Hôm nay,  

VNCH Dân Chủ Tự Do Gấp Triệu Lần Hơn CHXHCN

02/12/201100:00:00(Xem: 10840)
VNCH Dân Chủ Tự Do Gấp Triệu Lần Hơn CHXHCN

Phạm Trần
Người Cộng sản Việt Nam đã nhiều lần vung tay quá trán đến khi làm hỏng thì đỗ lỗi cho đủ thứ, ngoại trừ lỗi của chính mình. Họ cũng thích nói những điều không có mà còn vẽ cho to ra gấp vạn lần để hù họa người nhẹ dạ.
Bằng chứng như lời Bà Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thị Doan, Phó Chủ tịch Nước viết trên báo Nhân Dân ngày 05-11-011 rằng : “Nhà nước ta là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, biết kế thừa những tinh hoa dân chủ của các Nhà nước pháp quyền trong lịch sử và đã, đang phát triển lên tầm cao mới, khác hẳn về bản chất và cao hơn gấp vạn lần so với dân chủ tư sản, nhưng chưa tuyên truyền, giáo dục cho người dân hiểu đúng về dân chủ đi liền với kỷ cương nên một số người đã cố tình lợi dụng dân chủ để gây rối, chia rẽ làm tác động xấu đến trật tự, an toàn xã hội.”
Như vậy thì khi đã “khác hẳn về bản chất và cao hơn gấp vạn lần so với dân chủ tư sản” thì chắc chắn phải cao hơn nền dân chủ ở các nước theo Tư bản chủ nghĩa, trong đó có cả Hoa Kỳ và các nước dân chủ tự do khác trên thế giới.
Biện luận như thế là Bà Doan đã nói dối mình, nhất là trong cương vị Phó Chủ tịch Nước.
Chẳng nhẽ Bà không biết người dân Việt Nam chưa bao giờ được hưởng đầy đủ các quyền tự do ghi trong 4 bản Hiến pháp từ Hiến pháp đầu tiên năm 1946 cho đến các bản sữa đổi kết tiếp 1959, 1980 và 1992, hay là Bà biết rất rõ mà cứ nói hoang cho phù hợp với chủ trương “nói dối càng nhiều càng tốt” của đảng ?
Chỉ tiếc rằng tính nói hoang tưởng, bốc đồng, bất chấp đúng, sai của Bà Doan lại là sản phẩm của quan điểm lệch lạc, không đúng với tình hình thực tế của Tổng Bí thư đảng Khóa X, Nông Đức Mạnh nói trong Báo cáo chính trị tại Đại hội đảng XI, tháng 01/2011:”Chúng ta một lần nữa khẳng định: Chỉ có chủ nghĩa xã hội mới bảo đảm cho dân tộc ta có độc lập, tự do thực sự, đất nước phát triển phồn vinh, nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.”
Giống như câu nói khống của Bà Doan, Nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh cũng đã “phóng đại tô mầu” cho những chiếc bánh vẽ : “tự do”, “phồn vinh”, “ấm no” và “hạnh phúc”.
Ngay đến “Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội” (Bổ sung, phát triển năm 2011) cũng viển vông viết rằng : “Theo quy luật tiến hoá của lịch sử, loài người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội.”
Hoặc Cương lĩnh đã đặt điều, nhét chữ vào mồm dân để nói: “Đi lên chủ nghĩa xã hội là khát vọng của nhân dân ta, là sự lựa chọn đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử.”
Lạ chưa ? Ai bảo người dân đã khát khao “đi lên chủ nghĩa xã hội”, và mọi người đã biểu thị đồng tình bằng cách nào mới được chứ ?
Chẳng những thế, Cương lĩnh còn tự khoe : “ Xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta xây dựng là một xã hội: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ... có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc... con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện....có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo....”
MẶT TRÁI
Tính chung “những điểm son” này theo thời gian từ ngày có chủ trương được gọi là “Đổi Mới” năm 1986 thì Việt Nam đã “mới” được 25 năm. Nhưng sao đồng bào ta còn nghèo khổ quá ? Đất nước còn chậm tiến đì đẹt sau nhiều nước láng giềng trong khu vực ?
