(Tin của L.S. Nguyễn Quốc Lân)
Một chánh án liên bang tại New York vừa phán quyết hôm thứ ba, 5 tháng 12, rằng Đạo Luật Cải Tổ Luật Di Trú và Trách Nhiệm Người Di Dân (Illegal Immigration Reform and Immigrant Responsibility Act - IIRIRA) được thông qua năm 1996 không thể được áp dụng hồi tố đối để trục xuất những thường trú nhân dựa trên những án phạt được phán quyết trước khi thông qua đạo luật di trú này. Đây là một phán quyết quan trọng và có thể giúp nhiều thường trú nhân tránh được gọng kìm trục xuất theo Đạo Luật IIRIRA.
Hiện nay, một thường trú nhân, tức ngoại kiều đã được cấp thẻ xanh, có thể bị trục xuất nếu đã phạm hai tội liên quan đến đạo đức (crimes of moral turpitude) không xảy ra cùng một lúc hay phương thức hành động. Trước năm 1996, những thường trú nhân này có thể xin được miễn bị trục xuất nếu họ chứng minh được rằng họ đã thường trú hợp pháp tại Hoa Kỳ hơn 7 năm. Theo đạo luật IIRIRA được thông qua năm 1996, thời gian 7 năm này bắt đầu trở lại khi phạm tội lần thứ nhất và như vậy, thời gian 7 năm sẽ phải bắt đầu trở lại kể từ lần phạm tội thứ hai thì điều khoản ân xá này mới được áp dụng. Theo đó, cho dầu thường trú nhân này đã thường trú ở Mỹ gần 14 năm vẫn có thể bị trục xuất.
Trong vụ án này, cô Jenny Lee Henry, một ngoại kiều từ Guyana, đến Mỹ năm 1984, bị kết án ăn cắp vặt (petty theft) lần thứ nhất năm 1987 và lần thứ hai năm vào tháng 3 năm 2000. Cô Henry bị Tòa Án Di Trú ra lệnh trục xuất vào tháng 12 năm 2000. Trong đơn kháng cáo lên tòa án liên bang, cô Henry viện dẫn lý do rằng Đạo Luật IIRIRA đã áp dụng điều khoản hồi tố một cách trái phép viø đáng lý ra cô ta phải được miễn trục xuất vì cô ta đã thường trú hợp pháp tại Mỹ hơn 7 năm tính đến khi đạo luật được ban hành.
Chánh Án Liên Bang Denny Chin đã phán quyết rằng đạo luật di trú này đã áp đặt những hậu quả pháp lý đối với những sự việc đã xảy ra trước khi đạo luật được thông qua và do đó làm mất đi những quyền lợi quan trọng của nguyên đơn lúc cô ta phạm luật và gia tăng đáng kể những hậu quả pháp lý dựa trên những hành động trong quá khứ. Chánh Án Chin còn nhận xét thêm rằng khi tính toán việc có nên nhận tội hay không, nguyên đơn có quyền đinh ninh rằng cô ta có thể không bị trục xuất vì cô ta đã ở Mỹ hơn 7 năm.
Luật sư của Sở Di Trú đã tranh cãi rằng điều khoản hồi tố đã được qui định rõ trong đạo luật di trú bởi Quốc Hội, do đó tòa án không có quyền bác bỏ ý định của Quốc Hội.
Sở Di Trú có thể kháng cáo phán quyết này lên tòa án kháng cáo liên bang. Phán quyết này chưa chắc sẽ được áp dụng đối với các trường hợp khác đang được Tòa Án Di Trú xét xử tại các nơi khác ngoài khu vực Manhattan thuộc tiểu bang New York. Tuy nhiên, đây là bước đầu tiên để đưa đến việc cứu xét vấn đề này tại các tòa án khác ngõ hầu tìm ra một phán quyết chung để áp dụng trên toàn cõi Hoa Kỳ.
Gửi ý kiến của bạn
