Hôm nay,  

Những Sự Kiện & Nhân Vật Lịch Sử- Tháng 11

19/11/202411:13:00(Xem: 2326)
iStock-902902212

Diễn văn Gettysburg huyền thoại của Abraham Lincoln đọc vào ngày 19 tháng 11 năm 1863.  Bài diễn văn có sức tái tạo lại đất nước sau cuộc nội chiến tàn phá nhất trong lịch sử Mỹ.  Ảnh: istockphoto.com

 

Ngày 01 tháng 11:

- Lễ Các Thánh (còn gọi là Lễ Các Thánh Nam Nữ hoặc Lễ Chư Thánh) là một lễ được tổ chức trọng đại vào ngày 1 tháng 11 hằng năm trong Kitô giáo Tây phương hoặc Chủ nhật đầu tiên sau Lễ Ngũ Tuần trong Kitô giáo Đông phương, nhằm tôn vinh toàn thể các vị Thánh Kitô giáo đang hưởng phúc trên thiên đàng, gồm tất cả những người có tên tuổi và những người không được lưu danh.

           

Ngày 02 tháng 11:

- 1963: Ngày mất của Tổng Thống Ngô Đình Diệm (1901-1963)

Ngô Đình Diệm là nhà chính trị Việt Nam Cộng Hòa. Ông từng làm quan nhà Nguyễn thời vua Bảo Đại, sau đó làm Thủ tướng cuối cùng của Quốc gia Việt Nam. Rồi trở thành Tổng thống đầu tiên của Việt Nam Cộng Hòa (Đệ Nhất Cộng Hòa Việt Nam)  sau một cuộc trưng cầu dân ý vào ngày 26/10/1955m sau khi thành công trong việc phế truất Bảo Đại.

Là một lãnh đạo theo Công giáo La Mã, ông bị những người theo Phật giáo phản đối vì cáo buộc thực hiện chính sách thiên vị Công giáo. Tháng 11 năm 1963, sau một loạt các vụ biểu tình bất bạo động để phản đối của Phật giáo gây ra những bất ổn nghiêm trọng, Ngô Đình Diệm cùng em trai của mình là Ngô Đình Nhu bị giết trong một cuộc đảo chính năm 1963 do các tướng lĩnh dưới quyền thực hiện, với sự hỗ trợ của tình báo Hoa Kỳ (theo wiki).

- 1997: Bão Linda tiến vào vịnh Thái Lan, khiến hàng nghìn người Việt Nam thiệt mạng, đa số là ngư dân Cà Mau ngư dân Cà Mau.

 

Ngày 03 tháng 11:

- 1957: Liên Xô phóng tàu vũ trụ Sputnik 2, mang theo chó Laika, sinh vật sống đầu tiên từ trái đất được đưa lên vũ trụ.

 

Ngày 04 tháng 11:

- 1991: Cựu Đệ nhất Phu nhân Philippines Imelda Marcos được Tổng thống Corazon Aquino ân xá và cho phép về nước. Tổng thống Marcos bị buộc tội ám sát Benigno Aquino, Jr., dẫn đến các cuộc cách mạng quyền lực. Dân buộc Marcos từ chức và phải sống lưu vong ở Hawaii. Sau cái chết của Ferdinand, Imelda và gia đình đã được Corazon Aquino ra lệnh ân xá. Bà trở lại Philippines và được cho phép trở lại diễn đàn chính trị. Bà được bầu vào Hạ viện năm 2005 đại diện cho Leyte và được bầu lại năm 2010 đại diện cho Illocos Norte. Mặc dù phải đối mặt với nhiều trường hợp liên quan đến cáo buộc tham nhũng, bà đã không bị giam giữ và tiếp tục sử dụng quyền lực. Khả năng sinh tồn qua những thăng trầm trong cuộc sống của bà đã khiến bà được gọi là “Bướm thép”.

- 1995: Thủ tướng Israel Yitzhak Rabin bị ám sát khi tham dự một cuộc vận động quần chúng tại Tel Aviv.

- 2008: Barack Obama giành thắng lợi trong kỳ bầu cử tổng thống, trở thành người Mỹ gốc Phi đầu tiên thắng cử chức vụ này.

 

Ngày 05 tháng 11:

- 1138: Hoàng thái tử Thiên Tộ mới hai tuổi khi lên ngôi hoàng đế triều Lý, tức Lý Anh Tông. Đỗ Anh Vũ là người nhiếp chính.