Như vậy thì làm sao đến năm 2020, Việt Nam có thể “Trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại; chính trị - xã hội ổn định, dân chủ, kỷ cương, đồng thuận; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên rõ rệt; độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ được giữ vững; vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế tiếp tục được nâng lên; tạo tiền đề vững chắc để phát triển cao hơn trong giai đoạn sau.” (Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 – 2020)?
Với cái ruột trống không của đảng và miệng lưỡi huyênh hoang của lãnh tụ không nói chuyện được với nhau nên nhiều thứ bất cập, hụt hẫng đã hiện ra như tại sao người dân Việt Nam bây giờ vẫn còn đòi các quyền dân chủ và tự do đã viết trong 4 bản Hiến pháp, trong đó có hai quyền được lập hội và biểu tình đã liên tiếp quy định trong 3 Hiến pháp 1959,1980 và 1992 ?
Đơn gỉan vì từ lâu đảng và Nhà nước chỉ nói mà không làm. Nhà nước cũng thích khoe có tự do, dân chủ hơn nhiều nước khác, nhưng lại kiên quyết không cho dân được hưởng các quyền Hiến định.
Về phía người dân thì vì bị sống trong một xã hội không có thượng tôn luật pháp nên lớp bị trị trở thành bất lực ngay cả với việc đòi nhà nước trả lại quyền cho mình.
Nhưng nay, trước hiểm họa mất đất, mất biển vào tay Trung Cộng, người dân đã đ2oi có quyền biểu tình.
Bởi vì Hiến pháp năm 1959 đã viết tại Điều 25: “Công dân nước Việt Nam dân chủ cộng hoà có các quyền tự do ngôn luận, báo chí, hội họp, lập hội và biểu tình. Nhà nước bảo đảm những điều kiện vật chất cần thiết để công dân được hưởng các quyền đó.”
21 năm sau, Hiến pháp năm 1980 xác định lại trong Điều 67: “Công dân có các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do hội họp, tự do lập hội, tự do biểu tình, phù hợp với lợi ích của chủ nghĩa xã hội và của nhân dân.
Nhà nước tạo điều kiện vật chất cần thiết để công dân sử dụng các quyền đó.
Không ai được lợi dụng các quyền tự do dân chủ để xâm phạm lợi ích của Nhà nước và của nhân dân.”
Đến Hiến pháp sửa đổi năm 1992, Điều 69 cũng ghi nguyên văn: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí; có quyền được thông tin; có quyền hội họp, lập hội, biểu tình theo quy định của pháp luật.”
TẠI SAO THAY ĐỔI ?
Như vậy tại sao trong suốt 52 năm (1959-2011) mà các quyền Hiến định này đã bị Nhà nước quên đi ? Cũng không thấy có Đại biểu Quốc hội nào dám thắc mắc cho đến khi bùng lên 8 Cuộc biểu tình tự phát của người dân tại Sài Gòn và Hà Nội chống âm mưu Tầu xâm lược và kêu gọi tòan dân đứng lên bảo vệ chủ quyền biển đảo, khởi đầu từ năm 2007 rồi bùng trở lại trong 2 tháng 8 và 9 năm 2011.
Nhà nước phản ứng bằng hành động xua công an, cảnh sát chìm nổi dẹp biều tình và bắt tù người xuống đường.
Nhiều công an đã đánh dân. Có anh còn đạp vào mặt dân yêu nước chỉ vì đã tham gia biểu tình bảo vệ chủ quyền lãnh thổ.
Báo chí Nhà nước không những tự lấy tay che mặt trước biến cố lịch sử này, coi như không có chuyện biểu tình mà còn nhận lệnh viết bài xuyên tạc, vu khống và mạ lỵ ngưồi yêu nước, trong số này có các Nhà Trí thức khoa bảng và Lão thành cách mạng nổi tiếng.
