Hình ảnh trận hải chiến Hoàng Sa lần đầu tiên được chính phủ Hà
Nội cho phép công bố. Đây có phải là cơ hội để hòa giải hai miền,
khi nhuũng buổi vinh danh tử sĩ VNCH đang được tổ chức tại quê nhà?
Nhà báo Huy Đức, cũng là blogger Osin, tin rằng đây là cơ hôi vàng để
hòa giải quốc gia, tuy là muộn màng.
Dù vậy, gain na vẫn còn trắc trở. Đài RFA đã phỏng vấn nhà văn Hoàng Minh Tường về cuốn tiểu thuyết Sóng gió Biển Đông của ông đang bị khựng lại, vì nội dung kể chuyện những chiến binh Hải quân VNCH trong trận hải chiến bảo vệ Hoàng Sa. Có điều gì sai trong tiểu thuyết này để chận lại? Lý do mơ hồ, và ngay cả khi in được nhờ nhà xuất bản khác, thì cũng đã bỏ lở dịp tưởng niệm 19-1 rồi.
Trang Xuân Diên Hán Nôm đã trích một chương từ Sóng gió Biển Đông của nhà văn Hoàng Minh Tường, và độc giả có thể thấy rằng đây là một tuyệt tác, và là lời kể chuyện về những sự thật mà các chiến binh Hải quân VNCH đã tham dự, đã chứng kiến, đã biết từ lâu rồi...
Như thế mới thấy, chặng đường hòa giải thật là khó... bất kể Hoàng Sa là hình ảnh thiên liêng tới như thế nào đối với dân tộc.
Trang Bauxite VN đăng bài của Huy Đức tưạ đề “Hoàng Sa & Hòa Giải Quốc Gia,” trong đó có những đoạn như sau:
“...Phải mất 40 năm sau, báo chí nhà nước mới bắt đầu đăng hình bà quả phụ trung tá Ngụy Văn Thà lên trang nhất, sau khi một tổ chức "dân lập" - Trung tâm Minh Triết - chứng nhận chồng bà đã "hành động vì biển đảo".
Phải mất 40 năm sau, các thế hệ người Việt trong nước mới biết hình ảnh trung tá Ngụy Văn Thà, thiếu tá Nguyễn Thành Trí, đứng thẳng trên đài chỉ huy chiến hạm Nhựt Tảo khi những loạt đạn đang bắn từ các tàu Trung Quốc; biết đến, hai hạ sĩ Lê Văn Tây và Ngô Văn Sáu từ chối xuống tàu cứu sinh, chiến đấu cho đến viên đạn cuối cùng rồi đi vào lòng biển Hoàng Sa cùng con tàu Nhựt Tảo.
"Hóa ra họ cũng có ý thức bảo vệ đất nước không hề kém chúng ta”. Ngày 14-3-1988, trên bãi đá ngầm Gạc Ma, trước mũi súng bắn thẳng của quân Trung Quốc xâm lược, các chiến sỹ hải quân Quân đội Nhân dân Việt Nam đã quyết không rời khỏi lãnh thổ thiêng liêng. Trong ngày hôm ấy, 64 người lính Việt Nam đã chết trong tư thế hiên ngang, máu họ đã lắng lại thành những cột mốc muôn đời trên biển.
Mười bốn năm trước đó, ngày 19-1-1974, khi một đơn vị hải kích gồm hai nhóm của Việt Nam Cộng Hòa đổ bộ lên chiếm lại đảo Quang Hòa, nhóm người nhái phải lội qua một đầm nước trống trải, ngập đến thắt lưng... Từ bắc đảo, quân Trung Quốc ào ạt đổ bộ lên, chúng núp sau các tảng đá dùng đại liên và cối 82 bắn thẳng vào đội hình - hai người lính Việt Nam cộng hòa tử thương, hai bị thương - nhóm hải kích vẫn không lùi bước. Trong ngày hôm ấy, 74 người lính Việt Nam đã chết trong tư thế hiên ngang, máu họ đã lắng lại thành những cột mốc muôn đời trên biển.
"Hóa ra họ cũng có ý thức bảo vệ đất nước không hề kém chúng ta”.
Thật trớ trêu thay, chỉ khi đứng trước dã tâm của quân Trung Quốc, những người đi từ miền Bắc mới có thể thốt lên, hóa ra người anh em miền Nam của mình cũng sẵn sàng xả thân bảo vệ non sông, đất nước.
