Hôm nay,  

Nước Pháp Cần Cải Tổ Nền Kinh Tế Chánh Trị

09/12/201606:14:00(Xem: 4094)

Chánh trị tây – Chánh trị ta :

Nước Pháp Cần Cải Tổ Nền Kinh Tế Chánh Trị :

 Cần Mồ Hôi Và Cần Kiệm Để Phát Triển,

Cần Đạo Đức Và Công Bằng Để Tăng Trưởng.

Phan Văn Song

 
Ngày 27 tháng 11 năm 2016, ông François Fillon được đắc cử ứng cử viên đại diện liên minh hữu và trung hữu tham dự cuộc bầu cử Tổng thống nước Pháp, vào tháng năm 2017. Đảng Cộng Hòa Pháp, và liên minh trung hữu, đã mất quyền lãnh đạo vì thất cử năm 2012. François Fillon, cựu Thủ Tướng cùng ra đi với Tổng Thống Nicolas Sarkozy, hôm nay trở lại chánh trường và trong không khí bế tắc, bất mãn, do chánh sách « vụng về và kém cỏi » của Ông Tổng Thống François Hollande, người « nói nhiều nhưng làm chẳng bao nhiêu », quản trị đất nước với một Đảng Xã hội tả phái, mang tên Xã hội, nhưng hành động chẳng xã hội tý nào. Công bằng mà nói, Hollande đến với cầm quyền vào năm 2012 cũng lãnh một nước Pháp khá nhiều phức tạp, công nợ nổ bùng, thất nghiệp khá cao, tăng trưởng thụt lùi, kém Đạo Đức, các lãnh đạo sống sang, sống mạnh, ăn xài thả cửa, xã hội mất Công Bằng, phái hữu mất điểm, Sarkozy thất cử.
 

2017, sẽ bầu Tổng Thống Pháp lại ! Tổng Thống Hollande cầm quyền sắp 5 năm, năm tới tháng năm, mãn nhiệm. Tình hình nước Pháp hoàn toàn bê bối. Kinh tế bế tắc. Ngày 1 tháng 12, 2016 vừa qua, như đã hứa, Tổng Thống Hollande, đúng đầu tháng 12 nầy, phải cho dân chúng Pháp, biết ông sẽ tái ứng cử, hay bỏ cuộc nếu không thành cộng vựt nền kinh tế chánh trị Pháp dậy. Và ông tuyên bố sẽ không tái cử ! Ông Thủ Tướng Manuel Valls sẽ ứng cử Tổng Thống Pháp, (có bắt buộc không ?) và để làm gì. Cánh tả Đảng Xã hội đã hoàn toàn mất tín nhiệm, một phần vi ông Hollande lãnh đạo kém, một phần tình hình kinh tế chánh trị và xã hội rối rằm, một phần nước Pháp bị bọn khủng bố Hồi Giáo đặc biệt chú ý, và một phần Đảng Xã hội cầm quyền không đoàn kết, năm phe bảy phái, cái ngã các lãnh đạo quá lớn, và ông thủ lãnh Hollande quá hèn yếu ! Đãng Xã Hội chác chắn sẽ thua. Nước Pháp năm 2017 sẽ nghiên về phía hữu ? Hay cực hữu ? Liberal, Tư Do Tư Bản ? Hay Dân tộc cực đoan ? Chờ xem, Wait & See ! 
 

