WESTMINSTER (VB) -- Nhiều văn nghệ sĩ đã từ biệt nhà văn Võ Phiến những ngày cuối tuần qua.
Nhà văn Bình Định nổi tiếng về thể văn tùy bút đã từ trần tại Quận Cam, thọ 90 tuổi, để lại một văn nghiệp đồ sồ, đa dạng, và có nhiều ảnh hưởng lớn.
Buổi lễ tưởng niệm thực hiện hôm Thứ Bảy 3-10-2015, và lễ hỏa thiêu theo nghi thức Phật giáo thực hiện hôm Chủ Nhật 4-10-2015.
Nhiều nhà văn từ các nơi xa cũng về tham dự, hay gửi tràng hoa tới tiễn biệt.
Hình ảnh ông Võ Thắng Tiết -- nguyên là giám đôc nhà xuất bản Văn Nghệ, từng in hầu hết tác phẩm của Võ Phiến -- ngồi lặng lẽ như không nói nên lời, hiển hiện một niềm thương tiếc không có lời nào kể được.
Người đầu tiên được MC Đinh Quang Anh Thái mời nói trong lễ tưởng niệm hôm Thứ Bảy là nhà văn Nhã Ca.
Nhà văn nữ Nhã Ca nói rằng nhìn hình ảnh nhà văn Doãn Quốc Sỹ lặng lẽ thắp nhang tiễn biệt Võ Phiến cũng thấy sự thương tiếc dành cho nhà văn Võ Phiến.
Nhà văn Nhã Ca cũng nói rằng nụ cười Võ Phiến cùng văn chương chữ nghĩa của ông sẽ lấp lánh mãi trong văn chương VN.
Bà Diệu Chi, tức quả phụ Nguyễn Mộng Giác, nói lời an ủi bà Viễn Phố (phu nhân của Võ Phiến, người dùng tên vợ, đổi vị trí chữ để làm bút hiệu). Bà Giác xưng em, gọi ông bà Võ Phiến là chú thím, vì vị trí nhà văn quá cố Nguyễn Mộng Giác được nhà văn Võ Phiến xem như em trong nhà. Bà Giác nói rằng trong vị trí người quả phụ, bà hiểu đau thương của bà Viễn Phố, và nói rằng chị ráng giữ gìn sức khỏe...
Nhà văn Đặng Thơ Thơ kể rằng chị đọc Võ Phiến năm 9 tuổi khi lén lên căn gác trong nhà, nơi lưu trữ tủ sách chưa cho trẻ em đọc -- nơi căn gác này chị gặp Võ Phiến và các nhân vật trong tác phẩm của ông, họ chen chúc sống trong không gian chật hẹp đó, nhưng mở ra cho chị một không gian khác, rất mực quyến rũ của văn chương.
Bình luận gia Nguyễn Xuân Nghĩa gọi Võ Phiến là rặng Trường Sơn, và nhờ Võ Phiến, văn hoc Miền Nam mới được duy trì ra hải ngoại, và Võ Phiến là đỉnh cao chữ nghĩa...
Nguyễn Xuân Nghĩa nhắc rằng năm 1998, bên huyệt nhà văn Mai Thảo, Võ Phiến nói, “Nhờ Mai Thảo duy trì văn học, nhờ vậy chúng ta trở thành người văn minh hơn.” Và bây giờ, “tôi xin nói, Võ Phiến đã làm chúng ta văn minh hơn.”
Ký mục gia Bùi Bảo Trúc nói rằng ông đọc Võ Phiến khi còn là du học sinh ở Tân Tây Lan và “tôi đọc Võ Phiến như Kinh Thánh từ các năm 1960s... Khi làm cho Đài VOA, đề nghị được mục Điểm Sách, tôi chọn cuốn đầu tiên là “Tùy Bút” của Võ Phiến.”
Hiện diện trong Lễ Tưởng niệm có Thị Trưởng Tạ Đức Trí, Doãn Quốc Sỹ, Lê Thọ Giáo, Vũ Đình Minh, Ngô Thế Vinh, Ngự Thuyết, Trần Dạ Từ, Nhã Ca, Bùi Vĩnh Phúc, Đặng văn Âu, Nguyễn Đình Toàn, Trịnh Y Thư, Đặng Phú Phong, Phan Tấn Hải, Nguyễn Thanh Huy, Phạm Quốc Bảo, Lưu Na, Đặng Hiền, Phan Huy Đạt, Thành Tôn, Võ Thắng Tiết, Phan Nhật Nam, Trần Chí Phúc, Hồ Bửu... và nhiều người khác.
