Chiến Thắng Tại Lybia"

Chiến Thắng Tại Lybia"
Vũ Linh

...chẳng hiểu lật đổ Khaddafi vì lý do gì và để làm gì...

Trong tuần qua, tin tức từ Lybia cho biết quân nổi loạn đã chiếm được thủ đô Tripoli. TT Obama ra tuyên cáo xác định chế độ độc tài Muammar Khaddafi đã cáo chung. Báo chí phe ta mau mắn ca ngợi TT Obama đã thành công lật đổ được Khaddafi qua một cuộc chiến tốn rất ít tiền và không một quân nhân Mỹ nào chết.
Phản ứng đầu tiên của kẻ viết này là nhớ ngay đến cảnh TT Bush mặc đồ bay như ông tướng Râu Kẽm của ta, đáp phản lực xuống hàng không mẫu hạm, đứng trước biểu ngữ "Nhiệm Vụ Hoàn Tất" –Mission Accomplished – sau khi quân Mỹ chiếm được Bagdad và lật đổ nhà độc tài Saddam Hussein. Đó là vài tuần sau khi cuộc chiến Iraq bắt đầu. Cuộc chiến tiếp tục kéo dài cho đến ngày nay, tám năm sau, vẫn chưa chấm dứt. Bất kể những lời phân trần, giải thích của chính quyền Bush, hiển nhiên là TT Bush ca khúc khải hoàn quá sớm, và bị chỉ trích không ngừng từ hồi đó đến giờ.
Vấn đề cho TT Obama cũng có thể tương tự như vấn đề của TT Bush, khoe khoang quá sớm. Chẳng những vậy, thiên hạ cũng thắc mắc Mỹ đã chiến thắng chưa" Thế nào là chiến thắng" Khi nào thì nhiệm vụ coi như là hoàn tất"
Trước hết là định nghiã “chiến thắng”. Định nghiã giản dị nhất là “đạt được mục tiêu”. Và đây dĩ nhiên là câu hỏi vĩ đại mà cho đến nay chưa ai có câu trả lời. Tại sao TT Obama can thiệp vào Lybia" Vì mục tiêu gì" Cho đến nay, đã đạt được mục tiêu chưa"
Khi can thiệp vàp Iraq, rõ ràng là TT Bush có chủ đích. Chính quyền Bush giải thích đó là vì nhu cầu ngăn chận một cuộc tấn công Mỹ của Saddam Hussein, lúc đó bị thế giới cho rằng có cả kho vũ khí giết người tập thể, kể cả vũ khí hoá học và nguyên liệu chế tạo bom nguyên tử, có thể có “bom bẩn” tức là bom nguyên tử loại nhỏ và thô sơ dù chưa có khả năng chế tạo bom nguyên tử thật. Những người chống đối TT Bush thì cho rằng Bush đánh Iraq hoặc là để trả thù cho ông Bush cha đã bị Saddam âm mưu ám sát, hoặc vì quyền lợi của các tập đoàn dầu hỏa. Bất kể lý do nào, đúng hay không, chính danh hay không, đồng ý hay không, ít ra chuyện đánh Iraq để lật đổ Saddam cũng có lý do mà người ta có thể biết được.
Chuyện đánh Lybia là chuyện cho đến nay vẫn chưa ai có được lời giải thích thỏa đáng.
Lời giải thích đầu tiên là quân Mỹ theo quyết định của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc và yêu cầu của Liên Đoàn Ả Rập, can thiệp vào Lybia để không cho Khaddafi chiếm thành phố Benghazi, cứ điểm của quân nổi loạn, để cứu nhóm nổi loạn và dân Benghazi khỏi bị Khaddafi thảm sát. Nếu quả đúng vậy thì quân NATO và Mỹ chỉ cần thả bom chống các lực lượng quân sự của Khaddafi chung quanh Benghazi để bảo vệ thành phố này là đủ rồi.
Nhưng thực tế là liên quân đồng minh đã viện trợ quân sự cho quân nổi loạn, nhìn nhận các nhà lãnh đạo nhóm nổi loạn, giúp quân nổi loạn đánh chiếm những vùng hay thành phố Khaddafi kiểm soát, và cuối cùng, giúp đánh chiếm Tripoli và lật đổ Khaddafi. Hiển nhiên là liên quân đồng minh chủ trì một cuộc nội chiến thay đổi chế độ, lật đổ một chính quyền. Khác xa với chuyện bảo vệ một nhóm quân nổi loạn.
Nói cách khác, cứu dân nổi loạn chỉ là cái cớ chính trị, thay đổi chế độ mới là mục tiêu thật sự.
