Hôm nay,  

10 Sự Kiện Nổi Bật Nhất Trên Thế Giới Trong Năm 2020

1/1/202100:00:00(View: 6529)
10 SƯ KIEN NOI BAT TRONG NAM 2020_01

Ngày thứ 6 của phiên xử luận tội Tổng Thống Trump bắt đầu tại Tòa Nhà Quốc Hội, hôm 27 tháng 1 năm 2020. (https://abcnews.go.com)

 
Có thể nói, năm 2020 là năm có nhiều biến động lớn lao đã xảy ra trên toàn thế giới và tại Hoa Kỳ. Để điểm lại một số sự kiện nổi bật đáng chú ý nhất, James M. Lindsay, Phó Chủ Tịch, Giám Đốc Nghiên Cứu và là Maurice R. Greenberg Chair tại Hội Đồng Liên Hệ Đối Ngoại và tác giả hàng đầu về chính sách đối ngoại Hoa Kỳ đã có bài nghiên cứu được đăng trên trang Blog www.cfr.org/blog hôm 17 tháng 12 năm 2020. Việt Báo dịch để cống hiến độc giả tường lãm nhân dịp đón năm mới 2021.
 
*******
 
Những câu chuyện 4 năm trước có vẻ đang hỏi có phải năm 2016 là năm tồi tệ nhất không. Chà, năm 2020 đánh bại năm 2016. Bạn phải trở lại năm 1968 để tìm một năm đầy dẫy sự hỗn loạn như thế. Vâng, 12 tháng vừa qua đã mang đến một số tin vui. Tuy nhiên, những điểm sang đó khó bù đắp những tin xấu. Vì vậy đây là 10 sự kiện hàng đầu trong năm 2020 của tôi. Nhiều câu chuyện này sẽ tiếp tục trong năm 2021 và sau đó nữa.
 
10- Thượng Viện Hoa Kỳ Tha Bổng Donald Trump Về Các Cáo Buộc Luận Tội
 
Trong hầu hết các năm, việc xử luận tội tổng thống đứng đầu danh sách cuối năm của những tin lớn nhất. Nhưng trong năm 2020, nó chỉ nằm trong 10 tin hàng đầu. Donald Trump đã bắt đầu một năm như một tổng thống thứ ba trong lịch sử Hoa Kỳ bị luận tội, cùng với Andrew Johnson và Bill Clinton. Hạ Viện đã luận tội Trump về 2 tội: lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc Hội. Phiên xử luận tội tại Thượng Viện đã mở ra hôm 16 tháng 1, với Chánh Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện John Roberts chủ tọa. Có lẽ lãnh vực đáng chú ý nhất của phiên xử là sau khi nghe các trình bày mở đầu bởi các quản đốc Hạ Viện và nhóm biện hộ của Trump, Thượng Viện đã bỏ phiếu không gọi các nhân chứng hay đưa ra các trát đòi. Vào ngày 5 tháng 2, Thượng Viện mà hầu hết là Cộng Hòa đã tha tội cho Trump đối với cả hai điều khoản luận tội. Về Điều I, cáo buộc lạm quyền, 48 thượng nghị sĩ đã bỏ phiếu có tội và 52 thượng nghị sĩ đã bỏ phiếu không có tội – TNS Mitt Romney của Utah là TNS Cộng Hòa duy nhất bỏ phiếu kết tội và truất phế Trump. Về Điều II, cáo buộc cản trở Quốc Hội, 47 thượng nghị sĩ đã bỏ phiếu có tội và 53 thượng nghị sĩ bỏ phiếu vô tội. Ngày kế tiếp, Trump đã tuyên bố chiến thắng, nói rằng phiên xử chống lại ông là “ma quỷ” và Dân Chủ là “xấu ác như địa ngục.”
 
