 |
| Luật Sư Nguyễn Quốc Lân |
Bài viết này chỉ là tóm tắt những điều luật có ảnh hưởng quan trọng đến nhiều người hay cộng đồng Việt Nam tại khắp nới trên toàn California. Tất cả các điều luật đã được cứu xét, thông qua hay phủ quyết (veto) được liệt kê trên trang nhà lưới điện toán của Nghị Hội Tiểu Bang ở địa chỉ www.leginfo.ca.govKhi nhắc đến tên của các dự luật, chữ “AB” có nghĩa là Assembly Bill, tức là dự luật được đề nghị từ Hạ Viện và chữ “SB” có nghĩa là Senate Bill, tức là dự luật được đề nghị từ Thượng Viện của Tiểu Bang California. Hầu hết các dự luật đều do ít nhất là một hay nhiều vị dân biểu hay thượng nghị sĩ tiểu bang đề nghị và tên của các vị này thường đi chung với dự luật trong suốt quá trình cứu xét.
Bảo Hiểm Động Đất (SB 430) – Điều chỉnh các công thức tài trợ của Cơ Quan Thẩm Quyền Bảo Hiểm Động Đất California (California Earthquake Authority – CEA) để cho phép cơ quan này thêm thẩm quyền điều đình với các hãng bảo hiểm để gia tăng mức tiền đóng góp từ các hãng bảo hiểm trong trường hợp cơ quan này hết quỹ tài trợ sau một trận động đất lớn. Tại California hiện nay hầu hết các hãng bảo hiểm đều không muốn bán bảo hiểm động đất cho các cư dân trong tiểu bang. Tuy nhiên, với sự tài trợ của Cơ Quan CEA và quỹ đóng góp chung, các hãng bảo hiểm có thể bán bảo hiểm với những điều kiện hay quyền lợi rất giới hạn cho khách hàng. Tất cả mọi chủ nhà tại California nên đọc kỹ giao kèo bảm hiểm động đất của mình để hiểu rõ về quyền lợi và trách nhiệm của mình mỗi khi phải đòi bồi thường bảo hiểm động đất.
Chuyển Tiền Ra Ngoại Quốc (AB 1508) – Đạo luật này đặt thêm nhiều điều luật khắc khe hơn đối với các cơ sở chuyển tiền ra ngoại quốc, kể cả về Việt Nam, đặc biệt là buộc các công ty chuyển tiền phải chịu trách nhiệm kiểm soát chặt chẽ hơn về tiêu chuẩn hành nghề của các đại diện hay cơ sở đại lý chuyển tiền và để bảo đảm rằng khách hàng không bị lừa dối bởi các đại diện làm ăn bất chính.
Bằng Hành Nghề Địa Ốc (AB 840) – Cho phép Uỷ Ban Xét Bằng Hành Nghề của Bộ Địa Ốc từ chối hay thâu hồi bằng hành nghề của những người có bằng hành nghề địa ốc nếu những người này bị kết án với những tội danh có liên hệ nhiều đến tiêu chuẩn hay chức năng hành nghề địa ốc ví dụ như gian lận, ký ngân phiếu giả, đánh lừa khách hàng, biển thủ tiền bạc hay tài sản riêng, v..v..
Cố Vấn Nghề Nghiệp và Học Vấn Tại Các Trường Trung Tiểu Học (SB 405) – Mở rộng chương trình cố vấn học đường tại các trường trung học cấp I (intermediate high school) hay trung học cấp II (high school) và buộc các giáo sư cố vấn (counselors) tại trường học phải giải thích hay cung cấp các dữ kiện về chương trình huấn nghệ cũng như tiêu chuẩn thi vào các trường đại học 4 năm. Đây là một bước tiến của tiểu bang nhằm giúp đỡ các học sinh và phụ huynh có những quyết định chính xác hơn về cơ hội học vấn hay nghề nghiệp thay vì để tự do cho các học sinh muốn chọn ngành học hay nghề nghiệp theo kiến thức riêng của mình.
