Hôm nay,  

Luận về tháng chín và mùa thu

08/09/201705:08:00(Xem: 7096)

2017-09-08: Luận về tháng chín và mùa thu

Ngày 2 tháng 9 vô duyên đã làm mất đi

những ngày đầu thu đầy quyến rũ!

Phan Văn Song

 

1/ Tháng chín của mùa thu, tháng chín của Tựu trường:

Tháng chín về, bài ca September Song lại một lần nữa trổi lên trong lòng tôi. Tháng chín ở Âu châu là tháng bước vào “mùa Thu của thời tiết - l’Automne météorologique” khác với tiết Lập Thu của “mùa Thu vũ trụ - l’Automne astronomique” năm nay, phải chờ tới ngày 22 của tháng chín nầy lận.

Tháng chín đến, trời buổi sáng bổng se lạnh, từ nay, tật ra vườn sáng sớm uống caphê, phải trang bị thêm, khoác thêm một chiếc áo choàn bằng len, đội chiếc bérêt basque cho ấm đầu, đi giầy, đi vớ đàng hoàng cho ấm chơn. Chỉ mới độ mấy ngày qua thôi, mà trời đất, đã thêm một tý lạnh, thêm một tý sương mờ mờ ảo ảo, phảng phất ươn ướt, mới đó, mà không khí đã lắm đổi thay, đổi ngày đổi tháng, thay đổi áo quần, mũ nón, dáng dấp. Rồi đây phải trang điểm lại cảnh vườn tượt, làm vườn lại, vườn hè đầy hoa lá phải nhường chổ cho vườn mùa đông ủ rủ! Đóng lại các cửa kiến, phủ lại các tấm bạt che cây, di tản các chậu bông vào nhà kiến, tỵ nạn trốn lạnh!

Tháng chín, thu về, hơi lạnh nhe nhẹ làm tôi lại nhớ đến Đa lạt của thời trung học. Nhớ mãi những ngày của tuổi mới lớn, ở khung trường Thiếu Sanh Quân-École des Enfants de Troupe de Dalat, cạnh sân Cù, bên cité des Pics, với chiếc mũ bérêt mầu kaki vàng và hai tua vàng đỏ, biểu hiệu quốc kỳ rung rung sau gáy, với chiếc áo blouson bẳng nỉ mầu cứt ngựa, chiếc quần short vàng, đôi vớ cao vàng, đôi giầy săn đá, brodequin đánh xi bóng láng… tập họp, sáng sớm, trời còn mờ hơi sương, trên bãi cỏ sân trường còn đầy hơi nước, sắp hàng, chào cờ – salut les couleurs ; thuở ấy, 1954, còn chào hai lá cờ: cờ Tam tài ba mầu Xanh Trắng Đỏ Pháp và cờ Vàng ba sọc Đỏ thân yêu của Quốc Gia Việt Nam. Nhớ mãi những buổi sáng của những năm “mồ côi địa dư-orphelin géographique” ấy (7 năm!), nội trú ở Trung học Lycée Yersin, sắp hàng trước phòng họp-étude để đi đến nhà ăn-réfectoire, ăn sáng, đứa nào đứa nấy, ngái ngủ nên im lặng không cần các Thầy Xu (surveillants) phải ra lệnh “Im tiếng trong hàng-Silence dans les rangs».

Riêng cá nhơn chúng tôi, rất yêu tháng chín vì ngày đầu (mồng một - le 1er) là sanh nhựt bà xã. Nhưng tội nghiệp, ngày ấy, nếu không được là một trong những ngày cuối tuần – như năm nay chẳng hạn – thường là ngày Tựu Trường. Trong gia đình, chúng tôi các con thường bảo, Sanh Nhựt Ba vui hơn Sanh Nhựt Mẹ, vì Sanh Nhựt Ba 7 tháng 7 bắt đầu nghỉ hè – les vacances ; Sanh Nhựt Mẹ – Tựu Trường-la Rentrée.

Gia đình chúng tôi, vốn giáo chức, nhứt là bà xã, vì là cô giáo làng, vì hiệu trưởng trường làng nhỏ, với 4 lớp đôi cùng ba đồng nghiệp, học trò không bao giờ vượt trên 100 đứa, nên mái trường, nơi bà làm việc, như căn nhà riêng của bả, bả đóng đô thường trực. Đi làm sớm, về muộn, cả ba đứa con lúc ở tiểu học, đều học trò trường mẹ. Chúng nó rất rất ngoan vì mẹ là cô giáo-Maîtresse, vì mẹ là bà Giám đốc- Madame la Directrice! Lên trung học, chúng nó đều bán nội trú, đệ nhứt cấp-collège, hay nôi trú khi vào đệ nhị cấp-lycée, tuy nhà gần trường, vì chúng tôi muốn các con phải từ ăn uống, đến cuộc sống đều sanh hoạt ngoài gia đình, không ăn kén, không ăn chọn, có gì ăn nấy, ai cho sao ăn vậy, sống với tình cảnh, hợp tình hợp cảnh, chỉ có cuối tuần về chung vui với gia đình.