9- Người Dân Belarus Biểu Tình Đòi Công Bằng và Bầu Cử Tự Do
 
Có nhiều thảo luận trong những năm gần đây về sự xuống giốc của dân chủ. Người dân Belarus có vẻ không nhận được thông điệp này. Vào ngày 9 tháng 8, Tổng Thống Belarus Alaxander Lukashenko, một người được biết như là “nhà độc tài cuối cùng của Châu Âu,” đã tuyên bố ông đã chiến thắng 80% phiếu bầu trong cuộc bầu cử tổng thống của đất nước này, do đó cho phép ông ấy có nhiệm kỳ thứ 6 để làm tổng thống. Ngay lập tức hàng ngàn người đã xuống đường để chống lại điều mà họ đã chứng kiến như là một cuộc bầu cử bị đánh cắp – và tiếp tục biểu tình qua suốt mùa thu cho đến mùa đông. Lukashenko đã thành công trong việc ngăn trở nhiều ứng cử viên tiềm năng để không cho họ tranh cử chống lại ông trong cuộc bầu cử tháng 8. Đối lập cuối cùng đã tập họp chung quanh Svetlana Tikhanovskaya, người có ông chồng, một YouTuber nổi tiếng, đã trở thành ứng cử viên dẫn đầu cho đến khi Lukashenko bắt bỏ tù ông ấy. Tikhanovskaya đã bỏ nước ra khi sau khi Lukashenko tuyên bố chiến thắng. Chính quyền Balarus đã bắt khoảng 17,000 người; nhiều người đã bị đánh tàn bạo. Liên Âu đưa ra các trừng phạt để phản ứng, và Anh Quốc và Hoa Kỳ cùng lên tiếng kêu gọi các cuộc bầu cử mới. Lukashenko đã thành công trong việc chống lại những người biểu tình bởi vì bộ máy an ninh rộng khắp và sự ủng hộ từ Nga. Dù vậy, vào cuối năm đã có suy đoán rằng lực lượng an ninh của ông đã bắt đầu chia rẽ. Nếu thế, Belarus có thể trở thành một câu chuyện lớn hơn vào năm 2021.
 
8- Các Căng Thẳng Bùng Phát Giữa Iran và Hoa Kỳ
 
Máu xấu giữa Tehran và Washington vẫn dai dẳng sau bốn thập niên. Vào ngày 3 tháng 1, máy bay không người lái của Hoa Kỳ đã bắn chết Qasem Soleimani, lãnh đạo của Lực Lượng Quds của Vệ Binh Cách Mạng Hồi Giáo, ngay sau khi ông đến Baghdad. Iran đã trả đũa 2 tháng kế tiếp với các vụ tấn công phi đạn vào các căn cứ Hoa Kỳ tại Iraq, làm bị thương hàng chục binh sĩ Mỹ và giết chết nhiều lính Iraq. Các căng thẳng đã bùng phát trở lại trong tháng 4 khi nhiều tàu cao tốc Iran quấy rối các tàu chiến Hoa Kỳ tại Vịnh Ba Tư, khiến cho Trump viết tweet nói ông đã dưa ra các lệnh “bắn hạ” các tàu có trang bị súng của Iran nếu quấy rối cứ tiếp tục. Iran đáp trả bằng việc đe doa sẽ phá hủy các tàu chiến Mỹ. Giữa sự gây hấn này, Iran đã trình làng vệ tinh quân sự đầu tiên của họ, làm gia tăng quan ngại của Hoa Kỳ về việc cải thiện khả năng phi đạn tầm xa của Iran. Trong khi mối đe dọa của việc đụng đầu quân sự trực tiếp đã giảm xuống trong mùa hè, Hoa Kỳ đã đưa ra các trừng phạt mới đối với Iran như một phần trong chiến dịch “áp lực tối đa” của mình, phớt lờ kêu gọi từ các nước đồng minh Liên Âu để nới lỏng áp lực kinh tế nhẹ đi vì đại dịch Covid-19. Các căng thẳng gia tăng trở lại vào cuối tháng 11 khi nhà khoa học nguyên tử hàng đầu của Iran đã bị ám sát, có vẻ bởi Do Thái. Iran đã phản ứng bằng cách từ bỏ xa hơn nữa các điều khoản của hiệp ước nguyên tử năm 2015. Có khả năng Iran có thể sẽ sớm tử bỏ toàn bộ hiệp ước để tạo tiền đề cho chính sách ngoại giao nguy cơ cao vào đầu năm 2021.
 