Nhà thơ Trịnh Y Thư trong Lời Từ Biệt đã nói:
“...Hôm nay chúng ta đến đây để nói lời từ biệt với nhà văn lớn nhất của văn học VN vào thời hiện đại: Nhà văn Võ Phiến. Nhìn vào toàn bộ trước tác và dịch thuật của ông ai cũng phải công nhận văn nghiệp của ông quả là đồ sộ và đã có không ít giấy mực viết về ông trong nhiều năm qua. Những tác phẩm ông để lại là khối gia sản văn hoá vô cùng quý giá, mãi mãi nằm trong kho tàng văn hoá dân tộc cho dù chúng bị đối xử tàn tệ bởi một tập đoàn thống trị phi nhân bản. Đó là những tác phẩm khi đọc lại ở bất kì không gian thời gian nào cũng thấy thú vị, lôi cuốn, và đôi khi còn bật ra những khả thể mới lạ không thấy lúc mới đọc lần đầu. Ông là nhà văn của thời đại, một thời đại cực kì nhiễu nhương và tang tóc của dân tộc, và ông đã hoàn tất nhiệm vụ vô cùng khó khăn của nhà văn là nói được tiếng nói của thời đại mình. Thế nhưng bên cạnh cái yếu tố thời đại bàng bạc trong mỗi tác phẩm, ông còn để lại cho hậu thế những suy ngẫm sâu sắc mà một trong điều này là định nghĩa thế nào là một nhà văn. Đối với ông “nhà văn là kẻ phải lòng với cuộc sống và bất cứ giờ phút nào cũng bị cuộc sống thu hút, lấy sự cảm nhận mọi diễn biến của cuộc sống xung quanh làm cái sinh thú của mình.” Chẳng riêng gì nhà văn, bất cứ ai muốn cuộc sống mình thăng hoa, phong phú hơn đều nên áp dụng câu nói này của ông vào bản thân.
Nhà văn Nguyễn Mộng Giác khi còn tại thế có lần nói: “Không có chút gì thái quá nếu chúng ta bảo các nhân vật của VP đã dồn hết sinh lực vào thị giác.” Chẳng những thị giác thôi mà tất cả các giác quan khác đều được ông tận dụng để kiến dựng một thế giới mà trong đó âm thanh, hình ảnh xói sâu vào tâm hồn người đọc. Thật ra cái thế giới ấy – được miêu tả chi li tưởng như soi bằng kính hiển vi – chỉ là phần ngoại cảnh, chẳng có gì hệ trọng. Chính những rung động tâm hồn, những cảm xúc nội tại mới là cái gì đáng nói. Ông bảo, “mỗi nghệ phẩm thành công có một linh hồn.” “Nó phải đi vào tâm hồn người đọc, phải gây cảm xúc nơi người đọc.” “Cái nhìn [lên sự vật] biểu thị tâm hồn của mỗi nghệ sĩ, cái nhìn là linh hồn của mỗi nghệ phẩm.” “Người ta không rung động, không đắm đuối vì trái xoài, vì trận mưa; người ta chỉ rung động đắm đuối trước một biểu hiện tâm hồn.”
Ẩn giấu bên trong con người “thàng hậu” ấy là một tâm hồn sâu thẳm cực kì bén nhậy và tinh tế. Đọc tác phẩm của ông tức là gián tiếp tiếp cận với tâm hồn ấy, và bởi thế chẳng bao giờ chúng ta biết chán....”(hết trích)
Lễ Tiễn Đứa hôm Chủ Nhật thực hiện bởi Thầy Thích Viên Huy, Thầy Thích Tâm Thành, nhiều vị tăng khác và một ban hộ niệm từ Chùa Điều Ngự.
Khởi sự lễ di quan, bỗng mưa lất phất rơi xuống, như lời tiễn đưa dịu dàng...
