Hôm nay,  

Ba Mươi Sáu Kế

19/10/201100:00:00(Xem: 7347)

Ba Mươi Sáu Kế

Trúc Giang

Chúng ta thường nghe nói đến Tam Thập Lục Kế, tức là ba mươi sáu kế, với những kế quen thuộc như mỹ nhân kế, điệu hổ ly sơn, khổ nhục kế, dương đông kích tây và nhất là kế Tẩu vi thượng sách. Chạy là tốt nhất.

Từ ngàn xưa, người Tàu đã từng chia năm xẻ bảy, đánh nhau không ngừng để tranh giành thiên hạ. Trong bối cảnh đó, những mưu sâu kế độc, những sách lược quân sự được thi hành để giành thắng lợi.

Những mưu kế từ Trung Hoa cổ đại đã được đem ra xử dụng nhiều lần cho đến ngày nay mà một số vẫn còn hiệu quả.

Người Tàu thâm hiểm sâu độc thật. Rủi cho dân tộc VN là Hồ Chí Minh đã cỏng rắn về cắn gà nhà, mời cán bộTrung Cộng về chỉ đạo giết hại đồng bào vô tội trong Cải Cách Ruộng Đất. Và hiện nay, Trung Cộng đã xử dụng kế thứ 10 là "Tiếu lý tàng đao" nghĩa là nụ cười dấu đao mà hai câu thơ của Nguyễn Du tả như sau:

Bề ngoài thơn thớt nói cười

Mà trong nham hiểm giết người không đao.

Đó là chủ trương 16 chữ vàng và 4 tốt nói ra từ cửa miệng trong khi đem tàu chiến đến chiếm biển chiếm đảo và bắn giết ngư dân của đồng chí Việt Nam anh em.

Ba mươi sáu kế

1* Man thiên quá hải

Giấu trời qua biển.

Lợi dụng sương mù để lẫn trốn, nói chung là lợi dụng thời tiết hoặc đêm tối để trốn hoặc hành động.

Gia Cát Lượng dùng một biến thể của thế nầy là "Thuyền cỏ mượn tên" để lừa lấy tên của Tào Tháo trong một trận của Xích Bích. Chủ yếu là đặt những hình nộm bằng rơm trên tàu, lợi dụng sương mù khiến cho quân lính Tào Tháo không thấy rõ mà cứ bắn tên vào các hình nộm và như thế là lấy được nhiều tên cần thiết.

2* Vây Ngụy cứu Triệu

Để cứu nước Triệu thì cần phải mang quân qua vây nước Ngụy.

Thời Chiến quốc, Bàng Quyên là tướng của nước Ngụy đem quân tấn công nước Triệu rất gấp. Tôn Tẩn, bạn học cũ của Bàng Quyên, cùng một sư phụ là Quỷ Cốc Tử, đã trở thành đối địch với nhau trên chiến trường. Tôn Tẩn bày kếcho nước Tề đem quân sang vây nước Ngụy, buộc Bàng Quyên phải rút quân về giải vây, do đó nước Triệu được cứu.

3* Tá đao sát nhân.

Mượn đao người khác, mượn tay người khác để giết kẻ thù của mình.

Thời Tam quốc, Tào Tháo rất ghét Nễ Hành, tánh tình ngang bướng, không chịu khuất phục, bèn cử ông ta đến chầu Lưu Biểu. Quả nhiên, Nễ Hành làm Lưu Biểu tức giận rồi bị giết.

Hồ Chí Minh đã dùng kế nầy,đưa tin để mật thám Pháp bắt Phan Bội Châu và những người không theo Cộng sản.

4* Dĩ dật đãi lao

Lấy nhàn để đối phó với mệt mõi.

Đây là một trong những chiến thuật du kích. Đánh địch ngay trong lúc địch còn ở tình trạng mệt mõi.

Trong trận Phì Thuỷ, Phù Kiênđem một triệu quân sang tấn công nhà Tấn. Tạ An và Tạ Quyền biết nắm lấy tinh thần của "Dĩ dật đãi lao" nên dùng quân ít hơn, tinh nhuệ và được nghỉ ngơi, đánh cho Phù Kiên đại bại trong lúc quân mệt mõi.

5* Sấn hỏa đả kiếp

Tranh thủ lúc nhà cháy mà đánh cướp.