Chương Trình Đào Tạo Y Tá (SB 139 & AB 1559) Đạo Luật SB 139 cấm các chương trình đào tạo y tá không được bắt các sinh viên phải học thêm các môn học tổng quát (general education courses) nếu các sinh viên này đã hoàn tất các văn bằng cử nhân hay cao hơn. Đạo Luật AB 1559 qui định tiêu chuẩn tiếp nhận sinh viên vào các chương trình đào tạo y tá nếu các trường này cứu xét học sinh dựa trên nhiều tiêu chuẩn khác nhau. Các đạo luật này nhằm tạo điều kiện dễ dàng cho các sinh viên theo học ngành y tá để đối phó với tình trạng khan hiếm y tá tại tiểu bang California cũng như trên toàn quốc Hoa Kỳ.
Ngày Bầu Cử Sơ Khởi Chọn Ứng Cử Viên Tổng Thống (SB 113) – Bắt đầu vào năm 2008, cuộc bầu cử sơ bộ (primary election) chỉ để chọn ứng cử viên tổng thống để đại diện cho đảng phái sẽ được chuyển từ tháng 6 sang ngày thứ ba đầu tiên của tháng 2 của năm bầu cử tổng thống. Các cuộc bầu cử sơ bộ cho các chức vụ khác vẫn tiếp tục được tổ chức vào tháng 6 như thường lệ. Tại nhiều tiểu bang khác trên toàn Hoa Kỳ, cuộc bầu cử này thường được tổ chức vào tháng 2 và thường được gọi là cuộc bầu cử Đại Thứ Ba (Super Tuesday). Đây là cuộc bầu cử quan trọng đối với các ứng cử viên tranh cử vào chức vụ tổng thống theo đơn vị đảng. Trong nhiều năm qua, cuộc bầu này tại California vẫn được tổ chức vào tháng 6 và do đó tiểu bang không được các ƯCV đếm xỉa đến nhiều vì đến ngày bầu cử vào tháng 6, cuộc bầu cử hầu như đã được định đoạt theo kết quả tại các tiểu bang khác. Đế đối phối với tình trạng này, Nghị Hội California đã quyết định đổi ngày bầu cử lên tháng 2 để quyền lợi chính trị của tiểu bang California được các ƯCV cân nhắc đến nhiều hơn đối với các ƯCV vào chức vụ tổng thống.
Ký Tên Bằng Con Dấu (AB 18) – Cho phép những người có khuyết tật và gặp khó khăn trong việc ký tên được quyền dùng con dấu ký tên trong việc bầu cử hay những giấy tờ liên hệ đến bầu cử. Trước đây, nhiều người không biết chữ hay không ký tên được vẫn thường phải ký chữ X thay cho chữ ký riêng của mình. Đương nhiên, con dấu ký tên này phải được xác nhận bởi một viên chức bầu cử và được xử dụng bởi những người được phép theo luật định mà thôi.
Đèn Tiết Giảm Năng Lượng (AB 1109) – Buộc Uỷ Ban Năng Lượng Tiểu Bang phải thông qua các tiêu chuẩn của loại bóng đèn tiết giảm năng lượng trễ nhất là và cuối năm 2008. Thêm vào đó, tiểu bang California sẽ cấm bán các loại bóng đèn không hội đủ tiêu chuẩn tiết giảm năng lượng bắt đầu từ đầu năm 2010.
Tài Trợ Các Hệ Thống Đun Nước Nóng Dùng Năng Lượng Mặt Trời (AB 1470) – Một điều luật khác nhằm tiết kiệm năng lượng là thiết lập một ngân khoản 250 triệu dollar để tài trợ cho khoảng 200,000 hệ thống đun nóng nước sử dụng năng lượng mặt trời. Đây là cơ hội cho các chủ nhân các tư gia muốn tân trang nhà cửa và xử dụng các hệ thống đun nước nóng bằng năng lượng mặt trời có thể xin tiền trợ cấp tài trợ cho các dự án sửa chữa nhà cửa của mình.