Nhà văn Bình Định nổi tiếng về thể văn tùy bút đã từ trần tại Quận Cam, thọ 90 tuổi, để lại một văn nghiệp đồ sồ, đa dạng, và có nhiều ảnh hưởng lớn.
Buổi lễ tưởng niệm thực hiện hôm Thứ Bảy 3-10-2015, và lễ hỏa thiêu theo nghi thức Phật giáo thực hiện hôm Chủ Nhật 4-10-2015.
Nhiều nhà văn từ các nơi xa cũng về tham dự, hay gửi tràng hoa tới tiễn biệt.
Hình ảnh ông Võ Thắng Tiết -- nguyên là giám đôc nhà xuất bản Văn Nghệ, từng in hầu hết tác phẩm của Võ Phiến -- ngồi lặng lẽ như không nói nên lời, hiển hiện một niềm thương tiếc không có lời nào kể được.
Người đầu tiên được MC Đinh Quang Anh Thái mời nói trong lễ tưởng niệm hôm Thứ Bảy là nhà văn Nhã Ca.
Nhà văn nữ Nhã Ca nói rằng nhìn hình ảnh nhà văn Doãn Quốc Sỹ lặng lẽ thắp nhang tiễn biệt Võ Phiến cũng thấy sự thương tiếc dành cho nhà văn Võ Phiến.
Nhà văn Nhã Ca cũng nói rằng nụ cười Võ Phiến cùng văn chương chữ nghĩa của ông sẽ lấp lánh mãi trong văn chương VN.
Hình ảnh tiễn biệt nhà văn Võ Phiến
Bà Diệu Chi, tức quả phụ Nguyễn Mộng Giác, nói lời an ủi bà Viễn Phố (phu nhân của Võ Phiến, người dùng tên vợ, đổi vị trí chữ để làm bút hiệu). Bà Giác xưng em, gọi ông bà Võ Phiến là chú thím, vì vị trí nhà văn quá cố Nguyễn Mộng Giác được nhà văn Võ Phiến xem như em trong nhà. Bà Giác nói rằng trong vị trí người quả phụ, bà hiểu đau thương của bà Viễn Phố, và nói rằng chị ráng giữ gìn sức khỏe...
Nhà văn Đặng Thơ Thơ kể rằng chị đọc Võ Phiến năm 9 tuổi khi lén lên căn gác trong nhà, nơi lưu trữ tủ sách chưa cho trẻ em đọc -- nơi căn gác này chị gặp Võ Phiến và các nhân vật trong tác phẩm của ông, họ chen chúc sống trong không gian chật hẹp đó, nhưng mở ra cho chị một không gian khác, rất mực quyến rũ của văn chương.
Bình luận gia Nguyễn Xuân Nghĩa gọi Võ Phiến là rặng Trường Sơn, và nhờ Võ Phiến, văn hoc Miền Nam mới được duy trì ra hải ngoại, và Võ Phiến là đỉnh cao chữ nghĩa...
Nguyễn Xuân Nghĩa nhắc rằng năm 1998, bên huyệt nhà văn Mai Thảo, Võ Phiến nói, “Nhờ Mai Thảo duy trì văn học, nhờ vậy chúng ta trở thành người văn minh hơn.” Và bây giờ, “tôi xin nói, Võ Phiến đã làm chúng ta văn minh hơn.”
Ký mục gia Bùi Bảo Trúc nói rằng ông đọc Võ Phiến khi còn là du học sinh ở Tân Tây Lan và “tôi đọc Võ Phiến như Kinh Thánh từ các năm 1960s... Khi làm cho Đài VOA, đề nghị được mục Điểm Sách, tôi chọn cuốn đầu tiên là “Tùy Bút” của Võ Phiến.”
Hiện diện trong Lễ Tưởng niệm có Thị Trưởng Tạ Đức Trí, Doãn Quốc Sỹ, Lê Thọ Giáo, Vũ Đình Minh, Ngô Thế Vinh, Ngự Thuyết, Trần Dạ Từ, Nhã Ca, Bùi Vĩnh Phúc, Đặng văn Âu, Nguyễn Đình Toàn, Trịnh Y Thư, Đặng Phú Phong, Phan Tấn Hải, Nguyễn Thanh Huy, Phạm Quốc Bảo, Lưu Na, Đặng Hiền, Phan Huy Đạt, Thành Tôn, Võ Thắng Tiết, Phan Nhật Nam, Trần Chí Phúc, Hồ Bửu... và nhiều người khác.
