Cán bộ tỉnh: Không muốn nhận thêm di dân từ Miền Bắc, lý do người Thượng biểu tình là đòi đất đai, chứ không vì đàn áp tôn giáo…
BAN ME THUOT (Reuters) - Các quan chức CSVN hôm thứ năm 15-3 nói Cao nguyên Trung phần trồng cà-phê vẫn còn những căng thẳng về sắc tộc, nhưng là vấn đề đất đai chớ không phải tôn giáo đã gây ra cuộc biểu tình của dân Thượng hồi tháng trước.
Nguyễn Văn Lang, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Daklak, nói biến động ở Tây nguyên là do sự thúc đẩy của những kẻ gây rối có căn cứ ở Mỹ. Ông ta đã lập lại nguyên văn sự rêu rao của báo chí nhà nước. Lang bác bỏ những lời tố cáo của những người chống Cộng sống ở Mỹ và những nhóm ủng hộ Tin Lành nói sự đàn áp quyền tự do tôn giáo của người Thượng cũng là một nguyên nhân gây biến động. Ông ta nói “biến cố này không liên quan đến tôn giáo”, khi trả lời một câu hỏi về mối quan tâm chính của Mỹ. Hiện Hà Nội đang mong phát triển giao thương với Mỹ.
Lang đã nói trong dịp các ký giả ngoại quốc lần đầu tiên được phép viếng thăm Daklak kể từ khi xẩy ra cuộc biến động hồi đầu tháng trước.
Bộ Ngoại giao Hà Nội có nhiệm vụ kiểm soát mọi hoạt động của ký giả ngoại quốc ở Việt Nam, đã cho phép các ký giả đi Cao Nguyên sau khi một giới chức Mỹ ở Hà Nội nói sự thiếu những tin tức độc lập có thể gây phức tạp cho việc phê chuẩn thương ước giữa Mỹ và Việt Nam. Bộ này tổ chức một cuộc viếng thăm 4 ngày ở Cao Nguyên có sự kiểm soát và theo dõi chặt chẽ. Các quan chức của bộ và chính quyền CS địa phương tháp tùng đã làm ra vẻ không nhìn không nghe những ký giả tìm cách hỏi cư dân địa phương.
Một cư dân địa phương nói không dám nói gì về vụ biến động vì các ký giả ngoại quốc có cán bộ đi theo sát.
Các ký giả hỏi dân Thượng có tức giận về những người Việt ở miền xuôi lên định cư rất nhiều ở Cao Nguyên sau chiến tranh không, Lang nói: “Có, có thể có chuyện đó ở một vài nơi, nhưng không lan rộng”. Nhưng Lang nói tỉnh Daklak nay không muốn nhận thêm người miền xuôi lên định cư. Tỉnh này có 1.9 triệu dân, trong số này chỉ có 500,000 người dân tộc thiểu số.
Tuy nhiên ông ta nói chính quyền trung ương ở Hà Nội có thể yêu cầu tỉnh nhận thêm người dân di tản từ Sơn La Bắc Việt để lấy chỗ xây dựng một đập thủy điện. Lang nói: “Chúng tôi không muốn nhận những người bị đưa đi định cư lại, nhưng nếu chính phủ bảo chúng tôi làm như vậy, chúng tôi phải chấp nhận”.
Các nhà ngoại giao nói có đến 700,000 người sẽ phải di chuyển chỗ ở để lấy chỗ xây dựng đập chứa nước. Trong số này ít nhất cũng có 100,000 người bị đưa lên Cao Nguyên Trung phần. Một giới chức Mỹ ở Hà Nội hồi đầu tháng này nói kế hoạch di dân đó có thể đã làm bùng nổ vụ biểu tình phản kháng của dân Thượng. Hàng trăm ngàn người dân miền xuôi đã di dân lên Tây Nguyên kể từ khi chiến tranh Việt Nam chấm dứt năm 1975, lấn chiếm đất trồng trọt của các sắc tộc Ede và Gia Rai. Các sắc tộc này coi những đất đó như của tổ tiên để lại cho họ.
Những vùng rừng rộng lớn đã bị khai hoang để lấy đất trồng cà-phê, nhưng nguồn lợi về cà-phê đã giảm vì trong cả chục năm qua Việt Nam đã sản xuất quá nhiều cà-phê khiến giá cà-phê trên thị trường thế giới xuống mạnh.
Lang nói tổng số người miền xuôi lên Cao Nguyên định cư trong 20 năm qua vào khoảng 200,000 người, nhưng các nhà phân tích nói con số thực sự còn lớn hơn nhiều, và gây bất mãn cho dân tộc thiểu số yếu kém hơn về kinh tế.
Lang nói có vẻ mơ hồ về số người bị bắt sau các cuộc biểu tình phản kháng. Nhưng khi đi thăm một làng dành cho du khách gần công viên quốc gia Yok Don, các ký giả nhìn thấy tên và hình ảnh của 11 người Thượng bị bắt về tội “phá rối trị an” bên ngoài trụ sở đồn Công an.
Dân làng ở đây phần lớn là dân tộc Lào, chớ không phải Ede và Gia Rai là thành phần nồng cốt của các cuộc biểu tình, đều nói không có căng thẳng giữa họ và người Việt. Tại một buôn Ede không tham gia biểu tình, dân cũng nói tương tự với các ký giả được dẫn đến thăm. Lang nói chính quyền chuẩn bị các biện pháp kỷ luật một số cán bộ, nhưng tuyên bố không thể nói tên những người đó. Rồi Lang nói tình hình trong tỉnh yên tĩnh và dân tộc Thượng đang vui vẻ chuẩn bị hái và tưới cây cà-phê.
Nhiều cán bộ của Bộ Ngọai Giao và chính quyền địa phương đã nhòm ngó mọi ý định phỏng vấn dân địa phương. Phóng viên Reuters cho biết có ít nhất 1 người dân cho biết vì sợ bị theo dõi, ông không dám nói về cuộc phản kháng của đồng bào Thượng.
Ông Lang bác bỏ những tố giác của người thiểu số sống lưu vong tại Mỹ và các nhóm ủng hộ đạo Tin Lành rằng đàn áp tôn giáo là một phần nguyên nhân.
Dân làng bỏ trống các gian hàng hiển nhiên vì cuộc đàn áp đã làm giảm hẳn lượng du khách tới vùng này. Không có bóng bộ đội xuất hiện khi phóng viên ngoại quốc tới trong chuyến quan sát đầu tiên của báo chí ngoại quốc kể từ đầu Tháng 2, nhưng dân địa phương cả quyết rằng những toán quân tuần tiễu vẫn tiếp tục canh chừng tất cả các buôn làng của dân thiểu số. Một phụ nữ phàn nàn "Không ai trong làng tôi tham gia biểu tình, nhưng nhà cầm quyền không tin tưởng chúng tôi.” Bà ngoái nhìn những người thường phục cùng đi với nhà báo ngoại quốc với sự dè chừng, và nói "Chúng tôi rất sợ sự hiện diện của lực lượng an ninh, và chỉ muốn được yên thân".
Gửi ý kiến của bạn