Người biểu tình đã bị chụp mũ mắc mưu các “thế lực thù địch” sách động và lợi dụng xuống đường để chống đảng!
Một làn sóng bất bình trong dân nổi lên khiến Chính phủ lúng túng như lời giải thích tại sao cần có Luật biểu tình trước Quốc hội ngày 25/11 (2011) của Thủ tướng Nguyễn Tấ Dũng: “Thứ nhất, thực hiện Hiến pháp. Hiến pháp điều 69 quy định công dân được quyền biểu tình theo pháp luật. Nhưng chúng ta chưa có luật biểu tình. Như vậy chúng ta nên bắt tay nghiên cứu xây dựng luật biểu tình. Tôi muốn nói ngắn gọn là căn cứ thực hiện Hiến pháp.

Thứ hai, trên thực tế, các vị đại biểu Quốc hội ngồi đây đều chắc thấy rõ một thực tế trong cuộc sống của chúng ta đã có nhiều cuộc đồng bào ta tụ tập đông người, biểu tình, bày tỏ ý kiến, nguyện vọng, kiến nghị với chính quyền. Có thực tế như thế. Nhưng chúng ta chưa có luật để quản lý, điều chỉnh vấn đề này. Do đó, cũng khó cho người dân khi thực hiện quyền mà được Hiến pháp quy định và cũng khó cho quản lý của chính quyền. Đã khó như vậy sẽ nảy sinh những lúng túng trong quản lý, từ đó xuất hiện những biểu hiện mất an ninh trật tự, đã xuất hiện những việc lợi dụng để kích động xuyên tạc gây phương hại xã hội.”
Như vậy phải chăng yếu tố cần có sự ủng hộ của người dân trong kế hoạch phòng chống ngoại xâm, dù kẻ thù là bạn “đồng chí anh em” Trung Hoa, mà chính Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng Chính phủ đã muốn “kiến nghị Quốc hội xem xét, đưa vào Chương trình xây dựng Luật Biểu tình” ?
Nhưng để bảo đảm cho bộ Luật không bị lợi dụng khi người dân biểu tình, Dũng đã ủy thác cho Bộ Công an chủ trì việc soạn dự Luật này. Cũng có ý kiến trong nước muốn chính phủ mời các chuyên viên Luật pháp và Trí thức tham gia chương trình soạn bộ Luật “nhậy cảm” này.
THỜI VIỆT NAM CỘNG HÒA 
Nếu đem việc đòi quyền Hiến định của dân và thái độ đối xử với dân của nhà nước thời Cộng sản bây giờ so với các quyền của dân thời Việt Nam Cộng hòa (miền Nam) được hai bản Hiến pháp năm 1956 và 1967 bảo vệ thì nhân dân miền Nam được hưởng các quyền tự do và dân chủ hơn gấp triệu lần người dân của thời Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa.
Bằng chứng người dân miền Nam, dù trong thời chiến tranh và bị miền Bắc Cộng sản xua quân vào phá họai, vẫn có Báo tư nhân,vẫn tự do biểu tình ủng hộ hay chống Chính phủ, vẫn có quyền lập hội, lập đảng chính trị và hội họp.
Ba quyến phân lập của VNCH: Lập pháp, Hành pháp và Tư pháp không bao giờ chồng tréo, dẫm chân lên nhau hay đảng cầm quyền lại có quyền trên cả Hiến pháp và Luật pháp như thời Cộng sản.
Và mặc dù cả 2 Hiến pháp (1956 và 1967) đều không đề cập gì đến quyền ‘biểu tình” của công dân, nhưng dân có tòan quyền tự do biểu tình để bảo vệ quyền lợi của mình vì các nhà lập pháp và chính phủ thời Việt Nam Cộng hòa đã coi quyền đường nhiên này thuộc phạm vi “tự do tư tưởng” .
Tiêu biểu như vài Điều đã quy định trong Hiến pháp năm 1956 :
Điều 15
Mọi người dân đều có quyền tự do tư tưởng và trong khuôn khổ luật định, có quyền tự do hội họp và lập hội.