Chuyện cứu dân nổi loạn khỏi bị Khaddafi giết là chuyện chẳng ai tin. Sau khi Âu Châu và Mỹ can thiệp để cứu vài trăm dân tại Benghazi thì hàng ngàn người đã chết. Chỉ trong ba ngày đầu của trận đánh vào thủ đô đã có gần 500 người chết và hàng người bị thương. Hơn thế nữa, lo cho thường dân bị giết như vậy thì sao không nhúc nhích gì hết khi TT Assad cho lính ủi xe tăng và nã đại liên vào dân Syria, và cho đến nay, đã có hơn hai ngàn người bị giết và cả chục ngàn người bị thương"
Đi đến vấn đề thứ hai: tại sao phải thay đổi chế độ và lật đổ Khaddafi"
Tại vì Khaddafi là nhà độc tài, đàn áp và giết đối lập, không có tự do dân chủ cho dân Lybia" Tay này độc tài từ hơn bốn chục năm rồi, chứ có phải mới độc tài cách đây sáu tháng đâu" Chẳng lẽ bất thình lình bây giờ TT Obama mới biết là Khaddafi độc tài và Mỹ cần phải áp dụng chủ thuyết của TT Bush, mở mang dân chủ tự do trong các nước Hồi giáo để diệt trừ tận gốc rễ nạn khủng bố Hồi giáo quá khích"
Không có lý nào Obama lại thi hành một chính sách của Bush. Hơn vậy nữa, trong xứ Lybia này, chẳng có một anh khủng bố Hồi Giáo quá khích nào sống nổi với Khaddafi.
Để bảo vệ quyền lợi của Mỹ" Quyền lợi gì khi mà Mỹ đã cấm vận, không có quan hệ xa gần gì với Lybia từ thời TT Johnson khi Khaddafi chiếm quyền qua đảo chánh năm 1969" Chẳng có một chút quyền lợi quân sự, hay kinh tế, hay văn hoá gì hết. Cũng chẳng có một người dân Mỹ nào sống ở Lybia để Mỹ cần phải can thiệp để bảo vệ sinh mạng họ.
Vì quyền lợi dầu hoả giống như Bush đã can thiệp tại Iraq" Đúng là Lybia có dầu hỏa, nhưng vì cấm vận với Mỹ, Lybia chỉ xuất cảng gián tiếp qua Mỹ một số lượng dầu hỏa rất nhỏ, chắc chỉ đủ cho một chiếc xe búyt bọc thép của TT Obama đi vận động tranh cử trong một tuần. Bây giờ cho dù lật đổ được Khaddafi và chính quyền mới thân thiện với Mỹ, thì số lượng dầu hoả bán cho Mỹ cũng chẳng đáng kể chút nào vì Lybia hiện nay có hợp đồng bán dầu cho Âu Châu và Tàu. Sản xuất còn chưa kịp, lấy đâu bán cho Mỹ" Mà Mỹ cũng chẳng có nhu cầu mua dầu của Lybia gì hết.
Tại vì Lybia là một đe dọa cho an ninh của Mỹ" Không đúng. Khaddafi đã công khai chấm dứt mọi công tác nghiên cứu chế tạo vũ khí nguyên tử, không có vũ khí giết người tập thể, mà cũng chẳng hô hào diệt Mỹ như Saddam. Cũng chẳng liên hệ xa gần gì đến các nhóm khủng bố Hồi Giáo quá khích. Trái lại, Al Qaeda là một trong những lực lượng nổi loạn chống Khaddafi. Lần cuối cùng Khaddafi có hành động chống Mỹ là từ thời TT Reagan cách đây ba chục năm khi Lybia đặt bom đánh rớt một máy bay của hãng Pan Am bên Anh, và đặt bom cho nổ một hộp đêm bên Đức làm chết vài anh lính Mỹ. TT Reagan đã trừng phạt bằng cách dội bom tư dinh của Khaddafi, dường như làm chết một con gái của Khaddafi.
Quyết định của Mỹ tham chiến vào Lybia, đứng về phiá quân nổi loạn cũng đưa đến một mâu thuẫn thật nhức răng cho TT Obama mà truyền thông cấp tiến không dám bàn đến: Mỹ đang là đồng minh của các lực lượng khủng bố Hồi giáo quá khích Al Qaeda, đang viện trợ súng đạn, tiền bạc cho chúng để đánh Khaddafi, bên cạnh kho vũ khí mà nhóm này đã và sẽ chiếm được của Khaddafi. Bao nhiêu vũ khí này sẽ được Al Qaeda sử dụng để giết dân Mỹ sau này" Ta không biết, nhưng bộ Ngoai giao Mỹ đã ráo riết cho người đi thu hồi các loại võ khí chết người này, từ súng phóng lựu đến hỏa tiễn cầm tay!