7- Giá Dầu Tăng
 
Năm 2020 không phải là năm tốt cho các nhà sản xuất dầu hỏa hay các công ty dầu. Sự lây lan Covid-19 đã đẩy các nền kinh tế trên thế giới vào vòng xoáy, làm giảm nhu cầu về dầu. Nhưng tin xấu đối với các nhà sản xuất dầu không dừng lại ở đó. Trong cuộc họp vào tháng 3 của Tổ  Chức Các Quốc Gia Xuất Cảng Dầu (OPEC), Ả Rập Saudi đã đề nghị rằng các thành viên của OPEC và các quốc gia sản xuất dầu liên kết được biết là OPEC+ đã cùng cắt sản lượng dầu bằng 1.5 triệu thùng mỗi ngày để giúp ổn định việc giá dầu tụt giốc. Nga, một quốc gia trong OPEC+ và nước sản xuất dầu lớn thứ ba trên thế giới sau Hoa Kỳ và Saudi Arabia, đã bác bỏ kế hoạch này, bằng cách đó kết thúc 6 năm hợp tác Nga-Saudi về chính sách sản xuất. Riyadh đã phản ứng bằng cách cắt giảm giá xuất cảng của họ và tăng sản lượng. Điều đó đã khiến cho giá dầu xuống thấp. Vào tháng 4, thị trường dầu hỏa Mỹ có ngày tồi tệ nhất trong lịch sử. Vào lúc đó, một thương lượng đã được cắt giảm trong số các thành viên OPEC và OPEC+ để cắt sản lượng trên toàn cầu 9.7 triệu thùng để chấm dứt cuộc chiến giá cả. Giá dầu đã leo lên sau đó trong năm, đạt tới $47 vào cuối tháng 11, là mức cao nhất của họ kể từ tháng 3. Ngay cả với sự hồi phục này, giá dầu vẫn ở mức 30% thấp hơn khi đầu năm, có nghĩa là các quốc gia sản xuất dầu nhiều nhất đã đối diện thời kỳ kinh tế khó khăn sẽ còn tiếp diễn trong năm 2021.
 
6- Hiệp Định Abraham Đã Ký
 
Điểm sang trong năm 2020 đến từ Trung Đông nói chung. Vào ngày 13 tháng 8, chính phủ Trump tuyên bố họ đã giúp phá vỡ một thương lượng mà trong đó các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE) thừa nhận Do Thái để đổi lại cam kết của Do thái sẽ từ bỏ, ít nhất đối với việc sát nhập lãnh thổ tại Tây Ngạn. Vào ngày 11 tháng 9, Bahrain đã tuyên bố họ cũng tham gia vào hiệp định. 4 ngày sau, Trump đã tổ chức lễ ký kết tại Bạch Ốc đối với Hiệp Định Abraham và bày tỏ hy vọng rằng chúng sẽ đưa tới “hòa bình thực sự tại Trung Đông.” Sudan đã tham gia vào hiệp định trong tháng 10, và Morocco theo sau vào tháng 12. Cho đến cuối năm, triển vọng tiếp tục khi có thể Saudi Arabia cũng tham gia. Điều quan trọng của hiệp định là, chúng không giải quyết vấn đề cốt lõi trong các nỗ lực kiến tạo hòa bình tại Trung Đông – sự xung đột giữa dân tộc Do Thái và người Palestine. Hiệp định đã không đề cập đến Palestine và lãnh đạo Palestine đã bác bỏ chúng. Ngoại giao cũng phải trả giá. Hiệp định được gói với việc buôn bán vũ khí lớn cho Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất và có thể gây áp lực lên sự chuyển đổi dân chủ non trẻ của Sudan. Cùng lúc, chính phủ Trump đã đưa Morocco vào cuộc bằng cách từ bỏ việc Hoa Kỳ từ lâu bác bỏ việc công nhận Morocco tuyên bố chủ quyền đối với Miền Tây Sa Mạc Sahara, có tiềm năng gia tăng các cơ hội xung đột trong khu vực đó. Giống như với nhiều sáng kiến ngoại giao, chỉ có thời gian sẽ trả lời các lợi ích của hiệp định có lớn hơn các tổn thất không.
 
5- Giết Chết George Floyd

10 SƯ KIEN NOI BAT TRONG NAM 2020_02

Nhiều người tụ tập tại nơi tưởng niệm George Floyd tại Minneapolis vào ngày 3 tháng 6 năm 2020. (www.wsj.com)

 
Kỳ thị chủng tộc đã được cho là tội lỗi nguyên sơ của nước Mỹ. Nhưng đó là tội lỗi mà vượt qua khỏi Hoa Kỳ. Vào ngày 25 tháng 5, George Floyd, người đàn ông Da Đen 46 tuổi, đã bị bắt tại Minneapolis vì bị cáo buộc giao một tờ giấy bạc 20 đô la giả. Một trong những dảnh sát bắt ông đã đè đầu gối lên cổ của Floyd trong 8 phút và 15 giây, giết chết ông ấy. Cái chết của Floyd trong tay cảnh sát có nhiệm vụ “bảo vệ và phục vụ” theo sau hàng tram vụ giết người Mỹ Da Đen của cảnh sát tương tự, gồm Trayvon Martin, Tamir Rice, and Breonna Taylor. Video của vụ giết Floyd đã khởi động các cuộc biểu tình khắp Hoa Kỳ và châm ngòi cho việc thảo luận trên toàn quốc kéo dài về sự kỳ thị chủng tộc có hệ thống. Nhưng các cuộc biểu tình và thảo luận về công lý và bình đẳng đã đi xa hơn các biên giới của nước Mỹ. Từ Paris tới Nairobi tới Rio de Janeiro, nhiều người đã xuống đường để phản đối cái chết của Floyd và nêu bật các bất bình đẳng chủng tộc trong chính các quốc gia của họ. Thủ Tướng Canada Justin Trudeau nói rằng “Kỳ thị chủng tộc là có thực. Nó ở trong Hoa Kỳ, nhưng nó cũng ở trong Canada.” Nhưng điều tương tự có thể xảy ra với hầu hết các quốc gia khác, gồm Trung Quốc và Iran mà đã lấy cái chết của Floyd để làm bằng chứng về đạo đức giả của Hoa Kỳ đối với các vấn đề nhân quyền. Bất công và bất bình đẳng vẫn là thách thức trên toàn cầu.
 
