Hôm nay,  

Cuộc khủng hoảng sắp tới ở Đài Loan

8/4/202222:05:00(View: 9545)

Thời sự thế giới

km them

Ông Joseph Vu, Ngoại trưởng Đài Loan, đón tiếp bà Chủ tịch Hạ viện Mỹ, Nancy Pelosi tại phi trường Đài Bắc tối thứ Ba. Bên phải là Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin. 



Ông Joseph Vu, Ngoại trưởng Đài Loan, đón tiếp bà Chủ tịch Hạ viện Mỹ, Nancy Pelosi tại phi trường Đài Bắc tối thứ Ba. Bên phải là Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin. Nguồn: Taiwanese/ Anadolu Agency/ Getty Images

 

Chuyến thăm của bà Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi ở Đài Loan tạo thêm sự đe doạ mới của Trung Quốc đối với hòn đảo này, nó  được tạo ra do nhu cầu duy trì việc kiểm soát đối với tình hình ở eo biển Đài Loan sau những chiến thắng bầu cử liên tục của đảng ủng hộ sự độc lập của Đài Loan. Nhưng trong khi hành động quân sự của Trung Quốc khó có thể xảy ra vào thời điểm này, nhưng một cuộc đụng độ tình cờ có thể xảy ra.

 

Việc Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đến Đài Loan đã kích động một phản ứng mạnh mẽ có thể dự đoán được từ Trung Quốc. Các máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã chống lại đường trung tuyến phân chia eo biển Đài Loan. Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã cảnh báo về "hậu quả nghiêm trọng" do chuyến thăm của bà Pelosi tới đảo này. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nói với Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng "những người chơi với lửa sẽ bị lửa đốt". Và hiện nay, Trung Quốc vừa công bố một cuộc thao diễn quân sự lớn với các cuộc tập trận bắn bằng đạn thật bắt đầu từ ngày 4/8 (ngay sau khi bà Pelosi rời Đài Loan). Bóng ma của việc đối đầu quân sự lờ mờ hiện rất lớn.

 

Nhưng bà Pelosi hầu như không chịu trách nhiệm về những tình trạng căng thẳng gia tăng ngày nay trên hòn đảo này. Ngay cả khi bà quyết định bỏ qua Đài Bắc trong chuyến công du châu Á, tinh thần hiếu chiến của Trung Quốc đối với Đài Loan sẽ tiếp tục gia tăng cường độ, có thể là gây ra một cuộc khủng hoảng khác tại eo biển Đài Loan trong tương lai gần.

 

Trái ngược với câu chuyện đang phổ biến, điều này không chủ yếu vì ông Tập cam kết thống nhất Đài Loan trong thời gian cầm quyền của mình. Mặc dù thống nhất thực sự là một trong những mục tiêu lâu dài của ông (nó sẽ là một thành tựu đỉnh cao cho cả ông và Đảng Cộng sản Trung Quốc nói chung), bất kỳ nỗ lực nào để đạt được mục tiêu bằng vũ lực sẽ cực kỳ tốn kém. Nó thậm chí có thể mang lại những rủi ro sinh tồn cho chế độ Đảng Cộng sản Trung Quốc, sự tồn tại của Đảng sẽ bị đe dọa bởi một chiến dịch quân sự thất bại.

 

Để cho một cuộc xâm lược Đài Loan của Trung Quốc có cơ hội thành công tốt đẹp, trước tiên Trung Quốc cần phải tách biệt nền kinh tế của mình thoát khỏi các biện pháp trừng phạt của phương Tây và có được các khả năng quân sự có thể ngăn chặn về sự can thiệp của Mỹ một cách đáng tin cậy. Mỗi một trong tiến trình này sẽ mất ít nhất một thập kỷ.

 

Những lý do chính cho sự đe doạ hiện tại của Trung Quốc đối với Đài Loan là rõ ràng  hơn. Chính quyền Trung Quốc đang báo hiệu cho các nhà lãnh đạo Đài Loan và những người ủng hộ họ ở phương Tây rằng, các mối quan hệ của họ với nhau và với Trung Quốc đang trên một quỹ đạo không thể chấp nhận được. Hàm ý là nếu họ không thay đổi đường hướng, Trung Quốc sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc leo thang.

 

Cho đến tương đối mới gần đây, các nhà lãnh đạo Trung Quốc coi tình hình ở eo biển Đài Loan là không thỏa đáng, nhưng có thể chấp nhận được. Khi Quốc dân Đảng (KMT) cai trị Đài Loan, có truyền thống thân thiện với Trung Quốc, Trung Quốc đã có thể theo đuổi một chiến lược dần dần hội nhập kinh tế, cô lập ngoại giao và áp lực quân sự, một chiến lược mà họ tin rằng cuối cùng sẽ đưa ra lựa chọn duy nhất cho Đài Loan thống nhất trong hòa bình.

