Hôm nay,  

Nhà Văn Huy Phương Đã Ra Đi

28/02/202216:31:00(Xem: 4156)

Tưởng niệm:

huyp
Nhà văn Huy Phương [1937-2022].



Người lớn tuổi thích nghe tin vui hơn tin buồn, nhưng người lớn tuổi quen nhiều nên không thể tránh được nghe tin buồn.

 

NHÀ VĂN HUY PHƯƠNG

 

Nhà văn Huy Phương, sĩ quan tâm lý chiến, định cư ở Hoa Kỳ theo diện H.O. Từ khi định cư ở Hoa Kỳ, anh hoạt động tích cực trong những sinh hoạt cộng đồng. Anh viết cho báo Người Việt, làm cho đài truyền hình SBTN, có chương trình mỗi tuần nói về lính, hoạt động trong hội H.O. cứu trợ thương phế binh, cô nhi quả phụ ở Việt Nam. Anh ít nói, trầm ngâm, làm nhiều hơn nói. Cố trung tá Nguyễn Thị Hạnh Nhân thường khen anh chị em cựu quân nhân trong hội có lòng lắm và làm việc tích cực, trong đó có nhà văn Huy Phương. Vợ anh Huy Phương, bà Phan Thị Điệp rất hiền, vui vẻ, niềm nở với tất cả mọi người mỗi lần có ai đến nhà thăm, chúng tôi nhìn thấy nụ cười thật tươi của chị khi ra mở cửa.

 

Điều đặc biệt của nhà văn Huy Phương là giúp ai được thì giúp ngay không cần đợi người ta nhờ. Gặp nhà văn Huy Phương thường xuyên ở đài SBTN trong những buổi họp mặt hay trong lúc thu hình, ở bất cứ nơi nào trong những tiệc họp mặt hay sinh hoạt cộng đồng, nhà văn ít nói, ít cười, trầm ngâm như suy nghĩ điều gì đó, nhưng khi nhà văn cầm bút thì thận trọng từng chữ, từng dòng. Có lần tôi nói với nhà văn rằng thi sĩ Chinh Nguyên, chủ tịch Văn Thơ Lạc Việt ở San Jose muốn gom một số bài của tôi đã viết để in thành tuyển tập, nhà văn Huy Phương nói ngay lập tức: “Tôi sẽ viết tựa cho.”

 

Nhà văn lớn tuổi nhưng nhanh như gió, mấy ngày sau anh gởi cho tôi bài anh viết ngắn nhưng đầy ý nghĩa, đó là tuyển tập Hoa Cỏ Bên Đường đã in ấn xong. Khi có sách, tôi đem đến tận nhà tặng anh. Anh đang nằm trên giường bệnh.

 

Chị Huy Phương nói: “Cô Kiều Mỹ Duyên đến thăm anh và tặng sách cho anh.”

 

Anh nhỏm đầu dậy và đưa tay cầm tuyển tập trên tay.

 

Tôi nói: “Cảm ơn anh, bài tựa của anh đã đăng trên trang này.”

 

Anh yên lặng nhìn tuyển tập của tôi. Bài anh viết cho tôi được đặt trang trọng trong tuyển tập Hoa Cỏ Bên Đường như lời người tri kỷ hiểu thấu tâm tư của người viết: “Kiều Mỹ Duyên – cô phóng viên tài tử mà tôi được biết”. Lý do nhà văn đưa ra là: “Đối với Kiều Mỹ Duyên, phóng viên không phải là một nghề để mưu sinh mà là một sở thích, một sở thích cô không rời bỏ được. Gọi là ‘phóng viên tài tử’ vì tựu trung đây không phải là cái nghề nuôi được cô, nhưng cô đam mê nó đến cuối đời lưu lạc. Tuyển tập Kiều Mỹ Duyên chính là những gì được ghi lại của một tấm lòng hoài niệm và mang ơn của một đứa con lưu lạc nơi quê người.”

 

Tôi nói: “Anh cố gắng khỏe nhé, bạn bè cầu nguyện cho anh mau khỏi bệnh.”

 

Hình cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận trên tường, thấy tôi nhìn chăm chú hình Hồng Y, chị Huy Phương giải thích: “Hình này là của Đức Hồng Y tặng cho anh Huy Phương.”

 

Nhà văn Huy Phương ngày thường ít nói, khi bệnh lại ít nói hơn. Anh chỉ nghe và thỉnh thoảng gật đầu.

 

h02

Nhà văn Huy Phương và hiền thê Phan Thị Điệp.

(Ảnh do Kiều Mỹ Duyên chụp hôm đến thăm nhà văn 30/04/2021).

