Hôm nay,  

Về Một Người Hát Tù Khúc

29/06/201600:00:00(Xem: 6624)

T.Vấn

Về hưu

Hai chữ ấy không chỉ gợi lên cảm giác thoải mái của việc buổi sáng thức dậy không còn phải lo hối hả cho kịp giờ đến sở và việc gì trong nhà cũng phải đợi đến cuối tuần mới có thì giờ thu xếp.

Về hưu

Hai chữ ấy còn nhắc chúng ta rằng mình đã già. Và những thuộc tính không thể thiếu của tuổi già.

Một trong những thuộc tính đáng ghét nhất của tuổi già là bệnh tật.

Chuyên mục Tù Khúc của trang T.Vấn & Bạn Hũu đã đặc biệt trân trọng một trong những người hát (và sáng tác) Tù Khúc tiêu biểu là anh Nguyễn Tiến Việt, tức ký giả Việt Long quen thuộc hơn 20 năm nay của đài phát thanh Á Châu Tự Do (RFA) qua bài "Trò chuyện với người hát Tù Khúc" tháng 10 năm 2012 sau khi tạm hoàn tất giai đoạn một của công trình giới thiệu và lưu trữ những bài hát được sáng tác trong các nhà tù Cộng sản sau biến cố tháng 4 năm 1975.

Sau buổi trò chuyện đó, Nguyễn Tiến Việt có hứa sẽ dành trọn vẹn thì giờ tiếp tay với T.Vấn & Bạn Hữu trong công việc gom nhặt những tác phẩm tù khúc đem về gìn giữ ở góc Tù Khúc. Và việc ấy chỉ có thể thực hiện được khi anh về hưu, dọn nhà từ khu vực thủ đô về lại miền Cali nắng ấm, nơi có rất nhiều những bạn bè anh của một thời ngạo nghễ hát vang những bài tù khúc trong khắp những nhà tù từ Nam ra Bắc, từ Bắc vào Nam.

Cuối cùng, như bao người đến tuổi về hưu khác, Nguyễn Tiến Việt cũng về hưu. Và cũng đã kịp dọn nhà về miền nắng ấm Cali với các con của mình nay đã trưởng thành.

Nhưng thật quái ác, Nguyễn Tiến Việt chưa kịp bắt tay vào những việc dự định làm khi về hưu thì bệnh tật đã ập đến, bắt con người vốn hoạt bát năng động là thế phải nằm liệt một chỗ.

Cái tin Nguyễn Tiến Việt bị tai biến mạch máu não phải vào bệnh viện cấp cứu khiến tôi sững người. Và dù chưa biết – không biết – chàng đã về hưu, trong trí tôi cứ bật lên câu cảm thán: Vậy là Nguyễn Tiến Việt đã về hưu rồi !!!

Một cách thật ích kỷ, tôi nghĩ đến công trình thu gom những Tù Khúc mà Nguyễn Tiến Việt hứa với tôi 4 năm trước sẽ tiếp tục khi về hưu. Giờ thì chàng nằm đó, nhiều ngày hôn mê bất tỉnh không ăn không uống. Đến nay vẫn không nghe được tin tức gì khả quan hơn.

Khi bình tâm lại, tôi đã có lúc tự trách mình. Tham công tiếc việc đến thế sao? Bạn mình nằm xuống, không lo cho sự an nguy của bạn, lại chỉ lo cho công việc đang làm với bạn còn dở dang.

Tôi gặp Nguyễn Tiến Việt lần đầu tiên dịp tết năm 1983 ở trại cải tạo Xuân Lộc Z30A. Từ trại Xuân Lộc B, Việt qua bên tôi – trại A – với tính cách cổ động viên cho đội bóng trại B thi đấu cùng đội bóng trại A. Hôm ấy, được sự dặn dò của Trần Lê Việt cũng ở trại B, Nguyễn Tiến Việt nhắn gặp tôi và cựu trung tá Bùi Quyền (khóa đàn anh Võ Bị của NTV) để hát cho chúng tôi nghe một số bản tù khúc sáng tác bên trại B, trong đó có bài "Viên Đạn Cũ" tràn đầy khí thế "tù khúc" do chính Việt sáng tác.

Vài năm sau, chúng tôi lần lượt được thả ra khỏi trại tù. Những dịp hiếm hoi gặp nhau ngoài đời của tôi với Nguyễn Tiến Việt, tất cả chỉ xoay quanh những "công việc", những dự định cho tương lai, những điều sẽ cố làm một khi đến được bến bờ tự do. Dường như chúng tôi chưa một lần ngồi xuống với nhau vì tình bạn thông thường cho những câu chuyện không thể thiếu của những người bạn. Có lẽ vì thế mà trí não của tôi chỉ nghĩ đến công việc còn dang dở của hai chúng tôi khi nghe tin bạn mình nằm đó bất động vì bạo bệnh.