Hiện tượng Toàn Cầu Hóa, giúp đở cho các quốc gia đang lên. Nền kinh tế các quốc gia chậm tiến, với lực lượng nhơn công rẻ, dựa trên xuất cảng đã phá nát hệ thống kỹ nghệ các quốc gia tiên tiến. Các quốc gia như Pháp, ngày nay chỉ còn bám vào thị trường Du Lịch và thị trường Ăn Sang Mặc Đẹp : Kỹ nghệ Du lịch, Lầu Đài, thắng cảnh, ăn sang, mặc đẹp… Toàn Cầu Hóa tạo một lô nhà giàu mới ở các quốc gia đang lên, mới giàu, mới nổi, nhưng những con nhà giàu mới, thiếu lịch sử gia phả, thiếu văn hóa gia phả, thiếu cung cách ẩm thực, ăn xài, nên ngành hàng hóa sang của Pháp phát tài… Vuitton, Hermès, Chanel Số 5, … trang phục, từ quần áo, đến giầy bóp đều phải thượng hạng cả…Và một cách tự nhiên, xã hội nước Pháp mất thăng bằng, mất công bằng. Giấc mơ Cộng Hòa của các cha đẻ, các quốc phụ của nền Cộng Hòa Pháp nay không còn hiện thực nữa. Liberté, Égalité, Fraternité - Tự Do, Công Bằng và Huynh Đệ ba chữ, ba cái khung dẫn dắt chế độ Cộng Hòa không còn linh hiệu nữa. Ba chữ do bao nhiêu năm đấu tranh, bao nhiêu mồ hôi, nước máu, máu đổ của nhơn dân Pháp tạo thành, của bao nhiêu thế hệ Pháp tạo thành, ngày nay, các người xa lạ nhập cư, tỵ nạn, chánh trị hay kinh tế, với một văn hóa tôn thờ thần linh từ phương xa nhào đến « đòi hưởng thụ » ! Nhưng chỉ biết « Đòi » thôi ! Từ đòi hưởng, đòi cái ăn, đến đòi cái mặc, đòi cái ấm, đòi cái no ! Chứ không biết trả lại, « nghĩa vụ, đóng góp » ! Do đó Pháp chia đôi, Âu Châu chia đôi, Mỹ chia đôi : Trung tâm thành phố và ven đô. Xóm giàu xóm nghèo. Có học và thất học. Có việc làm và thất nghiệp. 2016, hiện tượng Dân tộc, chủng tộc da trắng đòi lấy quyền quản trị đất nước, đòi ưu tiên ăn trên, ngồi trước… Bình Đẳng , Công Bằng giữa Da Trắng với nhau, kỳ thị chủng tộc bắt đầu, kỳ thị tôn giáo bắt đầu... Một từ ngữ mới xuất hiện populiste, việt ngữ dịch là « dân túy ». Chưa hẳn là đúng nghĩa. Nếu túy là « tinh túy » thì đẹp, nhưng nếu « túy » là các nhà lãnh đạo chánh trị lợi dụng dân nói « cái tinh túy » ra để lương lẹo, kiếm phiếu… Tạo chia rẽ để trị. Tạo bất ổn để độc tài. Tạo xáo trộn để thủ lợi. Thi ôi thôi nguy hiểm sẽ đến, con Quỷ Đen Phát Xít Nazi sẽ trở lại gieo chết chóc, máu và nước mắt !
 

Liên minh trung hữu chắc chắn, có thể, sẽ trở lại cầm quyền. François Fillon có nhiều sắc xuất thắng cử. Nhưng cũng trong một tình trạng khủng hoảng kinh tế và tài chánh bi đát và đầy khó khăn, khó khăn không những cho quốc gia Pháp, mà vừa cả thế giới, và vừa cả Âu châu :

Nợ công quỹ thì đã sắp vượt mức 100 % Tổng số sản lượng quốc gia. Cán cân thương mãi thì lỗ lã, xêm xêm khoảng 70 tỷ euros. Toàn là những con số kỷ lục ! Còn có hy vọng tăng trưởng gì không ? Chắc chắn là phải dưới 1% ! Nghĩa là trong một không khí một buổi chợ chiều ảm đạm của nên kinh tế âu châu trên đà xuống dốc, một hệ thống đồng euro có thể bị sập đổ tan tành, vì Vương Quốc Anh đã Brexit, vì nước Đức vướng víu với lòng thương người cứu khổ cho 1 triệu người di cư tỵ nạn nhập cư. Cùng lúc ấy, nền kinh tế Huê kỷ đang thời kỳ Tổng Thống Trump « bế môn tỏa cảng » để khỏi bị thụt lùi, thoái lui (récession). Thêm vào đó, những nền kinh tế là các quốc gia hôm qua được gọi là « đang lên » cũng đang bị hạn chế, do các quốc gia Âu Mỹ co cụm lại, trờ về với sản xuất nội địa, tiêu thụ nội địa, không nhập cảng hàng sản xuất ở ngoài nữa.