4- Sự Gián Đoạn Biến Đổi Khí Hậu Tiếp Tục
 
Chào đón tới sự bình thường khí hậu mới: các trận cháy rừng thảm khốc, các trận bão ngày càng lớn hơn và thường xuyên hơn, và các vụ hạn hán trầm trọng hơn. Năm 2020 bắt đầu với nước Úc trải qua mùa cháy rừng tồi tệ nhất, với khoảng 6% toàn quốc nằm trong biển lửa và gần 3 triệu động vật bị giết chết. Miền Tây Hoa Kỳ đối diện các trận cháy rừng phá kỷ lục tương tự vào cuối năm. Những vùng khác của Hoa Kỳ, Trung Mỹ, và Đông Nam Á bị thiệt hại với nhiều trận bão nhiệt đới tàn phá có thể là tồi tệ nhất trong 1,200 năm, và sa mạc Sahara tiếp tục mở rộng. Sự xuống giốc kinh tế được gây ra bởi đại dịch đã thúc đẩy sự sút giảm nặng trong việc thải khí carbon; chúng được dự đoán sẽ giảm xuống 11% tại Hoa Kỳ. Nhưng sự sút giảm đó đến trong bối cảnh thế giới đạt mức cao thải khí mới trong năm 2019 và khả năng hoạt động kinh tế sẽ gia tăng trong năm 2021. Các nhà lãnh đạo thế giới đã triệu tập cuộc họp qua mạng vào tháng 12 để đánh dấu năm thứ năm của Hiệp Ước Biến Đổi Khí Hậu Paris và thực hiện các cam kết ấn tượng để tiến tới việc thế giới không còn thải khí carbon. Tuy nhiên, những cam kết đó thì dễ dàng hơn là hoàn tất. Và Trung Quốc đã cho thấy không muốn bãi bỏ các kế hoạch đầy tham vọng của họ để xây dựng hàng tram nhà máy điện chạy bằng than đá, một nguồn chính yếu của khí thải. Nói chung, thế giới tiếp tục lao tới một điểm không thể quay trở lại. Thực vậy, chúng ta có thể đã vượt qua nó.
 
3- Trung Quốc Tự Khẳng Định
 
“Sự tham gia chiến lược,” ý tưởng mà sự tham gia kinh tế sẽ đưa Bắc Kinh trở thành một “kẻ giữ tiền đặt cược có trách nhiệm” trong chính trường thế giới, có thể đã gặp phải sự tiêu tùng trong năm 2020. Trung Quốc ném sức nặng của họ lên khắp toàn cầu trong suốt năm, có vẻ không để ý đến ai mà họ đã xúc phạm. Đầu năm 2020, các viên chức TQ đã leo thang ngoại giao theo kiểu “chiến sĩ sói” của họ, tấn công mạnh mẽ (và phi ngoại giao) các quốc gia và cá nhân mà họ tin là đã coi thường TQ. Vào tháng 4, TQ trả đũa việc Úc kêu gọi mở cuộc điều tra về nguồn gốc và sự lây lan của vi khuẩn corona bằng việc mở ra cuộc chiến thương mại. Vào giữa tháng 6, nhiều ngày sau khi thỏa thuận được ký kết nhằm làm giảm căng thẳng biên giới với Ấn Độ, binh lính TQ đã khởi động các cuộc đụng độ giết chết 20 lính Ấn Độ. Nhiều tuần lễ sau đó, Bắc Kinh đựa ra luận an ninh quốc gia mới cho Hồng Kông được đặt ra để nghiền nát phong trào ủng hộ dân chủ. TQ cũng hung hăng trong các giao dịch với Đài Loan khi chính phủ Trump tăng cường mối quan hệ của họ với điều mà Bắc Kinh cho là một tỉnh nổi loạn. TQ cũng tiếp tục đàn áp có hệ thống người dân thiểu số Duy Ngô Nhĩ với sự giám sát, bỏ tù, và bắt buộc đi lao động. Vào cuối năm, thành công tương đối của TQ trong việc giải quyết đại dịch và kích thích kinh tế của họ có vẻ đã thuyết phục được Bắc Kinh rằng họ đã chiến thắng trong cuộc cạnh tranh với Tây Phương. Thay vì lo sợ các kêu gọi bởi các viên chức Hoa Kỳ đối với việc tách rời hai nền kinh tế, TQ đã chấp nhận các bước được thiết đặt để tách khỏi Tây Phương theo cách của riêng họ.
 
