Hôm nay,  

Việt Nam loạn cướp, vì đâu?

23/02/201809:41:00(Xem: 7883)

 Việt Nam loạn cướp, vì đâu?

 

Nguyễn Quang Hồng Nhân 

 

Nhìn Đại học Luật dưới thời cộng sản vào giờ tan trường, dù quốc lộ 13, Bình Triệu, Sài Gòn đã có dải phân cách đường một chiều, nhưng các sinh viên luật đi xe máy ngược chiều hơn ai cả. Toàn cảnh nhà trường đầy các bảng hiệu quảng cáo từ đoàn thanh niên noi gương các lãnh tụ vĩ đại đến giày dép, quần áo… cờ xí đủ màu tung bay như một trung tâm vũ hội xiếc; phải kê ra cho đủ như có pa-nô quảng cáo điện thoại di động Nokia, Samsung, phòng khám đa khoa, nhà thuốc tây, tuyển sinh, luyện thi đại học, trung tâm cai nghiện, công ty dệt may, khu phố văn hoá mới, mua bán bất động sản… đầy trước cổng trường.

 

Và trên chót vót của toà nhà đại học, một tháp cao được xây dựng chắc chắn với cây Thánh Giá bằng đá sừng sững. Bởi vì nơi đây có một quá khứ lịch sử, nguyên là một khu tĩnh tâm của Trung tâm tôn kính Đức Mẹ Fatima và đã bị nhà nước tịch thu khi cộng sản chiếm miền Nam. Một trường luật xây trên sự ăn cướp!

blank

 

Nhìn cái bề ngoài tương phản đầy sự lộn xộn đủ phán đoán về những con người lãnh đạo của quốc gia đó trải qua hơn nửa thế kỷ nắm quyền đã quan tâm đến luật pháp tới đâu hay chỉ xem nó như những trò chơi của tư sản theo kinh điển Mác Lê quan niệm.

 

Chỉ tội nghiệp cho sinh viên ở đây, phần nhiều không biết một ngoại ngữ nào, nếu có chỉ là sự nỗ lực hết sức của một số cá nhân nào đó. Họ học và dạy luật không phải để nói lên thành luật những khát vọng của người dân thông qua các vị đại diện lập pháp mà biến thành luật bảo vệ con người. Song học luật cốt để thi hành những mệnh lệnh của đảng, của chính phủ không dựa trên một phương pháp đối chiếu công pháp quốc tế nào cả.

 

 Thật là xa lạ để thảo luận với một sinh viên luật ngày nay khi đề cập về bộ luật La Mã có hay không, hoặc nói về tam quyền phân lập, nói về thế kỷ ánh sáng Montesquieu, Jean Jacques Rousseau và đặc biệt nói về nhân quyền như một tư tưởng sẽ đưa đến phạm tội chống đảng… Các sinh viên đều ngớ ngẫn nhìn trời, có khi cho rằng trái đất vẫn vuông!

 

Từ một nền đào tạo do sự dẫn đường thiếu phân minh của các nhà lãnh đạo thường do bạo lực mà lên nắm quyền, nên mới xảy ra trên bình diện thực tế: một ông viện trưởng viện kiểm sát nhân nhân dân chiếm nhiều nhà đất nhất tỉnh Cà Mau, ông chánh án vừa say xỉn vừa xử án và bà chánh án đánh ghen gây thương tích với tiếp viên ngay tại quán karaokê – nơi có đức ông chồng là đảng viên cao cấp, phó trưởng ban tổ chức tỉnh uỷ Bình Phước, đối với cộng sản chức vụ này quan trọng lắm tại các địa phương và các chuyện chánh án, chánh thanh tra nhà nước từ thượng tầng đến hạ tầng đều “thượng vàng hạ cám”, chuyện hối lộ tham nhũng trong ngành tư pháp, tòa án tại Việt Nam trở nên quá sự thường.

 

Về y đức cũng rối loạn khi ông bác sĩ mở phòng mạch tư vừa khám bệnh vừa bán thuốc hầu “cứu người cho nhanh” – chính lại là người Thầy trong các Thầy y học, bác sĩ Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược Sài Gòn, một thành phố văn minh nhất Việt Nam, kinh đô phát triển về mọi mặt hiện nay. Ông Hiệu trưởng bị thanh tra bất thình lình tại phòng khám riêng và sự việc có đăng tải trên các báo Việt Cộng trong quý một năm 2008.

