Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller.
Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Người con của Do Thái
Stephen Miller là con trai giữa của một gia đình Do Thái giàu có. Khi còn là một đứa trẻ, anh ta lớn lên trong một ngôi nhà năm phòng ngủ trị giá $1 triệu đô la ở khu vực Bắc Montana của Santa Monica, một trong những khu phố giàu có nhất ở Greater Los Angeles. Miller có những quản gia sinh ra ở Mỹ Latinh, những người nấu các bữa ăn gia đình và dọn dẹp sau khi ba anh em của anh ta đã no nê.
Ngay từ thưở nhỏ ở vùng ngoại ô Santa Monica, Miller đã nổi tiếng là một kẻ kích động chủng tộc, kích động bạo lực tại trường trung học địa phương. Trong cuốn sách “Hatemonger: Stephen Miller, Donald Trump, and the White Nationalist Agenda,” cho đến nay là cuốn tiểu sử duy nhất về Miller, tác giả Jean Guerrero kể lại một giai đoạn trong thời niên thiếu của chính trị gia tương lai, khi hắn đột nhiên bỏ rơi người bạn thân Jason Islas vì lý do chủng tộc.
Tại trường trung học Santa Monica, Miller đã chứng tỏ những ý tưởng bảo thủ của mình. Miller phản đối chủ nghĩa đa văn hóa, ủng hộ chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa dân tộc da trắng, phản đối việc nhà trường sử dụng các thông báo bằng tiếng Tây Ban Nha. Khi mười sáu tuổi, Miller đã viết một bài xã luận trên một tờ báo địa phương chỉ trích các bạn cùng lớp vì đã theo đuổi “political correctness” – được hiểu là đạo đức chính trị, một thuật ngữ chỉ cách diễn đạt tránh gây tổn thương hoặc xúc phạm người khác.
Vụ khủng bố 911 xảy ra khi Miller đang học lớp 11. Ông ta đã phản ứng bằng cách viết một bài báo có tựa đề “ A Time to Kill” ủng hộ quan điểm chống Hồi giáo và tiêu diệt khủng bố. Khi là sinh viên năm nhất, các bài xã luận của Miller xuất hiện trên The Chronicle mỗi thứ Ba hàng tuần, in đậm sự kỳ thị và bảo thủ. Miller đã viết một bài lên án nữ quyền “Xin lỗi nha, những bông hoa mềm yếu” (Sorry feminists) – để phê phán các luật lệ ủng hộ nữ quyền, chẳng hạn như quy định bắt buộc nghỉ phép có lương cho các bà mẹ mới sinh.
Với Miller, nam giới và nữ giới không thể nào có sự bình đẳng. Nó hoàn toàn không phải là một hình thức sùng bái nam quyền, mà là một hình thức “tinh thần hiệp sĩ” bảo vệ phụ nữ khỏi những công việc nguy hiểm hoặc khó khăn.
Bộ não của Trump?
Con đường dài mà Stephen Mill đã chuẩn bị và nhẫn nại bắt đầu từ đây. Ở tuổi 30, trong khi những người Cộng Hòa trẻ tuổi có thể đã dành sự nghiệp ban đầu của mình để chuẩn bị làm việc cho một ứng cử viên Cộng Hòa, Miller đã dành thời gian chuẩn bị cho một ứng cử viên là Donald Trump.
Tháng Giêng 2016, Stephen Miller tham gia chiến dịch tranh cử tổng thống của Donald Trump với tư cách là cố vấn chính sách cấp cao. Những bài phát biểu của Trump, bao gồm cả bài phát biểu tại Đại hội Toàn quốc Đảng Cộng hòa, đều qua bàn tay soạn thảo của Miller. Chính Miller và Steve Bannon, khi đó là cố vấn chính trị của Trump, đã xây dựng cương lĩnh và thông điệp của Trump, đặc biệt là ảnh hưởng đến quan điểm phản đối chủ nghĩa đa văn hóa, toàn cầu hóa và nguồn lao động di dân.
Vào tháng 12/2016, tổng thống đắc cử Trump đã chọn Miller làm cố vấn cấp cao về chính sách. Quan lộ của Miller từ đây gắn liền với Donald Trump. Bài diễn văn nhậm chức của Trump, do chính tay Miller soạn thảo. Ngôn ngữ lúc đó chưa chứa đựng sự thù hận và khơi gợi thù ghét như bây giờ, nhưng đã báo trước giọng điệu dân tộc chủ nghĩa và chế độ độc tài. Trong một cuộc phỏng vấn với John Dickerson của CBS vào năm 2017, Miller đã nói về thẩm quyền của Trump theo “the Don of Law”: “Quyền hạn của tổng thống để bảo vệ đất nước chúng ta là hữu hiệu, không nghi ngờ gì cả.”