Hình ảnh tiễn biệt nhà văn Võ Phiến
Nhà thơ Trịnh Y Thư trong Lời Từ Biệt đã nói:
“...Hôm nay chúng ta đến đây để nói lời từ biệt với nhà văn lớn nhất của văn học VN vào thời hiện đại: Nhà văn Võ Phiến. Nhìn vào toàn bộ trước tác và dịch thuật của ông ai cũng phải công nhận văn nghiệp của ông quả là đồ sộ và đã có không ít giấy mực viết về ông trong nhiều năm qua. Những tác phẩm ông để lại là khối gia sản văn hoá vô cùng quý giá, mãi mãi nằm trong kho tàng văn hoá dân tộc cho dù chúng bị đối xử tàn tệ bởi một tập đoàn thống trị phi nhân bản. Đó là những tác phẩm khi đọc lại ở bất kì không gian thời gian nào cũng thấy thú vị, lôi cuốn, và đôi khi còn bật ra những khả thể mới lạ không thấy lúc mới đọc lần đầu. Ông là nhà văn của thời đại, một thời đại cực kì nhiễu nhương và tang tóc của dân tộc, và ông đã hoàn tất nhiệm vụ vô cùng khó khăn của nhà văn là nói được tiếng nói của thời đại mình. Thế nhưng bên cạnh cái yếu tố thời đại bàng bạc trong mỗi tác phẩm, ông còn để lại cho hậu thế những suy ngẫm sâu sắc mà một trong điều này là định nghĩa thế nào là một nhà văn. Đối với ông “nhà văn là kẻ phải lòng với cuộc sống và bất cứ giờ phút nào cũng bị cuộc sống thu hút, lấy sự cảm nhận mọi diễn biến của cuộc sống xung quanh làm cái sinh thú của mình.” Chẳng riêng gì nhà văn, bất cứ ai muốn cuộc sống mình thăng hoa, phong phú hơn đều nên áp dụng câu nói này của ông vào bản thân.
Nhà văn Nguyễn Mộng Giác khi còn tại thế có lần nói: “Không có chút gì thái quá nếu chúng ta bảo các nhân vật của VP đã dồn hết sinh lực vào thị giác.” Chẳng những thị giác thôi mà tất cả các giác quan khác đều được ông tận dụng để kiến dựng một thế giới mà trong đó âm thanh, hình ảnh xói sâu vào tâm hồn người đọc. Thật ra cái thế giới ấy – được miêu tả chi li tưởng như soi bằng kính hiển vi – chỉ là phần ngoại cảnh, chẳng có gì hệ trọng. Chính những rung động tâm hồn, những cảm xúc nội tại mới là cái gì đáng nói. Ông bảo, “mỗi nghệ phẩm thành công có một linh hồn.” “Nó phải đi vào tâm hồn người đọc, phải gây cảm xúc nơi người đọc.” “Cái nhìn [lên sự vật] biểu thị tâm hồn của mỗi nghệ sĩ, cái nhìn là linh hồn của mỗi nghệ phẩm.” “Người ta không rung động, không đắm đuối vì trái xoài, vì trận mưa; người ta chỉ rung động đắm đuối trước một biểu hiện tâm hồn.”
Ẩn giấu bên trong con người “thàng hậu” ấy là một tâm hồn sâu thẳm cực kì bén nhậy và tinh tế. Đọc tác phẩm của ông tức là gián tiếp tiếp cận với tâm hồn ấy, và bởi thế chẳng bao giờ chúng ta biết chán....”(hết trích)
Lễ Tiễn Đứa hôm Chủ Nhật thực hiện bởi Thầy Thích Viên Huy, Thầy Thích Tâm Thành, nhiều vị tăng khác và một ban hộ niệm từ Chùa Điều Ngự.
Khởi sự lễ di quan, bỗng mưa lất phất rơi xuống, như lời tiễn đưa dịu dàng...
- Từ khóa :
- Quận Cam
- ,
- Westminster
- ,
- Tân Tây Lan
Gửi ý kiến của bạn
