Hôm nay,  

Khi nỗi đau được nâng niu

19/11/202308:44:00(Xem: 2518)
Tùy bút

Wind

Một buổi sáng đầu đông được ủ ấm bởi những vạt nắng vàng mơ màng như màu lụa Hà Đông. Tôi thầm biết ơn màu xanh mênh mông của những đám mây, màu vàng thắm của lá phong còn lưu luyến mùa thu, màu tím biếc của hoa dại, màu lam nhạt của con đường mến bước chân qua và màu giao cảm từ mỗi nụ cười chào nhau của những người bộ hành mà tôi được gặp. Tôi gọi không gian quen thuộc này là ngọn đồi cổ tích vì nơi đây cho tôi nguồn năng lượng bình an để bắt đầu mỗi ngày mới.
    Sáng sáng khi bước đều trên con đường nhỏ uốn quanh ngọn đồi, tôi cảm nhận trái tim mình đang được sống một cuộc đời cổ tích có thật trong từng giây phút hiện tại. Ở đây lúc nào cũng thoang thoảng hương thơm trong lành từ cây cối và hoa cỏ quanh năm. Xuân đến ngan ngát hương hoa hồng. Cuối Hạ dịu dàng hương thơm oải hương. Thu đến nao nao mùi lá chín quyện vào đất. Đầu Đông âm ấm hương bạch đàn.
    Khi thế giới đang có nhiều xung đột hơn, chiến tranh đang cướp đi nhiều mạng sống hơn và số người đang lâm vào cảnh khốn cùng bất hạnh càng nhiều hơn thì hầu như tất cả người dân sống ở ngọn đồi này đã chọn không trang trí nhà cửa mừng Lễ Hội Hóa Trang (Halloween) như mọi năm. Cách bày tỏ sự đồng cảm giản dị mà ý nghĩa này lan tỏa trên từng viên sỏi, từng tán lá, từng bụi hoa và từng ngôi nhà ở ngọn đồi cổ tích. Theo mỗi bước đi chầm chậm, trái tim tôi bất chợt rung cảm, tâm trí tôi nhớ đến những vần thơ tuyệt đẹp được thi sĩ Trần Mộng Tú viết từ nỗi đau và sự đồng cảm cho nỗi đau sau khi người yêu đầu của thi sĩ tử trận nơi sa trường:
 
Em tặng anh tuổi ngọc
Của những ngày yêu nhau
Đã chết ngay từ lúc
Em nhận được tin sầu
 
Anh tặng em mùi máu
Trên áo trận sa trường
Máu anh và máu địch
Xin em cùng xót thương
 
Em tặng anh mây vương
Mắt em ngày tháng hạ
Em tặng anh đông giá
Giữa tuổi xuân cuộc đời”
(Trích "Quà Tặng Trong Chiến Tranh", tháng 7/1969).
 