 

Những nhà làm luật đã bẻ luật ngay tại nơi mình toạ thủ và ngoài kia không một hội chợ hoa nào không bị bứt hoa bẻ cành như từng xảy ra với hội hoa anh đào (Sakura) do Nhật Bản tổ chức lần hai diễn ra tại Hà Nội ngàn năm văn hiến, mọi người đều ngỡ ngàng trước cảnh chen nhau của sinh viên Việt Nam, cả nam lẫn nữ ào ạt, xô đẩy nhau phá nát vườn hoa. Trong chớp nhoáng những cây anh đào bị “tiêu diệt” gần trọn và thế là đã “đánh thắng hoàn toàn” những cành hoa còn sót lại của “đế quốc anh đào”. Quả là những hành động thật đáng hổ thẹn!

 

Đúng là “con người làm sao thì quốc gia làm vậy”, ngoài kia báo chí đang thông tin rầm rộ kỷ niệm Tết Mậu Thân, một cuộc nổi dậy giết đồng bào, huynh đệ tương tàn, trong khi đối với cuộc chiến xâm lược của Trung Quốc cũng vào dịp này lại hoàn toàn im lặng, thậm chí còn trêu ngươi tổ chức nhảy đầm ngay trước tượng Lý Thái Tổ tại Hà Nội thay vì làm lễ tưởng niệm.

 

Việt Nam ngày nay là vậy đó! Như chuyện một thanh niên nhào tới đánh một ông lão ngay giữa trung tâm Sài Gòn, chỉ vì va quẹt xe trên đường hay cả với bà cụ đã ngoài bảy mươi trong tiếng la lớn suýt bị tai nạn, nhưng người thanh niên tiếp tục leo lề rồi đưa mắt nhìn bỏ đi, việc dùng cả mũ bảo hiểm đánh nhau trở thành chuyện thời thượng. Gần đây nhất là những vụ cướp táo tợn có qui mô tổ chức trên khắp các địa bàn thành phố nhất là với những ai là những mệnh thường quân cứu người sẽ bị những đòn lại quả kinh hoàng.

 

Thuốc nào để trị bịnh xe chạy ngược chiều, y đức hoàn lương… Nó đòi hỏi cộng đoàn đó phải có triết lý sống không trên nền tảng của sự lừa dối, chúng ta đã biến các thủ thuật lương lẹo của các nhà làm chính trị trở thành nếp sống, nếp nghĩ của các công dân, chúng ta đã thiếu một nền giáo dục phổ quát luôn đồng hành cùng nhân loại mà nền giáo dục của cộng sản hiện nay chỉ xây dựng trên một bè phái của thứ thủ đoạn lừa bịp nhau để nắm chính quyền.

 

Chúng ta không ảo tưởng sống chờ nhà nước tiêu vong và phải xa ra thứ chính quyền lừa bịp, không qua sự chọn lựa trực tiếp của người dân, cần phân biệt rõ ràng về một nền trị chính dân chủ với một sự toàn trị gồm các chiêu bài dân chủ giả hiệu. Nước là H2O và ngoài vũ trụ là H3O thì dù là ở Nga hay Mỹ vẫn thế, một nền dân chủ trên nền tảng khoa học với những giá trị chung gọi là phổ quát.

 

Chúng ta hãy tự biết mình chưa có hoặc trong nỗ lực rồi sẽ có và tiến đến hoàn thiện, chứ không ngụy biện Việt Nam có một nền dân chủ riêng vì dân trí còn thấp..v.v.. Người Việt Nam cũng như các nước nghèo khác đã khổ nhiều và xin đừng vì chút quyền lợi riêng tư nào đó mà chung rọ với dân chủ lưu manh… Không thể và không thể khi nhân loại còn cái tâm: một kẻ cướp đang dùng sức mạnh lộng hành trên đường phố và chúng ta lại bảo chúng có bản sắc riêng? Đó là thứ dân chủ kiểu vô sản lưu manh vậy.

 

***

 

Sau đây là cuộc đối thoại với sinh viên trong một cuộc biểu tình chống Trung Quốc.

PV      : Bạn đang học Đại học nào?

 

SV       : Đại học Luật, năm cuối.

 

PV      :Bạn có tham gia biểu tình chống Trung Quốc ?

 

SV       : Không, nhưng các bạn của em thời có.(nhiều sinh viên còn đội mũ, mặc áo có ghi Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam khi trở lại trường)

 

PV       : Nghe nói trong các đợt biểu tình vừa rồi có nhiều người bị bắt?

