Hôm nay,  

Những Cái Giá Phải Trả

31/08/201711:10:00(Xem: 6754)

2017-09-01 :

Những Cái Giá Phải Trả
 

Địch thủ thường núp những nơi chúng ta không thể ngờ được

-Le pire ennemi se cacheloù l’on l’attend le moins
(
Jules Ceasar, -75 TTC)
 

 Chúng ta không tránh đươc chiến tranh,
chần chờ chỉ làm lợi cho địch t
hủ

-On n’évite pas la guerre et la reporter profite à l’ennemi
(
Machiavel, 1502)
 

Phan Văn Song

1/ Cái Giá Phải Trả của Âu Mỹ để giữ mức sống ngày nay :

Suốt các tuần qua, Tổng Thống Donald Trump lay hoay vướng víu, kẹt chuyện Charlotteville, chỉ lo chuyện nội bộ, chuyện nước Mỹ, hơn lo hơn chuyện quốc tế, và ngày hôm nay khi chúng tôi đang viết những hàng nầy lại phải lo cứu trợ những nạn nhơn của con bão Harvey đans hoành hành tại các tiểu bang của Vịnh Mêhicô, Texas, Louisana... Hy vọng lần nầy nước Mỹ nạn nhơn của bão lụt sẽ không có kỳ thị Trắng, Đen, Vàng, Đỏ nữa … bọn Mỹ trắng của KKK cũng biết trôi, biết lạnh, biết chết, biết lũ, biết lụt, như người da đen, da vàng, hispanic hay asian… vậy ! Nạn nhơn bằng nhau, trước cái đau, trước cái chết, không còn màu da nữa … Hy vọng ! Ông Trời cũng rất công bằng, những thằng cà chơn lâu lâu cũng được Ổng cho một bài học… Lưới Trời, Luật Trời … Vì vậy, lại một lần nữa Trump lại phải « bán cái » chuyện Đông Nam Á cho Tàu Cộng và Xi Xù Xì.

Các quốc gia Liên Âu, cũng vậy, lay hoay sửa soạn những ngày vào Thu đầy khó khăn, nào làm sao chấp nhập một nước Anh ra đi, Brexit, mà không làm xáo trộn thị trường. Pháp, tuy với một Emmanuel Macron đầy nghị lực, nhưng vẫn phải bất lực vì cả xứ Tây là một xứ bất trị, muôn năm bất mãn, « Cái xứ mà thằng dân được ở thiên đàng, nhưng suốt ngày vẫn than vản, được voi còn đòi tiên » ! Cái xứ mà cái ở, tiền nhà được giúp ; cái đau, tiền thuốc được cho ; sanh con, có tiền trợ cấp ; nuôi con, cũng đầy trợ cấp, nào tiền sữa, nào tiền cho con bú, nào trợ cấp ở nhà nuôi con ; con đi học miễn phí, còn có tiền giúp nhập học ; thất nghiệp ăn lương, ở không lãnh tiền … có quyền từ chối việc làm… vì công việc làm quá xa, vì công việc làm quá nhọc … Và lúc nào cũng than ! Tổng thống Macron là người đầu tiên muốn thay đổi một não trạng, ông vừa muốn thay đổi tình hình chánh trị trong nước, vừa muốn một quốc sách bảo vệ, tân trang đất nước với một suy nghĩ « mới », với một hướng chánh trị « không trái, không phải » cổ hủ về Đất nước, về dân tình, dân tộc… Muốn được thế, ông mong đợi mọi từng giai cấp hy sanh mỗi người một tý đóng góp… Thế nhưng ! … Ông mong, ông muốn được một nước Pháp có một vai trò quốc tế, ông muốn hạ bớt ngân quỹ nhà nước, hạ bớt tỷ lệ nợ nhà nước trở về con số 3% … ngay năm nay nếu được. Với hai lý do : một, tạo uy tín cho nước Pháp, vì với 3% công nợ, nước Pháp sẽ nhập lại vào hàng ngũ một quốc gia đàng hoàng, không để nợ nần quá nhiều ; hai để lấy lại uy tín với bà Angela Merkel, và và các quốc gia có trách nhiệm lớn ở Âu châu như Hòa Lan, như các nước Bắc Âu, và như thế, nếu được, mới có vai trò sánh vai cùng với Đức cải tổ lại Âu Châu. Thí dụ, chuyện nhức đầu ngày nay là cái quy chế các công nhơn biệt phái, xuất ngoại lao động đi làm xứ khác ! Tổng thống Macron yêu cầu các công nhơn biệt phái nhập cảnh phải được trả lương như những công nhơn tại chổ. Nếu trả lương rẻ hơn, các công nhơn gốc Đông Âu nhập cảnh vào Pháp (thí dụ Pháp) - khi chấp nhận đi làm với số lương rẻ hơn một công nhơn Pháp - tạo một thị trường công nhơn mất thăng bằng. Đó cũng là một nguyên nhơn của nạn thất nghiệp ở Pháp. Người công nhơn ở Pháp giá thành quá cao ! Thế nhưng … !