Bất cứ điều gì xảy ra cũng đều có lý do, nhưng tại sao phải đợi quân Trung Quốc xâm lược Hoàng Sa những người như ông Quang mới nhận ra chân lý đó? Năm 1974, Việt Nam Cộng hòa từng có ý định dùng không quân lấy lại Hoàng Sa, theo phi công Nguyễn Thành Trung: “Mấy ông cấp tá... phát biểu trong cuộc họp rằng: Đánh với Việt Cộng là chỉ đánh chơi thôi... Đánh với Trung Cộng mới là đánh, cho nên trận này... cấp đại tá, trung tá, thiếu tá đánh trước, đánh cho họ biết người Việt Nam là như thế nào..."...”(hết trích)
Nhưng hòa giải thật không dễ. Đaà RFA phỏng vấn nhà văn Hoàng Minh Tường về chuyện tiểu thuyết Sóng gió Biển Đông bị khựng lại, bất kể sách này trước đó đã in một phần và bây giờ chỉ bổ túc 2 chương về Hải chiến Hoàng Sa và Trường Sa, và đã được Cục xuất bản cho phép:
“Mặc Lâm (RFA): Anh vừa nói là Sóng gió Biển Đông được bổ xung thêm chương hải chiến Hoàng Sa, anh có căn cứ trên tài liệu vừa được công bố rộng rãi trong thời gian vừa qua hay dựa vào đó để hư cấu thêm cho đúng với tinh thần một cuốn tiểu thuyết?
Nhà văn Hoàng Minh Tường: Vâng, chương này được tôi hư cấu trên những tài liệu mà tôi đã đọc được. Rất nhiều tài liệu từ các chiến sĩ Việt Nam Cộng Hòa đã tham gia trận chiến Hoàng Sa trên các trang mạng và tôi theo rất sát sự thật. Nhân vật của tôi là người tham chiến trên con tàu HQ10 Nhật Tảo của Thiếu tá Ngụy Văn Thà và tôi chỉ xoay quanh cái tàu ấy thôi chứ tôi không viết cả một cuộc chiến vì cuộc chiến này có sự tham gia của 4 chiếc tàu. Tôi theo nhân vật vì đây là cuốn tiểu thuyết nên nhân vật phải gắn bó với một bối cảnh. Trong chương này có anh Thiếu úy Đỗ Trọng Hải đã tham gia trên tàu Nhật Tảo của Thiếu tá Ngụy Văn Thà. Tôi viết nhân vật này gắn liền với cuộc chiến trên tàu.
Tất nhiên những cứ liệu hoàn toàn là có cơ sở từ ngày chiếc tàu khởi hành tại Đà Nẵng vào ngày 17 cho tới tới ngày 19 thì tàu đã bị nó đánh chìm...”(hết trích)
Trang Xuân Diện Hán Nôm đã trích từ Sóng Gió Biển Đông, tiểu thuyết của Hoàng Minh Tường, chương 15 được gioơi thiệu là nhật ký của thiếu uý quân đội VNCH Đỗ Trọng Hải, người xã Hải Thuỷ tham gia trận hải chiến Hoàng Sa, ngày 18 và 19 tháng 1 năm 1974.
Trích như sau:
“...Hợp chúng quốc Hoa Kỳ
Ngày… tháng… năm…
Nghĩa tử là Đỗ Trọng Đạt, hậu duệ đời thứ 25, đứa con bất hiếu, kẻ lưu vong bất trung, bất nghĩa, hiện sinh sống ở 1780-HD- SanJose California, Hợp chúng quốc Hoa Kỳ. Kính dâng liệt tổ liệt tông dòng họ Đỗ Trọng, Hải Thủy, những kỷ vật và bút tích về sự nối bước Tiền nhân của các hậu duệ Đỗ Trọng tộc, trong việc góp máu xương bảo vệ biên cương hải đảo nước Việt Nam trước nạn xâm lăng của ngoại bang.
Những dòng ghi chép này là của Thiếu úy hải quân Đỗ Trọng Hải, sỹ quan hải hành trên hộ tống hạm Nhật Tảo, đã tham gia trận hải chiến Hoàng Sa ngày 18 và 19 tháng 1 năm Giáp Dần, 1974...
...
Thiếu tá hạm trưởng Ngụy Văn Thà thông báo: Hạm tàu Nhật Tảo mở máy tốc hành đi bảo vệ quần đảo Hoàng Sa.