Miller vẫn là nhân vật chủ chốt trong chính quyền Trump trong suốt hai năm còn lại của Trump 1.0. Công việc tập trung vào chính sách nhập cư. Năm 2020, cũng Miller là người đã giúp điều phối phản ứng của chính quyền Trump đối với đại dịch COVID-19, và cũng hỗ trợ xây dựng thông điệp của Trump cho chiến dịch tái tranh cử trong cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2020.
Sau khi Trump thua ông Joe Biden, Miller không ra đi những nội các khác. Ngược lại, ông ta tham gia vào nỗ lực của Trump lật ngược kết quả bầu cử và cùng với các thành viên khác trong chính quyền Trump, tích cực quảng bá các thuyết âm mưu cáo buộc Trump thực sự thắng cử. Miller đã giúp chuẩn bị bài phát biểu của Trump trước đám đông người ủng hộ tập trung tại Washington, D.C., vào ngày 6/1/2021, để phản đối việc công nhận kết quả bầu cử dự kiến tại Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ. Ngay sau bài phát biểu đó, cuộc tấn công Điện Capitol ô nhục của lịch sử đã xảy ra.
‘Trái tim của quỷ’
Một bài xã luận trên tờ New York Times hồi Tháng Giêng 2025 đã viết: “Miller có ảnh hưởng trong nhiệm kỳ đầu của Trump, nhưng lần này chắc chắn sẽ gấp bội phần.”
Gương mặt lạnh như tảng băng vùng Bắc Cực. Đôi mắt như viên đạn vô hồn. Miller như bức tượng sáp lúc nào cũng đứng phía sau lưng Donald Trump từ ngày đầu tiên Trump tái đắc cử. Không cần nói nhiều như Elon Musk, cũng không cần trả lời báo giới mỗi khi có sự hiện diện của Trump. Nhưng chính sự im lặng ở nơi ồn ào nhất lại là sức mạnh ngàn lời nói. Stephen Miller tận dụng khái niệm đó một cách hoàn hảo.
Không cần bỏ hàng tỷ đô la vào cuộc tranh cử của Trump. Không cần thay mặt Trump trả tiền cho cử tri để mua lá phiếu. Không cần trao con nhỏ cho Trump để tạo ra những khuôn hình “điện ảnh”, Stephen Miller nghiễm nhiên được cho là người đã định hình các chính sách nhập cư phân biệt chủng tộc và hà khắc của Tổng thống Donald Trump. Trong đó là các chính sách không khoan nhượng, dù là chia cắt gia đình, lệnh cấm người Hồi giáo và chấm dứt chương trình hoãn trục xuất đối với người đang thụ hưởng DACA. Theo một bài báo trên tạp chí Vanity Fair, chính Miller là người thúc đẩy Trump “thanh trừng” giới chức không ủng hộ với chương trình cực đoan của ông ta.
Từ một người viết diễn văn chính và cố vấn cấp cao về chính sách trong nhiệm kỳ đầu của Trump, Stephen Miller trở lại lại West Wing với tư cách là phó chánh văn phòng phụ trách chính sách và cố vấn an ninh nội địa trong nhiệm kỳ thứ hai của Trump. Những vai trò mà các nhà quan sát nhận định là của một trong những người quyền lực nhất trong Tòa Bạch Ốc của Trump, và rộng hơn là trên toàn thế giới.
Ở Stephen Miller, điều đầu tiên và quan trọng nhất mà Trump nhìn thấy, và có được, đó là sự trung thành. Trung thành tuyệt đối. Ngoại trưởng Rubio Macron hay cả Phó Tổng thống JD Vance – người “một bước lên tiên” – đều từng có lịch sử “vạch mặt Trump.” Nay vì lý do nào đó, có thể quyền lực, quyền lợi, hoặc cũng có thể họ đã nhìn thấy Trump “ở một góc khác đẹp đẽ hơn” nhưng họ vẫn không xóa được sự thật đã từng tấn công chủ trong quá khứ. Nhưng Stephen Miller thì không.
Do đó, Miller được cho là người trung thành nhất và có ảnh hưởng nhất về mặt tư tưởng với tổng thống. Nhiệm kỳ hai của Trump là võ đài hoàn hảo để Stephen Miller tăng tốc những chính sách đàn áp tám năm trước chưa thực hiện xong, cụ thể là chính sách tách trẻ em khỏi cha mẹ trong các gia đình xin tị nạn tại biên giới Hoa Kỳ.