- 2007: Liên minh thiết bị cầm tay mở được thành lập do Google dẫn đầu, đã ra mắt sản phẩm đầu tiên là hệ điều hành Android (hình).

 

Ngày 06 tháng 11:

- 1860: Abraham Lincoln được bầu làm Tổng thống.

 

Ngày 07 tháng 11:

- 1426: Quân Lam Sơn giành thắng lợi trước quân Minh trong trận Tốt Động - Chúc Động diễn ra tại Đông Quan, nay thuộc Hà Nội, Việt Nam.

- 1659: Pháp và Tây Ban Nha ký kết Hiệp định Pyrénées, kết thúc chiến tranh kéo dài hơn 20 năm giữa hai bên.

- 1867: Ngày sinh của nhà hóa học, người Ba Lan, Marie Curie (1867-1934) tại Warsaw, Ba Lan. Năm 1903, bà và chồng Pierre Curie đã nhận được Giải Nobel Vật Lý vì phát hiện ra nguyên tố radium.

- 1917: Lenin lãnh đạo phe Bolshevik nổi dậy chống lại chính phủ lâm thời của Kerenskii, khởi đầu Cách mạng Tháng Mười.

- 1944: Franklin D. Roosevelt đắc cử nhiệm kỳ Tổng thống Hoa Kỳ thứ Tư, tuy nhiên ông từ trần vào năm sau đó.

 

Ngày 08 tháng 11:

- 1278: Trần Thánh Tông nhường ngôi Hoàng đế triều Trần cho Thái tử Trần Khâm, và trở thành Thái Thượng hoàng.

- 1656: Nhà thiên văn học và toán học Edmund Halley (1656-1742) sinh ra tại London. Ông đã nhìn thấy sao chổi lớn năm 1682 (bây giờ được gọi là sao chổi Halley) và dự đoán sự tái xuất hiện của nó vào năm 1758. Sao chổi Halley xuất hiện mỗi thế hệ với thời gian trung bình giữa các lần xuất hiện là 76 năm. Người ta dự kiến nó sẽ xuất hiện trở lại vào năm 2061.

- 1847: Tác giả Dracula Bram Stoker (1847-1912) sinh ra tại Dublin, Ireland.

- 1889: Tiểu bang Montana được nhập vào Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ.

- 1895: Tia X (tia điện từ) được Wilhelm Roentgen phát hiện tại Đại học Wurzburg ở Đức.

- 1900: Tác giả của Cun Theo Chiu Gió, Margaret Mitchell (1900-1949) sinh ra tại Atlanta, Georgia. Tiểu thuyết lãng mạn của bà về nội chiến Hoa Kỳ đã bán được hơn 10 triệu bản, được dịch sang 30 thứ tiếng, và được chuyển thể thành một trong những bộ phim ăn khách nhất mọi thời đại. Bà đã giành được Giải thưởng Pulitzer năm 1937 cho cuốn tiểu thuyết này, cuốn sách duy nhất của bà. Bà qua đời ở Atlanta, sau khi bị một chiếc ô tô đâm vào.

- 1927: Ngày sinh của tướng Nguyễn Khánh (1927-2013) nguyên là một cựu tướng lĩnh thuộc binh chủng Nhảy dù của Quân lực Việt Nam Cộng Hòa, cấp bậc Đại tướng. Ông xuất thân từ khóa đầu tiên ở trường Võ bị Liên quân Viễn Đông do Quân đội Thuộc địa Pháp mở ra tại Cao nguyên Trung phần Việt Nam. Ông cũng là một chính khách, từng giữ chức vụ Quốc trưởng và Thủ tướng của Việt Nam Cộng Hòa và kiêm luôn các chức Tổng Tư lệnh và Tổng Tham mưu trưởng Quân lực Việt Nam Cộng Hòa trong giai đoạn 1964-1965, nhưng chỉ ít lâu thì chính ông bị các tướng khác đảo chính hạ bệ. Theo lệnh của Đại tướng Maxwell D. Taylor (người soạn thảo kế hoạch chiến tranh của Hoa Kỳ ở Việt Nam trong thời kỳ này), ông phải rời khỏi Việt Nam để lưu vong ở nước ngoài.

- 1964: Đại tướng Nguyễn Khánh 8 tháng 11 năm 1927. Ông từng giữ chức vụ Quốc trưởng,  Thủ tướng của Việt Nam Cộng Hòa và kiêm luôn các chức Tổng tư lệnh và Tổng Tham mưu trưởng Quân lực Việt Nam Cộng Hòa trong giai đoạn 1964-1965.