Thế thì mục tiêu của việc Mỹ can thiệp vào Lybia là gì"
Thú thật là kẻ viết này… không biết và không hiểu. Có thể chỉ rất giản dị là vì các đồng minh Pháp, Anh, Ý nhất định muốn đánh –vì sợ mất nguồn cung cấp dầu khí rất quan trọng của họ, cũng như sợ rối loạn tại Lybia sẽ lùa cả ngàn dân Lybia qua Âu Châu tỵ nạn. Và TT Obama không dám một mình đứng ngoài.
Nói cách khác, bị các đồng minh ép phải tham gia mà không dám từ chối, trong khi chẳng có lý do chính đáng nào cần phải tham gia. Hay là bị bắt buộc phải đáp ứng đòi hỏi của họ đổi lấy việc họ tiếp tục tham chiến tại Afghanistan và Iraq"
Chỉ biết là cuộc chiến này đã tốn một tỷ đô tiền thuế, hoàn toàn bất hợp hiến, và chưa biết còn kéo dài đến bao giờ.
Sau khi TT Nixon tung quân Mỹ và VNCH vào đánh các xào huyệt VC trên đất Căm-Pu-Chia đầu thập niên 1970, Quốc hội do phe Dân Chủ phản chiến ra luật chỉ cho phép tổng thống Mỹ được tham chiến bảo vệ quyền lợi của Mỹ trong vòng từ 60 đến 90 ngày. Sau đó thì phải xin phép Quốc hội. Cuộc chiến tại Lybia đã kéo dài nửa năm mà TT Obama vẫn không xin phép quốc hội. Ông viện dẫn lý do Mỹ tham gia cuộc chiến trong khuôn khổ Liên Minh NATO, và đây là cuộc chiến “nhỏ” không đáng kể. Luật giới hạn quyền tham chiến của tổng thống không hề ghi tổng thống được miễn xin phép quốc hội nếu là hành động theo một quyết định quốc tế nào đó.
Cũng chẳng hề nói đến chiến tranh nhỏ hay lớn. Hiển nhiên là tổng thống vi phạm Hiến Pháp. Nhưng vì sự đồng lõa của quốc hội và truyền thông phe ta, chẳng ai lên tiếng thắc mắc. Các vị dân cử Dân Chủ và truyền thông cấp tiến không dám kết án tổng thống phe ta. Phía Cộng Hoà cũng không lên tiếng vì đã từng chứng tỏ thái độ diều hâu đòi đánh, cũng như vì đã cổ võ cho chủ thuyết can thiệp để phát triển dân chủ của Bush. Hơn nữa, đảng Dân Chủ đang nắm đa số tại Thượng Viện, đâu làm gì khác được. Quốc hội không lên tiếng không có nghĩa là hợp hiến, mà chỉ phản ánh một thái độ đồng loã chính trị giữa đảng cầm quyền và đối lập.
Quan trọng hơn nữa, tương lai cuộc chiến như thế nào, chẳng ai đoán biết trước được. Tình hình bây giờ vẫn rối bù, chưa phân thắng bại rõ ràng. Cho dù quân nổi loạn thắng thật, giết Khaddafi hay đuổi hắn ra khỏi nước, thì cũng chẳng ai biết được chuyện gì sẽ xẩy ra. Tại Iraq, sau khi Saddam bị lật đổ, chiến tranh vẫn kéo dài tám năm sau. Ai cũng cầu mong hoà bình và ổn định cho xứ và dân Lybia, nhưng nhìn vào thành phần quân nổi loạn, người ta sợ sẽ có nội chiến mạnh giữa các phe nhóm và bộ lạc ô hợp sau khi họ chiến thắng.
Quân nổi loạn quả thực là một đám quân ô hợp của cả chục bộ lạc -trong đó có cả những lực lượng của khủng bố Al Qaeda - chống đối lại cả chục bộ lạc của Khaddafi và đồng minh. Các tư lệnh quân sự là các “tướng” tự phong với vài ba trăm hay vài ba ngàn quân trong tay. Các lãnh tụ dân sự là các lãnh tụ bộ lạc mà chẳng ai biết ai là ai, chẳng ai thần phục ai. Chưa có một người nào nổi lên như một lãnh tụ được mọi người chấp nhận. Cách đây một tháng, một trong những lãnh tụ đó đã bị các đồng chí thanh toán. Họ ngồi lại với nhau chỉ vì quyền lợi nhất thời là đánh đổ Khaddafi.