Không bù đắp nào xứng đáng hơn cho một trung thần đã cùng nằm gai nếp mật với hoàng đế bằng quyền lực vô song nhưng không cần ra mặt. Vị thế cao quý của Miller bên cạnh Trump đã được minh họa trong vụ Signalgate gần đây. JD Vance đặt câu hỏi về các cuộc không kích – hỏi liệu Trump “có biết điều này mâu thuẫn như thế nào với thông điệp của ông về châu Âu” – Miller không cần nói nhiều, chỉ cần “Theo tôi nghe được, Tổng thống đã nói rõ: bật đèn xanh” cũng đủ để Phó Tổng Thống JD Vance phải ngậm bồ hòn.
Miller là người giám sát “hoạt động trục xuất lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ” nhắm mục tiêu khoảng 11 triệu người nhập cư không có giấy tờ được cho là đang sống ở Hoa Kỳ, với toàn quyền lực cưỡng chế của nhánh hành pháp. Người của Trump chọn, từ Bộ trưởng Bộ Nội An đến Bộ trưởng Bộ Tư pháp, đến Bộ trưởng Quốc phòng chính là người để thực hiện tất cả kế hoạch của Miller.
Không có sắc lệnh nào mang đậm dấu ấn Miller hơn sắc lệnh được ban hành vào ngày Trump nhậm chức lần thứ hai, 20/1, hủy bỏ quyền công dân theo nơi sinh đối với trẻ em sinh ra từ cha mẹ nhập cư chưa có giấy tờ. Sắc lệnh này đã bị thách thức tại tòa án và hiện đang được đưa lên Tối Cao Pháp Viện sau khi chính quyền phản đối phán quyết của các tòa án cấp dưới về một lệnh hành pháp vi hiến.
Tư tưởng bài trừ di dân của Stephen Miller đôi khi còn mạnh hơn cả Trump. Theo New York Times, trong một cuộc họp tranh cử năm ngoái, Trump đã nói nếu Miller có quyền quyết định, sẽ chỉ có 100 triệu người sống ở Mỹ, và tất cả họ đều trông giống Miller.
Một cựu cố vấn giấu tên của Trump trả lời NBC: “Ông ấy đã như vậy từ lâu. Chỉ là bây giờ ông ấy mới có đủ sức mạnh và quyền lực để thực hiện điều đó.” Những người khác gọi ông là “quan chức Tòa Bạch Ốc có ảnh hưởng nhất” kể từ Dick Cheney, người có ảnh hưởng lớn khi còn là phó tổng thống dưới thời George W. Bush.
Những người chỉ trích gọi Miller là gốc rễ của mọi điều xấu xa trong chính quyền của Trump. “Stephen Miller phải chịu trách nhiệm cho tất cả những điều tồi tệ đang xảy ra ở Hoa Kỳ,” NBC dẫn lời Ben Ray Luján, Thượng Nghị sĩ Dân chủ ở New Mexico, nói.
Lời khai rõ ràng nhất về địa vị của Miller đến từ chính Trump. Khi Kristen Welker, người dẫn chương trình Meet the Press hỏi rằng Miller có thể trở thành Cố vấn An ninh Quốc gia? Trump trả lời: “Stephen còn có vị trí cao hơn thế nhiều.”
Stephen Miller, một người thông minh xuất thân từ tầng lớp tinh hoa. Miller cũng từng là người đam mê văn học, theo vài tài liệu ít ỏi viết về ông ta. Nhưng có vẻ như quan điểm ông ta đang đặt vào chính quyền này không đến từ việc đọc sách nghiêm túc và có suy nghĩ. Nó không phải là chủ nghĩa bảo thủ cổ điển, cũng không có hơi hướm chủ nghĩa tự do. Những chính sách trục xuất chia rẽ gia đình, đóng cửa giáo dục, tước đoạt sự sinh tồn của các quốc gia yếu thế trong đó có hàng ngàn trẻ em, là kết quả của một hệ tư tưởng quái dị, độc ác. Nó phản chiếu trái tim của Miller – một trái tim của quỷ.
Kalynh Ngô
* ‘Trái Tim Của Quỷ’ là tiểu thuyết chuyển ngữ từ Akuma no Kokoro của tác giả Mahokaru Numata
Gửi ý kiến của bạn



