Những cuộc cãi vã, đối đầu gần đây giữa Elon Musk và tổng thống Trump đang thu hút sự chú ý của truyền thông dư luận, góp phần làm doanh thu và lợi nhuận ròng của Tesla, hãng xe điện lớn nhất Hoa Kỳ, trở nên tồi tệ hơn. Công ty còn có thể bị thua lỗ vì những lý do không liên quan đến sự dấn thân chính trị của ông chủ Musk. Một bài báo đăng trên cnn.com vào ngày 8 tháng 7 năm 2025 của phóng viên Chris Isidore đã phân tích về vấn đề này.
Musk là người ủng hộ tài chính lớn nhất của Trump trong chiến dịch bầu cử năm 2024. Ngay sau khi Trump vào Tòa Bạch Ốc bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, Musk nắm vai trò lãnh đạo Bộ Hiệu Quả Chính Phủ (DOGE) thực hiện việc cắt giảm mạnh và tức thời lực lượng lao động liên bang. Nhưng không lâu sau đó, mối quan hệ tốt đẹp giữa hai ông tỉ phú bắt đầu trở nên tồi tệ. Mới đây, Musk đã tuyên bố thành lập đảng chính trị mới mang tên America Party do không hài lòng với dự luật thuế và chi tiêu mà Trump đã ký đúng vào ngày Lễ Độc Lập. Nhưng lời chỉ trích qua lại giữa hai ông vua trên mạng xã hội tăng thêm kể từ đó.
Những diễn biến mới khiến cổ phiếu Tesla đóng cửa phiên giao dịch ngày 8 tháng 7 giảm 6.8%, do các nhà đầu tư lo ngại về tác động của những hành động chính trị mới nhất của Musk, bất chấp lời hứa sẽ tập trung trở lại vào việc lãnh đạo công ty. Dan Ives, một nhà phân tích tài chính tại Wedbush Securities, cho rằng việc Musk dấn sâu hơn vào chính trị là hướng đi hoàn toàn ngược lại với những gì các nhà đầu tư/cổ đông Tesla muốn. Đặc biệt trong thời điểm quan trong hiện nay, Tesla đang tập trung vào việc đưa ngành kinh doanh xe taxi tự hành vào hoạt động chính thức. Việc thành lập một đảng phái chính trị đòi hỏi vô số thời gian, năng lượng và cả tiền bạc.
Giới chuyên gia cho rằng dự luật “Lớn Và Đẹp” của Trump không chỉ xóa bỏ khoản tín dụng thuế $7,500 dành cho người mua xe điện (EV) mà còn chấm dứt việc phạt tài chính đối với các nhà sản xuất xe xăng không đạt được mục tiêu giảm khí thải của liên bang. Trước đây, họ phải trả các khoản tiền phạt để mua lại "tín dụng khí thải" từ các công ty sản xuất EV. Xóa bỏ các khoản tiền phạt đó cũng sẽ loại bỏ doanh thu từ các khoản tín dụng khí thải của Tesla. Các nhà phân tích Jed Dorsheimer và Mark Shooter của William Blair cho biết Tesla đã có thêm 10.6 tỷ đô la lợi nhuận ròng kể từ năm 2019 từ nguồn thu này, giúp cho Tesla có kết quả kinh doanh có lãi.
Tesla hiện rơi vào tình trạng thâm hụt trong quý đầu tiên của năm nay, khi thu nhập ròng giảm 71% so với cùng kỳ năm ngoái do doanh số bán hàng trên toàn cầu giảm mạnh. Ông Musk đã đánh giá thấp tất cả những tin tức xấu gần đây, nói rằng tương lai của Tesla phụ thuộc vào robot, trí tuệ nhân tạo và taxi tự lái. Nhưng dịch vụ robotaxi của Tesla cho đến nay vẫn còn rất hạn chế, chỉ ra mắt tại Austin, Texas, dành cho một nhóm khách hàng nhỏ - chủ yếu là người hâm mộ Tesla. Robotaxi của Tesla tụt hậu so với đối thủ cạnh tranh Waymo, đơn vị xe tự lái của công ty mẹ Google Alphabet, đang cung cấp dịch vụ tại Austin và ba thành phố khác - San Francisco, Los Angeles và Phoenix.
Mặc dù Musk đã hứa rằng dịch vụ robotaxi của mình sẽ sớm mở rộng ra nhiều thành phố khác, nhưng ông vẫn chưa đưa ra thêm bất kỳ thông tin chi tiết nào. Ông cũng chưa cho biết khi nào dịch vụ tại Austin sẽ mở rộng cho công chúng. Trong khi đó, Waymo có kế hoạch chắc chắn mở rộng dịch vụ đến Miami và Washington D.C vào năm tới thông qua sự hợp tác với Uber.
Họa vô đơn chí. Doanh số toàn cầu của Tesla đã giảm kỷ lục 13% trong quý đầu tiên của năm nay so với cùng kỳ năm ngoái. Mặc dù nhu cầu về xe điện nói chung vẫn tiếp tục tăng, các dấu hiệu cho thấy thị phần của Tesla đang giảm. Nguyên nhân một phần là do sự cạnh tranh gia tăng. Các nhà sản xuất xe phương Tây tung ra các sản phẩm xe điện của riêng họ; và các nhà sản xuất xe Trung Quốc đã có bước tiến lớn vào thị trường. Nhà sản xuất xe điện Trung Quốc BYD dự kiến sẽ vượt qua Tesla về doanh số bán xe điện toàn cầu lần đầu tiên trong năm nay, mặc dù Tesla vẫn là một đối thủ lớn ở Trung Quốc và BYD không được bán tại Hoa Kỳ. Dự kiến doanh số Tesla ở Hoa Kỳ sẽ giảm nhiều hơn nữa vào ngày 1 tháng 10, khi khoản tín dụng thuế $7,500 cho người mua xe điện giảm.
Tesla đang phải đối mặt với những sai lầm do ông Musk gây ra. Nhiều nơi trên thế giới và Hoa Kỳ đã phản ứng dữ dội trước những hành vi chính trị của Musk; và có khả năng sẽ tiếp tục ngay cả khi ông chủ Tesla tách mình ra khỏi Trump. Ngay từ đầu năm 2025, hàng trăm cuộc biểu tình đã được tổ chức bên ngoài các phòng trưng bày Tesla tại Hoa Kỳ, Canada và Châu Âu. Những lo ngại về việc tự gây tổn hại đến thương hiệu đã khiến cổ phiếu Tesla lao dốc.
Với việc thành lập một đảng mới, nhiều khả năng Musk sẽ phải tiếp tục đối mặt với những phản ứng tiêu cực từ cả hai phía của quang phổ chính trị. Tương lai của Tesla hiện đang bất định hơn bao giờ hết, cũng giống như tương lai của nước Mỹ.
Việt Báo biên dịch
Nguồn: https://www.cnn.com/2025/07/08/business/tesla-troubled-financial-outlook