2- Joe Biden Đắc Cử Tổng Thống

BIDEN VA HARRIS

Tổng Thống đắc cử Joe Biden và Phó Tổng Thống đắc cử Kamala Harris tuyên bố chấp nhận sự thắng cử trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 vào ngày 7 tháng 11 năm 2020. (Photo Getty Images)

 
Người Mỹ cảm thấy sôi nổi về cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Bằng chứng nằm trong số người đi bỏ phiếu: Hơn 159 triệu người đã bỏ phiếu. Đó là bằng 66.7% cử tri đi bỏ phiếu, là cao nhất kể từ năm 1900. Hơn 100 triệu người mỹ đã bỏ phiếu sớm, bằng cách trực tiếp tới phòng phiếu hay bằng gửi thư, lần đầu tiên trong lịch sử có nhiều người bỏ phiếu trước Ngày Bầu Cử nhiều hơn vào ngày này. Chiều kích của việc bỏ phiếu bằng thư và một số cuộc đua sát nút có nghĩa là nó đã chưa hết cho đến ngày tháng 11, 4 ngày sau Ngày Bầu Cử, mà cuộc đua được gọi cho Joe Biden thắng. Tuy nhiên, Trump đã từ chối thừa nhận. Khẳng định rằng ông đã thắng, ông đã yêu cầu đếm lại phiếu tại nhiều tiểu bang, đã tuyên bố sai lầm rằng có gian lận bầu cử ở diện rộng, và đã nạp đơn kiện tại các tòa án tiểu bang và liên bang để đảo ngược kết quả bầu cử. Không có thách thức nào của ông thành công. Vào ngày 14 tháng 12 Cử Tri Đoàn đã bỏ phiếu cho Biden làm tổng thống. Kết quả đó phù hợp với việc cho rằng trong khi chính sách đối ngoại không quyết định các bầu cử tổng thống, các cuộc bầu cử tổng thống quyết định chính sách đối ngoại. Các sự kiện tại ngoại quốc đã thu hút ít nhiều cuộc bầu cử năm 2020 dù Biden đưa ra cách tiếp cận thế giới khác hơn Trump đã làm. Chúng ta sẽ chứng kiến trong năm 2021 nếu việc bãi bỏ của Biden đối với khẩu hiệu America First để ủng hộ cách tiếp cận đa phương hơn sẽ tạo ra các kết quả tốt hơn. Một câu hỏi đặt ra là liệu sự từ chối công nhận của Trump trong lúc đối diện với chứng cứ rõ ràng rằng ông đã thua có khuyến khích các nhà độc tài và chuyên chế không.
 
1-    Đại Dịch Covid-19
 
Nhiều thứ khởi đầu nhỏ có thể tái định hình thế giới. Một ít người cho rằng khi tin tức trỗi lên vào tháng 12 năm rồi rằng TQ đã bắt đầu giám sát việc bùng phát của vi khuẩn giống viêm phổi mới, hay ngay cả ngày 11 tháng 1 sau khi TQ báo cáo tử vong đầu tiên từ bệnh này. Gần một năm sau, Covid-19 đã thay đổi cuộc sống như chúng ta đã biết. Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) phỏng đoán trong tháng 10 rằng có tới 10% dân số thế giới đã bị dính Covid-19; vào cuối năm gần 1.8 triệu người chết từ nó. Khi các quốc gia thực hiện các lệnh phong tỏa để chận đứng sự lây lan của dịch bệnh, nền kinh tế toàn cầu xuống giốc – nó có thể giảm hơn 4% -- và tỉ lệ nghèo khổ tăng cao. Một số quốc gia như New Zealand và Việt Nam đã giải quyết tốt đại dịch, hạn chế sự truyền nhiễm trong khi vẫn duy trì sự phát triển kinh tế. Nhưng nhiều nước, đáng nói nhất là Hoa Kỳ, đã lúng túng trong ứng đối của họ và chứng kiến sự bùng nổ các trường hợp bị lây và tử vong. Các tranh cãi sẽ tiếp tục nhiều năm về lý do tại sao cuộc khủng hoảng đã bị giải quyết sai; lãnh đạo tồi, đảng phái chính trị, và không tin vào chính phủ để đưa ra một cách nổi bật trong các giải thích. Một năm khép lại với ghi chú lạc quan khi thuốc chích ngừa đã được chấp thuận trong thời gian kỷ lục và hiện đang được phân phối để chích cho những người nằm trong diện ưu tiên. Vi khuẩn corona mới sẽ không phải là cuối cùng của loại này.