 

Ngày 09 tháng 11:

- 1989: Cộng Hòa Dân chủ Đức tuyên bố mở cửa khẩu tại Bức tường Berlin, cho phép công dân của mình được sang Tây Berlin.

- 1927: Những chú gấu Pandas khổng lồ được tìm thấy ở Trung quốc.

 

Ngày 10 tháng 11:

- 1775: Hải quân Hoa Kỳ được thành lập, là một quân chủng của Quân đội Hoa Kỳ. Đây là một trong số 7 lực lượng đồng phục của Hoa Kỳ. Tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2008, Hải quân Hoa Kỳ có khoảng 331,682 người hiện dịch và 124,000 người trong lực lượng Hải quân dự bị. Hải quân Hoa Kỳ có 284 tàu đang hoạt động và hơn 3,700 phi cơ. Hải quân Hoa Kỳ là lực lượng hải quân lớn nhất thế giới. Tổng trọng tải hạm đội tác chiến của nó lớn hơn tổng trọng tải hạm đội tác chiến của 13 lực lượng hải quân lớn kế tiếp trên thế giới cộng lại. Hải quân Hoa Kỳ cũng có một đội ngũ hàng không mẫu hạm lớn nhất thế giới, với 10 chiếc đang phục vụ và một chiếc (USS Gerald R. Ford (CVN-78) đã được đóng và sẽ gia nhập lực lượng Hải quân vào năm 2019. Hải quân có lịch sử từ Hải quân Lục địa được thành lập trong thời Chiến tranh Cách mạng Mỹ (1775-1783) và bị giải thể từ từ và hoàn toàn sau chiến tranh. Hiến pháp Hoa Kỳ tạo cơ sở pháp lý để thành lập một lực lượng quân sự bằng cách giao cho Quốc hội Hoa Kỳ quyền lực “tạo ra và duy trì một lực lượng hải quân”.

- 1975: Tàu SS Edmund Fitzgerald và toàn bộ thủy thủ đoàn bị chìm sau trận bão tuyết ở Hồ Thượng (Lake Superior). Hồ Superior, kề cận với tỉnh Ontario (Canada) và tiểu bang Mỹ Minnesota về phía Bắc và với hai tiểu bang Wisconsin và Michigan về phía Nam, là hồ lớn và sâu nhất của Ngũ Đại Hồ ở Bắc Mỹ và lớn thứ ba thế giới (sau biển Caspi và hồ Baikal).

 

Ngày 11 tháng 11:

- 1938 : Bài hát God Bless America của Irving Berlin được trình diễn lần đầu tiên. Ông đã viết bài hát này dành riêng cho nghệ sĩ giải trí phát thanh Kate Smith, người đã hát bài hát này trong chương trình phát thanh thường kỳ của cô. Bài hát này nhanh chóng trở thành bài hát yêu thích của người Mỹ và là một trong những bài hát được yêu cầu nhiều nhất của Smith.

- 1960:  Cuộc đảo chính quân sự do Tướng Nguyễn Chánh Thi cầm đầu nhằm chống lại Tổng thống Việt Nam Cộng Hòa Ngô Đình Diệm bị dập tắt.

 

Ngày 12 tháng 11:

- 1942: Chiến tranh Thế giới thứ Hai: Bắt đầu Hải chiến Guadalcanal tại quần đảo Solomon giữa quân Đồng Minh và quân Nhật Bản.

- 1970: Xoáy thuận Bhola đổ bộ tại bờ biển của Đông Pakistan, trở thành xoáy thuận nhiệt đới gây thiệt hại nhân mạng (500,000) cao nhất trong lịch sử.

- 1972: Hoa Kỳ đã chuyển giao căn cứ quân sự của mình tại Long Bình cho Nam Việt Nam, tượng trưng cho sự kết thúc của sự tham gia trực tiếp của quân đội Hoa Kỳ vào Chiến tranh Việt Nam.

 - 1990: Hoàng thái tử Akihito tiến hành lễ tức vị tại Hoàng cư ở Tokyo, chính thức trở thành Thiên hoàng thứ 125 của Nhật Bản.

 

Ngày 13 tháng 11:

- 1832: Tàu điện đầu tiên đi vào hoạt động. Tàu điện hay xe điện mặt đất là một loại phương tiện chở khách công cộng chạy bằng điện trên các đường ray trên đường phố.

- 1840: Họa sĩ người Pháp Claude Monet (1840-1926) sinh ra ở Paris. Ông là người tiên phong cho phong cách ấn tượng trong các bức tranh phong cảnh của mình, bao gồm tác phẩm Haystacks, Poplars và Rouen Cathedral.- 1851: Đội Denny đổ bộ tại Alki Point, sau đó chuyển đến một địa điểm nay trở thành thành phố Seattle, Washington, Hoa Kỳ.