Hút Thuốc Lá Trong Xe (SB 7) – Bắt đầu cấm hút thuốc lá trong xe nếu có trẻ em dưới 18 tuổi trong xe. Trong nhiều năm qua, tiểu bang đã dần dần cấm hút thuốc lá từ trong nhà đến quán ba, tiệm ăn, cơ sở công cộng, và nay đến cả trong xe hơi riêng. Nhiều thành phố còn có cả luật riêng cấm hút thuốc tại các bãi biển công cộng. Cũng trong nhiều năm qua, giá của mỗi bao thuốc lá cứ tiếp tục gia tăng vì nhiều loại thuế má để truy phạt những người hút thuốc lá. Đã đến lúc những người hút thuốc nên lập liên đoàn cử tri hút thuốc để chống lại bất công trong các luật lệ hay thuế má dựa trên sức mạnh chính trị của số đông người không hút thuốc.
Nước Lọc (SB 220) Đặt thêm nhiều tiêu chuẩn vệ sinh đối với các cơ sở bán nước lọc trong chai hay tại các máy bán nước. Một vài các tiêu chuẩn này gồm cung cấp bản báo cáo hàng năm về tiến trình bảo trì hệ thống lọc nước, lưu giữ các hồ sơ bị khiếu nại liên quan đến việc bán nước lọc, công bố rõ ràng về nguồn gốc cũng như phương pháp lọc nước trước khi giao đến khách hàng. Trong nhiều năm qua, dịch vụ bán nước lọc tại California bị chỉ trích nhiều vì những vấn đề như không công bố rõ ràng là nước đến từ nơi nào hay tiến trình gạn lọc không rõ ràng như được quảng cáo.
Kiểm Tra Cơ Sở Bán Thuốc Lá (SB 624) – Cho phép các cơ quan công lực có quyền thanh tra các cơ sở bán thuốc lá để điều tra việc bán thuốc lá cho các người dưới tuổi thành niên, thay vì như chỉ có Bộ Y Tế Công Cộng như trước đây. Các cơ quan công lực vẫn phải thi hành thủ tục thanh tra giống như tiêu chuẩn đặt ra đối với Bộ Y Tế như trước đây.
Giấy Khai Tử Cho Các Thai Nhi Chết Trong Bụng Mẹ (SB 850) – Buộc các cơ quan đăng ký sinh tử tại các quận phải cấp các giấy chứng nhận thai nhi lớn hơn 20 tuần chết trong lòng mẹ một cách tự nhiên nếu được người bố hay mẹ yêu cầu. Trước đây, các cơ quan này chỉ có trách nhiệm ghi nhận là các thai nhi này đã chết hay cấp giấy khai sinh hay khai tử sau khi đứa bé được sinh ra mà thôi. Điều luật này còn có thêm một điều khoản là thủ tục đăng ký không áp dụng trong trường hợp phá thai theo luật cho phép.
Bảo Hiểm Sức Khoẻ Cho Các Cơ Sở Thương Mại Nhỏ (AB 12) Cho phép Quận Santa Clara bao gồm khu San Jose thiết lập một chương trình bảo hiểm thí điểm nhằm cho phép nhân viên tại các cơ sở thương mại nhỏ có mức độ lợi tức 350% mức nghèo (federal poverty level) có thể được mua bảo hiểm sức khoẻ do chính quyền quận Santa Clara tài trợ. Tiểu Bang California dưới sự vận động của Thống Đốc Schwarzenegger cũng đang cứu xét một chương trình bảo hiểm sức khoẻ công cộng nhằm giúp đỡ mọi người có thể mua bảo hiểm sức khoẻ.
Giấy Phép Chữa Trị Của Hãng Bảo Hiểm (AB 1324) Giới hạn các điều kiện cho phép các hãng bảo hiểm thay đổi giấy phép cho chữa trị sau khi việc chữa trị đã bắt đầu.