Lợi dụng lửa để hành động. Rộng hơn nữa là biết nắm lấy thời cơ.

Lưu Bị chỉ là một lãnh chúa nhỏ, nắm trong tay thành Tương Dương người thưa dân ít. Biết lợi dụng ngay sựthất bại của Tào Tháo ở Trận Xích Bích, Lưu Bị tung quân chiếm Kinh Châu, rồi từ đó, phát triển thế lực ngang bằng với Tào Tháo và Tôn Quyền.

6* Thanh đông kích tây

Giương đông kích tây. Giả vờ đánh một hướng nhưng thực chất là đánh hướng ngược lại.

Sau trận Xích Bích, Gia Cát Lượng dùng phản kế của Giương đông kích tây, bằng cách cho quân đốt lửa ở đường hẻm Hoa Dung, để Tào Tháo nghi ngờ rằng quân Lưu Bị dùng kế Giương đông kích tây thật sự, rồi chọn con đường hẻm Hoa Dung để bị rơi vào bẩy của quân Quan Vũ.

Đầu tháng 2 năm 1971, cuộc hành quân Lam Sơn 719 của QLVNCH mục đích xâm nhập Hạ Lào để tiêu diệt hậu cần và các kho xăng dầu của VC, đồng thời kiểm soát sự xâm nhập của đường mòn HồChí Minh từ Bắc vào Nam.

Bắt đầu bằng kế hoạch GiươngĐông kích tây, đó là Sở chỉ huy của Quân đoàn I được chuyển từ Đà Nẳng lên Đông Hà. QLVNCH thực hiện các hoạt động nghi binh để cho địch thấy là như sắp vượt giới tuyến 17 sang đánh ra miền Bắc.

Cuối cùng, sở Chỉ huy QĐ I chuyển về Khe Sanh sau khi cuộc hành quân sang Hạ Lào bắt đầu.

7* Vô trung sinh hữu

Không có mà làm cho có.

Trong trận Phì Thuỷ, để che dấu sự chênh lệch lớn lao về quân số, Tạ An và Tạ Quyền tung số quân ít ỏi của mình ra tấn công trước để tạo cảm giác rằng quân của mình chẳng kém gì quânđịch. Quân địch vì thế mà hỗn loạn, sợ hãi đến mức độ nghe tiếng chim hạc kêu mà tưởng rằng quân địch la hét. Thấy cỏ cây lay động mà tưởng rằng quân địchđang phục kích. (Phong thanh hạc lệ, thảo mộc giai binh)

8* Ám độ trần Thương

Chọn con đường và cách thức tấn công mà không ai nghĩ tới.

Thời Hán Sở tranh hùng, Lưu Bang bị Hạng Võ ép đóng quân ở vùng Ba Thục, hẻo lánh và khó ra được vào Trung Nguyên. Hàn Tín bày kế là giả vờ sửa đường lớn, nhưng lại bí mật dẫn quân đi qua đường hẻm để đánh úp ải Trần Thương, mở đưởng ra Trung Nguyên cho quân Hán.

9* Cách ngạn quan hỏa

Đứng cách bờ để xem lửa cháy.

Sau trận Quan Độ, Viên Thiệu bị bại trận trước Tào Tháo rồi chẳng bao lâu qua đời. 2 đứa con là Viên Thượng và Viên Hy chạy tới nương nhờ Công Tôn Khang. Có người khuyên Tào Tháo là thừa thắng, tấn công để bắt Viên Thượng và Viên Hy. Tào Tháo cho rằng không cần vội, sớm muộn gì nội bộ cũng có loạn rồi ra lịnh rút quân.Quả nhiên, Công Tôn Khang thấy Tào Tháo rút quân bèn chém Viên Thượng và Viên Hy rồi xin đầu hàng Tào Tháo.

10* Tiếu lý tàng đao

Nụ cười dấu đao.

Bề ngoài thơn thớt nói cười

Mà trong nham hiểm giết người không đao.

Trung Cộng luôn miệng ca ngợi tình đồng chí, anh em XHCN bất diệt, môi hở răng lạnh với CSVN. Nào là 16 chữvàng "Láng giềng hữu nghị - Hợp tác toàn diện - Ổn định lâu dài - Hướng tới tương lai" trong tinh thần 4 tốt "Láng giềng tốt - Bạn bè tốt -Đồng chí tốt - và đối tác tốt.”