 

SV       : Không, chỉ vài người bị tạm giữ, song số bị đánh ngay tại chỗ rất nhiều kể cả phụ nữ và trẻ em. Đánh đá rất thô bạo!

 

PV       : Sao em không tham gia cùng các bạn?

 

SV       : Em tin vào Bộ Chính trị, vào Đảng nên không đi biểu tình… Tình hình hiện nay là “ngàn cân treo sợi tóc” !

 

PV       : Thế Đảng là ai vậy?

 

SV       : Cũng là các Ông Thủ tướng, Chủ tịch nước…đến Chủ tịch Phường, Xã.

 

PV       : Vậy các bạn có biết ai đã bán cho Trung Quốc các Quần đảo Hoàng Sa vào năm 1958?

 

SV       : Em chưa hề biết và cũng chưa bao giờ nghe văn bản đó do một Ông Thủ tướng nào đã ký?

 

PV       : Thế nếu có thì sao? PV  liền mở văn bản từ trang WEB cho các bạn sinh viên này xem…*

 

SV       : Quả là lần đầu tiên em được biết, và thật sự nếu có văn bản đó… vì tình hình lúc đó Bắc Việt lệ thuộc đủ mọi thứ từ vật chất đến tinh thần vào Trung Quốc… nên phải nhượng bộ tạm thời.

 

PV       : Còn các Hiệp ước về biên giới Việt Trung vào năm 1999, Hiệp ước vịnh Bắc Việt năm 2000, Đảng CSVN đã nhượng cho Trung Quốc bao nhiêu đất, bao nhiêu lãnh hải? Cho đến hôm nay vẫn còn giữ bí mật! Chúng ta hoàn toàn không biết!

 

SV       : Quả là lần đầu chúng em được nghe những điều này…Thật thế ư?

 

PV       : Thế các bạn có biết ngàn đời Trung Quốc vẫn ôm mộng thôn tính Việt Nam?

 

SV       : Đúng vậy, song mọi người phải hiểu đi với Tàu sẽ không mất Đảng CS, còn đi với Mỹ sẽ mất hết!  Chúng em được nói cho biết ở miền Nam này, có anh em Ông Diệm đi với Mỹ và chẳng những cái đảng Cần Lao của Ông ta không còn mà mất mạng nữa, chết bất đắc kỳ tử gần hết cả gia đình?

 

PV       : Mất hết những gì? Sẽ không ai mất gì mà dân tộc này còn được nhiều thứ, kể cả đảng CS vẫn tồn tại nhưng có nắm quyền được hay không là do sự chọn lựa qua lá phiếu của người dân…

 

PV       : Tại sao đất nước này không có lực lượng nào khác mà chỉ có Đảng CS mới lãnh đạo được, trước đây có Đảng Dân Chủ, Xã Hội… để vạch ra những sai trái mà đảng kia đã làm như tham ô, nhũng lạm, hủ hoá, bán nước dần dần hầu đổi lấy sự tồn tại của đảng mình chẳng hạn?

 

SV       : Càng nhiều Đảng phái chỉ khiến đất nước này càng thêm hỗn loạn!

 

PV       : Thế thì các nước dân chủ Phương Tây người ta hỗn loạn hết… Các em còn hơn cả Vua Louis XIV với câu nói thời danh: “Quốc gia chính là Trẫm”, chỉ có trẫm (đảng) mới điều khiển được đất nước này?

 

SV       : Nhưng dân tộc này nó là như vậy…

 

PV       : Nghĩa là chưa có một thời kỳ nào trong lịch sử dân tộc Việt chấp nhận bán bớt lãnh thổ để tồn tại? Em có học lịch sử nhiều không?  Từ thuở ban đầu dựng nước đã phân thành hai mặt đối lập để hỗ tương cho nhau, một nửa lên núi, nửa kia xuống biển để cùng nhau hợp lực xây dựng non sông.

 

SV       :Bạn sinh viên im lặng thần người…

 

PV       : Chủ nghĩa Mác cũng nói xã hội tiến bộ trên nền tảng tương tranh giữa các mặt đối lập, anh có công nhận như thế không?

 

SV       : Đúng thế, đúng thế…

 

PV       : Nhưng tại sao chỉ độc đảng, không cho đối lập?