Trả Tiền Làm Niền Răng (AB 383). Dự luật này do Dân Biểu Trần Thái Văn bảo trợ nhằm buộc MediCal phải trả tiền cho một số dịch vụ bảo trì niền răng cho tới khi Sở Y Tế soạn thảo được một tiêu chuẩn rõ ràng khi nào cần phải trả tiền cho các dịch vụ này theo tiêu chuẩn liên bang. Dự luật này bắt đầu có hiệu lực kể từ ngày 1 tháng 7 năm 2008.
Quyền Đặc Miễn Thông Tin Bảo Mật Giữa Thân Chủ và Luật Sư (AB 403) Một điều luật khác cũng do Dân Biểu Trần Thái Văn bảo trợ yêu cầu Luật Sư Đoàn California nghiên cứu trường hợp nào cho phép người luật sư được tiết lộ các dữ kiện bảo mật nếu người thân chủ đã qua đời và hiện không có người nào khác có quyền hay muốn tiếp tục bảo mật các dữ kiện này. Trong thời gian chờ đợi, các chánh án có quyền quyết định quyền bảo mật trong các trường hợp này.
Quyền Nhận Phiếu Thực Phẩm (food stamps) Cho Những Người Có Hồ Sơ Phạm Pháp. Thống Đống Schwarzenegger đã phủ quyết hai dự luật với mục đích tạo cơ hội cho những người có hồ sơ phạm pháp được nhận lãnh phiếu thực phẩm. Đạo Luật AB 580 nhằm huỷ bỏ điều cấm những người đã từng có án xử dụng xì ke vĩnh viễn không bao giờ được nhận phiếu thực phẩm. Đạo Luật AB 1382 nhằm huỷ bỏ điều kiện kiểm chứng dấu tay trước khi được nhận phiếu thực phẩm. Với sự phủ quyết đối với hai dự luật này, những người có hồ sơ phạm pháp vẫn tiếp tục không được nhận lãnh phiếu thực phẩm, cho dầu sự ngăn cấm này ảnh hưởng đến các trẻ em nhiều hơn là đối với người lớn.
Đổi Thẻ Mua Quà Lấy Tiền (SB 250) Cho phép các cơ sở thương mại đổi thẻ mua quà (gift card) để lấy tiền mặt nếu số tiền trị giá dưới $10. Các thẻ mua quà có trị giá cao hơn vẫn không được quyền đổi lấy tiền mặt.
Quyền Giữ Súc Vật Theo Lệnh Tòa Trong Toà Án Gia Đình (SB 353) Cho phép toà án xét xử các hồ sơ bạo hành trong gia đình (domestic violence) có thể phân định quyền nuôi giữ hay lệnh cách ly các súc vật nuôi trong nhà giống như đối với con cái hay những người thân khác. Trước đây, các gia súc nuôi trong nhà được coi như là tài sản và không được liệt kê trong các đối tượng được nuôi dưỡng hay phải cách ly như là đối với con người.
Trách Nhiệm Trả Tiền Phụ Cấp Gia Đình (SB 415) Cho phép toà án xét lại trách nhiệm trả tiền phụ cấp vợ chồng (spousal support) một khi tiền phụ cấp cho con cái (child support) chấm dứt. Trước đây, trách nhiệm trả hai món tiền này thường được cứu xét riêng biệt và không liên hệ đến nhau.
Thay Đổi Tên Trong Hôn Nhân hay Vợ Chồng Cùng Phái (AB 102) – Bắt đầu từ đầu năm 2009, bất cứ vợ hay chồng trong hôn nhân (marriage) và những người cùng phái sống chung (registered domestic partners) được quyền thay đổi tên họ hay tên lót giống như nhau và không phân biệt nam hay nữ, vợ hay chồng. Một đạo luật khác cũng cho phép những người sống chung cùng phái được khai thuế tiểu bang giống như là vợ chồng. Tại Tiểu Bang California, những người sống chung cùng phái nếu đã đăng ký sống chung được đối xử giống như là vợ chồng những vẫn không được coi là vợ chồng theo luật lệ và hiến pháp của tiểu bang.
