Hôm nay,  

Tranh tường thành ma túy trong máu dân Colombia

5/15/201908:33:00(View: 6186)
Tranh tường thành ma túy trong máu dân Colombia
 
Trịnh Thanh Thủy

  

 

Đã từ lâu Colombia nổi tiếng với bạo lực, khủng bố và các tổ chức băng đảng, xã hội đen liên quan tới ma túy. Tuy nhiên trong những năm sau này để nỗ lực phát triển đất nước, chính phủ Colombia đã cố gắng dẹp nhiều tệ đoan xã hội và thay đổi đất nước họ với một bộ mặt rất mới. Trong đó Nghệ Thuật Đường Phố cùng những bức tranh tường đầy nghệ thuật và màu sắc đã được phát triển tột bực. Nhà cửa ở những nơi khá giả, khang trang được sơn phết và trang trí bằng những hình vẽ hoặc khắc hoạ mang nhiều màu sắc khác nhau như phố Zocalos, Guatapé tạo cho Colombia một nét đặc thù nổi trội.

Đặc biệt là Bogotá, thủ đô của nước này đã trở thành quê hương của các bức tranh tường muôn màu, vạn vẻ, trông thật tuyệt vời với trên 5000 bức đầy nghệ thuật. Medellin, thành phố đông dân thứ nhì, cũng có nhiều tranh tường. Hiện nay, với sự hỗ trợ của chính quyền, rất nhiều nghệ sĩ chuyên môn nổi tiếng vẽ tranh tường của địa phương và các nơi trên thế giới đã đổ về đây, thay phiên nhau thi thố tài năng. Nghệ thuật đường phố bỗng biến thành một nét văn hoá rực rỡ mà người dân Colombia rất tự hào khi nói đến nó. Du khách từ khắp nơi trên trế giới bắt đầu đến thăm Colombia ngày một nhiều hơn. Theo chân đoàn du lịch tôi ghé thăm xứ sở của cà phê vào một tháng đầu xuân, là tháng ít mưa nhất của đất chỉ có hai mùa "mưa" và "khô" này.

 
blank

Pic 1 Tranh Tường The Cat- Ảnh Trịnh Thanh Thủy

blank Pic 2 Một Góc đường - Ảnh Trịnh Thanh Thủy

blank Pic 3 Tranh Tường - Ảnh Trịnh Thanh Thủy

 

Nhắc đến lịch sử tranh tường ở Bogota phải nói đến sự liên hệ của một xứ có xã hội bất ổn, vô cùng phức tạp với những khoảng cách giai cấp rõ rệt giữa giàu và nghèo. Bạn không thể ngờ, một sự thay đổi lớn lao đã biến Bogota thành đô thị của Nghệ thuật đường phố, phát xuất từ một bi kịch.

 

Vào năm 2011, các cảnh sát đã đuổi theo và giết chết một hoạ sĩ Graffiti là Diego Felipe Becerra, 16 tuổi. Cậu ta được biết đến với cái tên Tripido, khi cậu đang phun sơn vẽ hình chữ ký của chú mèo Felix trên bức tường gần con đuờng Calle 116 và Avenida Boyaca. Cảnh sát đã cố gắng che đậy chuyện này, giả mạo bằng chứng và buộc tội Becerra là một tên cướp có vũ trang. Tuy nhiên cha mẹ của cậu và cộng đồng nghệ thuật thành phố không ai tin lời cảnh sát. Có những cuộc biểu tình được tổ chức trên khắp thành phố và hai sĩ quan bắn cậu cuối cùng đã bị bắt giữ. Đó chính là một bước ngoặt quan trọng của xã hội Columbia. Ngày nay, Bogotá là một trong những thành phố thân thiện với nghệ thuật đường phố nhiều nhất trên thế giới.  Cả những bức tường cao tới bảy tầng trên các đường phố lớn đã được sử dụng làm tranh vẽ. 

 

Cảnh sát hiện bảo vệ quyền của các nghệ sĩ và thành phố thường xuyên hỗ trợ văn hóa nghệ thuật đường phố thông qua các ưu đãi và các dự án do thành phố tài trợ. Người dẫn tour cho tôi biết điều này và anh ta cũng là một trong các thành viên của dự án vẽ tranh tường cho thành phố. 

 

Trước khi đến Bogota, tôi đã ghi tên trên mạng tham dự Graffiti Tour do một nhóm có tên The Original Bogota Graffiti Tour chuyên môn tổ chức. Họ không lấy lệ phí nhưng bạn có thể cho tiền trà nước(tip)  khoảng từ 8 tới 12 đô, tùy bạn. Phải nói đây là một tổ chức rất chuyên nghiệp, người dẫn Tour có trình độ kiến thức uyên bác, giải thích tường tận về lịch sử tranh tường ở Colombia kể cả các biến động chính trị, xã hội liên hệ rất cặn kẽ. Anh thông thạo tiếng Anh vì từng lớn lên và học ở New York. Anh dẫn cả đoàn đi qua các con đường lịch sử từ thời bắt đầu có tranh tường với các lối viết bậy những biệt danh(nick name) trên tường, của một người có tên là Darryl Mc Cray với biệt danh là "CornBread". Ông này sinh ra ở Philadelphia và tự nhận mình là người đầu tiên phát minh ra lối viết bậy trên tường. Cuối năm 1960 ông và các bạn đã viết biệt danh-nickname của mình trên tất cả các bức tường của thành phố Philadelphia. Chính phủ khổ sở đến nỗi phải bắt giam và cho báo chí loan tin là CornBread đã chết. Sau đó phong trào viết biệt danh lan ra khắp New York, nở rộ đến đỉnh điểm năm 1970 ở Hoa Kỳ rồi lan ra cả Âu Châu.