Hoàng Sa ư? Tôi bỗng thấy lòng mình dội lên một tình cảm khó tả. Đây là vùng ngư trường truyền thống bao đời của dân Hải Thủy quê tôi. Cha tôi kể lại rằng, đã mấy đời nay, từ thời vua Tự Đức, dòng họ Đỗ Trọng chúng tôi đều có người ra trấn giữ Hoàng Sa. Chuyến đi của cha tôi, đại tá hải quân Đỗ Trọng Đạt, ra thị sát Hoàng Sa năm 1973 như hiển hiện trong đầu. Chính cha đã phát hiện ra tấm bia đá ở Miếu Bà trên đảo Khí tượng có ghi dòng lạc khoản tên quan Chưởng cơ đội Hoàng Sa - Bắc Hải, Đỗ Trọng Đính, người làng Thượng xã Hải Thủy… đã cung tiến xây Miếu. Ôi, dòng họ Đỗ Hải Thủy của tôi, đời tiếp đời đã mang xương máu bảo vệ Hoàng Sa, Trường Sa. Đến lượt tôi hôm nay, thiếu úy hải quân Đỗ Trọng Hải, tôi có dám vị quốc vong thân để xứng đáng với ông cha?
...
Tàu HQ16 vừa qua khỏi pass bên kia tiến vào lòng chảo, cách tàu chúng tôi chừng một hải lý, cách ba tàu Trung Cộng chừng 3 đến 4 hải lý. Thiếu tá hạm trưởng Ngụy Văn Thà nhận được điện báo của trung tá Lê Văn Thự, đứng lặng phắc một phút, rồi bỗng dõng dạc: “Mục tiêu tàu Trung Cộng 389, khai hỏa”.
Hạm tàu rùng rùng như con giao long quẫy sóng. Bên kia, đại bác tàu HQ16 cũng phụt lửa, gầm lên. Tôi nhìn rõ những cột nước dựng đứng bao phủ bốn tàu địch. Rồi một cột lửa màu cam, một cột khói lớn. Cháy rồi. Tiếng hò reo đến vỡ cổ họng…
Nhưng không. Sau mấy phút bất ngờ, tàu địch xoay mũi tàu, bắt đầu phản pháo. Tiếng đạn nổ nhức óc. Tiếng ràn rạt như có hàng nghìn con chim biển ào đến. Những cột nước cao ngất và khói trắng đục phủ kín tàu.
Thiếu tá Ngụy Văn Thà đang hét lên lệnh cho các ụ súng bắn cấp tập, bỗng chao đảo. Một quả đạn bắn gãy tháp pháo. Một quả hỏa tiễn nổ tung buồng điều khiển. Hạm tàu rung lắc dữ dội, mạn tàu chao nghiêng đột ngột. Thiếu tá Ngụy Văn Thà lấy tay ôm ngực. Một dòng máu nhuộm đỏ sắc phục trắng toát của anh…
- Thiếu tá! Tôi lao đến, ôm lấy hạm trưởng.
Ngụy Văn Thà gạt tay tôi, đứng thẳng dậy, thét to:
- Hạm tàu trúng đạn, có thể chìm. Toàn tàu chuẩn bị đào thoát.
Tôi dìu hạm trưởng xuống dưới hầm, nhưng anh lắc đầu, thì thào:
- Cho tôi ở lại buồng lái để sống mái với giặc… Nhảy xuống biển đi, thiếu úy… Hãy bơi về Tuần dương hạm Trần Bình Trọng…
Một cánh tay giật tôi ra khỏi buồng lái, quăng xuống biển.
Khoảng năm phút sau, khi đã rời xa tàu, tôi nhìn về phía hạm tàu Nhật Tảo và nhận ra con tàu của chúng tôi chìm dần, mang theo xuống đáy Biển Đông người hạm trưởng và 61 chiến binh anh hùng…”(hết trích - toàn văn chương 15 ở: http://xuandienhannom.blogspot.com)
Hòa giải, con đường thật xa... có vẻ như đã tới gần. Thực tế, với người dân, hòa giải không là chuyện gì để tranh cãi.
Vì chính những dòng chữ của nhà văn Hoàng Minh Tường đã cho thấy rằng, những người con của dân tộc đã hy sinh ở Hoàng Sa đã vượt ra ngoài mọi biên giới của chánh thể.