Đây không phải lần đầu mà nước Pháp đã phải trải qua những cơn khủng hoảng kinh tế, chánh trị hay tài chánh. Nhưng năm 2017 phải có hành động hoàn toàn khác hẳn ! Phải cần nhiều hy sanh, nhiều cố gắng, nhiều nhẫn nại. Mồ hôi và Cần Kiệm.

Tân Tổng thống phài biết lấy lại thăng bằng cán cân công quỹ, tài chánh.

Tân Tổng thống phải tạo lại sức sản xuất của nền công nghiệp Pháp,

Tân Tổng thống phải biết tạo lại sức cân bằng xã hôi : rút bớt lại khoản cách giàu nghèo, giải quyết những bất công, nghề nghiệp, giai cấp xã hôi…
 
 Chuyện ấy không phải dễ :

Vì nếu không tạo tăng trưởng làm sao có phát triển, có sức tạo dựng lại xã hôi ?

Nếu không có đạo đức, công lý trong quản trị tài chánh làm sao có tạo được sự tín nhiệm của nhơn dân Pháp.

Và nếu không có một nền công lý xã hội công bằng, làm sao có thể nói đến sự hợp tác giữa người dân và chánh phủ, giữa người cầm quyền và người dân, giữa chủ nhơn và công nhơn.

Đó là một phưong trình kinh tế tài chánh chánh trị : ba vế hài hòa.  

Bỏ quên vế tài chánh, là nước Pháp sẽ bị loại khỏi thế giới tài chánh âu châu, vì không kiểm soát và kềm chế giảm bớt được lạm phát nợ công quỹ.

Bỏ quên vế kinh tế, là nền kinh tế thương mại ngân hàng và các đại cơ sở kinh doanh thương nghiệp của nước Pháp sẽ thụt lùi, thâm thủng ngân sách lỗ lã.

Bỏ quên vế chánh trị là toàn bộ vai trò quốc gia Pháp trên thương trường,  trên các tổ chức quốc tế sẽ xuống cấp, và những địa vị vai trò lịch sử của nước Pháp  đi vào quên lãng.

Ông tân Tổng thống không có nhiều thì giờ : năm năm cầm quyền rất ngắn. Tất cả vấn đề  phải được đề xuất trong năm đầu tiên và có ngay kết quả trong năm thứ hai.
 

Tất cả những dự án về kinh tế xã hôi phải được vẽ ngay từ năm đầu. Việc đầu tiên là những biện pháp cải tổ ngành thuế vụ : đó là những dấu hiệu của một sự đối xử công bằng giữa những người giàu và nghèo ; giữa giới sản xuất và giới công nhơn ; giữa giới tài phiệt chủ nhơn những chứng khoán, những tài khoán đầu tư và giới lao động chủ nhơn tay nghề và sức lao đông phát triển. Đạo đức trong sự công bằng đối xử và quản trị tài chánh và quản trị con người, giữa kinh tế và xã hôi. Công bằng giữa các phương tiên phát triển để có công bằng trong việc chia lợi tức giữa lợi nhuận các tài phiệt và mãi lực của người dân. Công bằng và đạo đức trong quản trị các công quỹ, giảm bớt phung phí, rút ngắn lại các đường giây quản trị, quyết định. Chia đều trách nhiệm giữa trung ương và địa phương sẽ tạo hữu hiệu và tiết kiệm ngân sách.
 

