Một phiên họp cấp nhà nước vừa được tổ chức để quyết định về việc chấp nhận cho “công dân Việt Nam ở nước ngoài” và “người gốc Việt ở nước ngoài” - không còn phân biệt Việt kiều thường trú hay tạm trú - đều được quyền mua, sở hữu, và kinh doanh địa ốc trên mọi loại nhà.
Bản tin chính thức của nhà nước viết nguyên văn như sau:
“Ngày 14/9, Văn phòng Chính phủ đã có cuộc họp với các Bộ, ngành và Uỷ ban Nhân dân thành phố Hà Nội, thành phố HCM góp ý các chính sách cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài mua nhà ở tại Việt Nam.
“Các ý kiến thống nhất nên quy định công dân Việt Nam ở nước ngoài (người mang quốc tịch Việt Nam) và người gốc Việt Nam mang quốc tịch nước ngoài đều được mua và sở hữu các loại nhà như nhau, chứ không phân biệt loại nhà phố (có quyền sử dụng đất) hay nhà chung cư (không có tính quyền sử dụng đất).”
Ngoài bản tin ngắn kể trên, báo chí trong nước cũng vừa phổ biến lời lẽ một nhân vật miền Nam công khai than phiền “trung ương” suốt 7 năm qua, đã cố tình trì trệ, phá hỏng kế hoạch bán nhà cho Việt kiều.
Theo báo Người Lao Động, Nguyễn Viết Thuận, Phó chủ nhiệm Uỷ ban Về người Việt Nam ở nước ngoài tại thành phố Sài Gòn, cho biết: “Từ năm 1993, thành phố đã đề nghị trung ương rất nhiều lần về việc này. Uỷ ban Về người Việt Nam ở nước ngoài tại thành phố cũng đã có văn bản gửi Uỷ ban Về người Việt Nam ở nước ngoài Trung ương để kiến nghị nguyện vọng chính đáng này của bà con Việt kiều. Nhưng đến nay vẫn chưa thấy Chính phủ có quyết định chính thức.”
Việc lên án “trung ương” được Thuận nói bằng giọng mai mỉa: “Thị trường địa ốc là một nguồn lực lớn để thúc đẩy nền kinh tế không thể cứ mãi đóng băng khi mà tiềm năng trong nước chưa đủ để phá tan nhanh lớp băng này. Thực tế đã có không dưới năm bản quyết định được dự thảo. Nhưng đến nay, vẫn còn là... dự thảo.”
Nhân dịp này, phía Saigon còn cho biết đã đề nghị để các Việt kiều “tạm trú” vẫn được mua nhà: “Trong bản góp ý của Uỷ ban Nhân dân thành phố HCM do Phó Chủ tịch Vũ Hùng Việt ký gửi Bộ Xây dựng có đề nghị người Việt Nam định cư ở nước ngoài trực tiếp về nước làm thủ tục mua nhà hoặc uỷ quyền cho người khác theo quy định pháp luật, thay cho bản dự thảo là Việt kiều muốn mua nhà phải thường trú hoặc tạm trú tại Việt Nam”.
Về việc các Việt kiều mua nhà sẽ được quyền kinh doanh địa ốc, bản tin viết “thành phố đề nghị Việt kiều mua nhà có thể tổ chức kinh doanh theo quy định pháp luật; được uỷ quyền cho người trong nước quản lý sử dụng hoặc thuê người quản lý nhà khi chủ sở hữu vắng mặt...”
Nhằm hỗ trợ cho cuộc luận chiến giữa Saigon và “trung ương”,. ý kiến của một số nhân vật Việt kiều đang làm ăn trong nước cũng được báo Người Lao Động đưa ra. Ông Võ Văn Ninh - Việt kiều Mỹ, Giám đốc Công ty Khải Thiện (quận 1, thành phố) - nói với chúng tôi: “Qua báo chí, bà con bên ngoài đã biết và rất vui. Nhiều người tưởng được mua rồi, vào mạng Internet để tìm nhà”. Rời Việt Nam năm 1971 và trở về quê hương làm ăn từ năm 1989, ông Ninh nói vui: “Tôi có nhà, có cơ sở làm ăn trong nước hơn 10 năm nay nhưng không được đứng tên nên vẫn bị mang tiếng là đầu tư... chui”.
Ông Nguyễn Ngọc Mỹ - Việt kiều Australia, Giám đốc Công ty Xây dựng Vabis (đơn vị tham gia xây dựng nhiều công trình lớn ở thành phố như toà nhà Landmark, Saigon Centre, Metropolitan...) - cũng không kém bức xúc: “Tôi về nước đầu tư đã 9 năm nhưng mua nhà vẫn phải nhờ người thân đứng tên, coi như chưa có căn nhà nào là của mình cả. Chưa an cư nên rất khó mà lạc nghiệp”. Ông Mỹ cũng cho biết thêm nếu chủ trương cho Việt kiều mua và đứng chủ quyền nhà thành hiện thực, bà con sẽ đổ tiền về mua nhà ngay. Người chưa có nhu cầu cũng sẽ dành dụm để mua nhà vì đó là mục đích của họ. “Không có mục đích này, tiền bạc làm được bao nhiêu tiêu hết bấy nhiêu” - ông Mỹ nói.
Theo báo Người Lao Động, trong buổi làm việc của Thủ tướng Chính phủ CSVN với lãnh đạo thành phố ngày 05/9, ông Nguyễn Tấn Vạn, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, cho biết: “Hiện nay còn một số ý kiến về việc bán nhà cho Việt kiều chưa thống nhất. Vì vậy, Bộ Xây dựng đã trình dự thảo quyết định cho Thủ tướng Chính phủ về việc này và chờ ý quyết định chính thức của Thủ tướng”. Cũng tại buổi làm việc trên, Thủ tướng CSVN Phan Văn Khải hứa “sẽ xem xét ngay để ban hành quyết định trong thời gian sớm nhất”.
Hiện chưa biết lời hứa trên được thực hiện ra sao và tới bao giờ chuyện Việt kiều mua nhà và kinh doanh địa ốc tại VN mới chính thức được ban hành.