Hôm nay,  

Việt Nam: Sau 33 Năm Đổi Mới

21/09/201908:46:00(Xem: 5964)

VIỆT NAM: SAU 33 NĂM ĐỔI MỚI

                                                                                     
Đào Như


blank  

Những ai đă từng thao thức về tiền đồ tổ quốc, ở trong nước hay đang lưu vong ở hải ngoại, cũng phải đặt lại câu hỏi: Sau 33 năm Đổi Mới kể từ năm 1986 cho đến nay Viêt Nam về cơ chế lãnh đạo chính trị kinh tế đã làm nên được những gì?

Theo quá trình Đổi Mới từ năm 1986 đến nay, Viêt nam đã có nhiều tiến bộ đáng kể, nhờ dựa vào sửa đổi bộ mặt chế độ kinh tế tâp trung ngăn sông cấm chợ chuyển thành chế độ kinh tế thi trường định hướng XHCN và nhất là sau khi cải cách chế độ Nông nghiệp Tâp trung thành Nông nghiêp Tự do, Chinh phủ VN đã thành công rất ấn tượng trong công tác giúp người dân thoát đói giảm nghèo, có được thu nhập trung bình. Và VN đứng khựng lại, dậm chân tai chỗ, trong gần hơn 10 năm qua, trong lúc các nước đang phát triển khác đã vươt lên ở mức khá xa VN. Do đó VN có nguy cơ tụt hậu. 

   Mặc dầu từ năm 1986, thời kỳ Đổi Mới bắt đầu, Việt Nam có nhiều cải cách về Hiến Pháp với những qui đinh:

- Quyền Lập Pháp thuộc về Quốc Hội

- Quyền Hành pháp thuộc về Chính phủ

- Quyền Tư pháp thuộc về Tòa án

Nghĩa là các cơ quan quyền lực Nhà nước kiểm soát lẫn nhau. Đó là hệ chuẩn tốt. Nhưng thực tiễn trước và sau thời Đổi Mới, thể chế luôn vẫn là Đảng lãnh đạo. Một thể chế đã lỗi thời, xơ cứng, chỉ giúp cho đảng viên đảng cộng sản hay con em của họ tham nhũng, đục khoét công quỹ, gây nợ xấu ở Ngân Hàng Nhà Nước lên đến hàng trăm tỷ tỉ Mỹ kim. 

 

Tại Diễn Đàn Cải Cách Phát Triển Việt Nam-2019 (VRDF-2019) với chủ đề “Việt Nam: Khát vọng thịnh vượng-Ưu tiên hành động” khai mạc tai Hà Nội sáng ngày 19-9-2019. TS. Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, đã lên tiếng Tố cáo:“Viêt Nam như con nhộng mới lột xác một nửa, nửa Pháp quyền, nửa Xô viết…Con nhộng lột xác một nửa, có vẽ giống như chúng ta. Điều quan trong ta nên chọn một hệ chuẩn thôi và sắp xếp toàn bộ máy theo hệ chuẩn đó. Ta đã lột xác được một nửa thì nên lột xác tiếp, hơn là đắp lại lớp võ cũ…Tôi đề nghị hãy theo mô hình Nhà Nước Kiến Tao Phát Triển như mô hinh của các nước Nam Hàn, Nhât Bản, Đài Loan. Trung quốc cũng theo mô hình này và phát triển như vũ bão”. https://motthegioi.vn/thoi-su-c-66/phat-ngon-an-tuong-c-95/ts-nguyen-si-dung-viet-nam-nhu-con-nhong-moi-lot-xac-mot-nua-phap-quyen-nua-xo-viet-121595.html

 - Theo đúng nghĩa, “nửa Xô Viết” có nghĩa là Nhà nước lãnh đạo toàn diện từ Chuyên đến Hồng. Đó là phản nguyên tắc về Chuyên môn. Xin lấy một ví dụ: một đảng viên không có hiểu biết về ngân hàng lại làm Chủ tịch Ngân hàng, chắc chắn công tác điều hành sẽ kém hiệu năng không bằng môt chuyên viên về ngân hàng.

- Nhà Nước Kiến Tạo Phát Triển không phải Nhà nước làm thay dân mà là một nhà nước tạo khuôn khổ, thể chế và mọi điều kiện cần thiết để cho từng người dân có thể thực hiên được lý tưởng, công việc làm của mình để tao ra của cải vật chất, mưu cầu hạnh phúc. Sự thịnh vượng bền vững thật sự đến với đất nước chỉ khi nào hàng triệu người dân có đủ năng lực làm chủ cuộc sống và sáng tạo tương lai của họ ngày mỗi tốt đẹp hơn. Khác với chế độ Nhà Nước Quản Lý Toàn Diện, dưới chế độ Nhà Nước Kiến Tao Phat Triển, nền Độc lập, Tự do, Dân chủ và sự phồn vinh xã hội của một quốc gia phải được bắt đầu từ sự Độc lập, Tự do, Dân chủ, quyền sở hữu trí tuệ, của cải vật chất, từ mỗi cá nhân, từ mỗi mái nhà, từ mỗi căn hộ, gia đình…  http://www.diendantheky.net/2015/08/ao-nhu-tu-mo-hinh-nha-nuoc-quan-ly-toan.html

