Cựu Đại sứ VNCH Bùi Diễm tại Tòa Soạn Việt Báo. (hình chụp ngày 22 tháng 5 năm 2015 khi Ông Bùi Diễm tới thăm Tòa Soạn Việt Báo nhân chuyến qua Nam California để tham dự ra mắt sách cuốn “Một Cơn Gió Bụi” mà Ông cũng là diễn giả.)
GARDEN GROVE, CALIFORNIA (VB) – Một chính khách, một quan chức cao cấp của Việt Nam Cộng Hòa, một học giả và nhà văn hóa tầm cỡ của Việt Nam được quý trọng là Cựu Đại Sứ VNCH tại Hoa Kỳ Ông Bùi Diễm đã qua đời vào sáng Chủ Nhật, ngày 24 tháng 10 năm 2021 tại nhà riêng ở thành phố Rockville, tiểu bang Maryland, Hoa Kỳ, hưởng thọ 98 tuổi, theo bản tin của Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ (VOA) trích thuật tin từ gia đình Ông Bùi Diễm cho biết. Bản tin Đài VOA cho biết thêm thông tin về việc ra đi của Cựu Đại Sứ Bùi Diễn như sau:
“Ông Bùi Diễm, cựu đại sứ Việt Nam Cộng hòa tại Hoa Kỳ, qua đời sáng nay, 24/10/2021, tại tư gia ở thành phố Rockville, bang Maryland, Mỹ, hưởng thọ 98 tuổi, theo tin từ gia đình.
“Ông Lã Quy Dũng, con rể của cựu đại sứ, nói với VOA: “Ông nằm ở nhà gần tháng nay. Ba ngày chót thì sức khỏe rất yếu. Trước đó thì cũng tạm tạm được, ăn uống rất ít. Ông đi trong giấc ngủ của ông sáng nay.”
“Ông là một người rất nhẹ nhàng, không có đòi hỏi gì nhiều ở đời cả. Chúng tôi rất tiếc là bố đã đi,” ông Dũng, chồng của trưởng nữ Lưu Bùi của cựu đại sứ nói với VOA.”
Từ trái, ngồi, Tiến Sĩ Ông Thụy Như Ngọc, Tiến Sĩ Alex Thái Đình Võ, và kinh tế gia Nguyễn Xuân Nghĩa. Hình trên tường, Cựu Đại Sứ Bùi Diễm đang nói về dự án lịch sử truyền khẩu và sách tái bản “Gọng Kìm Lịch Sử” trong video được phát tại buổi ra mắt tài liệu vào chiều Chủ Nhật, ngày 22 tháng 12 năm 2019 tại Hội Trường Việt Báo, Westminster, California.(Photo Nguyễn Thanh Huy)
Ông Bùi Diễn trong những năm trước lúc ông còn mạnh khỏe đã nhiều lần tới Tòa Soạn Việt Báo tại thành phố Westminster để dự các buổi sinh hoạt văn hóa tại Hội Trường Việt Báo. Ông Bùi Diễm đã có gửi đăng trên Việt Báo vào tháng 6 năm 2013 bài “Cuộc Chiến Việt Nam Và Hai Quan Niệm Xây Dựng Xã Hội -- Hội Luận Quốc Tế Chiến Tranh Việt Nam và Âu Châu 1963-73 Paris 24 và 25 Tháng Giêng 2003,” mà Ông là một trong những diễn giả của cuộc hội luận này.
Trong bài này, khi đề cập đến hệ quả của Hiệp Định Paris năm 1973, Cựu Đại Sứ Bùi Diễm đã trình bày về quan điểm của ông đối với việc Cộng Sản Bắc Việt xâm chiếm Miền Nam và hệ luận của nó như sau:
“Sau Hiệp Định Paris năm 1973 và sự chiến thắng theo kiểu Pyrrhus, chiếm để rồi bại, đảng Cộng Sản Việt Nam, vì những lầm lẫn của mình, đã đưa đất nước vào cuộc khủng hoảng nghiêm trọng cuối thập niên 80. Đứng bên bờ vực thẳm, đảng mới tìm cách đi ngược. Từ vài năm nay người ta thường nói tới một số tiến bộ của Việt Nam trên đường đổi mới, làm cho người dân nhờ đó được dễ thở hơn trước, nhưng người ta lại quên rằng tiến bộ đó xuất phát từ những biện pháp tự do mà đảng Cộng Sản đã lên án và ra tay xóa bỏ. Trước những sự thật của thế giới ngày nay, đảng Cộng Sản Việt Nam có ý thức được chăng rằng cái dự án xây dựng xã hội của họ đã lỗi thời và trở thành vô giá trị?