Tôi thuộc nằm lòng hai câu thơ: "Máu anh và máu địch, Xin em cùng xót thương". Trái tim tôi ứa lệ cùng nỗi đau mất người yêu của tác giả và run run trước sự đồng cảm sâu xa của tác giả khi "cùng xót thương" cho "máu anh và máu địch". Sự thấu cảm của thi sĩ Trần Mộng Tú từ những mất mát nghiệt ngã do chiến tranh đã xoa dịu nỗi đau tận cùng trong tâm hồn chị. Điều đó cũng đã tặng cho cuộc đời này một món quà nhân bản vô giá được gìn giữ bởi ngôn ngữ thi ca đẹp miên man như “mây vương mắt em ngày tháng hạ”. Ngay từ lần đọc đầu tiên, tôi đã trót yêu bài thơ "Quà tặng trong chiến tranh" như yêu từng hơi thở nâng mỗi bước chân mình trên ngọn đồi cổ tích.
    Đúng 10 ngày trước Lễ Tạ Ơn, tôi tình cờ nghe được buổi nói chuyện thân tình giữa người dẫn chương trình truyền hình Oprah Winfrey và một người bạn của cô ấy, Nicole Avant, về cuốn hồi ký "Hãy Nghĩ Rằng Mình Sẽ Vui: Bước Qua Đau Thương Với Sự Can Đảm, Sự Tha Thứ Và Lòng Biết Ơn” của Nicole vừa được phát hành vào giữa tháng 10 năm 2023 (người viết xin tạm dịch từ tựa đề tiếng Anh: "Think You'll Be Happy: Moving Through Grief with Grit, Grace, and Gratitude"). Nicole đã chia sẻ về một phần của nội dung cuốn hồi ký. Đó khoảnh khắc kinh hoàng khi Nicole biết tin người mẹ thân yêu của cô đã bị bắn chết tại nhà riêng và làm cách nào cô vượt qua được sự mất mát không gì bù đắp được trong khoảng thời gian sau đó.
    Có một câu nói của Nicole mà tôi nhớ được: "Tôi đã hiểu sự hận thù sẽ nuốt chửng bản thân mình" (nguyên bản tiếng Anh: "I knew that the hatred would consume me"). Cô ấy đã viết trong hồi ký của mình: "Khi tôi hay tin có người đã bắn chết mẹ mình, một trong những ý nghĩ đầu tiên của tôi là: "Xin Ơn Trên, xin đừng để con thù hận con người này. Xin ban cho con sức mạnh để không thù ghét”.” (Nguyên bản tiếng Anh: "When I found out that someone had shot my mom, one of my first thoughts was "Oh God, please don't let me hate this man. Give me the strength to not hate him.")
    Trong sự tĩnh lặng của ngọn đồi cổ tích, từng bước chân tôi nhẹ nhàng tiếp đất cùng với hơi thở đều đặn vào ra với lòng biết ơn và lời xin lỗi tôi muốn thành tâm gửi đến ông bà, cha mẹ, người thân, bằng hữu, và những người xung quanh. Tôi cảm nhận được tình yêu thương họ dành cho mình, những điều họ chưa hiểu mình và cả những điều mình chưa hiểu họ. Tôi biết ơn những người tôi có duyên được gặp hướng dẫn cho tôi từng bước đi chập chững trên con đường tìm cách tự săn sóc bản thân.
    Xin cảm ơn ngọn đồi cổ tích cho tôi không gian yên bình để có thể cảm nhận vẻ đẹp trường tồn với thời gian đến từ sự đồng cảm nguyên sơ trong trái tim mỗi con người. Từ sự đồng cảm tinh khôi ấy, khả năng thấu cảm sẽ nảy mầm trong tâm thức mỗi người, và một khi được tưới tẩm và chăm bẳm hằng ngày, khả năng thấu cảm đó có thể hình thành năng lượng tích cực dần dần tự chữa lành những vết thương tâm hồn mà những chấn động tàn nhẫn của số phận gây ra. Có phải vì thế mà thi sĩ Trần Mộng Tú vào tháng 7 năm 1969 đã có đủ sức mạnh từ tâm để viết: “Máu anh và máu địch, Xin em cùng xót thương".
    Và hơn một nửa thế kỷ đã trôi qua, sau thêm biết bao mất mát tan thương đã xảy đến với con người do sự phán xét, lòng ích kỷ, và sự hận thù thì khả năng tự chữa lành của con người vẫn cứ tồn tại với sự can đảm, sự tha thứ, và lòng biết ơn. Xin cảm ơn lời nhắc nhở của Nicole Avant vào mùa Đông năm nay: "Tôi đã biết sự hận thù sẽ nuốt chửng bản thân mình."
    Xin được bày tỏ lòng biết ơn đến mỗi một Thiện-Tri-Thức dìu dắt tôi trong tiến trình bắt đầu tập luyện khả năng tự vấn an và tự chữa lành. Khi nỗi đau được nâng niu đúng cách, khả năng tự hồi phục sẽ đến dần, và mỗi người sẽ tìm thấy một ngọn đồi cổ tích cho mình.