Điều 16
Mọi người dân có quyền tự do ngôn luận. Quyền này không được dùng để vu cáo, phỉ báng, xâm phạm đến nền đạo lý công cộng, hô hào nổi loạn, hoặc lật đổ chính thể Cộng hòa.
Mọi người dân đều được hưởng quyền tự do báo chí để tạo thành một dư luận xác thực và xây dựng mà Quốc gia có nhiệm vụ bảo vệ chống lại mọi hành vi xuyên tạc sự thực.
Điều 17
Mọi người dân đều có quyền tự do tín ngưỡng, tự do hành giáo, và tự do truyền giáo, miễn là sử dụng quyền ấy không trái với luân lý và thuần phong mỹ tục.
Hiến pháp năm 1967 cũng nói rõ :
ĐIỀU 9
1- Quốc Gia tôn trọng và bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tự do truyền giáo và hành đạo của mọi công dân miễn là không xâm phạm đến quyền lợi quốc gia, không phương hại đến an ninh, trật tự công cộng và không trái với thuần phong mỹ tục.
ĐIỀU 12
1- Quốc Gia tôn trọng quyền tự do tư tưởng, tự do ngôn luận, báo chí và xuất bản, miễn là sự hành xử các quyền này không phương hại đến danh dự cá nhân, an ninh quốc phòng hay thuần phong mỹ tục.
2- Chế độ kiểm duyệt không được chấp nhận, ngoại trừ các bộ môn điện ảnh và kịch trường.
3- Một đạo luật sẽ ấn định qui chế báo chí.
ĐIỀU 13
1- Mọi công dân đều có quyền tự do hội họp và lập hội trong phạm vi luật định.
2- Mọi công dân đều có quyền bầu cử , ứng cử và tham gia công vụ trên căn bản bình đẳng theo điều kiện và thể thức luật định.
3- Quốc Gia tôn trọng các quyền chính trị của mọi công dân kể cả quyền tự do thỉnh nguyện, quyền đối lập công khai bất bạo động và hợp pháp.
ĐIỀU 16
Quyền tự do nghiệp đoàn và quyền đình công được tôn trọng trong phạm vi và thể thức luật định.
Trong khi đó các Hiến pháp của Chính quyền CSVN cũng có những điều tương tự nhưng Chính quyền này chỉ viết ra để “làm cảnh” cho đẹp mặt với dân và để khoe với Thế giới.
Chính quyền do đảng CSVN chi phối ban đầu (2-9-1945) cho đến các Chính phủ về sau (từ Chính phủ liên hiệp kháng chiến 02-03-1946 cho đến 2011), đã chứng minh là một nhà nước độc tài và độc quyền đảng trị; không chấp nhận đa nguyên đa đảng; không cho tư nhân ra báo; không cho lập hội đứng ngòai Tổ chức ngọai vi của đảng là Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam. Các tổ chức Tôn giáo chỉ được hoạt động công khai, không bị kìm kẹp,xách nhiễu, phá họai nếu gia nhập vào Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam.
Quyền biểu tình bị tuyệt đối cấm và Nhà nước này cũng chiếm độc quyền thông tin, báo chí. Người làm báo phải phục vụ đảng và viết theo chỉ thị của tổ chức.
Vậy mà Chính quyền này vẫn huyênh hoang như đã viết trong các Hiến pháp:
(Hiến pháp 1946) :
Điều thứ 10:
Công dân Việt Nam có quyền:
- Tự do ngôn luận
- Tự do xuất bản
- Tự do tổ chức và hội họp
- Tự do tín ngưỡng
- Tự do cư trú, đi lại trong nước và ra nước ngoài
(Hiến pháp 1959)
Điều 25:
Công dân nước Việt Nam dân chủ cộng hoà có các quyền tự do ngôn luận, báo chí, hội họp, lập hội và biểu tình. Nhà nước bảo đảm những điều kiện vật chất cần thiết để công dân được hưởng các quyền đó.
Điều 26
Công dân nước Việt Nam dân chủ cộng hoà có các quyền tự do tín ngưỡng, hoặc không theo một tôn giáo nào.
