Hôm nay,  

P.T. Barnum, Bầu Show Lớn Nhất Của Mỹ quốc

15/01/201900:00:00(Xem: 4791)
Thành Lacey

ST  - Nguồn: Irving Wallace

P.T. Barnun, Phineas Taylor Barnum (1 810- 1891) là một bầu show Mỹ đã dùng những màn  trình diễn giật gân, làm naó động dư luận để phổ biến những hình thức giải trí ở những nơi như tại thư viện công, buổi đại hòa nhạc, và biểu diễn xiệc xiếc trong căn lều tới ba gian rộng.  Cùng hợp tác với James A. Bailey, ông biến ngành xiệc xủa Mỹ thành ra một hình thức trình diễn phổ thông và vĩ đại  với tên gọi là  Lối Trình diễn lớn Nhất trên Trái đất.

Khi Barnum mười lăm tuổi , cha chết, ông phải gánh phần nuôi gần hết gia đình cho mẹ và năm anh chị em mình. Sa khi làm nhiếu việc, ông trở thành nhà xuát bản cho một tờ tuần baó ở Connecticut và bị bắt giữ ba lần về tội vu khống và được mọi người biết tiếng từ đó.

Năm  19 tuổi, ông cưới một cô 21 tuổi và họ có bốn đứa con gái.  Năm 1834, họ dời sang New York City nơi mà , một năm sau, ông chọn lấy cho mình  nghề trình diễn sau khi thành công khi đưa ra sân khấu một người đàn bà da đen khô cằn, nhăn nhúm mà ông quảng cáo là 161 tuổi, từng là bà vú cho Đại  Tướng George Washington.  Sau khi bà này chết, người ta biết ra đây chỉ là một trò bịp.

Để tìm cho mình một vai trò hợp pháp, Barnum thắng cuộc đấu thầu và mua được Viện bảo tàng American Museum tai New York City, toà nhà cẩm thạch năm tầng chứa đầy thú nhồi bông, hình nhân bằng sáp, và các loại triển lãm khác Là chủ nhân mới, ông nhanh chóng biến viện bảo tàng thành một nơi lễ hội với những trò biểu diễn kỳ lạ, các màn biểu diễn lộng lẫy, các cuộc thi sắc đẹp và những trò giải trí ‘giật gân’ khác.  Ông muốn đem lại cho quần chúng sự thỏa mãn với những giờ phút và các màn trình diễn đầy hào hứng.  Barnum đi săn lùng khắp thế giới để tìm những con người hay thú vật  lạ kỳ, sống hay đã chết, thật hay giả.  Bằng cách trình diễn khó ai tưởng tượng nổi, với lối quảng cáo được lập đi lập lại và được phóng đại trước công chúng, Barnum gây được sự chú ý quốc tế và tạo cho sự trình diễn kỳ diệu của mình trở nên một sư kiện lịch sử.  Trong khỏan từ năm  1842 và 1868, toà American Museum bị cháy rụi hai lần.

Những màn trình diễn sặc sở của Barnum đã thu hút 82  triệu khách vào xem, trong số đó có nhà tâm lý học William James, văn sĩ Anh Charles Dickens, vua xứ Wales là Edward VII.  

Lần trình diễn thành công đầu tiên của Barnum tại bảo tàng viện là màn của Ngư nữ Feegee với đầu người trên một thân mình cá và dĩ nhiên là giả tạo.  Trong những màn kỳ lạ thực sự là  màn show của hai anh em xứ Xiêm sinh đôi dính vào nhau.  Tuy nhiên, màn của một người tên Charles Statton, chỉ có mấy tấc, đựơc tìm ra bởi Barnum là màn trình diễn thu được  tiền nhiều nhứt của ông ta.  Nhờ vào sự quảng cáo phóng đại  về ‘Người tý hon bằn ngón tay cái’ này mà ông bán được 20 triệu vé.  Sau khi được diện kiến TT Abraham Linclon, Barnum đem người tý hon Stratton này đi ‘tua’ khắp thế giới và có lần được diện kiến cả với Nữ hoàng Victoria của Anh.


Với nhiệt tâm thấy đổi hình ảnh của mình từ một bầu show của những trò quái dị sang việc tung ra những màn thu hút đầy tính chất nghệ thuật, ông liều lỉnh bỏ hết tiền của ra mướn cô ca sĩ có giọng cao soprano tên Jenny Lind từ Thuỵ sĩ, ngừời ca sĩ  mà ông chưa hề nghe hay nói đến và ở Mỹ không ai biết đến cô ca sĩ này cả.  Đặt tên cho cô Lind này là “ Chim Hoạ mi Thụy sĩ ”, ông tạo ra một chiến dịch rầm rộ quảng cáo chưa từng thấy đến công chúng.  Đêm mở đầu trình diễn của cô sa sĩ này  ở New York City có số khá giả đông 5.000  người.  Chín tháng trình diễn ca nhạc qua khắp nước Mỹ đem lại cho ông một số tiền to lớn.

Trong thời cực thịnh, bản thân của Barnum được công chúng biết đến như tên gánh xiệc của mình. Một con người cao hơn hai thước, đầu hói phân nữa trước, mắt xanh lơ, mũi hình củ tỏi, bụng phệ to tròn, ông đặt tên cho chính mình là “ Ông Hoàng của những sự Phi lý.”  Ông sống trong ngôi biệt thư ba từng, rộng mười bảy mẩu ở Bridgeport, Connecticut và từng tiếp đón các nhân vật nổi tiếng như Mark Twain, Horace Greeley và Mathew Arnold. Nghề ưa chuộng củôn là trong lảnh vực chính trị và viết văn.  Sau hai nhiệm kỳ phục vụ trong hành pháp của tb Conn., ông được bầu làm thị trưởng và đã tranh đấu chống lại nạn mại dâm và sự kỳ thị của công đoàn đối với người da đen.  Năm 1855, ông cho ấn hành tập tự thuật đời mình và thẳng thắn nhận những trò biểu diễn lừa bịp mình đã làm  và cho là sách đã bán được tổng cộng một triệu cuốn.

Cuộc đời gia đình của Barnum  không đựơc hoàn tòan hạnh phúc.  Một đứa con gái bị chết hồi nhỏ, một cô khác bị loại ra khỏi di chúc vì tội ngoại tình.  Thất vọng vì mình không có con trai, Brnum để lại một di tặng kếch xù cho đưá cháu nội trai với điều kiện là đưá này mang họ của ông.  Sau 44  năm sống với nhau, bà Barnum chết năm 1873.  Năm sau, Barnum lúc đó đã 64, cưới một cô vợ hai chỉ mới 24 tuổi, con của một khán giả ngưởng mộ ông, người Anh.

Dù danh tiếng của ông thường được biết dính liền với xiệc nhưng thật ra, ông không thực sự là bầu show cho đến khi quá sáu mươi.  Ông không đẻ ra ngành xiệc tân thời nhưng từ khi kết hợp vợi ông Bailey, hai người đã đem lại sự tirnh diễn huy hoàng tráng lệ làm thu hút khán giả Mỹ nhất... Tờ The Times của London nói lên lời tán tụng như sau:  “ Ông, Barnum,tạo ra một nghề biểu diễn với tầm cở vĩ đại....Ông sớm nhận ra được điểm cốt yếu của một tính cách dân chủ tân thời...Tên của ông đã là một truyền kỳ , mà truyến kỳ đó sẽ tiếp tục mãi.”

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.