 

– Nguyên Thái

(Mùa Lễ Tạ Ơn 2023)

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Tôi bị bắt tại huyện Tân Hiệp chiều ngày hai mươi, giáp Tết. Lý do, mang theo hàng không giấy phép. Thế là tiêu tan hết vốn lẫn lời mà tôi chắt chiu, dành dụm gần cả năm nay. Nhớ đến mẹ và gia đình trong những ngày Tết sắp tới, tôi vừa buồn vừa tức đến bật khóc. Xui rủi, biết trách ai. Tiễn, anh phụ lơ, đã cẩn thận cất dấu hàng cho tôi, vã lại anh cũng quá quen biết với đám công an trạm kiểm soát. Không ngờ chuyến nầy bọn công an tỉnh xuống giải thể đám địa phương, nên tôi bị “hốt ổ” chung cả đám. Đây không phải là lần đầu bị bắt, nhưng lại là lần đầu tiên tôi đi chuyến vốn lớn như vầy. Năm ký bột ngọt, năm ký bột giặt, hơn chục ống thuốc cầm máu và trụ sinh hàng ngoại. Bột ngọt, bột giặt không nói gì, nhưng hai thứ sau hiếm như vàng mà giới “chạy hàng” chúng tôi gọi là “vàng nước”. Nên thay vì đưa về khu tạm giam huyện chờ lập biên bản, hồ sơ xét xử tôi nghe bọn công an thì thầm, bàn tán giải thẳng về khám lớn tỉnh Rạch Giá.

Quỳnh Lâm báo tin sẽ đến Đức trong tuần lễ đầu tháng 10. Nisha vội vàng thu xếp “sự vụ lệnh“ để công du sang Đức. Nisha lo đi chợ sắm sửa đầy mấy tủ lạnh, tủ đá, để mấy cha con sống còn trong thời gian nữ tướng đi xa. Chúng tôi hồi hộp quá, ngày nào cũng thư từ, nhắn nhủ, dặn dò đủ điều tẳn mà, tẳn mẳn. Điện thư qua, về hoa cả mắt. Thư nào chúng tôi cũng nhắc nhở nhau giữ gìn sức khoẻ, vì đứa nào cũng “lão” rồi. Khi gặp nhau, tụi tôi nhất thiết phải đầy đủ tinh thần minh mẫn trong thân thể tráng kiện. Có hôm, đến trưa, chưa nghe tăm tiếng, tôi sốt ruột, xuất khẩu làm thơ... bút tre:

Sống ở đây an toàn và bình an gần như một trăm phần trăm trong hiện tại và tương lai, nhưng không thể bình thản hóa quá khứ. Cuộc chiến khốc liệt giữa thiên thần và ma quỉ luôn ám ảnh ông. Có những điều gì thao thức, âm thầm nghi hoặc, nhoi nhúc sâu thẳm trong ông. Lòng tin vào ông Gót có phần nào lung lay. Đông cảm thấy có lỗi khi nghi ngờ bố, người đã giúp đỡ, bảo vệ ông và Vá. Nhưng nghi ngờ là một thứ gì không thể điều khiển, không thể đổi đi, không thể nhốt lại. Nó vẫn đến, mỗi lần đến nó vạch rõ hơn, nhưng vẫn mù sương như đèn xe quét qua rồi trả lại sương mù.