Phải nói rằng đề xuất về “Nhà nước kiến tạo phát triển” của TS. Nguyễn Sĩ Dũng phản ảnh đậm nét sau 33 năm Đổi Mới, ĐCSVN vẫn tiếp tục theo đuổi thể chế Chuyên Chinh Vô sản. Không mấy ai còn ngạc nhiên năm 2016, TBT ĐCSVN Nguyễn Phú Trọng đã từng tuyên bố: chỉ cần dựa trên cương lĩnh Đảng để cai trị dân. Trong thục tế, trước và sau Đổi Mới, ĐCSVN đã xóa bỏ Quyền Lập Pháp của Quốc Hội và Quyền Tư Pháp của Tòa án.

 

Thật lý thú, cũng tại buổi lễ “Diễn Đàn Cải Cách Và Phát Triển Việt Nam-2019” hôm 19-9 vừa rồi, ông Cao Viết Sinh, nguyên Thứ trưởng bộ kế hoạch, đầu tư, cho rằng ”so với thông lệ quốc tế, vẫn còn một số vấn đề đặt ra cho Việt Nam…Chẳng hạn, thể chế Kinh tế Thị trường vẫn chưa đồng bộ, đầy đủ để bảo đảm thị trường vận hành thông suốt; chưa thật sự đáp ứng yêu cầu thúc đẩy nền Kinh tế Thị trường hiện đại và hội nhập; một số qui định trong hệ thống luật pháp, cơ chế về chính sách và quản lý, điều hành, còn chồng chéo, thiếu chặt chẽ; vấn đề sở hữu và quyền sở hữu tài sản, bảo đảm quyền tư do kinh doanh còn hạn chế; sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, thiếu chăt chẽ, làm giảm hiệu lực hiêu quả quản lý tập trung thống nhất của trung ương và tính năng động chịu trách nhiệm của địa phương…”      

 Từ đó ông Cao Viết Sinh đề xuất:”phải hoàn tất quá trình chuyển đổi Kinh tế Thi trường hiện đại; hội nhập theo thông lệ quốc tế. Tiếp tục xây dựng hoàn thiện các khung khổ thể chế, pháp luật theo hướng ổn định, cụ thể, minh bạch, thực thi nghiêm túc để phát triển đầy đủ và đồng bộ …Bảo đảm đầy đủ quyền tự do an toàn trong hoạt động kinh doanh; huy động phân bố, sử dụng hiêu quả các nguồn lực, theo nguyên tắc thị trường….”  

Nói toát ra, điều ông Sinh muốn nói là ông muốn vứt bỏ cái đuôi lụm thụm “định hướng XHCN”. Với cái đuôi đinh hướng XHCN, nghĩa là Đảng vẫn lãnh đạo chuyên chế, thì chắc chắn, VN không thể nào bảo đảm vấn đề sở hữu, và quyền sở hữu tài sản, không thể nào đảm bảo quyền tự do kinh doanh, an toàn trong hoạt động kinh doanh…Nghĩa là ông Cao Viết Sinh muốn hoàn thiên nền kinh tế thị trường hiện đại của VN để phù hơp vói Kinh Doanh Mới, Kinh Tế Số. Ông còn đòi hỏi Nhà nước phải xây dựng nhanh nền hành chánh kiến tạo phát triển và tập trung xây dưng nhà nước pháp quyền, tiếp tục mở rộng thực thi dân chủ, thực hiện đầy đủ các quyền con người, quyền công dân…

 

Sau khi lướt qua những đề xuất đầy tâm huyết của TS Nguyễn Sĩ Dũng và của ông Cao Viết Sinh (nguyên thứ trưởng Bộ Kế Hoach-Đầu tư) chúng ta mới nhận ra rằng tai sao, sau 33 năm Đổi Mới, VN vẫn đủng đỉnh đi sau nhân loại nhiều thập niên. Trong khi đó Trung Cộng trở nên một bá quyền trên Biển Đông, ngày càng hâm dọa nghiêm trọng nền độc lập và chủ quyền của Viêt Nam.

Những sự kiên trên đã thúc đẩy nhân dân Viêt Nam phải lựa chọn dứt khoát:

- phải phế bỏ thể chế XHCN để cứu nước.

- phải xây dựng thể chế Nhà nước kiến tạo phát triển mới hy vọng có được nền kinh tế phồn vinh bên vững

- phải hoàn thiện nền kinh tế thi trường hiện đại của Viêt Nam, bằng cách vứt bỏ “Định hướng XHCN”

Phải dứt khoát mà nói rằng, sau 33 năm Đổi Mới, ĐCSVN không kiến tạo được gì mới về cơ chế lãnh đao Chính tri, Kinh tế để đổi mới đất nước, để đưa dân tộc tiến lên cùng thời đại./.     

 

ĐÀO NHƯ

Chicago

Sept 20th 2019

 


 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.