Diễn giả Adam Minsky
Nợ sinh viên là hình thức nợ vay tiêu dùng lớn thứ hai ở Mỹ, chỉ sau nợ mua nhà. Ngày nay, khoảng 45 triệu người Mỹ nợ tiền học gần 1,700 tỷ USD! Cứ 26 giây, ở quốc gia giàu có nhất thế giới lại có một sinh viên vay tiền học không trả được nợ. Hậu quả là nhiều người có thể cả cuộc đời chìm trong nợ nần, đôi khi đến tuổi già. Hơn nữa, nó tạo ra sự bất bình đẳng về lợi ích kinh tế, giới tính, chủng tộc trong xã hội chúng ta.
Trong vài năm qua, Chính quyền Biden đã cố gắng giảm bớt nợ sinh viên với những chương trình xóa nợ khởi đầu từ thời chính quyền Obama. Những nỗ lực này liên tục phải đối mặt với thách thức pháp lý từ các tiểu bang và nhà lập pháp Cộng Hòa.
Vào trưa ngày Thứ Ba 16 tháng 4 2024, tổ chức Phục Vụ Truyền Thông Sắc Tộc (Ethnic Media Services -EMS), đã có buổi họp báo qua zoom với giới truyền thông. Tại cuộc họp báo, các chuyên gia đã giải thích về những chương trình xóa nợ sinh viên của chính phủ Biden; chương trình nào vẫn đang được thực hiện, chương trình nào đã bị chặn, và hướng đi tương lai cho vấn đề này.
Những diễn giả trong buổi họp báo:
Adam Minsky, luật sư chuyên về nợ sinh viên.
Michele Shepard Zampini, Giám Đốc Cao Cấp của tổ chức TICAS chuyên về giáo dục đại học.
Virginia Brown, một người về hưu vừa được xóa nợ vay sinh viên.
Hai diễn giả Adam và Michele đã lần lượt trình bày về những nỗ lực không ngừng của chính phủ Biden trong việc cố gắng xóa nợ cho sinh viên Mỹ. Lần đầu tiên là vào năm 2022, Tổng Thống Biden thông báo sẽ hủy khoản nợ lên tới $20,000 đối với những sinh viên thu nhập thấp đã nhận được Pell Grant để theo học đại học. Ông trích dẫn một đạo luật năm 2001, cho phép bộ trưởng giáo dục giảm bớt khó khăn những người vay nợ liên bang phải gánh chịu do tình trạng khẩn cấp quốc gia. Tuy nhiên, ngay sau đó, 6 tiểu bang Cộng Hòa đã đệ đơn kiện, yêu cầu ngừng thực hiện kế hoạch xóa nợ, với lý do Biden vượt quá thẩm quyền của mình theo luật liên bang. Đến tháng 6 năm 2023, Tối Cao Pháp Viện (TCPV) bác bỏ kế hoạch này của Tổng Thống Biden, với số phiếu 6/3 theo đúng khuynh hướng bảo thủ/cấp tiến của 9 vị thẩm phán. TCPV phán quyết rằng luật liên bang không ủy quyền cho bộ giáo dục hủy bỏ khoản nợ vay sinh viên như vậy. Quyết định này gây thất vọng đối với khoảng 43 triệu người vay nợ sinh viên liên bang đủ điều kiện được xóa nợ theo chương trình này.
Quyết không bỏ cuộc, chính phủ Biden đi tìm những phương án khác, nằm trong đặc quyền hành pháp để giúp những người vay nợ đi học giảm gánh nặng nợ nần. Một trong những biện pháp đang được áp dụng có tên là kế hoạch SAVE (Saving On A Valuable Education), là kế hoạch trả nợ theo thu nhập. Các gia đình và cá nhân vay nợ sinh viên có thu nhập thấp hoặc trung bình sẽ chỉ phải trả một khoản thanh toán hàng tháng thấp hơn. Số tiền thanh toán hàng tháng đó hiện được tính là 10% thu nhập sau thuế; nhưng đến tháng 7 năm nay sẽ giảm xuống chỉ còn 5% thu nhập. Khoảng thời gian qui định trả nợ là 20-25 năm. Sau khoảng thời gian này, người vay có thể sẽ được xóa khoản nợ còn lại. Như vậy, cho dù không phải là một kế hoạch xóa nợ hoàn toàn, nhưng nó giúp những người vay giảm đi gánh nặng nợ trong cuộc sống rất nhiều.
