 |
Ngôi nhà đẹp tại miền Tây. |
Theo hiệp hội National Association of Realtors thì năm 2000, hiệp hội có chừng 767 ngàn hội viên là các nhà môi giới địa ốc. Năm đó, họ chia nhau bán chừng 6,5 triệu căn nhà. Nhiều người môi giới thiệt ra không là hội viên của NAR cho nên số nhân viên giúp ta mua bán nhà có thể cao gấp đôi số hội viên của NAR. Đó là chuyện của năm 2000. Trong năm qua, 2006, hiệp hội này có một triệu 360 ngàn hội viên, và số nhà bán là 7,5 triệu căn. Kể thêm những người môi giới không nằm trong hội thì ta có hơn hai triệu bảy người.
Chỉ nội chi tiết ấy cũng cho thấy cảnh "người khôn của khó", có quá nhiều người, gần gấp đôi con số của 2000, tranh thủ giúp ta mua bán một số căn nhà cũ và mới dù có tăng thì vẫn chỉ là bảy triệu ruởi so với sáu triệu rưởi vào sáu năm trước.
Bà con thấy không" Nghĩa là khi có quá nhiều cùng câu cá trong một mặt hồ không tăng gấp đôi thì người bán nhà có quyền chọn, tức là có quyền trả giá.
Chưa nói chi tới một hiện tượng chưa có vào năm 2000, là ngày nay có rất nhiều công ty như Zillow hay ForSalebyOwners có thể giúp dân chúng tìm và mua bán nhà mà khỏi cần tới dịch vụ trọn gói của các nhà môi giới. Vì vậy, khi cần bán nhà thì bà con nên xét lại mức hoa hồng 6% này.
Trước hết, Tối cao Pháp viện Mỹ đã có phán quyết từ hơn nửa thế kỷ trước, rằng định trước mức hoa hồng môi giới là một việc... phi pháp. Dạ, đúng vậy, phi pháp đấy. Dân trong nghề thì không muốn bà con biết vậy và cứ loan truyền với nhau về tỷ lệ 6% như đinh đóng cột. Người bán có quyền thương thuyết và trả giá, nhiều hãng thực tế đều chấp nhận tỷ lệ rất mềm, từ 4,5 đến 5,5% là vui. Nhưng nếu mình khờ mà cứ sẵn sàng trả 6% thì họ cũng khỏi cằn nhằn. Ráng mà chịu.
|
Nhà cao, gương sáng. |
Bây giờ qua chi tiết khác: làm sao trả giá"
Trước hết, "biết mình biết người" là chuyện dầu xưa vẫn đúng. Nếu chịu khó tìm hiểu đôi chút về ngôi nhà mình bán (khu phố, những tiện ích làm tăng giá trị căn nhà) thì mình có cơ sở trả giá, và đòi mức hoa hồng thấp hơn. Nếu mình lại muốn vừa bán vừa mua, bán căn này đặng mua căn khác, thì sẽ đề nghị cái giá "khứ hồi", ăn hoa hồng trên cả hai dịch vụ mua bán thì tất phải tính giá khác chớ!
Thứ hai, nên chọn nhân viên môi giới trong các hãng nhỏ. Hãng càng lớn càng có nhiều người sơn móng tay hay chuốt viết chì, tức là chịu phí tổn hành chánh cao. Mà phí tổn đó, bà con sẽ trả đấy vì nhân viên môi giới có thể bị hãng chặt đẹp mất phân nửa khoản hoa hồng mình phải chi cho họ.Các hãng nhỏ, ít người, việc vẫn chạy nhưng phải chi ít hơn là bà con dễ thở hơn.
Thứ ba là nếu họ không chịu tỉa cánh hoa hồng cho nhẹ hơn thì bà con có thể tìm qua ngôi vườn khác. Người khôn của khó mà! Nhiều hãng đã quảng cáo rõ ràng là cung cấp dịch vụ trọn gói mà chỉ đòi một giá khoán là 4% thôi. Hãy hỏi nhau, hay đọc trên Việt Báo, về các công ty loại discount-brokerage đó. Họ quản trị giỏi nên tiền điều hành overhead ít và tính được giá thấp hơn các đại gia to xương nặng nề.