Ngoài ra còn có các sự kiện khác cũng đáng chú ý trong năm 2020. Trong tháng 1, Anh Quốc chính thức rút ra khỏi Liên Âu. Trong tháng 2, các cuộc biểu tình tại Đông Bắc Delhi để chống lại Luật Tu Chính Công Dân mới của Ấn Độ đã giết chết ít nhất 53 người. Trong tháng 3, Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện chiến dịch quân sự lớn chống lại Syria sau các cuộc không kích và pháo kích của Syria và Nga đã giết chết ít nhất hơn 30 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ. Vào tháng 4, Kim Jong Un vắng mặt trong buổi lễ lớn tại Bắc Hàn, khiến cho nhiều đồn đoán rằng ông đang sắp chết. Trong tháng 5, Do Thái tuyên thệ trong chính phủ đoàn kết mới, chấm dứt cuộc khủng hoảng chính chị lâu nhất của nước này. Vào tháng 6, Bắc Hàn cho nổ tung văn phòng liên lạc liên Triều mà phục vụ như là tòa đại sứ đối với Bắc và Nam Hàn. Vào tháng 7, Tổng Thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã ra lệnh biến Hagia Sophia phải trở lại thành nhà thờ Hồi Giáo, đảo ngược quyết định năm 1934 biến nó thành bảo tàng viện. Trong tháng 8, nhà chỉ trích Putin là Alexey Navalny đã bị đầu độc trong một chuyến bay tới Moscow. Tháng 9, cuộc chiến bùng nổ tại Nagorno-Karabakh giữa Armenia và Azerbaijan. Tháng 10, Bolivia tổ chức các cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống, kết quả là sự trở lại của đảng của cựu tổng thống Evo Morales để nắm quyền lực chính trị. Trong tháng 11, Thủ Tướng Ethiopia Abiy Ahmed, người đoạt giải Nobel Hòa Bình năm 2019, ra lệnh quân đội Ethiopia đàn áp sự nổi dậy tại Tigray. Tháng 12, chính phủ Hoa Kỳ thừa nhận cuộc tấn công tin tặc tinh vi và rộng lớn, có khả năng thực hiện nhất bởi các cơ quan tình báo Nga, đã xâm nhập các hệ thống máy điện toán của các cơ quan chính phủ Hoa Kỳ và các công ty.
 

