Hôm nay,  

Về ngang qua nhà cũ

07/11/202315:02:00(Xem: 2206)
Tùy bút

IMG_0128
Hôm nọ tôi có dịp chạy về khu neighbourhood cũ, đi ngang qua căn nhà cũ mà bồi hồi xuyến xao bao nhiêu kỷ niệm. Lúc ấy gia đình chúng tôi mới từ thủ đô Ottawa chuyển về thành phố này, các con còn bé nên việc tìm một căn nhà có đủ tiêu chuẩn gần trường học, gần nhà thờ, gần chợ Việt chợ Tây cũng hơi khó. Cuối cùng thì căn nhà tạm ưng ý được chúng tôi lựa chọn vì mới được xây, dù là ở dưới phố khá ồn ào chen chúc.
    Ngôi nhà của hơn mười năm, từ khi các con còn học tiểu học ở trường St.Catherine. Nhớ những buổi sớm réo gọi cả nhà thức dậy, tôi tất bật lo bữa sáng cho mọi người, chuẩn bị backpacks cho tụi nhỏ, gói các lunh boxes, lôi ra áo quần giày dép trong khi chúng ngồi ăn, rồi lại tất bật đẩy con ra cửa chờ xe yellow bus đi học, và vợ chồng tôi cũng lần lượt rời nhà đi làm, mỗi người một hướng.
    Nhớ những lần mấy mẹ con đi bộ trong xóm, băng qua cây cầu đá, đến Library để con gái lựa sách Fairy Tales như Cinderella mỗi tối ôm lên giường say sưa theo từng trang sách đẹp như giấc mơ tuổi thơ, ghé Fire Station vì thằng con trai mê mẩn bồ độ đồng phục oai dũng của các chàng Firemen. Thấy chúng tôi lấp ló ngoài cửa là các chàng firemen vui vẻ mời vào, đưa con trai tôi vào tận xe, ngồi tập “lái thử” y như thiệt.
    Nhớ những lần đưa các con đi học bơi, học vẽ, học đàn piano theo “phong trào” của các gia đình Việt Nam hải ngoại là cho các con “học đủ thứ”, rồi có nên cơm cháo gì không cũng  không quan trọng. Những buổi chiều tôi vừa nấu cơm vừa nghe con gái tập đờn piano bài “Dòng Sông Xanh” theo yêu cầu của tôi mà mơ mộng nó sắp thành … nghệ sĩ danh cầm nổi tiếng thế giới.
    Nhớ những đêm khuya vắng từ phòng ngủ trên lầu, tôi nhìn qua khung cửa sổ khi những bông tuyết đầu mùa phơ phất đến rồi tìm vần thơ, nhớ những những kỷ niệm thanh xuân còn bỏ lại nơi quê nhà xa xôi.
    Căn nhà này, cũng đã đón tiếp nhiều chuyến viếng thăm của người thân hai bên nội ngoại từ Mỹ và Canada, những buổi BBQ nơi sân sau với bạn bè, những buổi birthday parties của các thành viên trong gia đình, những ngày mưa Thu ngắm lá rụng dưới cội táo già, nhìn dòng xe nối tiếp nhau giờ tan tầm bên ngoài cửa sổ, cảm nhận niềm hạnh phúc bình yên nơi phòng khách ấm cúng với ly trà nóng thơm mùi peppermint.
    Giờ đây mọi ký ức như bừng sống lại, thời gian như cơn gió vô tình, các con đã lớn, chúng tôi cũng không còn trẻ nữa, mà ngôi nhà cũ vẫn còn đây, chất chứa biết bao niềm thương nỗi nhớ dạt dào mỗi khi đi ngang về chốn xưa.
    Thật ra, căn nhà này vẫn là của tôi. Gia đình tôi dọn nhà qua khu mới, phía Bắc thành phố, và cho người ta mướn căn nhà cũ, nên thỉnh thoảng tôi vẫn được ghé qua, đi vào nhà khi có việc cần theo yêu cầu của người mướn nhà.
