Biden chưa nhắm vào một điều là các chính sách thương mại của Trump sẽ mang đến thảm họa cho Hoa Kỳ. (Nguồn: pixabay.com)
Lẽ ra chúng ta chẳng cần phải đợi đến khi các chuyên gia đầu tư lên tiếng phân tích và chỉ ra để có thấy rõ những tác động nghiêm trọng từ các kế hoạch thương mại của Trump. Lẽ ra chiến dịch của Biden phải tận dụng cơ hội để liên tục cảnh báo người dân Hoa Kỳ về điều này. Việc Biden lo lắng về cách Trump ảnh hưởng đến nền dân chủ Hoa Kỳ là điều hợp lý và dễ hiểu, nhưng lại làm lu mờ các vấn đề kinh tế mà nhiều cử tri quan tâm hơn. Theo Moody’s Analytics, các chính sách của Trump sẽ gây ra suy thoái kinh tế vào giữa năm 2025, làm tăng tỷ lệ thất nghiệp và lạm phát. Và những người có thu nhập thấp sẽ gánh chịu thiệt hại nặng nề nhất.
Nhưng đó mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Moody's dự báo rằng kế hoạch áp thuế của Trump (10% đối với tất cả hàng nhập cảng và 60% đối với hàng hóa từ TQ) sẽ khiến gia đình trung bình phải trả thêm 1,700 MK mỗi năm. Tuy nhiên, một phát ngôn viên của Đảng Cộng Hòa cho rằng đây là thông tin sai lạc: “Việc nói thuế quan là gánh nặng cho người tiêu dùng Hoa Kỳ là những bịa đặt dối trá do các thế lực bên ngoài và ĐCS TQ thúc đẩy.” Mỉa mai thay, trong quan điểm của một số vị thuộc Đảng Cộng Hòa, việc tranh luận và ủng hộ mậu dịch tự do giờ đây được xem là một hành động hoặc quan điểm giống như của Cộng sản.
Đảng Dân Chủ cũng không khác biệt gì mấy. Có hai quan điểm được tán thành nhiều nhất trong xã hội Hoa Kỳ hiện nay:
- 1. Rất nhiều người tin rằng toàn cầu hóa có hại cho nền kinh tế đất nước và việc làm của họ.
- 2. Và cũng rất nhiều người tin rằng Hoa Kỳ và TQ đang trong thế cạnh tranh như nước với lửa.
Điều này là một phần lý do khiến Biden không dám đối đầu hoàn toàn với các kế hoạch chiến tranh thương mại của Trump. Tuy nhiên, Trump đang khiến tình hình trở nên dễ dàng hơn cho Biden bằng cách công bố một “chính sách toàn thuế” gây tranh cãi, trong đó thay thế thuế thu nhập bằng thuế nhập cảng.
Không thể tìm ra mức thuế nhập cảng nào đủ để bù đắp cho việc xóa bỏ thuế thu nhập. Thuế nhập cảng càng cao, mậu dịch càng bị gián đoạn. Đó sẽ là một vòng lẩn quẩn vô tận, không có hồi kết. Nếu áp dụng lại các chính sách tài chính từ thế kỷ 19, chi phí kinh tế sẽ chủ yếu ảnh hưởng nặng nề đến những người lao động chân tay và các gia đình bình dân. Trong khi đó người giàu lại được hưởng lợi vì họ chỉ phải chi tiêu một phần nhỏ trong thu nhập của mình cho hàng hóa. Theo một nghiên cứu của Moody’s, những chính sách này chắc chắn sẽ dẫn đến một cuộc suy thoái kinh tế nghiêm trọng.
Trong tất cả những kế hoạch mới của Trump, ưu tiên hàng đầu là “cắt đứt hoàn toàn” với TQ, đang được thúc đẩy bởi Robert Lighthizer, cựu đại diện thương mại của Trump và có thể sẽ trở thành Bộ trưởng Tài chính nếu Trump tái đắc cử. Trump cũng đang toan tính cho người khác vào ngồi chiếc ghế Chủ tịch Quỹ trữ Liên bang (FED) thay cho Jay Powell. Các kế hoạch này sẽ làm tăng chi phí vay ngân hàng, lạm phát leo thang, và khiến Hoa Kỳ rời xa các mối quan hệ thương mại, mậu dịch với quốc tế và tập trung vào kinh tế nội địa. Tóm lại, Trump đang lộ ra rất nhiều nhược điểm cho Biden nắm bắt để công kích trong phiên tranh luận tổng thống đầu tiên vào tối thứ Năm.
Câu hỏi đặt ra là nhiệm kỳ thứ hai của Biden sẽ mang lại điều gì cho nền kinh tế toàn cầu? Biden vẫn chưa làm rõ sự khác biệt giữa “giảm bớt phụ thuộc” và “cắt đứt hoàn toàn” (với TQ). Việc phân biệt hai khái niệm này là rất khó vì ranh giới vốn đã không rõ ràng. Về mặt lý thuyết, nếu thặng dư thương mại của TQ đều dùng được đầu tư phát triển quân sự, thì việc chỉ hạn chế các công nghệ cao là chưa đủ. Biden cần làm rõ các quan điểm và chính sách về vấn đề này để Hoa Kỳ và EU sớm có thể “cùng nhìn về một hướng.”
Nhìn chung, Biden và Trump đều có kế hoạch và chính sách khá tương tự, nhưng Trump sẽ đi theo hướng nhanh, gọn, lẹ và dứt khoát hơn. Và nực cười là trong khi Trump hứa hẹn chấm dứt sự can thiệp của Hoa Kỳ trong các cuộc chiến trường kỳ ở Ukraine và Gaza, thậm chí cân nhắc từ bỏ Đài Loan, thì những kế hoạch rút khỏi nền kinh tế toàn cầu của cựu Tổng thống lại có thể làm tăng khả năng xảy ra xung đột với TQ.
Điểm tích cực duy nhất của cuộc chiến tranh lạnh đang manh nha hiện nay là TQ đang có nhiều hợp đồng thương mại và các mối quan hệ đối tác quan trọng với các quốc gia khác, nên họ sẽ phải cân nhắc theo lối “ném chuột sợ vỡ đồ quý.” Tình hình này khác với cuộc Chiến Tranh Lạnh đầu tiên giữa Hoa Kỳ và Liên Xô. Tuy nhiên, rất ít người tranh luận về lợi ích của việc giữ lại các biện pháp và chính sách mà Hoa Kỳ có thể sử dụng để gây ảnh hưởng lên TQ. Hiện nay đa số mọi người tập trung bàn luận về mức độ và tốc độ Hoa Kỳ nên giảm bớt sự can thiệp vào các vấn đề và cam kết quốc tế. Về mặt này thì Trump thật sự rất năng nổ.
Chúng ta biết rằng các kế hoạch của Trump sẽ gây ra suy thoái kinh tế. Và nếu cựu Tổng thống tiến xa hơn với các kế hoạch của mình, hậu quả kinh tế từ các chính sách của ông ta sẽ rất tồi tệ, và tác động đối với địa lý chính trị có thể còn nghiêm trọng hơn. Dưới thời Biden, Hoa Kỳ đang vô tình bước vào một cuộc chiến tranh lạnh với TQ, còn Trump thì tích cực biến ác mộng thành hiện thực. Điều tốt nhất mà Biden có thể làm là nhấn mạnh cho người dân Hoa Kỳ hiểu rõ những hậu quả kinh tế mà các chính sách của Trump sẽ mang lại, để thuyết phục họ đứng về phía mình.
Nguồn: “The economic consequences of Mr Trump” được đăng trên trang FT.com.
Send comment