Tựu trường! Vừa được đọc bài viết của nhà báo Huy Phương nhắc đến “những tựu trường không quên”. Vốn cùng gốc ? “dân học chương trình Pháp của thuở Sài gòn xa xưa đầy thương yêu ấy», làm sao quên được bài tả cảnh của cậu học trò Anatole France tý con, với chiếc cặp đeo lưng-la gibecière, với đôi tay thọc vào túi (vì lạnh?) tung tăng, đi vượt qua vườn Luxembourg! Xin được trích câu văn trong bài viết «Thương nhớ buổi tựu trường» của nhà báo Huy Phương đăng những ngày qua: «Anatole France, nhà văn Pháp với hình ảnh cậu học trò chân sáo, tung tăng đi qua khu vườn Luxembourg, lúc lá vàng rơi từng chiếc trên bờ vai của những pho tượng trắng. Đoạn văn bắt đầu bằng dòng chữ “Je vais vous dire ce que me rappellent tous les ans…” mà chúng tôi phải học thuộc lòng để “trả bài” cho thầy giáo. Cậu bé trong câu chuyện chính là cái bóng của chính Anatole France cách ngày ông nhớ lại đã hai mươi lăm năm, còn chúng ta, ngày tựu trường xa xôi ấy, dễ chừng đã hơn nửa thế kỷ» -  “Je vais vous dire ce que me rappellent, tous les ans, le ciel agité de l'automne, les premiers dîners à la lampe, et les feuilles qui jaunissent dans les arbres qui frissonnent ; je vais vous dire ce que je vois quand je traverse le Luxembourg dans les premiers jours d'octobre, alors qu'il est un peu triste et plus beau que jamais ; car c'est le temps où les feuilles tombent une à une sur les blanches épaules des statues. Ce que je vois alors dans ce jardin, c'est un petit bonhomme qui, les mains dans les poches et sa gibecière au dos, s'en va au collège en sautillant comme un moineau. Ma pensée seule le voit, car ce petit bonhomme est une ombre ; c'est l'ombre du moi que j'étais il y a vingt- cinq ans ...” Anatole France (1844-1924) – Le livre de mon ami (1885).

Tôi xin phép không dịch ra việt ngữ để giữ cái hồn của văn phong rất “mùa thu tựu trường» của tác giả và nỗi nhớ của đám học trò xưa của chúng tôi!Vi “dịch là phản bội” -Traduttore, traditore, thành ngữ Ý, được hiểu theo tiếng Pháp “Traducteur, traître” - và được chuyển dịch thành: “Traduire, c'est trahir” - “Dịch là phản bội”.

Nay hồi nhớ thời du học 1961-1971, lúc mới đến Paris, thuở còn bở ngở, thuở mới đặt chơn đến đất Pháp, hồi nhờ những tháng chín của những năm 1962, 1963, của những năm đầu nửa tỉnh nửa quê, nửa tây nửa ta, đầy thơ mộng ngây thơ, tôi thường ghé vào ngồi các banc-ghế đá vườn Lục Xâm để ... được hồi lại những hình ảnh tưởng tượng của tuổi thiếu niên học trường tây ? hay ngồi ghế đá, chờ em tóc nâu, tóc vàng sợi nhỏ ... như bài thơ thuở ấy của Cung Trầm Tưởng ? Các bạn cùng lứa chắc còn nhớ tiệm Mahieu -phe Việt ta đặt tên lại là Má Hiệu- nơi tụ họp của dân Việt ta vào buổi trưa để uống cảphê, lắt tilt-billard điện … ? Tiệm nằm cuối đường Saint Michel, trước cổng vườn Luxembourg. Ngày nay là một tiệm Mac Donald vô duyên chuyển chệ chiếm cả góc đường! O tempo, o morès! Thật là: “Tạo hóa gây chi cuộc hý trường” ... (Bà Huyện Thanh Quan)

Và nhắc lại cùng ai, bài thơ Mùa Thu Paris của Cung Trầm Tưởng được Phạm Duy phổ nhạc, một thuở được Thái Thanh hát trên làn sóng Đài Phát thanh Sài gòn:

“Mùa Thu Paris, Trời buốt ra đi
Hẹn em quán nhỏ, Hẹn em quán nhỏ
Rượu rưng rưng ly đỏ, tràn chề
…...
Mùa Thu âm thầm, Bên vườn Lục Xâm
Ngồi quen ghế đá, Ngồi quen ghế đá,
Không em, ôi buốt giá, từ tâm

Mùa Thu nơi đâu, Người em mắt nâu
Tóc vàng sợi nhỏ, Tóc vàng sợi nhỏ
Chờ mong em chín đỏ trái sầu   …….”