    Bước vào nhà, mọi thứ thay đổi, cách trang trí sắp đặt các vật dụng hoàn toàn khác, nhưng tôi vẫn đứng ngẩn ngơ ngay giữa căn bếp, hiện về trong tâm trí bao nhiêu lần tôi đã đứng nơi đây, làm những bữa cơm cho cả nhà.
    Cũng giống như nhiều gia đình Việt Nam khác bên hải ngoại, tôi tin là như thế, máy rửa chén nhà tôi cũng chỉ dùng để… đựng chén dĩa muỗng nĩa cho khô ráo, và chỉ sử dụng máy thi thoảng khi nhà nấu thức ăn nhiều, có khách, hoặc khi mệt mỏi.
    Và vì tôi rất say mê, yêu thích rửa chén, nên trong sự phân chia nhân sự và công việc nhà, phần “rửa chén” đã thuộc… về tôi. Chỗ đứng rửa chén nhà tôi nhìn thẳng ra khung cửa sổ sau vườn nhà, không phải cái cửa sổ be bé mà là ba cái cửa sổ lớn nối liền nhau, và đó là một bức tranh thiên nhiên bốn mùa cho tôi thong thả nhìn ngắm mỗi khi rửa chén.
    Mùa Xuân và mùa Hè, gió nhẹ đong đưa những cành cây dưới màu nắng tươi, nghe cả tiếng ong vo ve hút mật trên những chùm hoa táo màu trắng toả hương thơm vương vấn. Mùa Thu, hàng cây cao của vườn sau nhà kế hàng rào chuyển sang một màu vàng lãng mạn, mỗi cơn gió đến làm những chiếc lá vàng rơi lả lơi trên không gian và rải lác đác trên sân cỏ nhà tôi (một màu Thu rất đẹp và cũng rất buồn, đôi khi!). Mùa Đông, đó là một bức tranh màu xám của mây trời và tuyết trắng, nhưng được chấm phá bằng những nét màu nâu, đen sinh động của những nhành cây khẳng khiu, cuối chiều tà có con chim lẻ bạn lạc loài đang ngơ ngác tìm đường về tổ.
    Khi rửa chén, vừa ngắm “bức tranh cửa sổ” tôi vừa mở nhạc du dương, cũng có khi có những âm thanh của tivi ngay phòng khách hoặc tiếng ồn ào khác trên lầu của các thành viên khác trong nhà. Cũng có khi rất im lặng chỉ mình tôi thả hồn, nghĩ suy về một bài viết hay một câu thơ…
Với tôi, rửa chén cũng là một phương pháp tập thể dục, thân thể thả lỏng, relaxing, trí óc bay bổng nhẹ nhàng và là phương pháp “thiền” rất thú vị. (Có mâu thuẫn không, khi tôi không biết nấu ăn, không đam mê bếp núc, nhưng lại yêu… rửa chén?)
    Tạm biệt căn nhà cũ, lái xe trở về căn nhà hiện tại, tôi vẫn còn lâng lâng cảm xúc buồn vui, năm nay tuyết đã đến sớm từ đầu tháng 11, tháng tận năm cùng rồi còn gì, lại sắp bước qua một năm mới, hỏi sao không bâng khuâng?
    Ông xã nghe tôi kể nguyên do nỗi buồn “có tên và không tên” bèn châm chọc cho tôi vui, cái câu muôn thuở tôi nghe cả trăm lần:
    - Trời ơi, em cứ yếu đuối đa sầu đa cảm, tâm tình sáng nắng chiều mưa như thế thì không bao giờ làm chủ cả, làm boss được đâu nhé.
Tôi vẫn bâng quơ nhìn tuyết rơi ngoài sân, hờn mát:
-Em có bao giờ mơ ước làm boss làm chủ ai đâu chớ! Trong căn nhà chỉ có bốn người này, em còn đứng thư tư nữa mà!
    Biết tôi còn đang cảm xúc chưa nguôi, chồng tôi bỏ lên lầu, kẻo tôi lại mất hứng nấu cơm chiều thì coi như đói rã họng, lại phải ăn cơm nguội với mì gói.
    Đó là câu chuyện thật. Còn sau đây là… chuyện bịa:

 

HỎI ANH CÒN NHỚ

 

Về ngang qua nhà cũ

Lòng anh có nao nao?

Một thời là mái ấm

Một thời là của nhau

 

Mình đã là chồng vợ

Hạnh phúc với con thơ

Bao ngày vui rộn rã

Nghe trẻ cười bi bô

 

Con lớn theo ngày tháng

Đời buồn vui sớt chia

Tình có khi lạnh, ấm

Cùng cảm thông, thứ tha

 

Vì sao mình chia tay?

Làm sao mà em biết

Vì lỗi của cả hai

Hay nợ duyên đã hết!

 

Kìa khóm hồng vẫn nở

Nơi mảnh sân trước nhà

Mình đã cùng vun xới

Nâng niu từng cành hoa

 

Phòng ngủ còn hơi ấm

Những mặn nồng ngày qua

Gối chăn còn vương vấn

Những ân tình thiết tha

 

Bàn ăn thừa một chỗ

Chiếc ghế trống chơ vơ

Anh không còn ngồi đó

Chén dĩa khua hững hờ

 

Đèn vẫn vàng căn bếp

Bữa tối em và con

Món ăn anh yêu thích

Dường như chẳng còn ngon

 

Về ngang qua nhà cũ

Anh có thấy bồi hồi

Bóng em bên cửa sổ

Nhìn thời gian dần trôi

 

Về ngang qua nhà cũ

Anh có thấy lòng đau

Có nghe tiếng con hỏi

Ba bây giờ ở đâu ?

 

