hô hoán là cải tổ y tế cắt tiền cho người cao niên hưởng Medicare.
Tương tự, căn cứ vào lá thư của chín thượng nghị sĩ cộng hòa họat động trong ủy ban sức khỏe công cộng gởi cho tổng thống vào tháng 6, 2008 viết rằng “ cải tổ y tế sẽ ép buộc thị trường tư nhân cạnh tranh với chương trình bảo hiểm của chính phủ trong vị thể không có công bằng cạnh tranh trong thị trường.” 
Lá thư trên có đưa dẫn chứng kết quả nghiên cứu của The Lewin Group, một công ty tư vấn và nghiên cứu trực thuộc tập đòan bảo hiểm y tế UnitedGroup, để cho rằng 119.1 triệu người Mỹ sẽ mất bảo hiểm tư.
Tuy nhiên,sự thật thì trong bản nghiên cứu của Lewin Group báo cáo rằng số tiền trả cho bảo hiểm công sẽ rẽ hơn 30% so với bảo hiểm tư do đó sẽ có khỏang 119.1 triệu người sẽ  bỏ bảo hiểm tư để đổi sang bảo hiểm công nếu bảo hiểm công mở ra cho tất cả mọi người.
Link:
http://www.lewin.com/News/Article/15/
Như vậy, bản báo cáo các hãng bảo hiểm tư sẽ mất 119.1 triệu khách hàng đã được các nhà chánh trị xuyên tạc thành 119.1 triệu người sẽ bị mất bảo hiểm.  Đương nhiên với độc chiêu tà thuật như vậy, phe Cộng hòa chống đối đã khuấy động tâm lý hỏang sợ lên dân chúng.
Tin Đồn 4:  Chính Phủ sẽ đặt mức lương cho giới y tế.
Tin này cũng được phát tán qua mạng blog.flecksoflife.com vào ngày 19 tháng 7 năm 2008.
Tuy nhiên, trên trang 127 của bản dự luật viết, “bác sĩ nào nhận bệnh nhân thuộc bảo hiểm công sẽ được trả nhiều hơn 5% mức trả của Medicare cho cùng một dịch vụ, bác sĩ có thể từ chối chữa trị bất kỳ bệnh nhân nào ngay cả bệnh nhân đó có bảo hiểm công…”
Tin Đồn 5:  Di dân lậu được bảo hiểm miễn phí.
Dư luật cải tổ không cho ai được miễn phí bảo hiểm cho cả công dân Mỹ và di dân hợp pháp.  Dụ luật nêu rõ:  Những ai vào nước Mỹ bất hợp pháp sẽ không đựơc trợ cấp y tế.
Tin đồn này được phát tán từ thất bại của một đề xuất được bảo trợ bởi dân biểu cộng hòa Dean Heller thì bất kỳ ai muốn tham dụ vào bảo hiểm công hoặc xin trợ cấp cho bảo hiểm tư đều phải minh xác tình trạng công dân.  Đề xuất này bị thất bại vì tạo ra một chuyện rất khó khăn cho ngay cả người Mỹ bản xứ vì có rất nhiều cảnh ngộ mà họ không thể tìm ra ngay cả giấy khai sanh của mình hay nhiều người cả đời không cần passport để xuất ngọai thì sẽ gây trở ngại cho những người này trong những trường hợp cấp cứu y tế.
Tin Đồn 6:  Dân Chúng Mỹ không thích cải tố y tế.
Đây cũng là một lối chơi chữ của các nhà chánh trị phản đối cải tổ.
Trên trang mạng của lãnh tụ khối thiểu số dân biểu cộng hòa John Boehner viết: “Người dân Mỹ muốn bảo hiểm y tế với giá rẻ chứ không muốn cả ngàn tỉ dollar chi phí cho bảo hiểm y tế do chánh phủ điều hành hất chân hệ thống bảo hiểm tư khiến cho tăng chi phí và để cho hệ thống thư lại quyết định thay vì bác sĩ và bệnh nhân.”
Sau khi đã xét nghiệm các tin đồn trước, đến đây, chúng ta thấy rõ các ông chính trị cứ nhập nhằng và mơ hô với các con chữ, khái niệm công tư lẫn lộn.  Đương nhiên, mọi người đều muốn giá rẻ cho cá nhân họ, nhưng ông lại dùng con số chi phí của cả quốc gia trong cùng một mệnh đề.  Riêng vế thứ 2 về việc đổ vấy kiểu “Death Panel”, thì cho đến đây chúng ta đều biết cái trò xuyên tạc chánh trị này rồi.
Theo thăm dò của CBS và New York Times thì 66% dân số Mỹ trả lời đồng ý cho câu hỏi bạn phản đối hay đồng ý một bảo hiểm công cạnh tranh với bảo hiểm tư.
Lời Kết:
Như đã đề cập ở phần trên, cải tổ y tế sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến mọi tầng lớp xã hội nuớc Mỹ, mà cộng đồng Việt là một thành viên; cho nên, sự quan tâm của người Mỹ gốc Việt đến vấn đề cải tổ y tế là một điều đáng khích lệ.  Hơn nữa, năm nay, đặc biệt, là năm bầu cử giữa kỳ, riêng cho cộng đồng của chúng ta, cuộc đua vào các chức vị dân cử liên bang lần này hứa hẹn một cuộc đua rất sôi nổi quyết liệt.  Như chúng ta đều biết, trên chính trường Mỹ hiện nay, lằn ranh tranh chấp lưỡng đảng chưa bao giờ ngăn cách đến vậy vì hồ sơ cải tổ y tế.  Do đó, chúng ta là những cử tri nên cần phải biết nhiều hơn, rõ hơn nữa về chương trình cải tổ y tế để mà lựa chọn cho mình một dân biểu đại diện cho ý chí của cộng đồng.  Chúng ta có một Joseph Cao quang Ánh, đã bỏ phiếu vì lương tâm, vì quyền lợi của cử tri của đơn vị ông đại diện hy sinh tương lai chính trị cá nhân mình vì đã dám đi ngược chủ trương của đảng phái chính trị của ông.  Chúng ta sẽ đón chờ vị ứng cử viên nào có đủ bản lĩnh để đại diện cộng đồng gốc Việt trong vấn đề hóc búa này.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.