Họ chính là chiến binh của Vua Trần Nhân Tông, là thủy binh của Đức Trần Hưng Đạo, là kỵ binh của Quang Trung Nguyễn Huệ... Không thể nói khác hơn được: chính họ là hiện thân của hồn thiêng sông núi Việt.
Dù vậy, gain na vẫn còn trắc trở. Đài RFA đã phỏng vấn nhà văn Hoàng Minh Tường về cuốn tiểu thuyết Sóng gió Biển Đông của ông đang bị khựng lại, vì nội dung kể chuyện những chiến binh Hải quân VNCH trong trận hải chiến bảo vệ Hoàng Sa. Có điều gì sai trong tiểu thuyết này để chận lại? Lý do mơ hồ, và ngay cả khi in được nhờ nhà xuất bản khác, thì cũng đã bỏ lở dịp tưởng niệm 19-1 rồi.
Trang Xuân Diên Hán Nôm đã trích một chương từ Sóng gió Biển Đông của nhà văn Hoàng Minh Tường, và độc giả có thể thấy rằng đây là một tuyệt tác, và là lời kể chuyện về những sự thật mà các chiến binh Hải quân VNCH đã tham dự, đã chứng kiến, đã biết từ lâu rồi...
Như thế mới thấy, chặng đường hòa giải thật là khó... bất kể Hoàng Sa là hình ảnh thiên liêng tới như thế nào đối với dân tộc.
Trang Bauxite VN đăng bài của Huy Đức tưạ đề “Hoàng Sa & Hòa Giải Quốc Gia,” trong đó có những đoạn như sau:
“...Phải mất 40 năm sau, báo chí nhà nước mới bắt đầu đăng hình bà quả phụ trung tá Ngụy Văn Thà lên trang nhất, sau khi một tổ chức "dân lập" - Trung tâm Minh Triết - chứng nhận chồng bà đã "hành động vì biển đảo".
Phải mất 40 năm sau, các thế hệ người Việt trong nước mới biết hình ảnh trung tá Ngụy Văn Thà, thiếu tá Nguyễn Thành Trí, đứng thẳng trên đài chỉ huy chiến hạm Nhựt Tảo khi những loạt đạn đang bắn từ các tàu Trung Quốc; biết đến, hai hạ sĩ Lê Văn Tây và Ngô Văn Sáu từ chối xuống tàu cứu sinh, chiến đấu cho đến viên đạn cuối cùng rồi đi vào lòng biển Hoàng Sa cùng con tàu Nhựt Tảo.
"Hóa ra họ cũng có ý thức bảo vệ đất nước không hề kém chúng ta”. Ngày 14-3-1988, trên bãi đá ngầm Gạc Ma, trước mũi súng bắn thẳng của quân Trung Quốc xâm lược, các chiến sỹ hải quân Quân đội Nhân dân Việt Nam đã quyết không rời khỏi lãnh thổ thiêng liêng. Trong ngày hôm ấy, 64 người lính Việt Nam đã chết trong tư thế hiên ngang, máu họ đã lắng lại thành những cột mốc muôn đời trên biển.
Mười bốn năm trước đó, ngày 19-1-1974, khi một đơn vị hải kích gồm hai nhóm của Việt Nam Cộng Hòa đổ bộ lên chiếm lại đảo Quang Hòa, nhóm người nhái phải lội qua một đầm nước trống trải, ngập đến thắt lưng... Từ bắc đảo, quân Trung Quốc ào ạt đổ bộ lên, chúng núp sau các tảng đá dùng đại liên và cối 82 bắn thẳng vào đội hình - hai người lính Việt Nam cộng hòa tử thương, hai bị thương - nhóm hải kích vẫn không lùi bước. Trong ngày hôm ấy, 74 người lính Việt Nam đã chết trong tư thế hiên ngang, máu họ đã lắng lại thành những cột mốc muôn đời trên biển.
"Hóa ra họ cũng có ý thức bảo vệ đất nước không hề kém chúng ta”.
Thật trớ trêu thay, chỉ khi đứng trước dã tâm của quân Trung Quốc, những người đi từ miền Bắc mới có thể thốt lên, hóa ra người anh em miền Nam của mình cũng sẵn sàng xả thân bảo vệ non sông, đất nước.