Thứ tư, khi mình bán hay mua thì cũng đã có thể tìm hiểu trước và nếu có mua thì cũng vẫn nên hiên ngang trả giá. Không có chi đáng mắc cở. Nhiều nhà môi giới có thể kín đáo giảm giá hay cho quà tặng, nhưng có tiểu bang lại cấm chuyện đó vì cho là cạnh tranh bất chính (đó là Alabama, Alaska, Kansas, Louisiana, Mississippi, Missouri, New Jersey, North Dakota, Oklahoma và Oregon). California thì không cấm và người Việt mình rất hay mủi lòng với chuyện quà cáp đó. Thiệt ra, nên tìm hiểu kỹ và mua nhà thì cần nhà hơn quà tặng, hãy phân minh chuyện gì ra chuyện ấy.
Bây giờ mới tới hồi quyết liệt: liệu bà con có thể bán nhà lấy mà khỏi cần người môi giới hay không" Câu trả lời là "Có chớ!". Nhưng ở đời chẵng có gì free, nhất là đời Mỹ, cho nên nếu bà con muốn bán nhà lấy thì cũng phải chịu cực đôi chút. Trước nhứt là chịu khó tìm hiểu về sản phẩm mình bán, và leo lên Internet thì tìm ra nhiều điều... đáng tiền lắm. Không vô Internet thì đọc Việt Báo Địa Ốc cũng tốt lắm!
|
| Nhà máy gỗ mà không cháy |
Bước kế tiếp, cũng như trong mọi chuyện gả bán, là đừng nói thách, đừng treo cao giá ngọc. Hãy tìm hiểu để đưa ra cái giá phải chăng, chớ đừng hồ hởi treo giá lên trời rồi ngôi nhà sẽ thành... gái ế. Đấy là trường hợp thường xảy ra nhứt do bà con vẫn cứ tưởng rằng giá nhà chỉ có tăng chớ không giảm. Muốn biết thế nào là giá phải chăng thì lên Zillow.com hay ForSaleByOwner.com và Realtor.com xem họ định giá ra sao. Và xem hoài trên Internet có mỏi mắt thì nên lấy xe đi coi các ngôi nhà khác trong khu phố, họ yết giá bao nhiêu. Kỹ lưỡng hơn thì phải vô những căn đang niêm bảng Open House để xét từ mặt tiền tới phòng trong và sân sau.
Rồi về coi lại căn nhà của mình!
Nếu thấy cực và mình không thể bán lấy thì mới nghĩ tới giải pháp dung hoà. Tức là dung hoà giữa các mục tiêu khác biệt như muốn bán lẹ, bán giá cao và lại không muốn chi tiền hoa hồng cho người môi giới. Khi nói tới dung hoà là mình trở thành thực tế rồi đó!
Sau khi đi lại và tính đi tính lại, bà con mới tự hỏi một câu: làm sao người mua nào đó biết là mình có nhà đang muốn bán" Nghĩa là tìm cách rao bán. Một là nhờ người môi giới, hai là nhờ hãng môi giới, thí dụ như Owners.com, ForSaleByOwner.com, Craiglist.com, hoặc... trên trang Việt Báo Địa Ốc. Không có quảng cáo thời làm sao thiên hạ biết mà tới coi" Và dầu quảng cáo gì nữa thì vẫn phải cắm bảng ngoài đường, ngoài cửa. Vô Home Depot hay các hãng hardware xem họ bán những bảng những hộp đó ra sao rồi về kiếm chỗ đóng cọc.
Thế rồi, có khách mua thời mình phải tính tiếp là sẽ hoàn tất thủ tục ra sao, làm giấy tờ thế nào" Chuyện ấy, bà con nên tính ngay từ đầu, vì sẽ phải cần người chuyên môn (công ty phụ trách về bằng khoán, hay luật sư soạn thảo giao kèo mua bán, v.v...) Hãy tìm tới họ hỏi thẳng về thành tích đã qua và chọn hãng nào có vẻ sốt sắng nhứt.
Lúc đó, người ta sẽ khuyên bà con một ý rất sáng: chọn mặt gởi vàng. Người mua sẵn sàng mua nhà của mình đấy, nhưng họ có "qua-ly-phai" không nào" Vì vậy, trong tiến trình bán nhà, bà con nên chuẩn bị hỏi người mua là họ có được một hãng tài trợ nào đó chấp thuận trước hay chưa" Nếu họ đã có chứng chỉ "preapproval" thì mới là người xứng mặt gả bán, đặng bà con khỏi ca bài "xin đi lại từ đầu"....
Xét đi xét lại thời... rừng nào cọp ấy. Các nhà môi giới bán nhà họ rành chuyện đó hơn mình, và đòi hoa hồng môi giới thời cũng đúng thôi. Ăn thua là đòi đúng giá và bà con càng biết nhiều thời càng dễ trả đúng giá. Đôi bên cùng đẹp lòng!
Gửi ý kiến của bạn