Ôi nhớ mãi! Da diết! Những vết nhớ của tuổi trẻ, một án văn, một tác giả xưa, một ông tây, bám vào trí nhớ, tưởng tượng thêu dệt, biến thành ảo ảnh để tìm, để nhớ, ray rứt!
 

2/  Kẹt mãi cái ngày 2 /9 thiệt là vô duyên nầy:

Vốn sanh trưởng, học hành, lớn làm việc ở miền Nam dân chủ, tự do, hiền hòa, lương thiện, đầy nắng ấm, đầy tình người, cá nhơn chúng tôi không chấp nhận chế độ dỏm, xảo quyệt của nhóm tay sai của Đảng Cộng sản Quốc tế dựng lên và đang hoành hành ở Việt Nam quê hương chúng ta đã trăn 40 năm nay. Ngày mà chúng nó gọi và buộc cả toàn dân chúng Việt Nam chúng ta phải chấp nhận là ngày lễ lập nước 2 tháng chín là một ngày láo. Từ ngay buổi ban đầu của lịch sử do đảng của chúng đã viết lên đều được dựa vào những láo khoét, lường gạt, mánh mun, cướp nước, cướp chánh quyền của một chánh quyền hợp lệ, hợp thức! Chánh phủ Trần Trọng Kim, một chánh phủ đã lấy lại chủ quyền, lấy từ tay của kẻ thắng Pháp – người chủ đương thời đang đô hộ Việt Nam không giữ được tài sản mình, để mất vào tay người thắng là Nhựt – và người thắng đã trả tài sản ấy cho người chủ thực sự, là dân tộc Việt Nam qua đại diện là Hoàng đế Bảo Đại, Hoàng đế đương thời Triều Nguyễn của Hoàng triều Việt Nam, mặc dù bị kềm chế nhưng vẫn là người quản trị một vùng đất đai lớn, Trung Việt và Bắc Việt, và tất cả lòng thành kính của toàn thể nhơn dân Việt Nam. Do đó chánh phủ của Thủ Tướng Trần Trọng Kim là chánh thống vì đã được vị nguyên thủ chánh thống Hoàng Đế Bảo Đại, vị Vua đương thời của Nam Triều, tiếp tục sự nghiệp Vua cha, nay đã lấy lại chủ quyền đất nước trong tay của kẻ thắng giao cho, lúc bấy giờ là Nhựt đã đánh bại Pháp trao gươm ấn quyền hành đất nước Việt Nam cho triều Nguyễn. Vua Bảo Đại đã tuyên bố xóa bỏ tất cả những ký kết thần phục Pháp, xoá bỏ tất cả những quy chế bảo hộ hay đô hộ, gom ba phần của đất nước về một mối, thống nhứt đất nước.

Hồ Chí Minh và đồng bọn đã lợi dụng tranh tối tranh sáng, Nhựt vừa bị thua trận bởi hai quả bom nguyên tử, cướp vội chánh quyền, lật đổ chánh phủ hợp pháp Trần Trọng Kim, buộc Quốc trưởng Bảo Đại thoái vị, nói là để giải phóng dân ta khỏi ách đô hộ thực dân Tây.

Kỳ thiệt, vào mùa Thu năm ấy, vào tháng 9 năm 1945 chả có thằng Tây nào cầm quyền nước Việt ta cả, chỉ có Vua Bảo Đại là Quốc Trưởng với chánh phủ của Thủ tướng Trần Trọng Kim thôi! Nước Việt Nam đã lấy lại Độc Lập rồi! Lấy từ tháng 3 năm 1945! Và cũng không có khoản trống chánh trị nào cả, mặc dù Nhựt đã đầu hàng và đồng minh chưa đến! Việt Nam vẫn tiếp tục có chánh quyền và quyền lực chánh trị. Đó là chánh phủ của Thủ Tướng Trần Trọng Kim! Còn dám gọi Hoàng đế Bảo Đại của nhà Nguyễn là bù nhìn ? Thì bù nhìn của ai ? Nhựt đã thất trận, Pháp đã thất trận. Chủ nhà thực sự là nhơn dân Việt Nam, thần dân của triều Nguyễn!

Ngày 2 tháng chín 1945, đúng là một ngày đầy lật lọng đầy phản bội, mà phản bội lớn nhứt là phản bội dân tộc! Cho nên ngày nay, đối với tôi ngày 2 tháng chín là ngày vô duyên, ngày mất cảm tình nhứt trong cuốn lịch.
 