- 1889: Jawaharlal Nehru (1889-1964) sinh ra ở Allahabad, Ấn Độ. Ông đã dành hơn 20 năm làm việc với Mahatma Gandhi để giải phóng Ấn Độ khỏi sự cai trị của Anh. Sau khi giành được độc lập vào năm 1947, Nehru trở thành thủ tướng đầu tiên của Ấn Độ, phục vụ cho đến khi qua đời.

- 1927: Đường hầm Holland bên dưới sông Hudson được khánh thành, nối liền thành phố New York và New Jersey.

- 1945: Tướng Charles De Gaulle được bổ nhiệm làm tổng thống chính phủ lâm thời Pháp.

- 2015: Một loạt vụ tấn công có phối hợp xảy ra tại thủ đô Paris và khu ngoại ô Saint-Denis của Pháp, : Những hành khách trả tiền đầu tiên đã đi trên tuyến đường sắt mới qua Đường hầm eo biển Manche nối liền Anh và Pháp.

 

Ngày 14 tháng 11:

- 1965: Chiến tranh Việt Nam – Mở màn Trận Ia Đrăng tại Pleiku, một trong những trận đánh lớn đầu tiên giữa quân đội Hoa Kỳ và miền Bắc Việt Nam.

- 1968: Đại Học Yale nhận sinh viên nam -nữ học chung.

 

Ngày 16 tháng 11:

- 1988: Chính trị gia Pakistan Benazir Bhutto là người phụ nữ đầu tiên được bầu chọn tự do trở thành người lãnh đạo chính phủ của một nhà nước Hồi giáo.

 

Ngày 17 tháng 11:

- 1869: Kênh đào Suez kết nối Địa Trung Hải và Biển Đỏ chính thức được hoàn thành sau gần 11 năm xây dựng.

- 1950: Đạt Lai Lạt Ma đời 14 là Tenzin Gyatso chính thức thân chính tại Tây Tạng ở tuổi 15, xử lý sự vụ chính trị và tôn giáo.

- 1970: Nhà phát minh, người Mỹ, Douglas Engelbart nhận bằng sáng chế đối với chuột máy tính đầu tiên.

 

Ngày 18 tháng 11:

- 1928: Phim hoạt họa Tàu Hơi Nước Willie của Walt Disney – Chuột Mickey& Minnie được “sinh ra”.

 

Ngày 19 tháng 11:

- 1863: Diễn văn Gettysburg huyền thoại của Abraham Lincoln: “Lincoln đã làm cuộc Cách mạng, đem lại cho nhân dân một quá khứ mới để sống từ đó, và quá khứ này sẽ thay đổi tương lai một cách vĩnh cửu” như nhà sử học Garry Wills viết. Bài diễn văn có sức tái tạo lại đất nước sau cuộc nội chiến tàn phá nhất trong lịch sử Mỹ. Bài diễn văn toát lên tinh thần trách nhiệm cao cả nhất của tất cả những người còn sống đối với sự nghiệp tự do của dân tộc mà vì nó biết bao chiến sĩ đã ngã xuống; khẳng định lại lý tưởng tự do, bình đẳng đã được khắc ghi trong bản Tuyên Ngôn Đc lp của Hoa Kỳ, của tinh thần Jefferson, như những chân lý bất di bất dịch, và khẳng định tinh thần trách nhiệm của mọi công dân bảo vệ và vun đắp lý tưởng đó.

- 1493: Cristoforo Colombo đổ bộ lên hòn đảo mà ông đặt tên là San Juan Bautista, ngày nay là Puerto Rico.

- 1969: Những bản tin đầu tiên xuất hiện rằng quân đội Mỹ ở Việt Nam đã thảm sát thường dân ở Làng Mỹ Lai vào tháng 3 năm 1969.

 

Ngày 20 tháng 11:

- 1902: Nhà báo thể thao Géo Lefèvre đề xướng tổ chức một giải đua xe đạp mà sau này mang tên Tour de France.