 

Nhưng vào tháng 1 năm 2016, Đảng Tiến bộ Dân chủ ủng hộ độc lập đã trở lại nắm quyền ở Đài Loan, làm đảo lộn các kế hoạch của Trung Quốc. Trong khi Quốc dân Đảng tuyên bố rằng, Đài Loan và Trung Quốc có những cách hiểu khác nhau về Bảng Đồng thuận năm 1992 – thỏa thuận mà Đảng này đạt được với chính quyền Hoa lục 30 năm trước khi khẳng định về sự tồn tại của "một Trung Quốc" –  Đảng Tiến bộ Dân chủ bác bỏ hoàn toàn bản văn này.

 

Mặc dù rất khó để xác định khi nào Trung Quốc trở nên không chịu đựng được đối với hiện trạng mới, một bước ngoặt quan trọng có lẽ đã đến vào tháng 1 năm 2020, khi Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn của Đảng Tiến bộ Dân chủ dễ dàng giành được nhiệm kỳ thứ hai và khi đảng của bà đối đầu với Quốc dân Đảng trong các cuộc bầu cử lập pháp. Khi Đảng Tiến bộ Dân chủ củng cố sự thống trị chính trị, giấc mơ của Trung Quốc để đạt được tình trạng thống nhất trong hòa bình đã thoát khỏi tầm với.

 

Việc này cũng không hũu ích khi Hoa Kỳ đã dần dà thay đổi chính sách về Đài Loan. Dưới thời chính quyền Donald Trump, Mỹ đã dỡ bỏ các hạn chế đối với các liên hệ giữa các quan chức Mỹ và các đối tác Đài Loan; đã thay đổi một cách tinh tế việc xây dựng chính sách "một Trung Quốc", bằng cách nhấn mạnh hơn vào các cam kết của Mỹ đối với Đài Loan; và chuyển các hệ thống vũ khí tiên tiến cho hòn đảo này. Đối với Trung Quốc, những thách thức như vậy vẫn tiếp tục dưới thời Biden. Năm ngoái, thủy quân lục chiến Mỹ đã công khai huấn luyện cho quân đội Đài Loan. Và tháng 5 vừa qua, Biden đã báo tín hiệu rằng Mỹ sẽ can thiệp quân sự nếu Trung Quốc tấn công Đài Loan (mặc dù Nhà Trắng đã nhanh chóng rút lại tuyên bố của Biden).

 

 

 

Cuộc chiến Ukraine dường như cũng đã nâng cao nhận thức giữa các nhà lãnh đạo phương Tây rằng Đài Loan đang gặp nguy hiểm nghiêm trọng trước mắt. Họ dường như tin rằng, chỉ có sự hỗ trợ to tiếng và mạnh mẽ, bao gồm các chuyến thăm viếng cấp cao và hỗ trợ quân sự, việc này mới có thể ngăn chặn được một cuộc tấn công của Trung Quốc. Điều họ không nhận ra là, nhìn từ Bắc Kinh, sự ủng hộ của họ đối với Đài Loan trông giống như một nỗ lực làm nhục Trung Quốc hơn bất cứ điều gì khác. Do đó, nó mang tính khiêu khích hơn là răn đe.

 

Trung Quốc hiện lo ngại rằng nếu các nhà lãnh đạo Đảng Tiến bộ Dân chủ và những người ủng hộ phương Tây của họ không  trả giá cho những sự lăng mạ cố ý của mình, họ sẽ mất kiểm soát tình hình. Điều này không chỉ làm suy yếu cơ hội đạt được mục tiêu lâu dài của ông Tập về việc thống nhất; nó cũng có thể gây ra những cáo buộc về sự yếu kém mà nó sẽ làm suy yếu vị thế của ông Tập cả trong và ngoài Trung Quốc.

 

Trung Quốc có lẽ không có kế hoạch phát động một cuộc tấn công tức thời và có chủ ý vào Đài Loan. Nhưng nó có thể quyết định lôi kéo Mỹ vào một trò chơi ở eo biển Đài Loan. Không thể tiên đoán được hình thức hoặc thời gian chính xác của một cuộc đối đầu như vậy. Nhưng có thể yên tâm khi cho rằng tình hình sẽ cực kỳ nguy hiểm, bởi vì Trung Quốc tin rằng chỉ có nguy cơ bên bờ vực thẳm mới có thể tập trung tất cả tâm trí của các thành phần liên quan.

 

Giống như cuộc khủng hoảng tên lửa ở Cuba vào năm 1962, một cuộc khủng hoảng mới ở eo biển Đài Loan có thể sẽ kết thúc với việc ổn định hoá nguyên trạng, mặc dù sau một vài ngày làm dựng tóc gáy. Và đó cũng có thể là kế hoạch của Trung Quốc. Nhưng một nước cờ đầu để thí quân như vậy cũng có thể đi sai một cách khủng khiếp. Chúng ta đứng quên rằng, thật ra, cuộc chiến tranh hạt nhân không nổ ra vào năm 1962 phần lớn là do vấn đề may mắn.

 

– Minxin Pei (Bùi Mẫn Hân)

(Đỗ Kim Thêm dịch)

 

Minxin Pei là Giáo sư môn Công quyền học tại Claremont McKenna College và là Chuyên gia cao cấp không thường trú của Quỹ Marshall (Đức) tại Hoa Kỳ.

Print
Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
1234567Next PageLast Page

Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...

Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.

Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.

Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.

(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.

Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật

Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”

Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.

Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.

Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...
1234567Next PageLast Page
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.