Thế mà mang tàu chiến, đánh chiếm vùng biển, vùng đảo và bắn giết ngư dân của người đồng chí anh em VN. Có câu "Khẩu Phật phúc kiếm" Miệng nam mô, bụng bồ dao găm.

11* Lý đại đào cương

Mận chết thay đào.

Đưa người khác ra thế thân, gánh vác tai họa cho mình.

Hồ Chí Minh rước cán bộ Trung Cộng về giết đồng bào VN trong Cải Cách Ruộng Đất. Nhân dân đồ thán, Hồ bèn đưa Trường Chinh ra chịu tội rồi nhỏ vài giọt nước mắt cá sấu xin lỗi đồng bào.

Nước tôi có Đặng Xuân Khu

Đâm chết thằng chú, bỏ tù thằng cha

CCRĐ kéo dài trên 3 năm (53-56), nếu thấy sai thì ngừng ngay lập tức để tránh giết thêm nhiều người vô tội. Nhưng không!

12* Thuận thủ kiên dương

Thuận tay bắt dê.

Phải tranh thủ nắm lấy cơ hội nằm trong tay.

Thời Tam quốc, Lưu Chương là thứ sử Ích Châu, có tính tình nhu nhược. Gia Cát Lượng khuyên Lưu Bị nên tận dụng mối quan hệ bà con xa, làm quen với Lưu Chương, rồi từ đó "thuận tay bắt dê" chiếm lấy Ích Châu làm chỗ dựa.

13* Đả thảo kinh xà

Đánh cỏ động rắn.

Tấn công vào xung quanh kẻ địch, khiến chúng hoảng sợ mà lộ diện.

14* Tá thi hoàn hồn

Mượn xác trả hồn

Mượn thân xác khác để đưa hồn về.

Thời Tam quốc, Tào Ngụy chiếm gần như toàn bộ nước Thục Hán. Đại tướng nhà Thục là Khương Duy bèn giả đầu hàng Tào Ngụy với hy vọng mượn xác quân Tào Ngụy để khôi phục nhà Thục. Tuy nhiên, mưu kế đó không thành, Khương Duy bị giết và nước Thục hoàn toàn về tay Tào Ngụy.

15* Điệu hổ ly sơn

Lừa cho hổ ra khỏi núi.

Làm cho kẻ địch ra khỏi chỗ ẩn nấp để dễ dàng tấn công.

Thời Tam quốc, Trương Phiđược lịnh dẫn quân vào Ích Châu để hỗ trợ cho Lưu Bị. Trên đường tiến quân, gặp Nghiêm Nhan lợi dụng địa thề hiểm yếu cố thủ trong thành. Trương Phi bèn lập kếgiả say rượu, dụ Nghiêm Nhan ra khỏi thành và đánh bại.

16* Dục cầu cố túng

Muốn bắt thì phải thả.

Thời Tam quốc, Mạnh Hoạch làm phản khiến cho Thục Hán bất ổn. Để thu phục Mạnh Hoạch, Gia Cát Lượng đã 7 lần bắt, 7 lần thả (Thất cầm thất túng) khiến Mạnh Hoạch đội ơn mà không dám làm phản nữa.

17* Phao chuyên dẫn ngọc

Ném gạch đi đưa ngọc đến.

Đưa miếng nhỏ ra để dụ địch nhằm đạt cái lớn hơn.

Những kẻ lường gạt tiền thường dùng cái kế nầy.

18* Cầm tặc cầm vương

Bắt giặc bắt vua.

19* Phù để trừu tâm

Rút cũi đáy nồi.

Đánh tiêu hao hậu cần để làm cho quân địch yếu dần, phải thua.

20* Hỗn thủy mạc ngư

Đục nước bắt cá.

Lợi dụng tình thế hỗn loạn ra tay để đạt mục đích. Cũng có thể gọi là đục nước béo cò.

21* Kim thiền thoát xác

Ve sầu lột xác.

Xử dụng bộ dạng mới làm cho quân địch bất ngờ, trở tay không kịp.

22* Quan môn tróc tặc

Đóng cửa bắt giặc.

Dồn giặc vào thế bí, không thể chạy thoát.