- 1926: Ngày sinh của tướng Tôn Thất Đính (1926-2013), nguyên là một cựu tướng lĩnh Bộ binh của Quân lực Việt Nam Cộng Hòa, cấp bậc Trung tướng. Ông xuất thân từ trường Võ bị do Chính phủ Quốc gia Việt Nam mở ra ở miền Trung Việt Nam, được sự cố vấn và hỗ trợ huấn luyện của Quân đội Pháp. Ông cũng là một Nghị sĩ giữ chức vụ cao trong Quốc hội Việt Nam Cộng Hòa. Là một trong số ít các sĩ quan được ưu ái và thăng cấp tướng trong thời kỳ Đệ Nhất Cộng Hòa. Tuy nhiên, ông lại là một trong những nhân vật chủ chốt trong cuộc đảo chính Việt Nam Cộng Hòa 1963 và có liên quan đến cái chết của Ngô Đình Diệm, Tổng thống đầu tiên của Việt Nam Cộng Hòa, và người em ruột là Cố vấn Ngô Đình Nhu.

- 1945: Phiên tòa xét xử tội ác chiến tranh Nuremberg bắt đầu, trong đó 24 cựu lãnh đạo của Đức Quốc xã bị buộc tội âm mưu tiến hành chiến tranh xâm lược, tội ác chống lại hòa bình, tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người.

- 1989: Nhà thiên văn học người Mỹ Edwin Hubble (1889-1953) sinh ra tại Marshfield, Missouri. Ông là người tiên phong trong khái niệm về vũ trụ đang mở rộng. Kính viễn vọng không gian Hubble được đặt theo tên ông để vinh danh ông. Kính viễn vọng này được triển khai từ tàu con thoi Discovery vào năm 1990, cho phép các nhà thiên văn học nhìn xa hơn vào không gian so với những gì họ từng thấy từ kính viễn vọng trên trái đất.

- 1925: Robert F. Kennedy (1925-1968) sinh ra tại Brookline, Massachusetts. Ông là em trai của Tổng thống John F. Kennedy và từng là tổng chưởng lý của ông. Sau vụ ám sát Tổng thống Kennedy, Robert Kennedy trở thành Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ từ New York. Năm 1968, ông tìm kiếm sự đề cử của đảng Dân chủ cho chức tổng thống và dường như đang hướng đến chiến thắng, nhưng đã bị một sát thủ bắn chết ở Los Angeles, ngay sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ ở California.

- 1985: Microsoft phát hành hệ điều hành máy tính cá nhân Windows 1.0, là phiên bản đầu tiên của dòng Microsoft Windows.

- 1998: Nga phóng model Zarya từ sân bay vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan, là model đầu tiên của Trạm vũ trụ Quốc tế được phóng.

 

Ngày 21 tháng 11:

- 1009: Lý Công Uẩn lên ngôi Hoàng đế Đại Cồ Việt, lập ra triều Lý, tức Lý Thái Tổ.

- 1694: Nhà văn và triết gia người Pháp, Voltaire (1694-1778) sinh ra tại Paris (tên thật là Francois-Marie Arouet). Ông là người ủng hộ nhân quyền và đã xuất bản tác phẩm Philosophical Letters mang tính bước ngoặt vào năm 1734. Các tác phẩm khác bao gồm: Zadig, The Century of Louis XIV, The Russian Empire under Peter the Great, The Philosophical Dictionary, Essay on Morals.

- 1970: Chiến tranh Việt Nam: Hoa Kỳ tiến hành tập kích một trại giam ở Sơn Tây nhằm giải thoát các tù binh chiến tranh người Mỹ.

 

Ngày 22 tháng 11:

- 1497: Nhà hàng hải người Bồ Đào Nha Vasco Da Gama, chỉ huy một hạm đội gồm bốn con tàu, trở thành người đầu tiên đi thuyền vòng qua Mũi Hảo Vọng trong khi tìm kiếm tuyến đường biển đến Ấn Độ.

- 1963: Tổng thống John F Kennedy bị ám sát ở Dallas, Texas khi đoàn xe ô tô hộ tống đi ngang thành phố.

John Fitzgerald Kennedy (1917-963), thường được gọi là Jack Kennedy hay JFK, là Yổng thống thứ 35 của Hợp Chủng quốc Hoa Kỳ, tại nhiệm từ năm 1961 đến năm 1963. Sự kiện Kennedy bị ám sát vào ngày 22 tháng 11 năm 1963 là một bước ngoặt trong dòng lịch sử Hoa Kỳ vào thập niên 1960. Khắp thế giới thương tiếc ông và các nhà lãnh đạo của nhiều quốc gia đã đi theo quan tài đưa tiễn ông về nơi an nghỉ cuối cùng.

Là chính khách trẻ tuổi nhất từng đắc cử tổng thống Hoa Kỳ, Kennedy cũng là tổng thống trẻ tuổi nhất đã qua đời.