 blank

Pic 4 Một góc thơ mộng - Ảnh Trịnh Thanh Thủy

 blank

Pic 5 Tranh Tường - Ảnh Trịnh Thanh Thủy

 blank

Pic 6 Tranh Tường - Ảnh Trịnh Thanh Thủy

 

Thực ra, nếu không nhờ các nét vẽ chuyên nghiệp tài hoa của các hoạ sĩ tranh tường, những bức tranh tường nguyên thủy chỉ là những chữ nghệch ngoạc viết tắt tên của các kẻ vẽ bậy, biệt danh (nickname), chữ viết tắt của các băng đảng đường phố hay tệ hơn chỉ là các mảng sơn màu vô nghĩa xịt bậy bạ trên các bờ tường thành phố.

Người dẫn tour giới thiệu tên tác giả và giải thích từng bức hoạ với nội dung và chi tiết của những câu chuyện chính trị hay xã hội liên hệ, rất thú vị. Anh chỉ cho xem một số tác phẩm hay nhất do các hoạ sĩ địa phương và quốc tế vẽ như Ciclope (Argentina), Kiptoe (Hoa Kỳ), Kike (Argentina), Amazon (Brazil) và Ericailcane (Ý). Lối vẽ đầy nghệ thuật này được lan rộng trên khắp các khu vực con phố. Trên các nhà trọ, mặt tiền cửa hàng, công viên, viện văn hóa và thậm chí trên các thùng đựng hàng trong các kho vận chuyển của công trường La Plaza de la Concordia, là quảng trường lâu đời nhất ở Bogotá. Sự sáng tạo có sự pha trộn giữa kiến trúc thuộc địa và văn hoá lịch sử phong phú của xứ này.
   

blank
Pic 7 Tranh Tường và người dẫn Tour - Ảnh Trịnh Thanh Thủy
 blank
Pic 8 Một góc đường - Ảnh Trịnh Thanh Thủy
  

Gustavo Petro, một thời là thị trưởng của Bogotá, đã ban hành một nghị định xem việc vẽ bậy và vẽ tranh nghệ thuật đường phố là chuyện bình thường để giúp quảng bá những gì được coi là một hình thức nghệ thuật của nét văn hóa mới. Tuy nhiên có 1 thỏa thuận được đặt ra rằng, một số khu vực nhất định vẫn không có graffiti, như các tòa nhà công cộng và di tích lịch sử. Tất nhiên, bản chất của graffiti và nghệ thuật đường phố là chơi trái với quy tắc, vì vậy nhiều hoạ sĩ sáng tạo tự nhiên tìm đến các khu vực này và để lại dấu ấn của họ. Sự việc này gây ra một sự căng thẳng khó chịu với chính quyền. Nền hoà bình giữa các cảnh sát và những nghệ sĩ tuy được thành lập nhưng không dễ chịu tí nào. Năm 2014 lại xảy ra một vụ việc xô xát dẫn đến một cuộc biểu tình graffiti kéo dài 24 giờ bao trùm hết đường Calle 26, nơi có hàng trăm tác phẩm graffiti mới vẽ. Có nhiều cáo buộc tiết lộ rằng nhiều nghệ sĩ graffiti đường phố phải chịu sự lạm dụng, ngược đãi và đôi khi tống tiền từ một số sĩ quan cảnh sát.
 

Bạn sẽ thấy tranh tường ở khắp nơi, ở mọi góc nhà, góc đường, góc phố. Trong một vài bức tranh có tính thời sự, hình ảnh của Alvaro Uribe đã được hoạ lại. Người dẫn tour bảo ông hiện là một Thượng Nghị Sĩ từ chức và ông từng là vị Tổng Thống trong nhiệm kỳ 2002 tới 2010. Ông từng là một nhân vật gây nhiều tranh luận giữa 2 luồng dư luận bênh và chống, có công và có tội.


blank
Pic 9 Cầu thang - Ảnh Trịnh Thanh Thủy
 blank
Pic 10 Tranh Tường - Ảnh Trịnh Thanh Thủy

Các hành động ném bom, bạo lực, bắt cóc, khủng bố v..v.. đều được ghi lại như các cuốn phim sống động trên mỗi vuông gạch tường nhà. Ngược lại có các bức tranh diễn tả thế giới thơ mộng của hiện thực huyền ảo tựa trong truyện của nhà văn đoạt giải Nobel văn học năm 1982 Gabriel Garcia Marquez với tác phẩm "Trăm năm cô đơn". Columbia là quê hương của ông. Nhìn những con két màu sắc lộng lẫy hiện diện trong tranh tường ở đây, gợi tôi nhớ con két rất tếu lâm trong truyện của Garcia Marquez. Tôi thích lối kể chuyện hài hước ý nhị của nhà văn này.

Colombia ngày nay đã khác xưa, tôi ghi nhận được nỗ lực bảo vệ du khách của chính phủ bằng cách, cảnh sát có mặt rất đông ở các nơi du lịch công cộng hay quảng trường nổi tiếng. Du khách bị lạc vẫn có thể hỏi đường cảnh sát mặc dù họ biết rất ít tiếng Anh hay chẳng biết chút nào. Tôi bị lạc đường đưa tên khách sạn ra, họ dẫn tôi về tận nơi vì khách sạn gần đó.

  Trịnh Thanh Thủy 
Orange County 2019

 
 

 

 


Print
Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
1234567Next PageLast Page

Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...

Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.

Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.

Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.

(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.

Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật

Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”

Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.

Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.

Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...
1234567Next PageLast Page
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.