Kim Loan

(Tháng 11/2023)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tôi bị bắt tại huyện Tân Hiệp chiều ngày hai mươi, giáp Tết. Lý do, mang theo hàng không giấy phép. Thế là tiêu tan hết vốn lẫn lời mà tôi chắt chiu, dành dụm gần cả năm nay. Nhớ đến mẹ và gia đình trong những ngày Tết sắp tới, tôi vừa buồn vừa tức đến bật khóc. Xui rủi, biết trách ai. Tiễn, anh phụ lơ, đã cẩn thận cất dấu hàng cho tôi, vã lại anh cũng quá quen biết với đám công an trạm kiểm soát. Không ngờ chuyến nầy bọn công an tỉnh xuống giải thể đám địa phương, nên tôi bị “hốt ổ” chung cả đám. Đây không phải là lần đầu bị bắt, nhưng lại là lần đầu tiên tôi đi chuyến vốn lớn như vầy. Năm ký bột ngọt, năm ký bột giặt, hơn chục ống thuốc cầm máu và trụ sinh hàng ngoại. Bột ngọt, bột giặt không nói gì, nhưng hai thứ sau hiếm như vàng mà giới “chạy hàng” chúng tôi gọi là “vàng nước”. Nên thay vì đưa về khu tạm giam huyện chờ lập biên bản, hồ sơ xét xử tôi nghe bọn công an thì thầm, bàn tán giải thẳng về khám lớn tỉnh Rạch Giá.
Quỳnh Lâm báo tin sẽ đến Đức trong tuần lễ đầu tháng 10. Nisha vội vàng thu xếp “sự vụ lệnh“ để công du sang Đức. Nisha lo đi chợ sắm sửa đầy mấy tủ lạnh, tủ đá, để mấy cha con sống còn trong thời gian nữ tướng đi xa. Chúng tôi hồi hộp quá, ngày nào cũng thư từ, nhắn nhủ, dặn dò đủ điều tẳn mà, tẳn mẳn. Điện thư qua, về hoa cả mắt. Thư nào chúng tôi cũng nhắc nhở nhau giữ gìn sức khoẻ, vì đứa nào cũng “lão” rồi. Khi gặp nhau, tụi tôi nhất thiết phải đầy đủ tinh thần minh mẫn trong thân thể tráng kiện. Có hôm, đến trưa, chưa nghe tăm tiếng, tôi sốt ruột, xuất khẩu làm thơ... bút tre:
Sống ở đây an toàn và bình an gần như một trăm phần trăm trong hiện tại và tương lai, nhưng không thể bình thản hóa quá khứ. Cuộc chiến khốc liệt giữa thiên thần và ma quỉ luôn ám ảnh ông. Có những điều gì thao thức, âm thầm nghi hoặc, nhoi nhúc sâu thẳm trong ông. Lòng tin vào ông Gót có phần nào lung lay. Đông cảm thấy có lỗi khi nghi ngờ bố, người đã giúp đỡ, bảo vệ ông và Vá. Nhưng nghi ngờ là một thứ gì không thể điều khiển, không thể đổi đi, không thể nhốt lại. Nó vẫn đến, mỗi lần đến nó vạch rõ hơn, nhưng vẫn mù sương như đèn xe quét qua rồi trả lại sương mù.
Trâm gật đầu nhè nhẹ. Đoan nghĩ thật nhanh đến một cảnh diễn ra mỗi đầu tháng trong sân trường. Nơi đó, các sinh viên xúm xít cân gạo và các loại “nhu yếu phẩm”, mang phần của mình về nhà. Rồi thì trong khu phố, cảnh những người dân xếp hàng “mua gạo theo sổ” cũng diễn ra mỗi ngày. Nói “gạo” là nói chung thôi, thật ra trong đó phần “độn” chiếm đa số. Phần “độn” có thể là bo bo, có thể là bột mì, cũng có thể là khoai lang hay khoai mì xắt lát phơi khô. Nồi cơm nấu từ gạo và một thứ khác được gọi là nồi “cơm độn.” Mỗi ngày hai bữa cơm độn. Bo bo thì quá cứng vì vỏ ngoài chưa tróc, nấu trước cho mềm rồi cho gạo vào nấu tiếp, trở thành một “bản song ca” chói tai. Khoai lang hay khoai mì xắt lát phơi khô thường bị sượng, ghế vào cơm rất khó ăn. Chỉ có bột mì tương đối dễ ăn hơn, vì người nấu có thể chế biến thành bánh mì, nui hay mì sợi
Mùa đông, tuyết đóng dầy trên mái nhà. Ấy là lúc bà ngoại cũng lo là lũ chim - những con chim của ngoại - sẽ chết cóng. Nhưng bà không biết làm gì để cứu chúng nó. Ngoại đi tới đi lui từ phòng khách qua nhà bếp. Thở dài. Rên rỉ. Rồi lẩm bẩm, “Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng.” Bà ngoại tội nghiệp những con chim chết lạnh. Sinh nhật ngoại, chúng tôi chung tiền mua quà. Một con sáo trong chiếc lồng tuyệt đẹp. Bà ngoại cưng nó hơn cưng chị em tôi. Cho nó ăn, ngắm nghía bộ lông đầy màu sắc của nó. Chăm chú lắng nghe tiếng hót véo von lúc chớm nắng bình minh và buổi hoàng hôn nắng nhạt. Rồi một buổi sáng nọ tiếng chim thôi líu lo. Bà ngoại chạy ra phòng khách. Hấp tấp tuột cả đôi guốc mộc. Con chim sáo nằm cứng sát vách lồng. Hai chân duỗi thẳng. Cổ ngoặt sang một bên. Con chim của ngoại đã chết. Bà ngoại buồn thiu cả tuần lễ. Bố mẹ tôi bàn tính mua con chim khác. Bà gạt ngang.