Các sự kiện chính trong nhiệm kỳ tổng thống của Kennedy gồm có: vụ khủng hoảng hỏa tiễn Cuba, xây dựng Bức tường Berlin, cuộc chạy đua thám hiểm không gian, giai đoạn đầu của Chiến tranh Việt Nam và Phong trào Dân quyền.

- 2005: Angela Merkel trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Đức.

- 2010: 347 người thiệt mạng trong sự kiện hỗn loạn trên một cầu tại Phnôm Pênh, Campuchia trong dịp Lễ hội Bon Om Touk.

 

Ngày 23 tháng 11:

- 1940: Tại Liên bang Đông Dương, Nam Kỳ khởi nghĩa bùng nổ tại Nam Kỳ nhằm chống lại Pháp.

- 1887: Diễn viên phim kinh dị Boris Karloff (1887-1969) sinh ra tại London (vai William Henry Pratt). Nổi tiếng nhất với vai diễn trong phim FrankensteinThe Bride of Frankenstein.

 

Ngày 24 tháng 11:

- Lễ Các Thánh tử đạo Việt Nam (Công giáo Rôma).

- 1859: Nguồn gốc các loài của nhà tự nhiên học Charles Darwin được xuất bản lần đầu tiên.

- 1894: Tôn Trung Sơn thành lập “Hưng Trung hội” tại Honolulu, Hawaii, tiền thân của Trung Quốc Quốc dân Đảng.

- 1992: Hoa Kỳ hạ quốc kỳ và rút các binh sĩ cuối cùng khỏi Căn cứ Hải quân vịnh Subic tại Philippines.

 

Ngày 25 tháng 11:

- 1915: Albert Einstein  công bố bài báo hoàn thiện về phương trình trường của thuyết tương đối rộng.

 

Ngày 26 tháng 11:

- 1607: John Harvard (1607-1638) Người sáng lập trường Đại học Harvard sinh ra tại London.

- 1703: Một "Cơn bão lớn" kéo dài hai ngày tấn công miền nam nước Anh, gây ngập lụt sông Thames và sông Severn, giết chết ít nhất 8.000 người.

- 1701: Anders Celsius (1701-1744) sinh ra tại Thụy Điển. Ông đã phát minh ra thang nhiệt độ Celsius (Celsius) thường được sử dụng ở châu Âu.

 

Ngày 27 tháng 11:

- 1607: John Harvard (1607-1638) Người sáng lập trường Đại học Harvard sinh ra tại London.

- 1895: Tại Paris, Alfred Nobel ký bản di chúc cuối cùng, trong đó dành tài sản của mình để lập ra giải Nobel sau khi qua đời.

- 1789: Ngày lễ đầu tiên của người Mỹ diễn ra, được Tổng thống George Washington tuyên bố là Ngày Lễ Tạ ơn, một ngày cầu nguyện và tạ ơn công khai để bày tỏ lòng biết ơn đối với sự thành lập thành công của nền cộng hòa Mỹ mới.

- 1940: Ngày sinh của Lý Tiểu Long Bruce Lee (1940-1973)

- 1942: Ngày sinh của James Marshall “Jimi” Hendrix (tên khai sinh Johnny Allen Hendrix)- 1942  - 1970: là một nghệ sĩ guitar người Mỹ gốc Phi. Hendrix được đánh giá là một trong những nghệ sĩ âm nhạc có ảnh hưởng nhất trong lịch sử nhạc rock & roll. Hendrix trình diễn trên chương trình truyền hình Hà Lan Hoepla vào năm 1967.

 

Ngày 28 tháng 11:

- 1470: Lê Thánh Tông ban chiếu lệnh xuất quân đánh Chiêm Thành, chuẩn bị tiến hành Chiến dịch đánh Chiêm.

 

Ngày 29 tháng 11:

- 1864: Quân đội Hoa Kỳ do Đại tá John Chivington chỉ huy đã tấn công và giết chết ít nhất 400 người da đỏ Cheyenne và Arapahoe tại Sand Creek, Colorado sau khi họ đã đầu hàng

- 1899: Joan Gamper thành lập FC Barcelona, nay là một trong những câu lạc bộ thành công nhất của bóng đá Tây Ban Nha.

 

Ngày 30 tháng 11:

- 1835: Nhà văn người Mỹ Samuel Clemens (1835-1910) sinh ra tại Florida, Missouri. Ông đã viết sách dưới bút danh Mark Twain bao gồm The Adventures of Tom Sawyer, The Adventures of Huckleberry Finn và The Prince and the Pauper.