 

Khi nhà văn Huy Phương bệnh, tôi chỉ thăm được vài lần. Ở Mỹ, muốn đến nhà ai phải hẹn trước, nhất là đi thăm người bệnh. Nhà văn Huy Phương quen biết nhiều, bằng hữu của anh chị ở khắp nơi trên thế giới, bệnh nhân thì cần được nghỉ ngơi, gọi điện thoại không bao giờ nghe trả lời. Những lần tôi đến nhờ sự may mắn, lần thứ nhất tôi thấy cửa nhà xe để mở vì có người đang sửa sang nhà cửa, lần thứ hai đi thăm anh chị cũng cầu vào sự may mắn của mình. Lần đó thì có các cháu của anh chị đến thăm, cho nên tôi vừa gõ cửa, cửa mở. Mỗi lần thăm viếng không quá 7 phút. Tâm niệm của tôi là phải để cho bệnh nhân nghỉ ngơi, cầu nguyện là quan trọng cho nên tôi cầu nguyện cho người quen nhiều hơn là đi thăm.

 

Chị Huy Phương chăm sóc cho nhà văn rất chu đáo, nhưng bệnh nhân càng ngày càng gầy, lần thứ nhất chúng tôi đến thăm với lần sau khác nhau. Con của anh chị học rất giỏi và hiếu thảo: con trai Lê Nguyên Phương, và hai con gái là Lê Quý Phương và Lê Đông Phương. Nhà văn Huy Phương thật có phúc về già có người bạn đời kề cận bên anh, và sống cùng với con cháu, đó là điều có phúc của người già. Về già mà có người bạn đời bên cạnh thật phúc đức biết chừng nào? Nhà văn Huy Phương có vợ hiền, con ngoan, về già được sống với vợ, con và cháu của mình, thật còn gì hạnh phúc bằng?

 

Bằng hữu trong nhà binh rất thương anh. Khi thăm anh chị, trên đường về tôi thầm nhủ sống để cho đồng hương thương thì khi có mệnh hệ nào được nhiều người cầu nguyện, thế là đủ rồi.

 

Nhà văn Huy Phương ngoài viết báo, làm tivi, còn làm cho đài phát thanh ở D.C., đó là đài Việt Nam Hải Ngoại của kỹ sư Ngô Ngọc Hùng, Hệ Thống Saigon Nhỏ (cô Hoàng Dược Thảo chủ đài), đài Phát thanh Việt Nam (Oklahoma) và đài truyền hình SBTN trong chương trình “Huynh Đệ Chi Binh”. Khi Ngô Ngọc Hùng qua đời vì dịch cúm Covid–19 thì đài tắt tiếng. Mỗi lần nói chuyện với nhà văn Huy Phương chúng tôi thường nhắc đến đài này. Nhà văn thường nói làm một đài radio hơn 20 năm biết bao công sức nhưng khi người chủ trương qua đời, không có người tiếp nối thì đài tắt tiếng, thính giả rất thương tiếc người chủ đài đã qua đời và tiếc nhớ một đài có tiếng nói của người Việt quốc gia.

 

Nhà văn Huy Phương viết và in rất nhiều sách, điều này làm cho nhiều người ngưỡng mộ. Những quyển sách của anh đã xuất bản: Chân dung H.O, 50 năm cầm bút, Ga cuối đường tàu, Quê hương khuất bóng, Nước non nghìn dặm, tạp ghi Hạnh Phúc Xót Xa, tuyển tập Như một lời chia tay. Tuyển tập Huy Phương, những bài viết ưng ý của 50 năm cầm bút, lời tựa "Như Một Lời Chia Tay", làm mọi người rơi lệ. Tuyển tập này xuất bản năm 2020. Vừa phát hành, anh tặng cho tôi tuyển tập này và nói: “In sách vào thời buổi này không đúng thời!”

 

h03

Tuyển tập NHƯ MỘT LỜI CHIA TAY (2020).

 

Sở trường của nhà văn Huy Phương là thể loại tạp ghi, viết về sinh hoạt và tâm tình của người Việt trên đất Mỹ: Tường cao, sông rộng, biển mênh mông, Giác mơ Mỹ, Các hội đồng hương, ái hữu, người Việt ở Mỹ, Người Việt đất Mỹ, Đừng nghe..., Tha phương cầu thực, Giải cứu Việt Nam, Đảng và dân, ai tớ, ai thầy?, Hai tiếng Việt Nam, Kẻ sĩ thời nay, Phong trào xin lỗi Việt Nam, Nghìn năm bia miệng, Vĩnh biệt bà Nguyễn Thị Hạnh Nhơn, Quân tử và kẻ tiểu nhân, Bắc cầu hay xây tường?, Xin hãy công bằng với nước Mỹ, v.v.

 

Người đi thì đi đã đi rồi, nhưng nhà văn Huy Phương vẫn còn ở đây, ở với gia đình, người thân và bằng hữu.