Bất cứ điều gì xảy ra cũng đều có lý do, nhưng tại sao phải đợi quân Trung Quốc xâm lược Hoàng Sa những người như ông Quang mới nhận ra chân lý đó? Năm 1974, Việt Nam Cộng hòa từng có ý định dùng không quân lấy lại Hoàng Sa, theo phi công Nguyễn Thành Trung: “Mấy ông cấp tá... phát biểu trong cuộc họp rằng: Đánh với Việt Cộng là chỉ đánh chơi thôi... Đánh với Trung Cộng mới là đánh, cho nên trận này... cấp đại tá, trung tá, thiếu tá đánh trước, đánh cho họ biết người Việt Nam là như thế nào..."...”(hết trích)
Nhưng hòa giải thật không dễ. Đaà RFA phỏng vấn nhà văn Hoàng Minh Tường về chuyện tiểu thuyết Sóng gió Biển Đông bị khựng lại, bất kể sách này trước đó đã in một phần và bây giờ chỉ bổ túc 2 chương về Hải chiến Hoàng Sa và Trường Sa, và đã được Cục xuất bản cho phép:
“Mặc Lâm (RFA): Anh vừa nói là Sóng gió Biển Đông được bổ xung thêm chương hải chiến Hoàng Sa, anh có căn cứ trên tài liệu vừa được công bố rộng rãi trong thời gian vừa qua hay dựa vào đó để hư cấu thêm cho đúng với tinh thần một cuốn tiểu thuyết?
Nhà văn Hoàng Minh Tường: Vâng, chương này được tôi hư cấu trên những tài liệu mà tôi đã đọc được. Rất nhiều tài liệu từ các chiến sĩ Việt Nam Cộng Hòa đã tham gia trận chiến Hoàng Sa trên các trang mạng và tôi theo rất sát sự thật. Nhân vật của tôi là người tham chiến trên con tàu HQ10 Nhật Tảo của Thiếu tá Ngụy Văn Thà và tôi chỉ xoay quanh cái tàu ấy thôi chứ tôi không viết cả một cuộc chiến vì cuộc chiến này có sự tham gia của 4 chiếc tàu. Tôi theo nhân vật vì đây là cuốn tiểu thuyết nên nhân vật phải gắn bó với một bối cảnh. Trong chương này có anh Thiếu úy Đỗ Trọng Hải đã tham gia trên tàu Nhật Tảo của Thiếu tá Ngụy Văn Thà. Tôi viết nhân vật này gắn liền với cuộc chiến trên tàu.
Tất nhiên những cứ liệu hoàn toàn là có cơ sở từ ngày chiếc tàu khởi hành tại Đà Nẵng vào ngày 17 cho tới tới ngày 19 thì tàu đã bị nó đánh chìm...”(hết trích)
Trang Xuân Diện Hán Nôm đã trích từ Sóng Gió Biển Đông, tiểu thuyết của Hoàng Minh Tường, chương 15 được gioơi thiệu là nhật ký của thiếu uý quân đội VNCH Đỗ Trọng Hải, người xã Hải Thuỷ tham gia trận hải chiến Hoàng Sa, ngày 18 và 19 tháng 1 năm 1974.
Trích như sau:
“...Hợp chúng quốc Hoa Kỳ
Ngày… tháng… năm…
Nghĩa tử là Đỗ Trọng Đạt, hậu duệ đời thứ 25, đứa con bất hiếu, kẻ lưu vong bất trung, bất nghĩa, hiện sinh sống ở 1780-HD- SanJose California, Hợp chúng quốc Hoa Kỳ. Kính dâng liệt tổ liệt tông dòng họ Đỗ Trọng, Hải Thủy, những kỷ vật và bút tích về sự nối bước Tiền nhân của các hậu duệ Đỗ Trọng tộc, trong việc góp máu xương bảo vệ biên cương hải đảo nước Việt Nam trước nạn xâm lăng của ngoại bang.
Những dòng ghi chép này là của Thiếu úy hải quân Đỗ Trọng Hải, sỹ quan hải hành trên hộ tống hạm Nhật Tảo, đã tham gia trận hải chiến Hoàng Sa ngày 18 và 19 tháng 1 năm Giáp Dần, 1974...
...
Thiếu tá hạm trưởng Ngụy Văn Thà thông báo: Hạm tàu Nhật Tảo mở máy tốc hành đi bảo vệ quần đảo Hoàng Sa.