Thời Chiến quốc, Tôn Tẩn và Bàng Quyên là học trò cùng thầy là Quỷ Cốc tử nhưng sau là thù địch trên chiến trường. Tôn Tẩn sai quân Tề dùng kế "rút bếp" để lừa Bàng Quyên tiến sâu vào hẻm Mã Lăng. Bàng Quyên trúng bẩy phục kích, bị chận hai đầu và bị bắn tên. Quân Ngụy đại bại, và Bàng Quyên cũng bị loạn tiển mà chết.

* Rút bếp là giảm dần số bếp nấu ăn, chứng tỏ quân số bị giảm sút nhiều.

23* Viễn giao cận công

Ở xa thì dùng giao thiệp, ở gần thì dùng võ lực tấn công.

Thời Chiến quốc, tể tướng nước Tần là Phạm Thư đề ra kế "viễn giao cận công". Đối với nước ởgần thì Tần dùng vũ lực uy hiếp, chiếm thành, chiếm đất. Các nước ở xa vì khôngđem quân đi được, cho nên dùng ngoại giao dụ dỗ làm đồng minh. Cứ như thế, Tần làm bá chủ 6 nước, tạo cho Tần Thuỷ Hoàng thống nhất Trung Hoa sau đó.

24* Giả đạo phạt Quắc

Mượn đường diệt Quắc.

Lợi dụng hòa hoãn địch, đểrồi quay lại tấn công bằng lợi thế mà chính địch tạo ra cho mình.

Tấn Hiến Công mang vàng ngọc hối lộ vua nước Ngu với lý do xin mượn đường sang đánh nước Quắc. Sau khi thu phục được Quắc, Tấn Hiến Công quay về diệt nốt nước Ngu.

25* Thâu lương hoán trụ

Trộm rường thay cột.

Phá huỷ cơ sở của địch.

26* Chỉ tang mạ hoè

Chỉ cây dâu để mắng cây hoè.

Chỉ chó mắng mèo.Tấn công gián tiếp kẻ địch thông qua một trung gian khác.

Thời Tam quốc, Tào Tháo đem quân đi đánh Viên Thuật thì lương thảo cạn kiệt, thiếu thốn, binh lính kêu than. Để trấn áp binh lính, Tào Tháo lập kế đổ tội cho viên quan coi lương là Vương Hậu, là lừa dối trong việc cấp phát lương rồi đem ra chém. Quân lính từ đó không dám kêu ca nữa.

27* Giả si bất điên

Giả ngu chớ không điên.

Vào thời Lý Thái Tông ở VN,đồng thời là nhà Tống bên Trung Hoa, thì Nùng Trí Cao (còn gọi là Nông Trí Cao), người Cao Bằng, nổi dậy xưng vương ở giữa biên giới hai nước. Trí Cao đánh chiếm 8 châu của Quảng Đông và Quảng Tây, vua Tống nhiều lần sai quân sang dẹp mà không xong.

Tướng nhà Tống là Địch Thanh dùng kế giả đò sợ hãi, bằng cách đem một tướng bại trận ra chém rồi cho quân nghỉ ngơi 10 ngày. Biết vậy, Trí Cao lơ là phòng thủ, tức thì Địch Thanh tấn công đánh tan quân nổi dậy và Trí Cao chạy thoát. Sau đó, Lý Thánh Tông bắt chém đầu Trí Cao và mang thủ cấp dâng lên cho vua Tống.

28* Thượng ốc trừu thê

Lên nhà rút thang. Qua cầu rút ván.

29* Thụ thương khai hoa

Trên cây hoa nở.

30* Phản khách vi chủ

Từ chỗ là khách, biến thành vai chủ.

Lấn dần dần đất của địch, đến chỗ địch không còn chỗ đứng.

31* Mỹ nhân kế

Dùng gái đẹp làm rối loạn quânđịch, khống chế địch.

Câu Tiễn, vua nước Việt (Không phải nước Việt Nam, mà là vùng Thượng Hải ở Trung Quốc ngày nay) bị Phù Sai bắt về nước Ngô. Phạm Lãi và Văn Chủng bèn hiến mỹ nhân kế, đem người đẹp nổi tiếng nước Việt là Tây Thi sang dâng cho vua Phù Sai. Vua đam mê tửu sắc, bỏ bê việc triều chính lại bị trúng kế ly gián tạo cơ hội cho Câu Tiển trả thù.

Lịch sử Trung Hoa có 4 đại mỹ nhân là Tây Thi, Vương Chiêu Quân, Điêu Thuyền, và Dương Quý Phi.