Cái Giá Phải trả ngày nay của Âu Mỹ là như vậy. Dân chúng Mỹ và Liên Âu phải chấp nhận, một vài khó khăn cho mức sanh hoạt, cho mẫu sanh hoạt hằng ngày khác hơn xưa một tý. Mỗi người hy sanh một tý, đóng góp một tý, thắt lưng buộc bụng một tý. Mùa đông hạ nhiệt độ sưởi trong nhà xuống, mặc thêm một cáo áo len…Mùa hè, đóng cửa gỗ cho ánh sánh bớt vào nhà, hạ cái nóng xuống, bớt dùng máy lạnh đi ! Đi chợ gần nhà, nên đi bộ… vân vân. Nhưng người tây, người mỹ ta thích khi ra đường, xa gần không cần biết, đi xe máy lạnh. Nhưng về nhà, lại (để vẫn động) đi bộ trên … máy đi bộ (dùng điện) trong phòng tập có máy lạnh (điện), nhưng lại tắm nước nóng (điện) … Xài điện thả dàn…vì điện ngày nay còn quá rẻ… vì giá được nhà nước hỗ trợ. Quên rằng tiền ấy là tiền thuế của người dân, và như mọi người dân, đều mong nhà nước hạ thuế.

2/ Cái giá đang trả của Tàu Cộng để làm bá chủ thế giới :

Vì các lãnh đạo Âu Mỹ quá bận bịu với dân tình thế thái của mình, thêm nạn khủng bố hồi giáo càng ngày càng bành trướng, và do cái não trạng cà chớn của dân âu mỹ, nên giao cả « kinh bang tế thế của thế giới cho anh Tàu Cộng ». Tàu Cộng, được thế, tung hoành bốn phương :

Một, với láng giềng, bành trướng ngoại giao kẻ cả : vừa ký thỏa thuận « hiệp ước » năm trước, năm sau, đơn phương xé rào « bội ước » xâm lấn ngay. Vài thí dụ :

Ấn Độ : Năm 2005, Trung Cộng và Ấn Độ - tuy là một nước lớn ! -  ký thỏa thuận mang tên « Thông số chánh trị và các nguyên tắc chỉ đao việc giải quyết vấn đề biên giới Ấn-Trung ». Điều IX của thỏa thuận này quy định hai bên tôn trọng đường ranh hiện hữu và cùng duy trì ổn định vùng biên giới. Năm 2006, đại sứ Trung Cộng tại Ấn Đô, Sun Yuxi, trở mặt tuyên bố ngang xương là « cả bang Arunachal Pradesh thuộc lãnh thổ Trung Quốc, và nơi tranh chấp, vùng Tawang, thuộc bang Arunachal. Đó là quan điểm của chúng tôi » Sau tuyên bố này, quân đội Tàu thâm nhập vào khu vực, tìm cách dựng căn cứ tại đây. Bộ Ngoại Giao Trung Cộng cũng cho in bản đồ Arunachal Pradesh trên thông hành Tàu.

Cũng như những vùng tranh chấp ở Biển Đông, coi như thuộc về Trung Cộng.

Biển Đông : Sơ đồ Tàu Cộng sử dụng ở các nơi tranh chấp chủ quyền y hệt như nhau : Dựa vào nền tảng lịch sử xa xưa (dỏm), đưa quân thâm nhập, xây đường xá, bất chấp thỏa thuận đã ký kết là bảo đảm duy trì nguyên trạng và giải quyết tranh chấp qua đàm phán hòa bình.

Trường hợp Biển Đông cũng vậy. Trung Cộng cũng đồng ý với ASEAN (gồm toàn nước nhỏ) về một khung ứng xử (COC) vào tháng 5 vừa qua. Theo bản dự thảo (COC), các bên giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, tránh lắp đặt vũ khí tấn công trên các đảo. Nhưng qua năm 2002, mặc dù trong Bản Tuyên Bố Ứng Xử - DOC mà Tàu Cộng và ASEAN đã thông qua, có cả phần ghi rõ « các bên tự kềm chế trong hoạt động có thể làm tranh chấp phức tạp hay leo thang, ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định, trong đó có việc cư ngụ trên các đảo, đá, vốn không người ở hay những thực thể địa lý khác... ». Nhưng Trung Cộng đã sử dụng sự hiện diện của họ và những yếu tố khác tại hiện trường để đưa ra yêu sách chủ quyền, mặc dù đã ký kết bản tuyên bố 2002, và đã lập ra những vùng cấm, những vùng quân sự ở Biển Đông.