 

SV       : Bạn sinh viên thần người tư lự…

 

PV       : Bạn có thấy điều đó đúng là độc tài toàn trị hay không?

 

SV       : Đúng, nhưng thời thế ngày nay phải như thế…

 

PV       : Nghĩa là cam chịu mất nước dần dần?

 

SV       : Đúng vậy, chúng ta yếu lắm…

 

PV       : Thế thì các sách lược “lấy nhu thắng cương, lấy nhược thắng cường” theo truyền thống giữ nước nay về đâu?

 

SV       : Đã có lộ trình của Bộ chính trị lo hết rồi! Các Ông ấy ngày đêm khổ hơn mình nhiều!

 

PV       : Những người vẽ lộ trình bao giờ cũng khổ! Khổ vì không ai biết được tương lai? Các tiên tri giả không làm nhưng bắt người khác phải làm và thường các ảo tưởng đó không thành song họ lấy làm khoái lạc trên sự thất bại của chính họ với sự khốn cùng mà nhiều người phải gánh chịu. Phải thế không?

 

SV       : Ý bạn muốn nói các lãnh tụ độc tài, CS hay mắc chứng “masochism” …

 

PV       : Như vậy sinh viên dưới chế độ XHCN như các bạn không phải lo suy nghĩ chuyện quản lý đất nước, nhất là những chuyện nhạy cảm chính trị phải gác sang bên?

 

SV       : Vâng đúng, chúng em chỉ cần vui chơi thời lên đường, mua sắm gì cũng được, học xong ra trường kiếm việc làm là đủ biết ơn Đảng rồi…

 

PV       : Các nước quanh ta không có đảng CS, sinh viên có làm được điều đó hay không?

 

SV       : Bạn sinh viên trông thần người im lặng.

 

PV       : Thế sinh viên có biết các nước Đông Âu và Nga, cái nôi của CS, họ đã từ bỏ CNCS như từ bỏ ma quỷ hay không?

 

SV       : Có biết, có biết… nhưng chúng em không nghĩ ra cách nào nếu như không có Đảng lãnh đạo!

 

SV       : Trường Luật của em có Ông Giáo sư dạy về bất động sản, lúc nào cũng chỉ trích những hậu quả đất đai, nhà cửa, ruộng vườn kiện tụng rối bời như hiện nay là do chế độ độc đảng mà ra…

 

PV       : Thì đúng vậy, phải không nào?

 

SV       : Nhưng em biết rõ Ông là một người theo đạo Công giáo, nên mới có quan điểm lệch lạc về Đảng như thế!

 

PV       : ( cười lớn)  Sao em suy nghĩ đầy thành kiến với những người Thiên Chúa giáo như vậy?

 

SV       : Nói nhỏ nhau nghe, Công giáo dù có ‘Kính Chúa yêu nước’ nhưng cái tư tưởng của họ mới đáng sợ. Lúc nào mà cái tâm kia bừng thức tỉnh thời đảng viên, đoàn viên của chúng em bay tuốt… Họ chống Cộng lắm… đúng ra họ chống vô thần, còn chúng em không tin gì hết ngoài Đảng. Đất nước ta đang gồng mình hội nhập, lạc hậu cũng chết, mà tiến bộ thì bị Trung Quốc kèm hãm…

 

PV       : Vậy với tư cách là một công dân, hơn nữa là một ông cử nhân Luật, sinh viên có được phổ biến cho biết một văn bản nào nói về bổn phận và quyền lợi của cả các công dân khi nước mình được gia nhập WTO và nay TPP ? Học luật mà có bao giờ được đọc các bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền… hay quả thật chỉ nghe qua những lời tuyên truyền mà các bạn biết thế này nọ như con ngựa bị che hai bên mắt, có bạn nào được đọc văn bản chính thức hay chưa?

 

SV       : Thưa không.

 

Chàng sinh viên cũng như các bạn hữu trong ngỡ ngàng giống như người Ga-li-lê đang bỡ ngỡ nhìn trời!

SV       : (họ có vẻ suy tư trước những gợi ý của PV ). Họ nói: cái thứ Luật mà các em học chỉ là một mớ những thứ sắc luật, sắc lệnh, nghị quyết, quyết định… nó giống như văn bản báo cáo… với đủ mọi thứ chồng chéo lên nhau để phục vụ cho một bè nhóm đảng trị, nó đúng là một rừng luật của giới quân phiệt, nhà nước toàn trị thích chơi luật rừng, nó không có gì là những giá trị phổ quát mà nhân loại cùng công nhận, và nếu được đối chiếu trong môi trường Công pháp Quốc tế, quả là thảm hại - nó không giống ai!