Hoàng Sa ư? Tôi bỗng thấy lòng mình dội lên một tình cảm khó tả. Đây là vùng ngư trường truyền thống bao đời của dân Hải Thủy quê tôi. Cha tôi kể lại rằng, đã mấy đời nay, từ thời vua Tự Đức, dòng họ Đỗ Trọng chúng tôi đều có người ra trấn giữ Hoàng Sa. Chuyến đi của cha tôi, đại tá hải quân Đỗ Trọng Đạt, ra thị sát Hoàng Sa năm 1973 như hiển hiện trong đầu. Chính cha đã phát hiện ra tấm bia đá ở Miếu Bà trên đảo Khí tượng có ghi dòng lạc khoản tên quan Chưởng cơ đội Hoàng Sa - Bắc Hải, Đỗ Trọng Đính, người làng Thượng xã Hải Thủy… đã cung tiến xây Miếu. Ôi, dòng họ Đỗ Hải Thủy của tôi, đời tiếp đời đã mang xương máu bảo vệ Hoàng Sa, Trường Sa. Đến lượt tôi hôm nay, thiếu úy hải quân Đỗ Trọng Hải, tôi có dám vị quốc vong thân để xứng đáng với ông cha?
...
Tàu HQ16 vừa qua khỏi pass bên kia tiến vào lòng chảo, cách tàu chúng tôi chừng một hải lý, cách ba tàu Trung Cộng chừng 3 đến 4 hải lý. Thiếu tá hạm trưởng Ngụy Văn Thà nhận được điện báo của trung tá Lê Văn Thự, đứng lặng phắc một phút, rồi bỗng dõng dạc: “Mục tiêu tàu Trung Cộng 389, khai hỏa”.
Hạm tàu rùng rùng như con giao long quẫy sóng. Bên kia, đại bác tàu HQ16 cũng phụt lửa, gầm lên. Tôi nhìn rõ những cột nước dựng đứng bao phủ bốn tàu địch. Rồi một cột lửa màu cam, một cột khói lớn. Cháy rồi. Tiếng hò reo đến vỡ cổ họng…
Nhưng không. Sau mấy phút bất ngờ, tàu địch xoay mũi tàu, bắt đầu phản pháo. Tiếng đạn nổ nhức óc. Tiếng ràn rạt như có hàng nghìn con chim biển ào đến. Những cột nước cao ngất và khói trắng đục phủ kín tàu.
Thiếu tá Ngụy Văn Thà đang hét lên lệnh cho các ụ súng bắn cấp tập, bỗng chao đảo. Một quả đạn bắn gãy tháp pháo. Một quả hỏa tiễn nổ tung buồng điều khiển. Hạm tàu rung lắc dữ dội, mạn tàu chao nghiêng đột ngột. Thiếu tá Ngụy Văn Thà lấy tay ôm ngực. Một dòng máu nhuộm đỏ sắc phục trắng toát của anh…
- Thiếu tá! Tôi lao đến, ôm lấy hạm trưởng.
Ngụy Văn Thà gạt tay tôi, đứng thẳng dậy, thét to:
- Hạm tàu trúng đạn, có thể chìm. Toàn tàu chuẩn bị đào thoát.
Tôi dìu hạm trưởng xuống dưới hầm, nhưng anh lắc đầu, thì thào:
- Cho tôi ở lại buồng lái để sống mái với giặc… Nhảy xuống biển đi, thiếu úy… Hãy bơi về Tuần dương hạm Trần Bình Trọng…
Một cánh tay giật tôi ra khỏi buồng lái, quăng xuống biển.
Khoảng năm phút sau, khi đã rời xa tàu, tôi nhìn về phía hạm tàu Nhật Tảo và nhận ra con tàu của chúng tôi chìm dần, mang theo xuống đáy Biển Đông người hạm trưởng và 61 chiến binh anh hùng…”(hết trích - toàn văn chương 15 ở: http://xuandienhannom.blogspot.com)
Hòa giải, con đường thật xa... có vẻ như đã tới gần. Thực tế, với người dân, hòa giải không là chuyện gì để tranh cãi.
Vì chính những dòng chữ của nhà văn Hoàng Minh Tường đã cho thấy rằng, những người con của dân tộc đã hy sinh ở Hoàng Sa đã vượt ra ngoài mọi biên giới của chánh thể.
Họ chính là chiến binh của Vua Trần Nhân Tông, là thủy binh của Đức Trần Hưng Đạo, là kỵ binh của Quang Trung Nguyễn Huệ... Không thể nói khác hơn được: chính họ là hiện thân của hồn thiêng sông núi Việt.
Send comment