Hôm nay,  

Tưởng nhớ bà Jean Libby [1940-2023]

18/09/202321:17:00(Xem: 2230)
Tưởng niệm

BuiVanPhu_2023_0912_JeanLibby_H01

Bà Jean Libby và thi sĩ Nguyễn Chí Thiện trong buổi nói chuyện về tập thơ “Tiếng vọng từ đáy vực” ở San Jose, tháng 11-2007 (Ảnh: Bùi Văn Phú).

 


Khoảng đầu thập niên 2000, trong một lần gặp thi sĩ Nguyễn Chí Thiện [1939-2012] tôi có hỏi về bản thảo tập thơ “Tiếng vọng từ đáy vực” của thi sĩ và những tài liệu liên quan, ông nói đã đưa hết cho bà Jean giữ. Qua đó tôi biết bà Jean Libby, là giảng viên sử học và sắc tộc học tại đại học cộng đồng trong vùng Vịnh San Francisco và là một người quan tâm đến những vi phạm nhân quyền tại Việt Nam, có nhiều gắn bó với cộng đồng người Việt ở California.
    Bà Libby vừa qua đời hôm 11/8, được chôn cất hôm 1/9 bên cạnh chồng ở Nghĩa trang Quốc gia Sacramento Valley, vì chồng bà, ông Raph Libby, từng là một cựu chiến binh đã qua đời năm 2012.
    Sinh ngày 28/9/1940 tại Binghamton, New York, với tên khai sinh Jean Ann Titus, bà qua California sinh sống ở Palo Alto, vùng Vịnh San Francisco, từng học nhiếp ảnh và hành nghề chụp hình. Tốt nghiệp cử nhân ngành Lịch sử người Mỹ gốc châu Phi từ Đại học UC Berkeley năm 1986, cao học ngành sắc tộc học từ San Francisco State University năm 1991, với giáo sư hướng dẫn là một người cộng sản nổi tiếng Angela Davis. Các nghiên cứu của bà về John Brown, một người chủ trương bãi bỏ chế độ nô lệ từ trước khi có nội chiến Mỹ. Bà hết lòng bênh vực người thiểu số nhưng không theo khuynh hướng cộng sản.
    Theo ông Steve Denney, một người hoạt động với Ân xá Quốc tế từ thập niên 1970 và là người theo dõi tình hình nhân quyền tại Việt Nam cho tổ chức, thì sau khi ông thôi đảm trách việc này, bà Jean Libby thay ông làm phối trí viên về Việt Nam cho Ân xá Quốc Tế, vì bà Libby là thành viên trong Nhóm 19 ở vùng Vịnh San Francisco, trong đó có bà Ginetta Sagan [1925-2000] là người sau năm 1975 đã lên tiếng về việc Hà Nội giam giữ văn nghệ sĩ và hàng trăm nghìn người mà không xét xử trong những trại tù học tập cải tạo.
    Lúc mới sinh hoạt với bà Libby ông Steve có quan ngại về quá khứ của bà có thể bị ảnh hưởng bởi Angela Davis, như thế bất lợi cho những hoạt động nhân quyền cho Việt Nam, nhưng không bao lâu sau, qua nhiều tiếp xúc và trao đổi ông Denney nhận ra bà Libby luôn mạnh mẽ lên tiếng trước công luận về các vi phạm nhân quyền của Hà Nội. Bà Libby cũng quan tâm đến người Mỹ gốc Việt. Tôi còn nhớ khi Bảo tàng Oakland thực hiện triển làm về ảnh hưởng của chiến tranh Việt Nam đối với tiểu bang California, làm việc trong dự án có cô Mimi Nguyễn, khi cô đòi hỏi cuộc triển lãm phải có hình ảnh về người Việt tị nạn và vì thế mà cô bị cho nghỉ việc. Cô Mini kiện bảo tàng ra toà. Bà Jean Libby là một cố vấn cho ban tổ chức đã đứng ra bênh vực cho cô.