“Những người Việt Nam không Cộng Sản, ở trong nước như ở ngoài nước thiết tha mong mỏi là sự thể hiển nhiên này sớm được công nhận. Họ không cần khẳng định hay biện bạch rằng chủ trương của họ, như dân chủ chính trị, tự do kinh tế và nhân quyền được tôn trọng, có giá trị hơn chủ trương Cộng Sản. Họ chỉ muốn những điều kiện căn bản đó được thực hiện vì quyền lợi của dân tộc Việt Nam, một dân tộc đã từng bị nhiều đau khổ trong quá khứ và xứng đáng được một tương lai tốt đẹp hơn.”
Ông Bùi Diễm quê ở Hà Nam, sinh năm 1923, thân phụ là cụ Phó Bảng Bùi Kỷ, hiệu Ưu Thiên, và là dòng dõi các nhân vật nổi tiếng trong văn học là Phó bảng Bùi Văn Quế và Bùi Ân Niên. Cô ruột của ông Bùi Diễm là phu nhân của Thủ tướng Trần Trọng Kim của Đế quốc Việt Nam, ra đời năm 1945. Ông Bùi Diễm gọi cụ Trần Trọng Kim bằng chú, nhưng vì cụ Kim không có con trai nên coi ông Bùi Diễm như con nuôi. Và ông Bùi Diễm hiện diện và sát cánh với Cụ Kim trong giai đoạn cụ viết lại trong cuốn Hồi ký Một Cơn Gió Bụi.
Ông Bùi Diễm hoạt động chính trị từ thời còn đi học trường Bưởi tại Hà Nội, là trường Chu Văn An sau này, và trường Thăng Long. Tốt nghiệp ban Toán, ông Bùi Diễm sớm gia nhập Đảng Đại Việt của lãnh tụ Trương Tử Anh từ khi còn trẻ vào năm 1944 do lời giới thiệu của một người bạn là bác sĩ Đặng Văn Sung. Ông đã tham gia vận động cho Chính phủ Trần Trọng Kim và nhiều lần gặp Cựu Hoàng Bảo Đại. Ông còn làm việc với Bác sĩ Phan Huy Quát, là Bộ trưởng Quốc phòng của nước Việt Nam từ năm 1950 đến 1954, và góp phần vận động với Pháp để thành lập một quân đội độc lập cho Việt Nam.
Từ năm 1954, ông Bùi Diễm rời chính trường cho tới khi nền Đệ nhất Cộng Hòa chấm dứt vào năm 1963. Trong chín năm này ông làm chủ nhiệm tờ báo Anh ngữ đầu tiên của Việt Nam, là tờ Vietnam Post xuất bản ở Saigon từ 1954-1963. Ông cũng thành lập hãng phim Tân Việt, và góp phần sản xuất nhiều cuốn phim tại miền Nam như “Chúng Tôi Muốn Sống” năm 1956 và “Hồi Chuông Thiên Mụ” năm 1957, với vai nữ chính là nữ tài tử Kiều Chinh.
Khi Thủ tướng Phan Huy Quát chấp chánh vào năm 1965, ông Bùi Diễm là Bộ trưởng Phủ Thủ tướng và chứng kiến việc Hoa Kỳ đổ quân vào Việt Nam.
Khi nền Đệ nhị Cộng Hòa ra đời, ông Bùi Diễm thay thế Đại sứ Vũ Văn Thái làm đại sứ Việt Nam Cộng Hòa tại Hoa Kỳ từ năm 1967 và tham gia việc giám sát cuộc Hòa đàm tại Paris, đến năm 1972 thì làm đại sứ lưu động cho đến 1975.
Sau năm 1975, ông Bùi Diễm tỵ nạn tại Hoa Kỳ, đã cùng nhà báo David Chanoff viết cuốn hồi ký chính trị bằng Anh ngữ với tựa “The Jaws of History” xuất bản năm 1987. Sau đó ông viết lại thành cuốn sách nổi tiếng, “Gọng Kìm Lịch Sử,” do nhà xuất bản Phạm Quang Khai phát hành năm 2000.
Trong thời gian này, Đại sứ Bùi Diễm là học giả tại Trung Tâm Quốc tế Woodrow Wilson, giảng viên tại trường Đại học George Mason rồi thành viên của Viện nghiên cứu Pacific Basin Research Institute. Năm 2004, viện này xuất bản cuốn “Vietnamese Economy and Its Transformation to an Open Market System” trong đó có phần đóng góp của ông Bùi Diễm.
Ông Bùi Diễm sống tại thành phố Rockville của tiểu bang Maryland từ đó đến ngày ra đi.
Toàn thể Ban Biên Tập Việt Báo thành kính phân ưu cùng gia đình Cựu Đại Sứ Bùi Diễm và cầu nguyện Ông sớm về Miền Vĩnh Cửu.
Gửi ý kiến của bạn