- 1874: Winston Churchill (1874-1965) sinh ra tại cung điện Blenheim, Oxfordshire, Anh. Trước Thế Chiến II, ông đã giữ một số chức vụ chính trị cấp cao tại Anh, bao gồm cả Đệ nhất Chúa tể của Đô đốc. Vào tháng 5 năm 1940, ông trở thành Thủ tướng, tuyên bố: "Tôi không có gì để cống hiến ngoài máu, nước mắt, công sức và mồ hôi." Những bài phát biểu đầy cảm hứng của ông, kết hợp với các kỹ năng chính trị và chiến lược quân sự của ông đã đưa nước Anh vượt qua cuộc chiến và giúp quân Đồng minh vượt qua cuộc tấn công của Đức Quốc xã và đánh bại Hitler.

- 1999: ExxonMobil chính thức được hình thành từ Exxon và Mobil, sau một thỏa thuận sáp nhập trị giá 73,7 tỷ USD được ký từ một năm trước đó.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở Hoa Kỳ, khi nghe đến cụm từ “giáo dục tổng quát,” người ta thường hình dung về những khóa học nhập môn trong các lĩnh vực nghệ thuật, nhân văn, khoa học xã hội, khoa học tự nhiên và toán học. Tùy vào mỗi trường, chương trình này có thể mang những cái tên khác nhau như “chương trình căn bản” (core curriculum) hay “các môn học bắt buộc” (distribution requirements). Ngoài ra, chương trình này đôi khi còn có một tên gọi khác là “giáo dục khai phóng” (liberal education). Hội các trường Cao đẳng và Đại học Hoa Kỳ (American Association of Colleges and Universities, AACU) mô tả đây là chương trình giúp bồi dưỡng “tinh thần trách nhiệm xã hội, cùng với các kỹ năng trí tuệ và thực tiễn vững vàng có thể vận dụng linh hoạt.”
Trong nhiều năm kể từ khi Jeffrey Epstein được phát hiện chết trong phòng giam tại Metropolitan Correctional Center (MCC), New York, giới chức liên bang luôn khẳng định rằng cái chết này là một vụ tự sát. Tuy nhiên, một cuộc điều tra độc lập do CBS News thực hiện đã phơi bày hàng loạt mâu thuẫn giữa các tuyên bố của chính phủ và những gì thực sự hiện ra trong đoạn phim giám sát vừa được công bố.
Cuối mùa Hè năm 1955, Till-Mobley tiễn con trai của bà, Emmett Till 14 tuổi lên một chuyến tàu từ Chicago đến thăm chú và các anh em họ của Emmett ở quê hương Mississippi của bà. Giống như những phụ nữ và đàn ông da đen nói với con cái họ về việc chú ý các điểm dừng giao thông và các cuộc chạm trán khác với cảnh sát, Till-Mobley đã căn dặn Emmett rất kỹ. Bà cho cậu biết cậu đang đi đến một nơi mà an toàn phụ thuộc vào khả năng kiềm chế sự bốc đồng, tính cách không khuất phục của cậu với người da trắng. Linh cảm của người mẹ mang đến trong lòng bà nỗi bất an không giải thích được. Bà đưa cho Emmett chiếc nhẫn bạc của ông Louis Till, cha của cậu. Chiếc nhẫn khắc chữ L.T.
“Đi về Miền Nam, miền hương thơm bông lúa tràn ngập đầy đồng; Đi về Miền Nam, miền xinh tươi đất rộng cùng chung nguồn sống” Và cứ như thế, với tiếng hát trong tâm tưởng, từng đoàn người gồng gánh ra đi. Họ đi về hướng Nam giống như cha ông của mình từ bao nhiêu thế kỷ trước. Bây giờ lại còn một động lực mới và mãnh liệt khác, đó là đi tìm tự do: ‘chúng tôi muốn sống!’, như tên gọi một cuốn phim nổi tiếng của đồng bào di cư sau này. Cuối tháng 6, dù hiệp định đình chiến chưa ký kết nhưng quân đội Pháp và Quốc gia đã rút lui khỏi nhiều địa điểm ở đồng bằng Bắc Việt nên nhiều người bắt đầu di tản về các đô thị, đặc biệt là Hải phòng.