Tôi là người viết báo nghiệp dư. Từ khi khởi viết vào năm 1959, tay cầm viết luôn là nghề tay trái. Tôi sống bằng nghề tay phải khác. Cho tới nay, nghề chính của tôi là…hưu trí, viết vẫn là nghề tay trái. Tôi phân biệt viết báo và làm báo. Làm báo là lăn lộn nơi tòa soạn toàn thời gian hoặc bán thời gian để góp công góp sức hoàn thành một tờ báo. Họ có thể là chủ nhiệm, chủ bút, tổng thư ký, thư ký tòa soạn hay chỉ là ký giả, phóng viên. Nhưng tôi nghĩ người quan trọng nhất trong tòa soạn một tờ báo là ông “thầy cò”. Thầy cò ở đây không có súng ống hay cò bóp chi mà là biến thể của danh từ tiếng Pháp corrector, người sửa morasse. Morasse là bản vỗ một bài báo cần sửa trước khi in.
Sáu tuần. Nàng đã đi ra khỏi mụ mị từ trong mối tình hiện tại của mình. Cô bạn gái hỏi "Tỉnh chưa?". Tỉnh rồi, nhưng tỉnh không có nghĩa không yêu anh ấy nữa, chỉ là không còn mụ mị mê muội nữa thôi...
Trong bóng tối dày đặc, dọ dẫm từng bước một, hai tay vừa rờ vào hai bên vách hang động, vừa quơ qua quơ lại trước mặt, dù cố mở mắt lớn, chỉ thấy lờ mờ, nhiều ảo ảnh hơn là cảnh thật. Cảm giác bực bội vì đã trợt té làm văng mất ba lô, mất tất cả các dụng cụ, thực phẩm và nước uống cần thiết. Bối rối hơn nữa, đã rớt chiếc đèn bin cầm tay, mất luôn chiếc đèn bin lớn mang bên lưng và máy liên lạc vệ tinh có dự phòng sóng AM. Giờ đây, chỉ còn ít vật dụng tùy thân cất trong mấy túi quần, túi áo khoát và hoàn toàn mất phương hướng. Chỉ nhớ lời chỉ dẫn, hang động sẽ phải đi lên rồi mới trở xuống. Trang nghĩ, mình có thể thoát ra từ lối biển. Là một tay bơi có hạng, nàng không sợ.
Cô người Nha Trang, lớn lên và đi học ở đó. Cô sinh trưởng trong một gia đình gia giáo, mẹ cô đi dậy học, ông thân cô cũng là hiệu trưởng một trường trung học lớn ở Phú Yên. Năm 22 tuổi, cô học năm cuối đại học văn khoa Huế thì gặp gỡ chú Hiếu trong một dịp hội thảo sinh viên do các biến động thời cuộc miền Trung bắt đầu nhen nhúm. Chú Hiếu lúc đó đang theo cao học luật. Họ thành đôi bạn tâm giao tuổi trẻ, sau thành đôi uyên ương. Ba năm sau khi Trang vừa 25 tuổi, Hiếu đã nhậm chức chánh án tòa thượng thẩm.
Nhà trẻ kế bên bệnh xá. Trong góc một trại giam. Nhà trẻ có sáu đứa con nít. Bệnh xá có mấy bệnh nhân già. Coi bệnh xá là một tù nam nguyên là y tá ngoài đời. Coi nhà trẻ là một tù nữ án chung thân. Coi cả hai nơi ấy là một công an mà mọi người vẫn gọi là bác sĩ! Sáu đứa con nít đều là con hoang. Mẹ chúng nó là nữ tù bên khu B, đừng hỏi cha chúng đâu vì chúng sẽ không biết trả lời thế nào. Cũng đừng bao giờ hỏi mẹ chúng nó về chuyện ấy vì rằng đó là chuyện riêng và cũng là những chuyện rất khó trả lời. Thảng hoặc có ai đó được nghe kể thì lại là những chuyện rất tình tiết ly kỳ lâm ly bi đát… chuyện nào cũng lạ, chuyện nào cũng hay
Thăm nuôi năm thứ mười: trại Z30D Hàm Tân, dưới chân núi Mây Tào, Bình Tuy. Cuối năm 1985, mấy trăm người tù chính trị, trong đó có cánh nhà văn nhà báo, được chuyển từ trại Gia Trung về đây. Hồi mới chuyển về, lần thăm nuôi đầu, còn ở bên K1, đường sá dễ đi hơn. Cảnh trí quanh trại tù nặng phần trình diễn, thiết trí kiểu cung đình, có nhà lục giác, bát giác, hồ sen, giả sơn... Để có được cảnh trí này, hàng ngàn người tù đã phải ngâm mình dưới nước, chôn cây, đẽo đá suốt ngày đêm không nghỉ. Đổi vào K2, tấm màn hoa hòe được lật sang mặt trái: những dãy nhà tranh dột nát, xiêu vẹo. Chuyến xe chở người đi thăm nuôi rẽ vào một con đường ngoằn nghoèo, lầy lội, dừng lại ở một trạm kiểm soát phía ngoài, làm thủ tục giấy tờ. Xong, còn phải tự mang xách đồ đạc, theo đường mòn vào sâu giữa rừng, khoảng trên hai cây số.
Ông Hải đứng trước của nhà khá lâu. Phân vân không biết nên mở cửa vào hay tiếp tục đi. Tâm trạng nhục nhã đã ngui ngoai từ lúc nghe tiếng chim lạ hót, giờ đây, tràn ngập trở lại. Ông không biết phải làm gì, đối phó ra sao với bà vợ béo phì và nóng nảy không kiểm soát được những hành động thô bạo.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.