Tình Trạng Di Trú Trong Thủ Tục Thuê Nhà (AB 976) – Ngăn cấm các thành phố hay quận hạt ban hành các luật lệ nhằm cho phép các chủ nhà được quyền thẩm định tình trạng di trú trước khi cho thuê nhà. Điều luật này cũng cấm các chủ nhà không được quyền thẩm định tình trạng di trú của những người thuê mướn nhà. Đạo luật này được ban hành nhằm mục đích đối phó với phong trào kỳ thị hay bài chống người di dân mà đang được thúc đẩy tại California cũng như khắp nới tại Hoa Kỳ. Theo luật hiện nay, nếu chủ nhà thẩm vấn về tình trạng di trú trước khi thuê nhà thì có thể bị coi là kỳ thị trong thủ thục thuê mướn nhà.
Đầu Tư Quỹ Hưu Trí Liên Quan Đến Iran (AB 221) – Ngăn cấm quỹ hưu trí của các công nhân viên tiểu bang được đầu tư vào các công ty có cơ sở làm ăn với Iran. Đây là một trường hợp khá đặc biệt mà chính quyền tiểu bang California đã xử dụng ảnh hưởng kinh tế của tiểu bang vào chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ. Đây có thể là mô hình để ảnh hưởng chính sách đầu tư của tiểu bang đối với các công ty có làm ăn với Việt Nam.
Giam Xe Của Khách Coi Đua Xe Trên Đường (SB 67) – Cho phép các cơ quan công lực có quyền giam xe lên đến 30 ngày những người tập trung để coi đua xe hay các hoạt động có tính nguy hại đến anh ninh công cộng. Trước đây, luật chỉ cho phép giam xe những người tham dự vào việc đua xe mà thôi. Đạo luật này đã bắt đầu có hiệu lực từ ngày 14 tháng 10 năm 2007.
Giam Lỏng Tù Nhân Khi Nhà Tù Hết Chỗ (SB 959) – Cho phép các quận hạt có tình trạng nhà tù quá tãi được quyền buộc các tù nhân thuộc thành phần ít nguy hiểm nhất được thọ án qua các chương trình giam lỏng tại gia mà có mang vòng điện tử. Trước đây, các tù nhân này phải làm đơn xin và được chấp thuận chứ không hề bị bắt buộc thọ án theo hình thức này.
Treo Bằng Lái Xe Vì Uống Rượu (AB 1165) – Cho phép Bộ Giao Thông tự động treo bằng lái xe những người bị bắt vì lái xe khi bị ảnh hưởng của rượu bia trong thời gian người này còn trong thời hạn tù treo (probation) vì lái xe khi trong người có lượng rượu từ 0.01 trở lên, có nghĩa là bất cứ mức độ rượu bia nào có trong người. Thông thường, tài xế chỉ phạm luật lái xe say rượng khi nào lượng rượu trong người có từ 0.08 trở lên. Theo luật hiện nay của California, những người bị kết án vì lái xe say rượu lần thứ hai hay thứ ba trong vòng 10 năm có thể bị kết án tù hay bị treo bằng lái một cách tự động theo điều luật của Bộ Giao Thông.
Lái Xe Say Rượu Gây Chết Người Có Thể Bị Kết Tội Cố Sát (AB 808) – Bắt đầu từ năm nay, mỗi khi làm đơn xin bằng lái mới hay gia hạn bằng lái, mọi người phải ký một giấy xác nhận rằng lái xe say rượu gây chết người có thể bị kết tội cố sát (murder). Lời ký xác nhận này sẽ giúp các công tố viên dễ kết tội cố sát hơn cho dầu việc gây chết người chỉ là sơ ý. Hiện nay, hầu hết các trường hợp lái xe say rượu chỉ có thể bị kết tội ngộ sát (manslaughter) vì rất khó chứng minh là người tài xế liên hệ biết rõ việc mình làm và cố ý gây chết người khi lái xe.