Sau khi thành công loại bỏ được Khaddafi thì sẽ đến giai đoạn thanh toán, tranh dành quyền hành giữa các nhóm nổi loạn với nhau. Tương tự như Afghanistan. Dưới thời Liên Xô chiếm đóng, tất cả các bộ tộc đoàn kết đánh Hồng Quân, sau khi Liên Xô rút về nước, đã có loạn sứ quân, cho đến khi lực lượng Taliban thắng cuộc, nắm quyền.
Lybia cũng không khác gì những nước Phi Châu khác, chỉ là một tập hợp của các bộ lạc, và cuộc chiến hiện nay cũng chỉ là cuộc chiến giữa các bộ lạc với nhau. Báo chí Mỹ gọi nhóm quân nổi loạn là những chiến sĩ tranh đấu cho tự do dân chủ. Chỉ chứng tỏ mấy anh ký giả Mỹ ngàn năm vẫn không bao giờ hiểu được thế giới ngoài cái nước Mỹ của họ. Nước Mỹ tham chiến tại Việt Nam trong hai chục năm, nhưng ký giả Mỹ hay chính khách Mỹ, cũng chẳng ai hiểu mô tê ất giáp gì về Việt Nam và cuộc chiến xâm lăng của CSBV. Ông John Kerry sau khi đi lính ở Việt Nam một thời gian, trở về Mỹ, ra trước quốc hội tuyên bố chiến tranh Việt Nam là một cuộc nội chiến của dân Việt nổi lên chống thực dân và đế quốc. Năm 1975, với tư cách thượng nghị sĩ, ông biểu quyết chống việc chấp nhận người Việt tỵ nạn vào Mỹ vì nước Việt Nam đã được độc lập, thoát khỏi đô hộ của thực dân và đế quốc, không có lý do gì dân Việt phải chạy qua Mỹ tỵ nạn.
Có nhiều hy vọng các nhóm nổi loạn Lybia đang “tranh đấu cho tự do dân chủ” này, trong tương lai, sẽ còn đánh nhau mệt nghỉ, đưa TT Obama đến chỗ không biết phải đứng về phe nào nữa. Tệ hơn nữa, phe nào cuối cùng thắng thì có thể cũng sẽ độc tài, tàn bạo không thua gì Khaddafi hết. Có thể cũng sẽ chống Mỹ và Tây Phương không thua gì Khaddafi. Tại Ai Cập, tổng thống độc tài Mubarak bị lật đổ, quân đội lên nắm quyền. Rốt cuộc còn độc tài hơn Mubarak, thẳng tay đàn áp các cuộc biểu tình đòi thực thi dân chủ tự do, và bớt thân thiện hơn với Mỹ và Do Thái một cách rõ rệt.
Một vấn đề đặt ra là lúc đó Mỹ sẽ làm gì" Coi như “nhiệm vụ hoàn tất” phủi tay nhìn các bộ lạc Lybia thanh toán nhau, đưa đến bất ổn định toàn diện trong vùng, đe dọa nguồn cung cấp dầu hỏa cho cả thế giới, với hậu quả tất nhiên là giá dầu sẽ leo thang không biết đến đâu. Hay là lấy một cái cớ nào đó, có thể là để tái tạo ổn định trong vùng, trực tiếp vào can thiệp, có khi quy mô hơn hiện nay. Một Afghanistan hay một Iraq nữa" Lybia trở thành một Iraq của TT Obama" Để rồi đi đến đâu" Với mục tiêu gì" Bao lâu"
Dù sao thì cũng phải nhìn nhận chiến lược của TT Obama đã thành công, như truyền thông quảng bá, lật đổ được Khaddafi với phí tổn rất nhẹ, mặc dù chẳng hiểu lật đổ Khaddafi vì lý do gì và để làm gì.
Điều mỉa mai đáng nói là ông tổng thống được giải Nobel Hòa Bình khi mới chì nhậm chức cũng là ông tổng thống có hai thành quả quốc tế lớn nhất là giết được Bin Laden và lật đổ được Khaddafi bằng võ lực. Nobel Hòa Bình" (28-8-11)
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: [email protected]. Bài của tác giả được đăng mỗi Thứ Ba trên Việt Báo.

• Khmer Đỏ Níu Áo Kissinger, Xin Bênh, Bị Từ Chối
• Chuyện Lạ, Công an biểu tình ở Hà Nội
• Thượng Viện Dẹp Bỏ Dự Luật Hạn Chế Bồi Thường Y Tế
• Kể Chuyện Gia Đình/Chuyện Tình: Thằng Cháu Ngoại...