Trâm gật đầu nhè nhẹ. Đoan nghĩ thật nhanh đến một cảnh diễn ra mỗi đầu tháng trong sân trường. Nơi đó, các sinh viên xúm xít cân gạo và các loại “nhu yếu phẩm”, mang phần của mình về nhà. Rồi thì trong khu phố, cảnh những người dân xếp hàng “mua gạo theo sổ” cũng diễn ra mỗi ngày. Nói “gạo” là nói chung thôi, thật ra trong đó phần “độn” chiếm đa số. Phần “độn” có thể là bo bo, có thể là bột mì, cũng có thể là khoai lang hay khoai mì xắt lát phơi khô. Nồi cơm nấu từ gạo và một thứ khác được gọi là nồi “cơm độn.” Mỗi ngày hai bữa cơm độn. Bo bo thì quá cứng vì vỏ ngoài chưa tróc, nấu trước cho mềm rồi cho gạo vào nấu tiếp, trở thành một “bản song ca” chói tai. Khoai lang hay khoai mì xắt lát phơi khô thường bị sượng, ghế vào cơm rất khó ăn. Chỉ có bột mì tương đối dễ ăn hơn, vì người nấu có thể chế biến thành bánh mì, nui hay mì sợi

Mùa đông, tuyết đóng dầy trên mái nhà. Ấy là lúc bà ngoại cũng lo là lũ chim - những con chim của ngoại - sẽ chết cóng. Nhưng bà không biết làm gì để cứu chúng nó. Ngoại đi tới đi lui từ phòng khách qua nhà bếp. Thở dài. Rên rỉ. Rồi lẩm bẩm, “Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng.” Bà ngoại tội nghiệp những con chim chết lạnh. Sinh nhật ngoại, chúng tôi chung tiền mua quà. Một con sáo trong chiếc lồng tuyệt đẹp. Bà ngoại cưng nó hơn cưng chị em tôi. Cho nó ăn, ngắm nghía bộ lông đầy màu sắc của nó. Chăm chú lắng nghe tiếng hót véo von lúc chớm nắng bình minh và buổi hoàng hôn nắng nhạt. Rồi một buổi sáng nọ tiếng chim thôi líu lo. Bà ngoại chạy ra phòng khách. Hấp tấp tuột cả đôi guốc mộc. Con chim sáo nằm cứng sát vách lồng. Hai chân duỗi thẳng. Cổ ngoặt sang một bên. Con chim của ngoại đã chết. Bà ngoại buồn thiu cả tuần lễ. Bố mẹ tôi bàn tính mua con chim khác. Bà gạt ngang.

Tôi là người viết báo nghiệp dư. Từ khi khởi viết vào năm 1959, tay cầm viết luôn là nghề tay trái. Tôi sống bằng nghề tay phải khác. Cho tới nay, nghề chính của tôi là…hưu trí, viết vẫn là nghề tay trái. Tôi phân biệt viết báo và làm báo. Làm báo là lăn lộn nơi tòa soạn toàn thời gian hoặc bán thời gian để góp công góp sức hoàn thành một tờ báo. Họ có thể là chủ nhiệm, chủ bút, tổng thư ký, thư ký tòa soạn hay chỉ là ký giả, phóng viên. Nhưng tôi nghĩ người quan trọng nhất trong tòa soạn một tờ báo là ông “thầy cò”. Thầy cò ở đây không có súng ống hay cò bóp chi mà là biến thể của danh từ tiếng Pháp corrector, người sửa morasse. Morasse là bản vỗ một bài báo cần sửa trước khi in.

Sáu tuần. Nàng đã đi ra khỏi mụ mị từ trong mối tình hiện tại của mình. Cô bạn gái hỏi "Tỉnh chưa?". Tỉnh rồi, nhưng tỉnh không có nghĩa không yêu anh ấy nữa, chỉ là không còn mụ mị mê muội nữa thôi...