 

Những tác phẩm của anh có mặt trong thư viện Hoa Kỳ, thư viện các trường đại học, thư viện trong thành phố. Anh vừa nằm xuống là có bao nhiêu bài viết thương tiếc anh và rất nhiều người cầu nguyện cho anh, cho anh yên nghỉ thanh thản.

 

Anh đã trăng trối với vợ con không được phủ Quốc Kỳ trên quan tài của anh, Quốc Kỳ chỉ phủ trên người lính chiến hy sinh ngoài mặt trận.

 

Xin hồn thiêng của nhà văn Huy Phương hãy mỉm cười ở cõi vĩnh hằng, vì bằng hữu của anh vẫn tiếp tục viết, viết để bênh vực những người không có tiếng nói trong nước, viết vì Tự Do, Dân Chủ, Nhân Quyền, bảo toàn lãnh thổ, lãnh hải cho Việt Nam.

 

– Kiều Mỹ Duyên  

(Orange County, 28/02/2022)

 

 

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Tôi có một số kỷ niệm với Miền Đông Hoa Kỳ. Nhớ những ngày cùng theo nhà thơ Giang Hữu Tuyên ôm báo dưới mưa tuyết lất phất. Nhớ những buổi chiều ngồi tới khuya ở nhà anh Ngô Vương Toại, một nhà báo nổi tiếng từ thơi sinh viên ở Sài Gòn vì bị bắn trên một sân khấu nhạc ngoài trời và cuối đời trở thành một nhà truyền thông nổi tiếng trên đài Á Châu Tự Do RFA. Tôi nhớ giáo sư Nguyễn Ngọc Bích, người cực kỳ uyên bác với vốn học và nghiên cứu, và cũng là người cực kỳ thơ mộng với các phân tích về thơ Việt Nam và quốc tế. Và nhớ tới họa sĩ Đinh Cường, người khi vừa mới tới định cư ở Hoa Kỳ là đã có những cuộc triển lãm sôi nổi.

Biết cụ từ lâu, nhưng chúng tôi không được vào lớp học của cụ, tuy vậy có nhiều lần thầy Nguyễn Đăng Thục, mời cụ thỉnh giảng ở đại học văn khoa Saïgon, chúng tôi đã được nghe những lời giảng giải, , những lời vàng ngọc của cụ, hôm đấy cụ nói về vấn đề “dinh tê”, là chỉ dậy cho thanh niên sinh viên tại sao lại có vấn đề dinh tê, là việc đi kháng chiến, rồi lại đổi ý về thành phố… đã lâu rồi, tôi vẫn nhớ lơ mơ là thầy giảng cặn kẽ từ đầu, từ ngôn từ… dinh là đi, là đi về (như trong câu: anh đưa nàng về dinh, vậy đó, vậy đó, phải đúng không, anh Nguyễn Viết Sơn?) còn tê là nhại theo chữ tây thời Pháp thuộc, ý nghĩa của chữ rentrée! Nếu tôi nhớ lơ mơ thì xin một chữ đại xá! Tại vì lâu quá lâu rồi.

William Shakespeare và Anne Hathaway thành vợ chồng vào năm 1582. Chàng mới mười tám tuổi, nàng hai mươi sáu và đang mang thai. Một năm sau, Susanna ra đời. Đến năm 1585, cặp song sinh Judith và Hamnet xuất hiện, khiến căn nhà nhỏ ở Stratford-upon-Avon đầy thêm tiếng trẻ. Trong khi Anne ở lại quê chăm con và giữ nếp nhà, Shakespeare phần lớn thời gian sống giữa London—cách Stratford gần trăm dặm—nơi ông theo đuổi sân khấu và chữ nghĩa. Những năm tháng ấy, ông vẫn đều đặn đi về, nhưng cuộc sống gia đình đa phần đặt trên vai Anne.

Nói đến thi ca “một thời” của Thầy thì khả năng nào để nói, chữ nghĩa nào để diễn đạt, và tư tưởng – tình cảm nào để thấu ý thơ. Thôi thì mình nói bằng tấm lòng chân thành, bằng chút ân tình quý kính mà Thầy trò một thời học tập, làm việc bên nhau. Do vậy, xin đừng bông đùa chữ nghĩa mà thất lễ. Tản mạn thi ca, người viết muốn nói đến vài ý thơ của Thầy đã rơi rớt đâu đó, ẩn núp dưới rặng chân mây, bên bờ vực thẳm, hay như là ủ mình nơi “không xứ” vượt thoát tử sinh của bậc Đại sĩ, mà hòa quyện với đời một thứ tình cảm thâm trầm, da diết của thi nhân.