Tháng Giêng 2014, Trung Quốc cho tàu và công binh ồ ạt xây cất công sự tạo đảo nhơn tạo trên các rạn san hô ở 7 « đảo ở Trường Sa » : Chữ Thập (Fiery Cross Reef), Vành Khăn (Mischief Reef), Ga Ven (Gaven Reef), Châu Viên (Cuarteron Reef), Xu Bi (Subi Reef), Gạc Ma (South Johnson Reef), và Tư Nghĩa (Hughes Reef). Các đảo nhơn tạo hoàn tất xong, tiếp theo là các công trình xây dựng cơ sở, bến cảng, phi đạo, đài rađa, nơi đóng quân, cuối cùng, xác định chủ quyền và kiểm soát lãnh thổ. 7 đảo ấy nay là « đất Tàu » ! Và chủ quyền lãnh hải bắt đầu !

Chiến lược của Trung Cộng là luôn đi ngược lại với những gì chính họ ký kết. Bước một, một Hiệp Ước, để ru ngủ, bước hai Bội Ước, xâm nhập. Tàu tiếp tục đưa quân, xâm nhập xây các đảo nhơn tạo ở Biển Đông trong lúc « cái miệng » vẫn cổ vũ duy trì nguyên trạng.

Hai, dùng ngoại giao tài chánh tạo ảnh hưởng trên khắp thế giới : Sự bành trướng trên khắp thế giới của Trung Quốc dựa trên những khoản vay lớn mà nước này cung cấp cho những quốc gia mà họ quan tâm về mặt chiến lược. Nhơn quyền, bảo vệ môi trường, tham nhũng – không phải là mối bận tâm của Trung Quốc. Trung Quốc cung cấp các khoản vay mà không đòi hỏi bất kỳ điều kiện nào. Trung Quốc cũng không quan tâm đến khả năng thanh toán của các nước nhận được “viện trợ”. Trên thực tế, Trung Quốc chỉ quan tâm tới việc mở rộng thị trường của mình, tiếp cận với nguồn nguyên liệu thô và ảnh hưởng chánh trị.

 Mỹ Latin khu vực ưu tiên chiến lược : Năm 2015, Tàu đã cho các nước Mỹ Latin vay 30 tỷ $US - nhiều hơn cả Ngân hàng Thế giới cộng với Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ. Năm 2015, mời các vị tổng thống của tất cả các nước châu Mỹ Latin đã tới thăm Trung Cộng. Xi Jinping đã hứa trong mười năm tới sẽ đầu tư vào khu vực này 250 tỷ $US. Brazil, là đối tác chiến lược của Tàu trong khối BRICS (Brazil, Russia, India, China, South Africa). Chile, Peru, Bolivia và Venezuela đã trở thành thành viên của Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng Châu Á (AIIB), do Trung Quốc đứng đầu. Tàu đã thay thế Mỹ ở Mỹ Latin.

Với chươnh trình Nhứt Đái Nhứt Lộ-Một Vành đai Một Con đường, Trung Cộng sẽ đầu tư 5 ngàn tỷ $US. Bằng cho vay không giới hạn và xây dựng cơ sở hạ tầng cho các quốc gia liên hệ. Đó là giấc mơ khôi phục “Đế chế Trung Hoa” của Xi Jinping !

Phi Châu :  Ngày nay, Trung Cộng đã chiếm Phi Châu. Không đầy 15 năm, từ 2003 đến 2015, đầu tư Tàu vào Phi Châu đã từ 74,8 triệu vươn lên 33 tỷ $US, chiếm 5,8% của tổng số các đầu tư ngoại quốc ở Phi Châu. Ngày nay, các đại công ty Tàu đã chiếm 40% các công trình kiến thiết các hạ tầng. Và sẽ còn tiếp. Bảng dự kiến các dự án Tàu vừa được ký với Hiệp hội Phi châu-Union africaine - mà văn phòng chánh đặt tại Addis-Abeba, thủ đô Ethiopie, là do Tàu xây và tặng cho – Tàu sẽ xây dựng những công trình khổng lồ để nối liền tất cả các thủ đô châu Phi. Zhang Ming, Thứ trưởng Ngoại giao Tàu, dám tuyên bố « đây là giao kèo của thế kỷ ». Ngày nay, trên 2000 công ty xây dựng Tàu đang có mặt ở 50 quốc gia, với 1 000 công trình, gồm 2 200 cây số đường sắt và 3 300 cây số đường lộ. Trên 1 triệu công nhơn Tàu, 300 ngàn riêng ở tại Nam Phi. Và con ấy chỉ có 3,1% của tổng số đầu tư Tàu ở ngoại quốc.