Trong bóng tối dày đặc, dọ dẫm từng bước một, hai tay vừa rờ vào hai bên vách hang động, vừa quơ qua quơ lại trước mặt, dù cố mở mắt lớn, chỉ thấy lờ mờ, nhiều ảo ảnh hơn là cảnh thật. Cảm giác bực bội vì đã trợt té làm văng mất ba lô, mất tất cả các dụng cụ, thực phẩm và nước uống cần thiết. Bối rối hơn nữa, đã rớt chiếc đèn bin cầm tay, mất luôn chiếc đèn bin lớn mang bên lưng và máy liên lạc vệ tinh có dự phòng sóng AM. Giờ đây, chỉ còn ít vật dụng tùy thân cất trong mấy túi quần, túi áo khoát và hoàn toàn mất phương hướng. Chỉ nhớ lời chỉ dẫn, hang động sẽ phải đi lên rồi mới trở xuống. Trang nghĩ, mình có thể thoát ra từ lối biển. Là một tay bơi có hạng, nàng không sợ.

Cô người Nha Trang, lớn lên và đi học ở đó. Cô sinh trưởng trong một gia đình gia giáo, mẹ cô đi dậy học, ông thân cô cũng là hiệu trưởng một trường trung học lớn ở Phú Yên. Năm 22 tuổi, cô học năm cuối đại học văn khoa Huế thì gặp gỡ chú Hiếu trong một dịp hội thảo sinh viên do các biến động thời cuộc miền Trung bắt đầu nhen nhúm. Chú Hiếu lúc đó đang theo cao học luật. Họ thành đôi bạn tâm giao tuổi trẻ, sau thành đôi uyên ương. Ba năm sau khi Trang vừa 25 tuổi, Hiếu đã nhậm chức chánh án tòa thượng thẩm.

Nhà trẻ kế bên bệnh xá. Trong góc một trại giam. Nhà trẻ có sáu đứa con nít. Bệnh xá có mấy bệnh nhân già. Coi bệnh xá là một tù nam nguyên là y tá ngoài đời. Coi nhà trẻ là một tù nữ án chung thân. Coi cả hai nơi ấy là một công an mà mọi người vẫn gọi là bác sĩ! Sáu đứa con nít đều là con hoang. Mẹ chúng nó là nữ tù bên khu B, đừng hỏi cha chúng đâu vì chúng sẽ không biết trả lời thế nào. Cũng đừng bao giờ hỏi mẹ chúng nó về chuyện ấy vì rằng đó là chuyện riêng và cũng là những chuyện rất khó trả lời. Thảng hoặc có ai đó được nghe kể thì lại là những chuyện rất tình tiết ly kỳ lâm ly bi đát… chuyện nào cũng lạ, chuyện nào cũng hay

Thăm nuôi năm thứ mười: trại Z30D Hàm Tân, dưới chân núi Mây Tào, Bình Tuy. Cuối năm 1985, mấy trăm người tù chính trị, trong đó có cánh nhà văn nhà báo, được chuyển từ trại Gia Trung về đây. Hồi mới chuyển về, lần thăm nuôi đầu, còn ở bên K1, đường sá dễ đi hơn. Cảnh trí quanh trại tù nặng phần trình diễn, thiết trí kiểu cung đình, có nhà lục giác, bát giác, hồ sen, giả sơn... Để có được cảnh trí này, hàng ngàn người tù đã phải ngâm mình dưới nước, chôn cây, đẽo đá suốt ngày đêm không nghỉ. Đổi vào K2, tấm màn hoa hòe được lật sang mặt trái: những dãy nhà tranh dột nát, xiêu vẹo. Chuyến xe chở người đi thăm nuôi rẽ vào một con đường ngoằn nghoèo, lầy lội, dừng lại ở một trạm kiểm soát phía ngoài, làm thủ tục giấy tờ. Xong, còn phải tự mang xách đồ đạc, theo đường mòn vào sâu giữa rừng, khoảng trên hai cây số.

Ông Hải đứng trước của nhà khá lâu. Phân vân không biết nên mở cửa vào hay tiếp tục đi. Tâm trạng nhục nhã đã ngui ngoai từ lúc nghe tiếng chim lạ hót, giờ đây, tràn ngập trở lại. Ông không biết phải làm gì, đối phó ra sao với bà vợ béo phì và nóng nảy không kiểm soát được những hành động thô bạo.
1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.