LTS: Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ (1945-2023) là một học giả, nhà văn, nhà thơ, nhà phiên dịch Tam Tạng Kinh điển Phật Giáo của Việt Nam trong thời hiện đại. Thầy đã xuất bản hàng chục tác phẩm về Phật học, văn học và triết học. Thầy viên tịch vào ngày 24/11/2023 tại Chùa Phật Ân, Đồng Nai, Việt Nam. Việt Báo xin dành số báo đặc biệt kỳ này để tưởng niệm hai năm ngày Thầy viên tịch và cũng để tỏ lòng tri ân những đóng góp của Thầy cho nền văn hóa và văn học của Dân Tộc và Phật Giáo Việt Nam.

Với lòng kính cẩn và tri ân, xin được cùng hướng về vị Thầy chung của chúng ta: Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ, người đã một đời cống hiến cho sự nghiệp văn hoá, giáo dục và sự tồn vong của Chánh Pháp. Người là bậc Cao tăng, Thạc đức của Phật giáo Việt Nam. Người là hiện thân của Bồ-đề nguyện và Bồ-đề hành. Người là bậc Đại sĩ, bằng bi nguyện và hùng lực đã giữ vững con thuyền Đạo pháp trong lòng Dân tộc. Từ thuở thiếu thời, Người đã bộc lộ tài hoa, cốt cách và phẩm hạnh cao quý của Sa môn. Tuổi ba mươi đã phải khép lại những trang cảo thơm, lên rừng xuống biển, chịu lênh đênh cùng vận nước thăng trầm. Bản án tử hình không khiến Người dao động tâm tư, chỉ làm sáng thêm tinh thần “uy vũ bất năng khuất”. Tù đày và quản thúc không thể thay đổi được một người đã quyết tâm sống trọn vẹn với những giá trị mình đã lựa chọn.

Quán trọ là cõi tạm thế gian. Nẻo về là Niết-bàn lộ. Từ quán trọ đến Niết-bàn, nói xa thì muôn trùng vạn dặm của ba A-tăng-kỳ kiếp, mà nói gần thì chỉ cách nhau trong đường tơ kẽ tóc của một móng tâm. Tâm khởi động thì ở quán trọ. Tâm tịch lặng thì là Niết-bàn. Khi khởi tâm “nhớ nửa cung đàn” thì đang ở quán trọ. Nhưng hãy để ý chữ “nửa cung đàn” là cách ẩn dụ của nhà thơ Tuệ Sỹ. Nó diễn bày một cách tinh tế cảm thức siêu thoát của nhà thơ. Nhớ trọn cung đàn thì đó là thứ nhớ nhung bị vướng lụy của tình cảm phàm tình. Nhớ “nửa cung đàn” thì đó chỉ là dư âm lướt nhẹ qua tâm hồn rỗng lặng như cánh chim bay qua bầu trời xanh không để lại dấu vết gì. Thầy Tuệ Sỹ là người nghệ sĩ siêu thoát, như có lần nhà bình luận văn học Đặng Tiến đã viết về thơ của Thầy trong bài “Âm trầm Tuệ Sỹ”:“Thơ bao giờ cũng phản ảnh ba tính cách: môi trường xã hội trong lịch sử; ngôn ngữ trong những biến chuyển với thời đại; và tác giả, qua đời sống hàng ngày;

“Cụ tượng” – cái tên nghe vừa vụng, vừa ngang. Vụng, vì nó ngắt gọn một cách bất chấp quy phạm. Ngang, vì nó từ chối cả hệ thống gọi tên vốn dĩ đã quá đông đúc của nghệ thuật: nào “trừu tượng”, nào “biểu hiện”, nào “tối giản”. Bùi Chát không tham gia vào cuộc xếp loại ấy, anh chỉ muốn gọi đúng động tác của mình: cụ thể hóa những mảnh hỗn độn mù mờ bên trong.

Tôi không trừu tượng hóa thế giới hiện thực này. Khi vẽ, tôi chỉ cụ thể hóa những trừu tượng luôn có sẵn trong tôi. “Trừu tượng” đối với tôi không phải sự biến dạng hiện thực. Nó vốn tồn tại từ trước, trong những tầng hỗn độn mù mờ bên trong con người. Thứ đó không tên gọi, không hình dáng, như một khối đá chưa được đẽo gọt, một đám mây cuộn không thể nắm bắt. Khi vẽ, tôi chỉ làm công việc duy nhất: kéo nó ra ngoài, trao cho nó một hình thái bằng màu, bằng nét, bằng bố cục.

Mùa Thu ở Seattle hiện tại và mùa Thu ở làng Cau, tỉnh Thái Bình mấy mươi năm về trước cùng bềnh bồng trôi trong trái tim của một người di tản, như những con tằm qua bao bàn tay của người phụ nữ lao động thành tấm áo tơ đẹp như gấm trên nước Trung Hoa… mà người dệt lụa không bao giờ được mặc, và người mặc áo tơ tằm đó cũng không bao giờ biết được công lao và tài hoa của người làm nên sản phẩm quý đó.
1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.