    Trong một lần họp với ban tổ chức, khi bàn đến nội dung triển lãm, phần nói về “Thuyền nhân” trong tập sách giới thiệu có đoạn viết: “Chuyện xảy ra là chính phủ Việt Nam trả thù những người Hoa ở Việt Nam. Vì thế người Việt gốc Hoa bị ngược đãi… Nhiều thuyền nhân thực ra họ là người gốc Hoa. Không phải tất cả.” Khi tôi chỉ ra rằng, nếu nói người gốc Hoa bị ngược đãi nên kéo nhau ra biển, vậy lý do những thuyền nhân Việt chính gốc, đông hơn người Hoa, ra đi là vì sao? Họ và gia đình không bị Hà Nội ngược đãi hay sao? Ban tổ chức nói sẽ sửa sai, khi đó bà Libby đã phát biểu: “Lỗi có thể sửa được. Nhưng bỏ sót những sự kiện là một tội lịch sử lớn.”
    Qua những phản đối và đóng góp của người Việt, trong triển lãm “What’s Going? – California and the Vietnam Era” tại Bảo tàng Oakland vào năm 2005 đã có di vật của những tù nhân cải tạo, của thuyền nhân và những câu chuyện và hình ảnh, tài liệu về sinh hoạt trong nhiều lãnh vực từ kinh tế, văn hoá đến chính trị của người Việt tại California. Bà Libby thường có mặt để phản đối những hoạt động tuyên truyền cho Hà Nội. Khi đạo diễn Peter Davis của phim “Hearts and Minds” về cuộc chiến Việt Nam, sản xuất năm 1974, đến vùng San Francisco tham dự hội thảo, bà đã có mặt cùng với nhiều người Việt biểu tình phản đối và đối chất với nhà làm phim.
    Ông Nguyễn Tâm, cựu nghị viên Thành phố San Jose, còn nhớ những kỷ niệm với bà Libby. Biết bà từ khi bà còn dạy ở San Jose City College 30 năm trước đây, ông Tâm nhận thấy bà là người biểu lộ quan tâm đặc biệt về công bằng xã hội đối với người nghèo, giới lao động và người da màu. Bà đã nhiều lần lên tiếng ủng hộ các hoạt động, các dự án của người Việt trong vùng, như việc thành lập Trung tâm Cộng đồng Việt-Mỹ. Bà cũng đã ủng hộ tài chánh khi ông Tâm ra tranh cử. “Bà Jean” là cách ông gọi bà với lòng quí mến và nhớ ơn.
    Năm 2008 Đại sứ Mỹ Michael Michalak từ Việt Nam đến San Jose tiếp xúc với cộng đồng người Việt, bà Libby có mang theo mấy tác phẩm về trại học tập cải tạo, về thuyền nhân, tập thơ của Nguyễn Chí Thiện và muốn trao cho ông để đưa vào thư viện của đại sứ quán Mỹ ở Hà Nội. Nhà ngoại giao lịch sự từ chối, nói bà có thể gửi thẳng những sách đó qua đường bưu điện.
    Ngoài việc dạy học, bà Libby còn trông coi nhà xuất bản Allies For Freedom đã xuất bản nhiều sách về John Brown và những nhân vật đã tranh đấu cho việc bãi bỏ chế độ nô lệ tại Mỹ. Năm 2008 bà cho xuất bản tập sách song ngữ “Hai truyện tù – Two Prison Life Stories” gồm sáng tác thơ, những bài viết và tài liệu về thi sĩ Nguyễn Chí Thiện, một nhà thơ Việt Nam đã được bà viết nhiều bài giới thiệu trên các diễn đàn, tạp chí văn học.
    Khi có người cho rằng tập thơ “Tiếng vọng từ đáy vực” không phải của Nguyễn Chí Thiện, bà thuê chuyên viên về bút tích để phân tích và so sánh chữ viết của thi sĩ và bản chép tay những bài thơ và được xác nhận đúng là của tác giả Nguyễn Chí Thiện. Ông Đỗ Thành Công, từng về Việt Nam hoạt động và bị Hà Nội bắt, khi được thả về lại Mỹ, ra tranh cử dân biểu tiểu bang ông cũng được sự ủng hộ của bà. Bà đã viết trên mạng Amazon.com những cảm nghĩ chân tình sau khi đọc sách “The Cost to Freedom” của ông Công về hành trình tranh đấu ở hải ngoại cũng như ngay trong nước và đã bị Hà Nội giam giữ. Theo ông, bà Libby là một người bạn của những người Việt tranh đấu cho tự do và dân chủ cho Việt Nam.
 