Djibouti, tiền đồn Tàu ở Phi Châu : Với 400 quân nhơn, Tàu đang mở tiền đồn ở Phi Châu và đầu tháng 7, 2017, phóng viên Sébastien Le Belzic của tuần báo Le Monde Afrique báo động. Theo nguyên tắc, căn cứ nầy nằm cạnh hải cảng Doraleh và khu miễn thuế Dijibouti - cả hai do Tàu xây cất - chỉ có 400 nhơn viên thôi ! Nhưng theo nhiều nguồn tin khác nhau, căn cứ ấy trang bị để chứa 10 000 quân nhơn.

Chánh sách « Ngoại giao cứng » nấy, do lời của một nhà ngoại giao âu châu định nghĩa, được song hành với một chánh sách « ngoại giao mềm » là đi kềm với một tập chi phiếu ! Beijing đã chi 14 tỷ $US vào hạ tầng cơ sở của Djibouti - chẳng những đường sắt, hải cảng, đường xá mà còn trường học, nhà thương, cơ sở hành chánh, và … Viện Khổng tử. Tất cả để chiêu dụ Tổng thống Ismaïl Omar Gueller, kể cả số tiền thuê mãnh đất nơi đặt căn cứ : 100 triệu $US ! Chỉ riêng với Djibouti thôi, Ngân hàng xuất nhập cảngTàu đã chịu chi vào 8 dự án lớn : một ống dẫn nước đến Ethiopie -322 triệu $US ; một đường xe lửa nối Addis-Abeba-Djibouti-490 triệu $US ; phi trường mới Bicidley-450 triệu $US ; và hải cảng Doraleh 590 triệu $US. Và dỉ nhiên tất cả những dự án nầy đều do các nhà thầu và các công ty Tàu thực hiện. Tiền Tàu, công ty Tàu, công nhơn Tàu. Và tự nhiên, phải cần sự có mặt của quân đội Tàu !

Thực dân Tàu ? : Trong một cuộc phỏng vấn do nhựt báo Đức « Die Welt », chủ tịch Quốc hội Âu châu Antonio Tajani, bày tỏ ưu tư của ông rằng Phi Châu có thể biến thành một thuộc địa của Tàu ? « Phi Châu, ông mạnh dạn bày tỏ ý kiến với những từ ngữ rõ ràng, ngày nay, có nguy cơ biến thành một thuộc địa Tàu. Người Tàu chỉ thèm có các nguyên liệu thôi, những vấn đề khác đều là phụ thuộc ».

3/ Cái giá phải trả của Việt Nam để tìm Độc lập :

Dựa vào Âu Mỹ ? Như người Việt tỵ nạn Cộng sản hải ngoại chúng ta đang thấy và vì đang sống cùng với họ vì chúng ta cũng cùng gốc công dân :  Âu Mỹ ngày nay sống co rút trở về ẩn núp sau những bức « vạn lý trường thành biên giới » (Mễ/Mỹ - Phi châu/Âu châu…), quá ích kỷ, quá lo lắng cá nhơn. Tuy miệng nói là để « giữ hồn dân tộc », nhưng thật sự để bảo vệ cách sống, kiếp « ăn sang mặc bảnh - Đông vui, Hè khoái » … chỉ biết thủ kỹ gia tài ; sử dụng những mỹ ngôn đầy xảo quyệt như nhơn quyền, tự do …rêu rao như những khẩu hiệu…để khóa cửa, bế môn, suốt ngày hết lo chăm sóc … từ các giải thể thao, nọ đá banh, lúc xe đạp, đến các màn ca nhạc … Lo lắng trọng tâm của ngày nay là giữ, là thêm sức khỏe, ăn chay, ngồi thiền  …Hè tắm biển, đi Cruse…Đông trượt tuyết, du lịch tìm nắng … Chơi với nhau giữa ta với ta ! Quên hẳn thế giới gồm các lục địa khác, và đa số là nhiều dân nghèo, thiếu ăn thiếu mặc, thiếu sức khỏe…

Dựa vào các bạn ASEAN ? Tất cả đều đồng láng giềng với Tàu. Dễ mua chuộc, và tất cả đều có những cộng đồng hải ngoại gốc Tàu sẳn sàng « cướp đất người đem về cố quốc ».