Còn Việt Nam Ta ?   

Khi bàn về nước Pháp, chúng tôi thường nghĩ đến Việt Nam. Những tiêu đề trong chương trình của một tân Tổng thống Pháp chúng ta đều có thể áp dụng ở Việt Nam được cả.

Tăng trưởng để Phát triển, đi từ một quốc gia kém mở mang lên đến  một quốc gia đang lên là cả  một phương trình quản trị đúng đắn công bằng, giữa giai cấp cầm quyền và người dân ; giữa giới chủ nhơn vàn giới công nhơn… Công bằng, đạo đức là giảm bớt  khoảng cách ăn chia  giữa các chủ nhơn  tài khoán đầu tư (chứng khoán) và lương bổng công nhơn. Quản trị công bằng và đạo đức trong lợi nhuận sản xuất là quản trị công bằng xã hôi. Giảm bớt giàu nghèo là tạo mãi lực, tạo một thị trường nội địa, bớt phải lo lắng đến xuất cảng.

Một thể chế thuế vụ công bằng và đạo đức sẽ tạo những công bằng xã hôi. Nhà nước hãy bỏ đi vai trỏ chủ nhơn sản xuất, chỉ nên chú trọng đến vai trò giàm khảo, điều hợp các hợp đồng giữa chủ nhơn và công nhơn, điều hợp giữa sản xuất và tiêu thụ… . 

Muốn đi đến một thể chế kinh tế sung mãn, một nền tài chánh dồi dào, phải có một thể chế chánh trị công bằng, dân chủ, chấp nhận giao nhiệm vụ quản trị cho người dân, có đa nguyên, mới có cạnh tranh, có cạnh tranh mới có sáng kiến, có sáng kiến mới có trách nhiệm và phát triển.

Nhà cầm quyền nên là một điều hợp viên, một nhạc trưởng, một « chef d’orchestre » cho một giàn nhạc giao hưởng hài hoà, hoà hợp kinh tế -tài chánh để có một đất nước giàu mạn .
 

Ngày nay Đảng Cộng sản Việt Nam đang cầm quyền, và cầm quyền tuyệt đối trên cả 70 năm. Và nước Việt nam vẫn là một nước nghèo, tổng sản lượng đầu người tròn trèm trên dưới 1000 dollars US, đứng vào những hàng cuối trong bảng xếp hạng giàu nghèo trên thế giới, hàng hóa kém thì phẩm chất, lại chỉ chuyên sản xuất hàng nông ngư nghiệp, công kỹ nghệ hoàn toàn không có…

Thế giới đang cần nền kỹ nghệ xanh, điện gió, điện mặt trời, .. một quốc gia đang phát triển như Việt Nam, vì không có những cơ chể xưa, cổ hủ… đáng lý là phải phát triển ngay những kỹ thuật mới, trái  lại vẫn chạy theo những kỹ thuật cũ kỹ, dùng điện bằng dầu hỏa, bằng than đá… hại môi trường, hại sức khỏe người dân.
 

Một đất nước có tỷ lệ thanh thiếu niên tuổi trẻ cao, đầy tương lai như Việt Nam phải biết đầu vào những kỹ thuật mới.

Trái lại, Việt Nam cứ tiếp tục, nông nghiệp, chăn nuôi và …ăn gian. Cá nuôi đầy ao, không đủ tiêu chuẩn vệ sanh, nuôi thúc. Gà, thì gà toi, gà bệnh, vẫn làm thịt bán, Không phải dân Việt Nam thích ăn gian, làm mánh, thiếu vệ sanh… mà phương pháp điều hợp của nhà nước Việt Nam không hữu hiệu. Có công an nhưng công an chỉ biết đánh người dân phản đối nhà nước, khiếu kiện, phàn nàn nhà cầm quyền, khiếu nại đối xử .… còn vấn đề vệ sanh thường thức trong thực phẩm, trong công nghiệp,  không ai theo dõi. …mặc dù đó là sức khoẻ, mặc dù đó là kinh tế, mặc dù đó là công nghiệp, đó là phát triển. …
 

Câu chuyện Việt Nam còn dài, người viết xin  phép được dừng ở đây ! Chúng tôi chỉ mong bài viết về tình hình nước Pháp của chúng tôi được đọc giả Việt Nam đánh tiếng với nhà cầm quyền để nhà cầm quyền tỉnh ngủ, hoặc cải tổ hoặc trao quyền cho người khác.