– Bùi Văn Phú

 

BuiVanPhu_2023_0912_JeanLibby_H02_BiaSach

 Tập sách về thi sĩ Nguyễn Chí Thiện, Nxb Allies For Freedom, 2008 (Ảnh: Bùi Văn Phú).

 

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Có một câu hỏi thường trực trong tâm trí người tiêu dùng là: “Nên chọn rau củ quả tươi hay đông lạnh?” Trái với quan niệm phổ biến cho rằng đồ đông lạnh chưa ít chất dinh dưỡng hơn đồ tươi, các nghiên cứu khoa học và nhiều chuyên gia lại cho thấy một bức tranh khác, phức tạp và thú vị hơn nhiều. Một nghiên cứu đã so sánh giá trị dinh dưỡng của nhiều loại thực phẩm như bắp, cà rốt, bông cải xanh (broccoli), rau cải bó xôi (spinach), các loại đậu, đậu xanh, dâu tây (strawberries) và dâu xanh (blueberries) ở hai dạng đồ tươi và đồ đông lạnh. Kết quả cho thấy lượng vitamin trong rau củ quả đông lạnh “tương đương hoặc thậm chí cao hơn” so với rau củ quả tươi. Các nghiên cứu khác cũng xác nhận rằng sự khác biệt lớn về hàm lượng dinh dưỡng giữa hai loại thực phẩm này chỉ xảy ra khi rau củ quả tươi bị mất dưỡng chất sau vài ngày để trong tủ lạnh.

Đi bộ là một trong những hình thức vận động đơn giản và phổ biến nhất để giữ sức khỏe. Thế nhưng, chỉ cần thử bước lùi vài bước, lợi ích thậm chí còn nhiều hơn. Đi bộ kiểu ngược về phía sau, đi lùi, hay còn gọi là “retro walking,” đang ngày càng thu hút sự quan tâm của giới nghiên cứu và thể thao. Không chỉ giúp cải thiện thăng bằng, phương pháp này còn kích thích những nhóm bắp thịt ít được sử dụng và thậm chí còn có tác dụng tích cực đến não bộ.

Sự sống trên Trái Đất tuy phức tạp nhưng lại được hình thành từ một số ít thành phần cơ bản. Chẳng hạn, DNA và RNA của chúng ta chỉ được cấu tạo thành từ năm nucleobase, trong khi khoảng 90.000 loại protein khác nhau trong cơ thể đều được tạo nên từ 20 loại axit amin. Mẫu vật mà tàu vũ trụ OSIRIS-REx đem về trái đất từ tiểu hành tinh Bennu cho thấy sự hiện diện của cả 5 loại nucleobase – adenine, guanine, cytosine, thymine và uracil, cùng với các chất khoáng chưa từng thấy trước đây trong đá ngoài vũ trụ. Kết quả nghiên cứu, được công bố trên tạp chí Nature Astronomy, còn cho thấy Bennu chứa nhiều loại muối khác nhau, vốn được cho là có vai trò quan trọng trong giai đoạn sơ khai của sự sống.

Dopamine, thường được mệnh danh là “hormone hạnh phúc,” từ lâu đã được xem như nguồn cơn của những cảm xúc vui vẻ, phấn khởi sau những lần mua sắm thỏa thích hay thưởng thức một tô phở ngon lành. Sự quan tâm đối với dopamine được thể hiện rõ ràng qua hàng ngàn clip trên TikTok, mọi người chia sẻ cách điều chỉnh dopamine, từ việc tìm cách tăng cường hoặc hạn chế dopamine hàng ngày, cho đến các khái niệm như “cao trào dopamine” (dopamine rushes), “thiếu hụt dopamine” (dopamine withdrawals), “cai dopamine” (dopamine fasts), hay “tái thiết lập dopamine” (dopamine resets).