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Bộ Tư Pháp (DOJ) hôm Thứ Ba công bố đợt tài liệu thứ ba về vụ Jeffrey Epstein, bao gồm nhiều tài liệu có liên quan đến Donald Trump, tổng thống đương nhiệm của Mỹ. Đó là email từ một công tố viên, chứng minh rằng Trump đã đi trên phi cơ riêng của Epstein "nhiều lần hơn so với những gì đã công bố trước đây.”
J471. Mendaka Jātaka -- Chuyện một con chó và một con dê dựa vào nhau để sống. Tóm tắt: Đức Phật kể một câu chuyện về một con chó bị bắt quả tang ăn trộm thịt và một con dê bị bắt quả tang ăn trộm cỏ. Hai con vật đã lập một thỏa thuận hợp tác với nhau, vì biết rằng sẽ không ai nghi ngờ một con dê ăn trộm thịt hay một con chó ăn trộm cỏ. Chỉ có vị hiền nhân Mahosadha mới có thể làm sáng tỏ bí ẩn về việc chúng đã trở thành bạn bè như thế nào.
Tối Cao Pháp Viện (TCPV) hôm Thứ Ba 23 Tháng Mười Hai đã ngăn chặn, không cho Tổng thống Trump điều động hàng trăm binh sĩ Vệ binh Quốc gia đến Chicago. Trong một phán quyết không có chữ ký, TCPV đã bác bỏ yêu cầu khẩn cấp của chính quyền Trump, vốn cho rằng cần phải điều động quân đội để bảo vệ các đặc vụ liên bang tham gia thực thi luật nhập cư ở khu vực Chicago. Ba chánh án bảo thủ - Clarence Thomas, Samuel A. Alito Jr. và Neil M. Gorsuch - đã bày tỏ sự phản đối của họ, theo NYTimes.
Một phóng sự thực tế thuộc chương trình “60 Minutes” của CBS News điều tra các cáo buộc ngược đãi những người bị trục xuất từ Mỹ sang El Salvador đã bị rút khỏi lịch phát sóng của CBS News ngay trước giờ lên sóng. Lệnh đến từ quyết định của tổng biên tập Bari Weiss. Tuy nhiên, dù đoạn phim không được phát tại Mỹ hay trên truyền hình Canada, toàn bộ đoạn phóng sự dài 14 phút vẫn bị rò rỉ lên mạng sau khi ứng dụng Global TV của Canada “vô tình” đăng nhầm tập phim. Video nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội và các nền tảng báo chí tự do như substack, reddit.
Sau đây là bản tin của phóng viên Emma Colton trên Fox News hôm 23/12/2025, nhan đề "Trump trade crackdown hits cheap food containers from China, Vietnam with massive new duties" (Trump bố ráp thương mại, nhắm vào các hộp đựng thực phẩm giá rẻ từ Trung Quốc và Việt Nam bằng các mức thuế mới khổng lồ)
- Các Giám Mục Kêu Gọi Ngừng Bố Ráp Di Dân Dịp Giáng Sinh, Tòa Bạch Ốc Từ Chối. - CBS News Rút Phóng Sự Điều Tra Về El Salvador, Video Công Chiếu Trên Mạng Xã Hội. - Dân Biểu Kiện Trump Và Kennedy Center Đã Tự Ý Đổi Tên. - Bộ Tư Pháp Công Bố Đợt 3 Hồ Sơ Epstein Với Các Tài Liệu Liên Quan Trump. - Bill Clinton Lên Tiếng, Yêu Cầu Công Bố Toàn Bộ Hồ Sơ Epstein. - JD Vance Dọn Đường Cho 2028. - Phi Cơ Hải Quân Rơi Ở Texas, Ít Nhất 5 Người Chết. - Trump Giới Thiệu Tàu Chiến Mang Tên Trump Class. - Bộ Thương Mại Mỹ Nói Kinh Tế Mỹ Tăng Trưởng Trong Quý III. - Nga Tấn Công Khắp Ukraine, Ít Nhất Ba Người Chết.
Trường trung tiểu học tư thục mang tên Thích Nhất Hạnh School of Interbeing sắp mở cửa tại vùng Escondido Nam California. Mục đích của trường là không chỉ giảng dạy kiến thức phổ thông, mà còn chú ý hướng dẫn đời sống tinh thần; để các em học sinh sau này có thể vừa thành công trong nghề nghiệp, vừa có khả năng chế tác hạnh phúc cho chính mình, cho gia đình và cho cộng đồng xã hội.
NEW YORK -- Mối tình và cuộc hôn nhân của hai nhà hoạt động Cộng Hòa nổi tiếng George Conway và vợ là Kellyanne Conway y hệt như phim bộ: nàng Kellyanne trở thành cố vấn cao cấp cho Trump trong chính quyền Trump 1, và chàng George Conway chống Trump kịch liệt. Họ ly dị năm 2023 vì liên tục cãi nhau về Trump. Đặc biệt, cô con gái Claudia của họ từ năm 15 tuổi đã đứng về phe chống Trump, lên mạng minh danh chống Trump. Bây giờ, George Conway tranh cử như một người Dân Chủ năm 2026.