Tôi với Nguyễn Tiến Việt hơn kém nhau một hai tuổi nên cứ coi nhau như đồng lứa. Đặt chân đến đất Mỹ, bằng vào sự nhanh nhẹn, thông minh, tháo vát cộng thêm với khả năng lý luận sắc bén, giọng nói ấm áp trời phú, Việt được tuyển vào làm trong ban biên tập tiếng Việt của đài phát thanh Á Châu Tự Do. Hơn hai mươi năm nay, Nguyễn Tiến Việt đã góp phần không nhỏ trong nỗ lực vạch trần bộ mặt sát nhân, giả dối, phản dân hại nước của nhà nước và chế độ Cộng sản, hoàn thành ước nguyện của một cựu SQ/QLVNCH, một cựu tù cải tạo, lúc nào cũng nghĩ đến trách nhiệm chưa được chu toàn của mình. Có thể nói, Nguyễn Tiến Việt là người "làm được nhiều việc" nhất trong anh em chúng tôi, một thế hệ vừa bước vào đời với thật nhiều hoài vọng, chưa kịp làm gì thì biến cố tháng 4/1975 xẩy đến, đành chỉ biết ngậm ngùi dắt nhau vào tù như những đàn anh đáng kính của mình.

Khi viết những dòng này, tôi đã có dịp nhìn lại Nguyễn Tiến Việt, và chính mình, và những người cùng thế hệ, cùng thân phận, như một đời người mà những điều bất như ý chẳng may lại là hành trang chúng tôi mang theo cho đến tận cuối đời, bất kể chúng tôi đã vùng vẫy như thế nào để thoát ra khỏi số phận.

Tưởng tượng ra hình ảnh một Nguyễn Tiến Việt nằm đó, chằng chịt những dây, ống, một cảm giác bất lực tràn ngập trong tôi. Có lẽ cũng giống cái cảm giác bất lực mà Nguyễn Tiến Việt đang cảm thấy lúc này. Chỉ khác một điều là Việt không thể tự mình nói lên được cảm giác ấy.

Anh Việt ơi, nếu số phận thế hệ chúng mình nó phải như thế như ý trời đã định thì tôi tin rằng anh đã làm tất cả những gì có thể làm được, như những ngày xưa anh em chúng ta từng mơ ước. Và anh, hơn ai hết, có thể ngẩng cao đầu hát (thầm trong đầu) khúc tù ca năm nào đã từng vang lên trên khắp những nhà tù tiền sử, như giờ đây tiếng hát của anh vẫn còn được lưu trữ lại trong góc chuyên mục Tù Khúc của chúng ta, để các thế hệ mai sau sẽ có dịp ghé lại, nghe, đọc và nhỏ lệ khóc cho một thế hệ Việt Nam rất không may của lịch sử.

Chỉ tiếc, chúng ta vẫn chưa hoàn thành công việc.

blank
Người hát tù khúc: Nguyễn Tiến Việt – Minh Hòa.

Cũng may. Một ước nguyện khác của Nguyễn Tiến Việt đã rất trọn vẹn, rất ấm áp theo đúng ý nghĩa của ấm áp. Năm 1982, Nguyễn Tiến Việt viết bài tù ca "Hẹn Thề" tại trại Xuân Lộc, để tâm sự với vợ con:

"Đứng đây trông núi đá mòn
Trông em héo hắt nhìn con đến thì..."

Và ao ước:

"...Mai đây rửa sạch hờn oan
Trăm năm tơ tóc chứa chan ân tình..."

Giờ đây, con đã lớn, đã trưởng thành. Người vợ "héo hắt" năm xưa vẫn luôn bên cạnh chồng, đã từng nhiều lần cùng chồng cất cao tiếng hát tù đầy trong suốt chiều dài mấy chục năm từ quê nhà ra đến mảnh đất tạm dung. Cùng với chồng, chị đã hồi sinh. Hồi sinh từ đời thường. Hồi sinh trong tiếng hát mang hy vọng đến cho đời, cho Nguyễn Tiến Việt, cho những người bạn của Việt. Hồi sinh cả trong giây phút Nguyễn Tiến Việt nằm hôn mê chờ giải phẫu. Hẳn là Việt đã rất mãn nguyện.

Tôi viết những lời chúc lành gởi đến Nguyễn Tiến Việt giữa không gian tĩnh lặng nhưng tràn ngập giọng hát ấm áp, chứa chan hy vọng của Nguyễn Tiến Việt qua tù khúc "Hẹn Thề" khiến lòng tôi nhẹ nhõm một cảm giác thật bình yên.

Tang điền kia bỗng đổi thay
Nhân thân tựa lá gió bay mịt mù
Mình sẽ lại gặp nhau nhé Nguyễn Tiến Việt!

T.Vấn

Tháng 6 năm 2016

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...

Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.

Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.

Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.

(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.

Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật

Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”

Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.

Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.

Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...
1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.