3/ Chuyện thời sự: ngày 2 tháng chín năm nay tại Đức và Berlin:

Năm nay, một điều khá  lạ đã xảy ra ở Đức, rõ ràng nhứt là ở Berlin, thủ đô của Cộng Hòa Liên Bang Đức:

Năm nay, Tòa Đại sứ Việt Nam cộng sản (Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam) tại Berlin không ồn ào, tấp nập trình diễn tổ chức ngày lễ gọi là Quốc Khánh nước Việt Cộng của chúng.

Chẳng những im re, mà chúng cũng ra lệnh cho tất cả những công dân Việt Cộng  tạm trú làm ăn ở Đức cũng im re. Chợ Đồng Xuân, một chợ do công dân Việt Cộng tạm trú làm ăn, buôn bán sầm uất, hằng năm làm lễ 2 tháng Chín cờ xí, tiệc tùng linh đình, năm nay im re.

Làm như ở Đức, hầu như không còn một người dân Việt Cộng nào ? Tất cả người Việt đều là dân tỵ nạn (Cộng sản Bắc Việt cả ?) Cựu công dân Việt Nam Cộng Hòa, người Quốc gia tỵ nạn cộng sản tại cựu Tây Đức thì dễ hiểu. Cả dân cựu du sanh Việt Cộng Hà nội thuở xưa, trốn chế độ ở lại không về, đến di dân kinh tế, di cư lao động công dân chế độ Cộng sản Hà nội cũng một lòng tạm thời bỏ nước, bỏ đảng, không dự niềm vui với Bác Đảng nữa!  Còn đâuVui với Bác Hồ trong ngày vui đại thắng …” lời ca của bài hát năm xưa ?

Mà cả cán bộ Cộng Sản Hà nội trong các toà đại sứ, lãnh sự, ...  cũng biết tội nín khe, low profil, cúi đầu chịu tội du côn, du thủ du thực…tránh né, núp trong nhà không dám ló mặt ra đường. Chúng hắn cũng biết mắc cở chăng ?

Không làm lễ Quốc Khánh Việt Cộng là lời thú tội lớn nước của một quốc gia biết lỗi: Ta đây làm bậy. Biết làm bậy. Im cái miệng tại Đức. Nhưng sao ở nhà vẫn cứ tồ tồ cái miệng, ...hết miệt thị dân, đến đàn áp lên lớp dân, giao nước cho Tàu.
 

Để Kết Luận:

Hơn bao giờ hết đây là một trong những dịp may chúng ta người dân Việt Nam Hải Ngoại như Trong Nước Toàn dân phải đồng một lòng nổi dậy lấy lại nước!

 Chống Tàu Diệt Việt Cộng.

Chổ yếu đầy rẫy. Ở Âu châu, Việt Cộng mất điểm với Liên bang Đức, một quốc gia hàng đầu Liên Âu. Ở Pháp, Việt Cộng thua vụ kiện Trịnh Vĩnh Bình, chứng tỏ Việt Nam là một quốc gia không thể tin cậy làm ăn được vì đã mất chữ tín. Mất cả chữ Tín với Hòa Lan, vì ông Trịnh Vĩnh Bình là một công dân Hòa Lan. Đó là đối ngoại!

Ở trong nước, người Hoa đang chiếm toàn bộ các cơ sở thương mãi. Chổ yếu của Tàu là chổ ấy. Tàu không dùng người Việt để làm công nhơn, dễ dàng cho chúng ta phá hoại cơ sở Tàu. Người Hoa đi du lịch ? Ta đánh phá người du lịch Tàu. Người Hoa đi làm ăn tại Việt Nam, ta đánh phá cơ sở làm ăn!

Tạo điều kiện bất ổn cho người Tàu phải bỏ Việt Nam, không ở, không làm ăn, không buôn bán, không du lịch, chơi bời ở Việt Nam được.

Chống được Tàu là dẹp được Việt CộngVà cũng bỏ dẹp cái Ngày 2 tháng 9 vô duyên, cà chớn nầy! Ngày mai Nguyễn Phú Trọng và đồng bọn sẽ chui ống đồng về núp bóng tỵ nạn tại Beijing! Mong lắm.

Và chớ quên, cảnh giác, cẩn thận theo dõi diễn biến cuộc bầu cử Giám đốc UNESCO, một cơ quan gọi là Văn Hóa Quốc tế nhưng thực sự toàn văn hóa dỏm…

Tiếp tục, không ngưng nghỉ, chiến dịch Chống Tàu, Diệt Việt Cộng! Mãi mãi đến ngày toàn dân Đại Việt lấy lại Chủ quyền!  Mong lắm!

Hồi nhơn Sơn, tuần đầu vào Thu

Phan Văn Song

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.