Chỉ còn trông cậy, dựa vào Nhựt và Đại Hàn để chống bá quyền Trung Cộng : Thế nhưng, mẫu quan niệm sống, mẫu suy nghĩ kinh tế chánh trị của Nhựt và Hàn là cùng mẫu của Việt Nam Cộng Hòa xưa của chúng ta, hoàn toàn KHÁC với Việt Cộng ngày nay !

Mẫu quan niệm sống và thể chế chánh trị của Việt Nam Cộng Sản ngày nay không thể đi cùng với thể chế chánh trị Đại Hàn và của Nhựt Bổn được.

*Việt Nam Cộng Sản là một nước Cộng Sản, độc đảng, độc tài, và chư hầu với Tàu Cộng sản. Vì vậy, không thể là đồng minh với Nhựt và Đại Hàn được, vì không cùng quyền lợi quốc tế.

*Muốn được đồng minh với Nhựt bổn và Đại Hàn, muốn cùng Nhựt và Đại Hàn cùng nhau bảo vệ những quyền lợi quốc tế tại khu vực như Biển Đông, như Đông Nam hay Bắc Á, phải có cùng một quan niệm sống, và phải bảo vệ một quan niệm sống ấy. Phải cùng một thể chế chánh trị. Quan niệm sống là tôn trọng mọi quyền tự do, như những tự do nhơn quyền, phát biểu, hội họp, lập đảng, tự do báo chí, tự do đi lại … Cùng một thể chế chánh trị đa đảng, đa nguyên, bầu cử tự do…

 * Không cùng mẫu đạo đức, không cùng mẫu phát triển đức hạnh con người, không cùng mẫu nhơn sanh quan, không cùng mẫu nhơn phẩm. Làm sao người Nhựt và người Hàn có thể đứng đồng minh cùng với người Việt để chống Tàu Cộng ?

* Cái giá phải trả của Việt Nam là phải thay đổi thể chế, dẹp bỏ chế độ Cộng Sản. Tái lập mọi tự do con người. Tái lập các quyền dân chủ, tôn trọng nhơn quyền, hiến định : tam quyền phân lập độc lập lẫn nhau, tự do bầu cử, đa đảng, đa nguyên… Trả quyền về cho người dân. Thể chế cộng hòa, thể chế quốc gia : Do dân, Của dân, Vì dân !

Phải trở về mẫu thời Việt Nam Cộng Hòa xưa kia của chúng ta, Việt Nam mới có thể đứng cạnh Nhựt bổn và Đại Hàn để chống Tàu Cộng bành trướng bá quyền !

Kết luận : Cái giá phải trả của dân Việt Nam để cứu nước :

Một cuộc Đại cách mạnh văn hóa và dân tộc. Đi tìm lại tự hào Dân tộc : Định nghĩa rõ ràng những giá trị nhơn bản việt tộc, định nghĩa rõ ràng những gì thuộc gia tài Đại Việt. Phải DÁM vùng lên, chấp nhận đụng độ, chấp nhận vào tù – DÁM sắp hàng vào tù - để DẸP Đảng Việt Cộng.

Đuổi Tàu, không chơi với Tàu, không phục vụ Tàu du lịch. Tẩy chay hàng Tàu, đập phá hàng Tàu, nhà Tàu, phố Tàu… Dám làm ! Xưa Việt Minh buộc dân Việt tiêu thổ kháng chiến chống Pháp Thực ! Nay dân Đại Việt ta tiêu thổ kháng chiến chống Hán họa !

Chống Tàu, Diệt Việt Cộng để dân Việt Sống Còn. Tất cả Do Dân, Của Dân, Vì Dân. Chúng ta phải tự làm, không trông cậy không nhờ vã ai. Khi ta mạnh, ta có Độc Lập, chúng ta tức khắc có đồng minh.

Dẹp Việt Cộng, là hết nợ Tàu Cộng, hết công hàm Phạm Văn Đồng, hết 16 chữ vàng, là đuổi được thằng Tàu đi ! Tự quản, tự lao động, tự sản xuất …Có một Việt Nam Độc lập, ta đòi lại Biển đảo dễ dàng hơn !

Chớ bày đặt « ù ơ dí dầu làm bộ » công nhận thực thể của Việt Nam Cộng Hòa. Trễ rồi ! Alea jacta est – The die is cast – les dés sont jetés – Bài đã chia xong !

Cút đi !  Để chổ cho một chánh quyền Của Dân, Do Dân, Vì Dân !

Hồi Nhơn Sơn, cuối hè

Phan Văn Song

 

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.