Cõi này ngày càng bất an! Tình trạng hâm nóng toàn cầu đã dẫn tới nhiều thảm họa như bão lụt, hạn hán, mực nước biển dâng cao, dịch bệnh, mất mùa, đói khát lầm than. Chiến tranh thù hận ngày càng hung bạo đã làm cho hàng triệu người thương vong, nhà cửa ruộng vườn bị phá hoại. Các chế độ độc tài, quân phiệt, và nạn kỳ thị sắc tộc đã thẳng tay đàn áp dân lành. Tất cả những điều trên đã dẫn đến thảm trạng bỏ nước đi của hàng triệu người trên thế giới! Theo Population Division of the United Nations Department of Economic and Social Affairs (UNDESA), năm 2024 có tới 304 triệu di dân trên toàn cầu, là một con số tăng gần gấp đôi kể từ năm 1990, khi lúc đó có 154 triệu di dân trên thế giới. Đó là 3.7% tổng dân số địa cầu. Theo Cơ Quan Tị Nạn Liên Hiệp Quốc, tính tới cuối năm 2024, có 43.7 triệu người tị nạn, gồm 6 triệu người tị nạn từ Palestine và 8 triệu người xin được nhận vào quy chế tị nạn trên toàn cầu.
Trong số người Việt, thế hệ thứ nhất có 29% học xong cử nhân hay cao hơn. Thế hệ sinh ra lớn lên tại Hoa Kỳ con số này là 59%. Như thế có thể lý giải là phụ huynh không có cơ hội học cao nhưng khuyến khích con theo đuổi đường học vấn cho tương lai.
Khi các chuyên gia quan ngại về mối quan hệ của giới trẻ với thông tin trực tuyến, họ thường cho rằng giới trẻ tuổi không hiểu biết về phương tiện truyền thông như những người lớn tuổi hơn. Nhưng công trình nghiên cứu dân tộc học do Jigsaw – cơ sở công nghệ của Google - thực hiện lại tiết lộ một thực tế phức tạp và tinh tế hơn: Thế hệ Z, thường được hiểu là những người sinh sau năm 1997 và trước năm 2012, đã phát triển các chiến lược khác biệt rõ rệt để đánh giá thông tin trực tuyến, những chiến lược sẽ khiến bất kỳ ai trên 30 tuổi trở nên bối rối. Họ không tiếp thu thông tin như những người lớn tuổi hơn bằng cách đầu tiên đọc tiêu đề và sau đó là nội dung.
Người Việt Nam không ai xa lạ với từ ‘Gulag’ - trại tù lao động khổ sai khét tiếng của Liên Bang Xô Viết. Ước tính trong khoảng hai thập niên từ 1930-1953, nơi đây giam giữ khoảng 4 triệu tù nhân; 1.5 triệu đã chết trong tù hay sau khi được thả một thời gian ngắn. Gulag từng được xem là địa ngục trần gian, là biểu tượng cho sự tàn bạo của nhà tù cộng sản. Trong những ngày cuối tháng 6, khi mà người dân Mỹ chuẩn bị pháo hoa đón mừng Lễ Độc Lập, cái tên Gulag được sử dụng khi nói đến một nhà tù mới được hình thành ở Florida. Nhà tù này có tên gọi là Alligator Alcatraz. Trong một bài viết được đăng trên trang mạng Amrican Community Media ngày 30/06/2025, nhà báo Laszlo Bartus đã cảnh báo rằng nó sẽ là nhà tù vô nhân đạo nhất thế giới.
Trong hơn bảy mươi năm qua, quan hệ giữa Hoa Kỳ và Iran đã trải qua nhiều bước ngoặt – từ một liên minh chiến lược thời Chiến tranh Lạnh, đến một trong những nước đối đầu gay gắt và kéo dài nhất của thời đại hậu thuộc địa. Bản tóm lược dưới đây ghi lại những cột mốc chính từ năm 1953 đến 2025, nhằm cung cấp một cái nhìn toàn diện về diễn biến phức tạp của quan hệ Hoa Kỳ–Iran trong bối cảnh biến động địa chính trị toàn cầu.
Tháng 5 vừa qua, một chuyến bay từ Johannesburg, Nam Phi đã đáp xuống phi trường Quốc tế Dulles, Hoa Kỳ. Trên phi cơ là khoảng 50 công dân Nam Phi da trắng thuộc cộng đồng Afrikaner. Những người này cho biết sinh kế của họ đang bị đe dọa nghiêm trọng do xã hội ngày càng “kỳ thị người da trắng.” Cách mô tả tình hình Nam Phi như vậy ngay lập tức nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ từ các nhà bình luận cánh hữu có ảnh hưởng ở Mỹ như Tucker Carlson, Charlie Kirk, và Stephen Miller.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.