Phía Cộng Hòa chống lại các kế hoạch xóa-giảm nợ sinh viên vì những lý do nào? Theo ông Adam, có hai lý lẽ chính. Một là chính phủ Biden không có thẩm quyền. Hai là xóa nợ cho một số người sẽ là không công bằng đối với những người đã trả hết nợ. Lý do thứ hai có vẻ hữu lý hơn. Tuy nhiên, hiện có rất nhiều gia đình, cá nhân có thu nhập thấp đang sống hết sức khó khăn vì các món nợ sinh viên quá lớn và phi lý, cần được trợ giúp.
Diễn giả Michele Zampini
Theo bà Michele, những cộng đồng sắc tộc, da màu bị ảnh hưởng bởi nợ sinh viên nặng nề hơn cộng đồng da trắng. Phía Cộng Hòa hiện nay vẫn đang tìm cách ngăn cản kế hoạch SAVE của chính quyền Biden. Sự chống đối dai dẳng này đã tạo ra tình trạng hoang mang đối với những người đang nộp đơn dể được cứu xét. Chương trình có hiệu lực được bao lâu? Đến tháng 11 sắp tới, nếu ông Trump thắng cử, liệu những chương trình xóa-giảm nợ này còn tồn tại?
Bên cạnh nỗ lực xóa-giảm nợ sinh viên, chính phủ Biden còn ra một qui định mới, buộc các trường phải chịu trách nhiệm về đào tạo nghề nghiệp có mức lương tương xứng cho sinh viên. Nếu không đáp ứng được, các trường này sẽ không nhận được nguồn hỗ trợ tài chính liên bang. Qui định này nhắm vào các chương trình đại học dạy nghề, đào tạo sinh viên tốt nghiệp nhưng không có khả năng kiếm việc; hoặc chỉ làm được những công việc lương thấp; hoặc khiến sinh viên mắc nợ mà không đủ khả năng chi trả. Nếu không cải thiện tình hình, các đại học này sẽ không nhận được tiền hỗ trợ tài chính liên bang. Đây cũng là một hình thức để bảo vệ sinh viên trước các chương trình đào tạo dạy nghề kém chất lượng, nhưng lại hứa hẹn với sinh viên nhiều về việc làm.
Bà Virginia Brown
Trong phần trình bày của mình, bà Virginia Brown, 72 tuổi, kể lại kinh nghiệm của chính bản thân về gánh nặng nợ sinh viên. Bà là một di dân đến từ Venzuela vào năm 1990 với một đứa con trai 5 tuổi; bố của bà là công dân Mỹ. Ở Venezuela, bà là một y sĩ có bằng cao học, nhưng bằng cấp này không có giá trị ở Mỹ. Mong có được một công việc làm tương xứng với khả năng, bà quyết định ghi danh học ngành tư vấn sức khỏe tâm lý tại một đại học tư. Bà phải mượn nợ sinh viên để đi học. Vấn đề là đại học này không phải là một đại học có uy tín được chứng nhận, cho nên dù tốt nghiệp vẫn không thể kiếm việc dễ dàng. Thêm nữa, bà không hề biết lãi suất vay của món nợ mình là lớn, cho nên số tiền nợ ngày càng tăng, lên đến cả trăm ngàn đô! Vì mắc nợ, bà phải ở lại Florida, tiếp tục làm một công việc ổn định với mức lương thấp để sinh sống và chật vật trang trải nợ nần.
May mắn thay, vào thời Tổng Thống Obama bắt đầu có chương trình xóa nợ sinh viên. Bà tìm hiểu, nộp đơn để xin được xóa nợ. Tiến trình xét duyệt là khá phức tạp, trải qua nhiều giai đoạn. Bà kiên trì theo đuổi đến cùng. Đến năm 2020, bà hoàn thành thủ tục, đủ điều kiện để được xóa nợ. Vào một ngày giữa năm 2021, bà nhận được thông báo là nợ sinh viên đã được xóa hết. Lúc đó, bà mới trở thành một người tự do thật sự! Bà rời Florida để đến sống gần con trai mình ở một tiểu bang khác, chính thức về hưu để an hưởng tuổi già. Chương trình xóa nợ sinh viên thực sự đã đem lại cho bà một cuộc sống tuổi già có ý nghĩa.
Các diễn giả đều đồng ý rằng Hoa Kỳ cần có một chính sách nhất quán hơn về vấn đề nợ sinh viên. Trong khi nhiều quốc gia tiên tiến trên thế giới đã miễn phí cho công dân đến trình độ đại học, thì nước Mỹ vẫn đang loay hoay đi tìm giải pháp. Năm nay là năm bầu cử, người Mỹ có thể dùng lá phiếu của mình để chọn ra một giải pháp lâu dài, toàn diện cho vấn đề nợ sinh viên. (VB)
Gửi ý kiến của bạn