(Hiến pháp 1980)
Điều 67:
Công dân có các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do hội họp, tự do lập hội, tự do biểu tình, phù hợp với lợi ích của chủ nghĩa xã hội và của nhân dân.
Nhà nước tạo điều kiện vật chất cần thiết để công dân sử dụng các quyền đó.
Không ai được lợi dụng các quyền tự do dân chủ để xâm phạm lợi ích của Nhà nước và của nhân dân.
Điều 68
Công dân có quyền tự do tín ngưỡng, theo hoặc không theo một tôn giáo nào.
Không ai được lợi dụng tôn giáo để làm trái pháp luật và chính sách của Nhà nước.
(Hiến pháp1992):
Điều 68
Công dân có quyền tự do đi lại và cư trú ở trong nước, có quyền ra nước ngoài và từ nước ngoài về nước theo quy định của pháp luật.
Điều 69
Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí; có quyền được thông tin; có quyền hội họp, lập hội, biểu tình theo quy định của pháp luật.
Điều 70
Công dân có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Các tôn giáo đều bình đẳng trước pháp luật.
Những nơi thờ tự của các tín ngưỡng, tôn giáo được pháp luật bảo hộ.
Không ai được xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo hoặc lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để làm trái pháp luật và chính sách của Nhà nước.
Như vậy các điểm khác nhau quan trọng nhất giữa Chính phủ “Việt Nam Cộng Hòa “ ở miền Nam trước năm 1975 và Nhà nước “Việt Nam Dân Chủ Cộng hòa” ở miền Bắc trước năm 1975 và bây giờ là “Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam” là ở chỗ :
Chính quyền Việt Nam Cộng Hòa đã nghiêm chỉnh tôn trọng các quyền của công dân ghi trong Hiến pháp và biết thượng tôn pháp luật. Ngược lại Chính phủ Cộng sản đã coi các quyền Hiến định của công dân không bằng quyết định của đảng cấm quyến, dù những quyết định này có chà đạp lên Hiến pháp hay phản bội lại chính phương châm “Nhà nước ta là Nhà nước pháp quyền của dân, do dân và vì dân” ! -/-
Phạm Trần
(12/011)

Ý kiến bạn đọc
02/12/201117:31:03
Khách
" Đừng nghe những gì Cộng Sản nói , mà hãy nhìn kỹ những gì chúng làm ! " Câu nói bất hủ của cố Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu mà bất cứ người Việt nào , từ Quốc Nội đến Hải Ngoại đều nghe rất quen thuộc và nhắc lại thường xuyên . Đúng vậy , Cọng Sản nói theo lý thuyết của chúng thì nghe rất là kêu , đại loại như : xây dựng đất nước công bằng , dân chủ văn minh vân vân và vân vân . Trong khi bọn chúng trên thực tế làm những điều gian ác như đàn áp , bắt bớ bỏ tù những người yêu nước , ngang nhiên chà đạp những quyền tự do căn bản và chánh đáng của người dân , cụ thể là trấn áp thô bạo những đồng bào đã tuần hành ôn hoà chống bọn Tầu cộng xâm lấn , ngay cả biểu tình ủng hộ lãnh đạo CS mà còn bị đàn áp nữa thì những hành động phi nhân ấy ta không còn gì để nói nữa vậy !
02/12/201113:32:12
Khách
VNCH không những quy định rõ ràng các quyền công dân trong Hiến Pháp, mà còn cho dân thực thi chúng công khai. Chính CSVN đã lợi dụng các quyền này thời VNCH để tuyên truyền thông tin xách động chống phá lật đổ chế độ Tự Do của miền Nam. Bây giờ chúng có tật giật mình, rất sợ trao quyền tự do cho dân sẽ bị quả báo. Tiến hoá của lịch sử (như chúng vẫn nhắc đi nhắc lại mãi) sẽ đào thải chúng, chúng nói được không làm được, mọi người chán ngán những kẻ bất tài vô tướng giáo điều lắm rồi.
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.