Mỹ Sẽ Lập 1 Hiến Pháp, Quốc Hội Iraq Dân Chủ, Như Ở Đức, Nhật
WASHINGTON D.C. - Lật đổ nhà độc tài Saddam Hussein là củng cố hòa bình Trung Đông và gieo giống dân chủ, không chỉ nhằm bảo vệ Hoa Kỳ, TT Bush tuyên bố như trên với các nhà hoạt động bảo thủ tối Thứ Tư.
Thường giữ im lặng về cuộc xung đột Israel-Palestine trong vài tháng gần đây, vị nguyên thủ Hoa Kỳ nói "thay đổi giới lãnh đạo Baghdad có thể mở đầu 1 giai đoạn mới ở Trung Đông, thúc đẩy tiến triển theo hướng dân chủ - loại bỏ chế độ Hussein sẽ tước đi 1 ông chủ giàu có của hệ thống khủng bố sẵn sàng trả tiền cho việc huấn luyện khủng bố và thưởng tiền các gia đình của quyết tử quân đánh bom thí mạng".
Theo ông, các chế độ khác cũng sẽ nhận thấy lời cảnh cáo minh bạch, rằng ủng hộ khủng bố là không được dung thứ. TT Bush nói rõ "sau khi đánh bại địch quân, Hoa Kỳ sẽ không để lại quân đội chiếm đóng, mà là hiến pháp và Quốc Hội" - ông giải thich "Có lúc nhiều người cho rằng các nền văn hóa của Đức và Nhật không tôn trọng các giá trị dân chủ, và họ đã sai. Nói như thế với trường hợp Iraq cũng là sai".
Các viên chức cao cấp đã thuyết trình với báo giới về viễn ảnh nước Iraq hậu chiến, quân đội Mỹ sẽ kiểm soát 1 thời gian ngắn, cốt yếu là giữ an ninh, bảo vệ các mỏ dầu, bảo đảm rằng các nước khac tôn trọng biên giới Iraq, tiếp tục tìm và hủy vũ khí cấm.
Giai đoạn chuyển tiếp sẽ kéo dài hàng tháng, không phải là hàng tuần - 1 viên chức dân sự sẽ làm nhiệm vụ chiêu tập người Iraq tham gia việc thành lập 1 chính quyền dân chủ. Theo 1 viên chức ẩn danh, nhà quản lý chuyển tiếp không nhất thiết là 1 viên chức Hoa Kỳ.
Chuẩn ứng cử viên TT Joe Lieberman cũng báo trước rằng cử 1 viên chức Hoa Kỳ giám sát Iraq sau khi ông Saddam bị lật đổ sẽ đưa Hoa Kỳ vào vị trí của thế lực chiếm đóng, thay vì là người giải phóng.
Trong khi đó, tại Salahuddin, Iraq, trước các đại biểu và viên chức Hoa Kỳ dự 1 hội nghị về cai trị Iraq sau ngày hạ bệ TT Saddam Hussein, ông Jalal Talabani, lãnh tụ đảng Aùi Quốc Kurdistn (PUK), nguyên là 1 cấp chỉ huy kháng chiến, hôm thứ năm kêu gọi dân Kurd nổi dậy thiết lập chế độ dân chủ - ông nói "Hãy tự đứng lên chứng tỏ sức mạnh, chúng ta đã đấu tranh vì chính nghĩa, chúng ta cần 1 đất nước Iraq độc lập".
Tại hội nghị có mặt thủ lãnh Zalmay Khalilzad và viên chức Bách Oác liên lạc với đối lập Iraq, ông Talabani cũng trấn an Thổ Nhĩ Kỳ rằng người Kurd thiểu số sẽ không tuyên bố 1 quốc gia độc lập, vì Thổ sợ người Kurd ở Thổ nổi dậy giành độc lập - ông Talabani tuyên bố "chúng tôi có 1 chính quyền thực thể, nhưng chúng tôi chấp nhận các hi sinh trong tương lai".
Nhưng, ông Talabani cũng cảnh cáo Washington chớ bỏ qua các chính khách đối lập Itaq và thiết lập nền cai trị quân sự ở Iraq - theo ông, cai trị Iraq là việc khó, cai trị Iraq phải có sự hợp tác của dân chúng và đối lập.
Là người được bầu làm chủ tịch hội nghị về Iraq hậu-Saddam, lãnh tụ Talabani nhấn mạnh "Nếu chủng tộc Kurd, chiếm vùng tiến bộ nhất Iraq, có dân chủ, thì tại sao toàn đất nước Iraq không thể có dân chủ".