 

SV       : (tự hỏi) Chữ không như đang dạo đến với mỗi người một cách quá đột ngột! Không, tôi đang học suốt bốn năm qua toàn là văn bản luật chứ…? Chúng tôi học thật cơ mà?

 

PV       : ( gợi ý) Các em có biết thế nào để gọi là định luật trong khoa học hay không…  các định luật về khoa học đều được quan sát khoa học, phân tích, tổng hợp, thống kê thông qua kiểm nghiệm thực nghiệm, mới đến những định luật như các giá trị mang tính phổ quát, đó là tri thức tiên thiên – a priori.** Các em có được hướng dẫn cách làm việc cũng như nhận thức bằng phương pháp khoa học hay trên sự hiểu biết một  cách giáo điều, ngụy khoa học?

 

SV       : (những khai mở này của PV  như làm ngạc nhiên các sinh viên đang đối thoại, họ nhìn nhau tự hỏi) - còn những văn bản pháp quy chúng mình theo học được sàng lọc từ đâu hay chỉ là những bản văn sao chép từ trong văn khố của Nga Tàu pha trộn các thứ, sách nọ giống hệt sách kia, chỉ thay đầu đổi đuôi - không trên một nền tảng căn để nào cả, đúng là khởi đầu làm sao thời sẽ kết thúc làm vậy. Từ tay không trở về với tay không - từ hư vô thông qua hư vô và trở về với hư vô thế thôi!?

 SV       : (trầm tư) Những gì người phỏng vấn gợi ý cho mình hiểu thế nào là con đường dẫn đưa đến các định luật, nó không phải là thứ kiến thức qua kinh nghiệm vì nó chỉ là tri thức thường nghiệm với những ảo giác sai lầm - những chiếc đũa kia vẫn không gãy trong ly nước đầy, đó chỉ là hiện tượng khúc xạ, nhưng nó phải được kiểm nghiệm qua thực nghiệm, từ đó mới được gọi là tri thức khoa học mang tính phổ quát, đến trí năng phán đoán mang tính hậu thiên – a posteriori - nghĩa là phán đoán dựa trên các định luật, chứ không dựa theo cảm năng. Trên bình diện xã hội, từ những khát vọng của các công dân được phân tích, tổng hợp đến kiểm chứng xem có phải là nhu cầu thật sự mang giá trị công ích mới biến thành luật qua sự biểu quyết của các nhà lập pháp, giống như các nhà khoa học với các định luật về khoa học trong phòng thí nghiệm…

 

SV       : (họ nhìn nhau ngơ ngác mỉm cười, họ nhìn PV , mọi người cùng nhấp tí trà nóng, khí hậu Sài Gòn chỉ thật mát vào những ngày giáp Xuân) - Ôi những gì PV  gợi lên thật tuyệt vời, giờ đây mình mới hiểu những gì mình đã học thật sự chỉ là trò chơi của một tập đoàn thống trị, nó bóng bẫy như một chiếc bánh tiêu của người Hoa, bên ngoài trông bóng đẹp như bài ca của người có tài hùng biện, nhưng bên trong trống rỗng không có gì cả…

 

SV       : (một sinh viên khác thêm vào) - Nó chỉ là thứ luật chơi của một khuynh hướng, bè phái nào đó, cũng giống như làm việc đạo đức trên sự ngã lòng… chứ không phải trên bình diện lý tính!

 

SV       : (các SV như đồng nói một lòng) - và cái bi đát nhất đó là sự cố gắng vươn lên của một cá nhân như chúng mình và các bạn hữu – chúng ta đã bị lường gạt, giờ đây là một người Việt nhưng không dám lên tiếng chứ đừng nói đến gươm giáo ra biên cương chống ngoại xâm! Ôi cái nhục này sẽ đeo đuổi mãi những con người sinh viên mê mờ như thế này đến muôn ngàn đời sau…

 Nguyễn Quang Hồng Nhân 

            -Chú thích:

            * Văn bản của TT Phạm Văn Đồng gởi cho TT Trung Quốc Chu Ân Lai, 14/9/1958.

            ** Những vấn đề này đã được bàn đến trong các tác phẩm của Immanuel Kant, 1724-1804, triết gia Đức.

           

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.