Ông Pierre Mendès France, một nhà chánh trị Pháp thuộc phái tả, của những năm 1950  (ông đã thay mặt nước  Pháp ký hiệp ước ngưng bắn ở Đông dương Pháp tại  Genève này  20 tháng 7 năm 1954) có viết một câu để đời  « Không có một thể chế chánh trị nào mà không có rủi ro cả, chỉ có những thể chế chánh trị không có vận may thôi » ( Il n’y a pas de politique sans risque, mais des politiques sans chance).

Đảng Cộng sản Việt Nam có dám lấy những cái rủi ro, cải tổ lại cơ chế, guồng máy chánh trị, thay đổi nảo trạng chánh trị, để tạo một nước Việt Nam Độc lập, Tự do, Phú cường, Dân chủ, Công bằng không ?   
 

Đó là một quyết định rất nhỏ : chỉ  dám hay không dám thôi !

Đó cũng chỉ là một quyết tâm chánh trị - une volonté politique - để chứng minh là thực sự yêu nước Việt Nam, yêu người Việt Nam và quyết tâm xây dựng một nước Việt Nam tử tế , văn hóa và phồn thạnh để góp mặt cùng thế giới tiên tiến.

Chỉ có thế thôi, mong lắm! Đó là lời chúc cuối năm!

Hồi nhơn Sơn, cuối năm 2016

Phan Văn Song 

 

 

 

 



.

Ý kiến bạn đọc
10/12/201607:05:31
Khách
Cần mồ hôi, cần kiệm và cùng lao động để có ăn, và phải biết phận mình là trâu chậm phải uống nước đục, phải giữ luật nhập gia tùy tục .... !
Nếu các di dân biết và phải biết những luật này trước khi đến xứ người thì những tai hại cứ thường sẽ bớt ! Đàng này họ rất ngỡ ngàng nên gây bất mãn, vì bất mãn nên đầy chuyện làm không giống ai ! Cứ tưởng tới nước tự do là sẽ có tất cả, hưởng công bằng như mọi người ... nảy sinh sự ghen ghét !
Phải biết tất cả sẽ từ tay trắng mà cố tiến lên, hội nhập tiếng tăm và chăm chỉ !
Nếu không biết những lẽ thường này thì tốt là hảy ở quê nhà !
Sông núi nước Nam vua Nam ở - cố giữ lấy mà ở ! Không giữ được để phải làm kiếp tha hương thì dù muốn dù không cũng là thân ăn mày ! Đừng bao giờ làm quá, biết phận mình thì sẽ được hưởng tình thương thỏa đáng !
Rêng dân VN di tản cs sang Mỹ và sau đấy nhiều đợt vượt biên cũng tới đất này, siêng năng, hiền, chịu học và không tranh đấu .... nói tóm là biết phận mình nên được sự yêu mến, thành công !
Dù chính quyền có tỏ ra ưu đãi mà quậy, mà lười, mà chỉ đòi hỏi thì cũng sẽ thất bại ! Vì được đãi ngộ yêu quí thân thiện hay không là do dân bản xứ còn chính quyền thì thay đổi ! Cho nên theo tôi người Hồi phải xét lại thái độ của mình nếu muốn tồn tại và chăm chỉ ở những nước Tự do và văn minh !
Chính mình tạo ra sự kỳ cục khiến người khác không thèm chơi, kỳ thị !
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.