- Phim có nữ diễn viên Trần Thu Liễu (cô dâu Việt ở Đài Loan hơn 2 thập niên) vào đề cử Giải Oscar. - Mỹ triệu hồi 48 đại sứ, nhà ngoại giao trong đó có từ Việt Nam vì do Biden bổ nhiệm - Sài Gòn: Thịt heo ngâm hóa chất thành thịt bò, 7 người bị bắt vì làm ra hơn 600kg thịt dỏm/ngày cho 75 tiệm phở - Đặc sứ Mỹ đòi sáp nhập Greenland vào Mỹ, Đan Mạch nổi giận. - Giải độc đắc cho xổ số Powerball tới 1,6 tỷ đô đêm nay - Trả thù các tiểu bang Dân Chủ, Trump chận, ghìm ngân sách thiên tai đối với các tiểu bang Dân Chủ - Nữ Dân biểu Marjorie Taylor Greene lên án Trump gây chiến nhắm vào Venezuela, tố cáo bà Maria Machado (lãnh tụ đối lập Venezuela) ủng hộ Israel diệt chủng ở Gaza - Mỹ sẽ trao tặng 3.000 đô la và "chuyến bay miễn phí về nước" cho di dân lậu chịu rời Mỹ bây giờ - Trung tướng Nga Fanil Sarvarov chết vì xe bị gài bom ở Moscow. - Nghệ sĩ rủ nhau tẩy chay sau khi Trung tâm Kennedy Center đổi ra tên Trump-Kennedy Center - Trump tăng tốc bố ráp dân nhập cư năm 2026 vì th
Trong không khí trang nghiêm và hoan hỷ của ngày Phật sự trọng đại, Đại Hội Hoằng Pháp kỳ III của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất (GHPGVNTN) đã được long trọng cử hành trực tuyến qua hệ thống Zoom Meeting vào Thứ Sáu, ngày 19 tháng 12 năm 2025 (nhằm ngày 30 tháng 10 năm Ất Tỵ, Phật lịch 2569).
Tôi có một số kỷ niệm với Miền Đông Hoa Kỳ. Nhớ những ngày cùng theo nhà thơ Giang Hữu Tuyên ôm báo dưới mưa tuyết lất phất. Nhớ những buổi chiều ngồi tới khuya ở nhà anh Ngô Vương Toại, một nhà báo nổi tiếng từ thơi sinh viên ở Sài Gòn vì bị bắn trên một sân khấu nhạc ngoài trời và cuối đời trở thành một nhà truyền thông nổi tiếng trên đài Á Châu Tự Do RFA. Tôi nhớ giáo sư Nguyễn Ngọc Bích, người cực kỳ uyên bác với vốn học và nghiên cứu, và cũng là người cực kỳ thơ mộng với các phân tích về thơ Việt Nam và quốc tế. Và nhớ tới họa sĩ Đinh Cường, người khi vừa mới tới định cư ở Hoa Kỳ là đã có những cuộc triển lãm sôi nổi.
Đài Fox cũng than trời vì giá cả mọi thứ ở siêu thị tăng vọt, tỷ lệ ủng hộ Trump thấp chưa từng có. Bài sau đây là của John Mac Ghlionn trên báo the Hill, nhan đề "How President Trump ruined Christmas" (Cách Tổng thống Trump đã phá hỏng mùa lễ Giáng sinh).
Các báo cáo điều tra từ Washington Post (WaPo) công bố ngày 28 tháng 11 năm 2025 hé lộ một mệnh lệnh rùng rợn từ Bộ Trưởng Quốc Phòng Pete Hegseth: "Giết sạch" (Kill everybody) và chuyện này ngay lập tức bị phía Mỹ bác bỏ. Dưới lăng kính của công pháp quốc tế, sự kiện này không còn là một cuộc "tranh cãi chính trị" hay "chiến dịch chống ma túy" mà là một bản cáo trạng về việc vi phạm hệ thống luật pháp mà nhân loại đã xây dựng từ sau Đệ Nhị Thế Chiến.
-- Dân cử Trâm T. Nguyễn tuyên bố tranh cử Quốc Hội: “Đã đến lúc thay đổi Washington”. -- Nhiều thay đổi thuế quan trọng sẽ có hiệu lực từ tháng Giêng 2026. -- Hoa Kỳ dự tính thu hẹp các khuyến cáo chủng ngừa cho trẻ em (học theo Đan Mạch). -- Trợ cấp Obamacare hết hạn, phí bảo hiểm sẽ tăng vọt ngay từ đầu năm 2026. -- Chỉ trong một tuần, bốn người chết trong trại giam của ICE. -- Trung Tâm Kennedy sốt sắng gắn thêm tên Trump; TNS Sanders sẽ soạn dự luật cấm đặt tên bậy bạ. -- Vụ hồ sơ Epstein: càng công bố càng khiến dư luận mất niềm tin. -- New York: DB Elise Stefanik rút lui cuộc đua Thống đốc, sẽ rời Quốc Hội. -- Tòa án chặn chính quyền Trump siết điều kiện trợ cấp cho người vô gia cư. -- Bộ Tư Pháp kháng án phán quyết bác cáo trạng nhắm vào James Comey và Letitia James. -- Trung tướng Francis Donovan được đề cử lãnh đạo Bộ Tư Lệnh Miền Nam, sẽ làm căng hơn với Venezuela. -- Hoa Kỳ không kích dữ dội ISIS tại Syria, trả thù cho ba người thiệt mạng tu
J461. Dasaratha Jātaka -- Mọi người, dù trẻ hay già, giàu hay nghèo đều sẽ chết; thương khóc chỉ làm suy sụp người sống, và không mang người chết trở lại. Tóm tắt: Một cư sĩ mất cha, nên vô cùng đau khổ. Đức Phật kể một câu chuyện về một vị hoàng tử thời xưa, để tránh xung đột, đã lui về vùng núi chờ đợi cái chết của cha mình. Khi tin tức đến, vị hoàng tử không hề đau buồn, vì hiểu rằng tất cả đều phải chết.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.