WASHINGTON D.C. - Lật đổ nhà độc tài Saddam Hussein là củng cố hòa bình Trung Đông và gieo giống dân chủ, không chỉ nhằm bảo vệ Hoa Kỳ, TT Bush tuyên bố như trên với các nhà hoạt động bảo thủ tối Thứ Tư.
Thường giữ im lặng về cuộc xung đột Israel-Palestine trong vài tháng gần đây, vị nguyên thủ Hoa Kỳ nói "thay đổi giới lãnh đạo Baghdad có thể mở đầu 1 giai đoạn mới ở Trung Đông, thúc đẩy tiến triển theo hướng dân chủ - loại bỏ chế độ Hussein sẽ tước đi 1 ông chủ giàu có của hệ thống khủng bố sẵn sàng trả tiền cho việc huấn luyện khủng bố và thưởng tiền các gia đình của quyết tử quân đánh bom thí mạng".
Theo ông, các chế độ khác cũng sẽ nhận thấy lời cảnh cáo minh bạch, rằng ủng hộ khủng bố là không được dung thứ. TT Bush nói rõ "sau khi đánh bại địch quân, Hoa Kỳ sẽ không để lại quân đội chiếm đóng, mà là hiến pháp và Quốc Hội" - ông giải thich "Có lúc nhiều người cho rằng các nền văn hóa của Đức và Nhật không tôn trọng các giá trị dân chủ, và họ đã sai. Nói như thế với trường hợp Iraq cũng là sai".
Các viên chức cao cấp đã thuyết trình với báo giới về viễn ảnh nước Iraq hậu chiến, quân đội Mỹ sẽ kiểm soát 1 thời gian ngắn, cốt yếu là giữ an ninh, bảo vệ các mỏ dầu, bảo đảm rằng các nước khac tôn trọng biên giới Iraq, tiếp tục tìm và hủy vũ khí cấm.
Giai đoạn chuyển tiếp sẽ kéo dài hàng tháng, không phải là hàng tuần - 1 viên chức dân sự sẽ làm nhiệm vụ chiêu tập người Iraq tham gia việc thành lập 1 chính quyền dân chủ. Theo 1 viên chức ẩn danh, nhà quản lý chuyển tiếp không nhất thiết là 1 viên chức Hoa Kỳ.
Chuẩn ứng cử viên TT Joe Lieberman cũng báo trước rằng cử 1 viên chức Hoa Kỳ giám sát Iraq sau khi ông Saddam bị lật đổ sẽ đưa Hoa Kỳ vào vị trí của thế lực chiếm đóng, thay vì là người giải phóng.
Trong khi đó, tại Salahuddin, Iraq, trước các đại biểu và viên chức Hoa Kỳ dự 1 hội nghị về cai trị Iraq sau ngày hạ bệ TT Saddam Hussein, ông Jalal Talabani, lãnh tụ đảng Aùi Quốc Kurdistn (PUK), nguyên là 1 cấp chỉ huy kháng chiến, hôm thứ năm kêu gọi dân Kurd nổi dậy thiết lập chế độ dân chủ - ông nói "Hãy tự đứng lên chứng tỏ sức mạnh, chúng ta đã đấu tranh vì chính nghĩa, chúng ta cần 1 đất nước Iraq độc lập".
Tại hội nghị có mặt thủ lãnh Zalmay Khalilzad và viên chức Bách Oác liên lạc với đối lập Iraq, ông Talabani cũng trấn an Thổ Nhĩ Kỳ rằng người Kurd thiểu số sẽ không tuyên bố 1 quốc gia độc lập, vì Thổ sợ người Kurd ở Thổ nổi dậy giành độc lập - ông Talabani tuyên bố "chúng tôi có 1 chính quyền thực thể, nhưng chúng tôi chấp nhận các hi sinh trong tương lai".
Nhưng, ông Talabani cũng cảnh cáo Washington chớ bỏ qua các chính khách đối lập Itaq và thiết lập nền cai trị quân sự ở Iraq - theo ông, cai trị Iraq là việc khó, cai trị Iraq phải có sự hợp tác của dân chúng và đối lập.
Là người được bầu làm chủ tịch hội nghị về Iraq hậu-Saddam, lãnh tụ Talabani nhấn mạnh "Nếu chủng tộc Kurd, chiếm vùng tiến bộ nhất Iraq, có dân chủ, thì tại sao toàn đất nước Iraq không thể có dân chủ".
Send comment