Trang Bị Kỹ Thuật Xác Định Chủ Nhân Súng Ngắn (AB 1471) – Bắt đầu từ đầu năm 2010, các súng ngắn bán tự động (semiautomatic pistols) tại California phải có kỹ thuật ghi nhận danh tánh của súng ngắn vào mỗi viên đạn mỗi khi bắn ra nếu các hãng sản xuất súng ngắn có thể thực hiện kỹ thuật này. Kỹ thuật này nhằm xác định danh tánh hay chủ nhân của những khẩu súng ngắn đã bắn ra những viên đạn liên hệ để giúp điều tra các hồ sơ phạm pháp.
Xử Dụng Điện Thoại Khi Lái Xe (SB 33) – Bắt đầu từ ngày 1 tháng 7 năm 2008, các thiếu niên dưới 18 tuổi sẽ không được xử dụng bất cứ loại điện thoại nào khi lái xe. Điều luật này ngăn cấm cả việc xử dụng điện thoại mà không dùng tay, ví dụ như mang dụng cụ nhét vào tai (earpiece) hay đồ nghe không dây (wireless bluetooth). Cũng bắt đầu vào tháng 7 năm nay, Tiểu Bang California cũng bắt đầu thi hành luật bắt buộc xử dụng các phương tiện xử dụng điện thoại không dùng tay (handfree device) khi dùng điện thoại di động trong khi lái xe. Đạo luật này đã được thông qua từ năm 2006 và chỉ bắt đầu có hiệu lực vào tháng 7 năm nay.
Xử Dụng Ghế An Toàn Cho Trẻ Em (AB 881) – Thống Đốc Schwarzenegger đã phủ quyết đạo luật AB 881 nhằm nâng mức tuổi trẻ em phải ngồi ghế an toàn lên đến 8 tuổi hay các em có chiều cao đến 4 feet 9 inches. Theo sự phủ quyết này, mức tuổi hiện này vẫn là 6 tuổi và 60 pounds trọng lượng. Trước đây, luật an toàn này đã từng đi từ 4 tuổi hay 40 pounds, lên đến 6 tuổi hay 60 pounds, cho đến hiện nay là 6 tuổi và 60 pounds. Rất may là các trẻ em này không được bỏ phiếu nên các vị dân cử lớn tuổi hơn cứ đòi tăng mức độ tuổi phải ngồi ghế an toàn mà không sợ cử tri phản đối. Dự luật này có thể là do sự vận động của các nhà sản xuất ghế an toàn để họ có thể bán được nhiều ghế hơn và ghế có thể mắt tiền hơn. Oái ăm thay là các nếu theo ý muốn của họ, các học sinh theo học lớp 3 hay cao hơn vẫn có thể phải ngồi ghế an toàn.
Nghỉ Phép Khi Vợ Chồng Được Điều Động Đi Tác Chiến (AB 392) – Buộc các công ty có hơn 25 nhân viên phải cho phép nhân viên được nghĩ phép mà không được trả lương lên tới 10 ngày nếu vợ hay chồng được điều động đi tác chiến. Điều luật này đã bắt đầu có hiệu lực kể từ ngày 9 tháng 10 năm 2007 vừa qua.
Kết Luận:
Trên đây chỉ là những điều luật mới được chọn lọc vì có thể có ảnh hưởng nhiều đến cộng đồng Việt Nam tại California. Vì giới hạn của khuôn khổ, có nhiều điều luật khác đã không được đề cập đến trong bài viết này. Tuy nhiên, luật pháp vẫn buộc rằng mọi người có trách nhiệm không vi phạm luật và lý do không biết luật không thể được dùng để biện minh là không có tội.
Luật Sư Nguyễn Quốc Lân hiện hành nghề tại California và có văn phòng trong khu Little Saigon, số điện thoại văn phòng là (714) 891-1901 và địa chỉ trên lưới điện toán là www.vietlaw.com
Gửi ý kiến của bạn