32* Không thành kế

Bỏ trống thành.

Khổng Minh Gia Cát Lượng đang giữ thành không có quân phòng thủ thì Tư Mã Ý bất chợt kéo quân đến. Đánh vào tâm lý đa nghi của Tư Mã Ý, Khổng Minh sai mở toang cửa thành, cho người quét dọn trước cổng, xem như không có sự đe doạ nào xảy ra, Khổng Minh ngồi thư thả đánh đàn. Tư Mã Ý nghi ngờ có mưu kế nên rút quân, bỏ lở cơ hội ngàn năm có một để bắt sống địch trên chiến trường.

33* Phản gián kế

Lợi dụng kế của địch biến thành kế của mình.

David Trương Đình Hùng là con của LS Trương Đình Dzu bị Quan sát viên LHQ VC là Đinh Bá Thi móc nối đánh cắp tài liệu, Hoa Kỳ biết được bèn cung cấp những tài liệu đã bị sửa đổi nội dung. Người phụ trách công tác là nữ điệp viên gốc Việt là bà Đăng Mỹ Dung (Dung Krall, tác giả quyển Ngàn Giọt Lệ Rơi - A Ten Thousand Tears Falling) đã đưa ông Trương Đình Hùng ra tòa và HK trục xuất Đinh Bá Thi về VN. Đinh Bá Thi bịVC dàn cảnh giềt chết bằng một tai nạn xe hơi trên đường từ Sàigon ra Hà Nội.

34* Khổ nhục kế

Tự làm mình khổ nhục để đánh lừa quân địch.

Việt vương Câu Tiễn tận tụy phục vụ Phù Sai như một người hầu, thậm chí còn nếm cả phân của Phù Sai để giúp thầy thuốc tìm ra bịnh. Mục đích là che dấu sự chuẩn bị trả thù của nước Việt.

35* Liên hoàn kế

Xử dụng nhiều kế liên tiếp.

Móc nối nhiều kế lại với nhau để đánh thắng.

Trong chuyện Tam quốc diễn nghĩa, Vương Doãn dùng mỹ nhân kế đưa Điêu Thuyền vào gây chia rẻ 2 bố con Đổng Trác Lữ Bố, rồi sau đó dùng kế "Đục nước bắt cá" khơi gợi sự thù địch của Lữ Bố với cha nuôi là Đổng Trác, cuối cùng, Lữ Bố giết chết Đổng Trác.

36* Tẩu vi thượng sách

Gặp kẻ địch mạnh thì kế chuồn là hay nhất trong 36 kế.

Phụ chú

* Thời Chiến Quốc

Kéo dài từ thế kỷ thứ 5 TCN (Trước Công Nguyên) tới khi nhà Tần thống nhất Trung Quốc năm 221 TCN. Thời Chiến Quốc có 7 nước lớn là Tề, Sở, Yên, Hàn, Triệu, Nguỵ và Tần.

* Thời Tam Quốc

Bắt đầu từ năm 220 kết thúc năm 228. Ba nước là Nguỵ, Thục và Ngô. Để tránh trùng tên với các nước khác trước đó, người ta gọi Ngụy là Tào Ngụy, Thục là Thục Hán, Ngô là Đông Ngô. Tam Quốc là thời kỳ đẩm máu nhất của lịch sử Trung Quốc.

Mỹ nhân kế là kế được xử dụng từ xưa mà đến nay vẫn còn hiệu quả. Anh hùng khó lọt qua tay mỹ nhân. Ngoài tứ đại giai nhân ra, còn có những người đẹp làm nghiêng thành đổ nước như Đắt Kỷ, Bao Tự, Võ Tắc Thiên, Ngu Cơ, Trần Viên Viên, Hồng Phất Nữ...

Không biết mỹ nhân hiện đại của Tàu phù đẹp đến mức độ nào mà khiến cho cụ Tổng Bí Thư đảng CSVN phải bị sập bẩy kế mỹ nhân của Trung Cộng, làm cho giang sơn gấm vóc của dân tộc Việt bị lọt vào tay đồng chí vĩ đại, trong những Hiệp ước bán nước. Hiệp ước mà Văn phòng Quốc Hội phải bí mật phê chuẩn chớ không không phải công khai của toàn thể đại biểu QH.

Trúc Giang

Ngày 13-10-2011

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.