Trong cuộc sống tất bật hàng ngày để mưu sinh, có người luôn thấy mình không có đủ thời gian để nghỉ ngơi và giải trí. Thậm chí có người làm ‘đầu tắt mặt tối’ cả đời mà vẫn không thấy đủ. Họ muốn có thêm thì giờ để làm những việc mình thích. Nhưng khổ nỗi, mỗi ngày chỉ có 24 giờ, mỗi năm chỉ có 12 tháng, và những người sống hơn 100 tuổi thì chẳng có mấy ai? Tuy nhiên, làm việc nhiều quá sẽ dễ đưa tới căng thẳng về thể chất và tinh thần để rồi kéo theo nhiều hệ quả tiêu cực, mà trong đó có việc sút giảm năng suất lao động và bệnh hoạn. Những nghiên cứu của y học ngày nay đã cho chúng ta thấy điều đó và khuyên con người nên có thì giờ cho sự nghỉ ngơi và giải trí.

Với lượng thông tin khổng lồ trong tầm tay, ngày nay chúng ta thường có xu hướng đọc lướt để tiếp nhận nội dung nhanh chóng. Nhưng các chuyên gia nghĩ gì về thói quen đọc này—và liệu bạn có nên thay đổi cách đọc của mình?

Tại sao không thử làm theo những cách mà khoa học ủng hộ này để đem lại hạnh phúc nhiều hơn trong đời bạn? Một vài người sinh ra hạnh phúc hơn những người khác. Nhưng cho dù bạn thuộc loại người ca hát yêu đời trong lúc tắm và nhảy múa trong mưa, hay là loại người có khuynh hướng khắc khổ hơn, thì hạnh phúc không chỉ là điều gì đó xảy ra đối với chúng ta. Tất cả chúng ta có thể thay đổi tập quán để theo đuổi nó nhiều hơn trong cuộc sống của mình.

Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ là một trong những vị trí quan trọng nhất trong nhánh hành pháp liên bang, với vai trò đứng đầu Bộ Tư pháp (DOJ) và chịu trách nhiệm thực thi pháp luật. Nhưng công việc cụ thể của bộ trưởng tư pháp là gì?

Cháy rừng khiến khói lửa bao trùm bầu trời Los Angeles trong khi lực lượng cứu hỏa đang nỗ lực dập lửa. Những trận hỏa hoạn kinh hoàng đã càn quét qua khu vực, thiêu rụi hơn 10,000 công trình, phần lớn là nhà dân, biến nhiều khu vực như Pacific Palisades, Altadena, Pasadena và các cộng đồng khác ở California chỉ còn lại hoang tàn. Khi lệnh sơ tán được gỡ bỏ và người dân bắt đầu trở về nhà, một mối nguy hiểm khác đang rình rập và đe dọa mọi người: ô nhiễm nguồn nước uống. Điều đáng lo ngại là nhiều người không nhận ra rằng hệ thống cung cấp nước uống có thể bị ảnh hưởng nặng nề bởi cháy rừng cùng nguy cơ các hóa chất độc hại có thể xâm nhập vào nguồn nước.

Số người đọc sách để cho vui có vẻ đã và đang sút giảm dần. Năm mươi phần trăm (50%) người lớn tuổi tại Anh Quốc nói rằng họ không đọc sách thường xuyên (tăng 42% từ năm 2015) và hầu hết mọi người ở lớp tuổi từ 16 đến 24 nói rằng họ chưa bao giờ đọc sách, theo nghiên cứu của The Reading Agency cho biết. Nhưng điều đó ngụ ý gì? Sự ưa thích của con người đối với việc xem video thay vì đọc văn bản có ảnh hưởng tới não bộ hay sự tiến hóa của chúng ta không? Những người đọc sách giỏi thực sự có cấu trúc não bộ gì? Nghiên cứu mới của Mikael Roll, một giáo sư âm vị học của Đại Học Lund University, Thụy Điển, được in trong tạp chí Neuroimage, đã tìm ra câu trả lời cho những điều đó.
1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.