Trước hiện tượng địa chấn dồn dập tại Việt Nam, cục Môi trường thuộc bộ Khoa học-Công nghệ-Môi trường CSVN đã phải nhờ Trung tâm Công nghệ môi trường lập tấm bản đồ hai màu, một màu xác định các vùng có thể chấn động (các chuyên viên địa chất trong nước gọi là vùng nhạy cảm), màu còn lại xác định vùng không xảy ra chấn động (vùng không nhạy cảm). Cục Môi trường CSVN đã cùng với hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường VN tổ chức một cuộc hội thảo để bàn về “tính khả thi của tấm bản đồ hai màu và phương pháp xác định vùng nhạy cảm môi trường Việt Nam. Sau đây là một số ý kiến nêu ra tại cuộc hội thảo, theo báo Sài Gòn:
Ông Phạm Văn Miên thuộc Viện Sinh thái Tài nguyên nhắc lại một vụ cháy rừng tràm lớn nhất đã xảy ra tại Cà Mau vào năm 1983, sau đó, tỉnh này đã xây dựng bờ bao quanh các lâm ngư trường U Minh 1, U Minh 2, Vồ Dơi để giữ nước, giải quyết nạn cháy rừng vào mùa khô. Nhưng nạn cháy rừng không những không giảm mà các kênh đồng nội còn bị nhiễm bẩn, động vật đáy bị hủy diệt, các đàn cá trắng ra đi, không còn những đường cá di cư từ kênh rạch vào nội đồng, chế độ thủy học bị thay đổi.
Kỹ sư Đỗ Công Dự ở Liên đoàn Địa chất 6 đưa ra một nghiên cứu khác: hiện tướng lún, nứt gãy các tầng địa chất cũng xảy ra khi khai thác nước dưới mặt đất. Những điểm khai thác nước ngầm ở Hà Nội lún trung bình 5-50 mm/năm. Những người thợ mỏ ở Quảng Ninh đào bới một thế kỷ qua để hình thành hàng trăm đường lò ở độ sâu hàng chục, hàng trăm mét mà thực tế đã lẻ tẻ xảy ra các vụ sập hầm, sụp mong khiến cho nhiều người thiệt mạng. Theo các chuyên viên, việc xây dựng một khu công nghiệp, hay phá rừng nuôi tôm, đắp bờ chống lũ...tất cả đều có thể gây biến đổi lớn cho vùng nhạy cảm. Theo kỹ sư Đỗ Công Dự, lâu nay người ta mới thống kê các số liệu động đất, trong khi một tấm bản đồ phân vùng động đất thì lại chưa có. Ví dụ như hồ chứa nước Thủy điện Hòa Bình gần đây có sự gia tăng đột ngột hiện tượng động đất khích thích. Theo Viện Điều tra Vật lý địa cầu, trước khi có hồ, hoạt động địa chất trong vùng ổn định, nhưng chỉ sau vài tuần hình thành vùng tích nước, số lượng và năng lượng động đất tăng gấp 15-20 lần.
Giáo sư Nguyễn Văn Tuyên, Đại học Sư phạm TP.HCM nói: cần phải có thang bậc chất lượng nước một cách khoa học hơn, thể hiện cụ thể trên bản đồ. Qua 10 năm lăn lộn nghiên cứu sinh thái sông Đồng Nai, ông rút ra kết luận: sau khi xây đập Trị An, nước trong hồ Trị An xấu đi, số loài trong quần xã giảm từ 100 xuống 70 loài. Thậm chí khi theo nước sông Đồng Nai trôi chảy về đến cửa xả của các thành phố công nghiệp chỉ còn lại từ 1 đến 10 loài. Các loại tảo độc gây bệnh tả, lỵ, thương hàn, ung thư xuất hiện. Các nhà khoa học đều đồng ý rằng việc lập bản đồ Vùng nhạy cảm đang là một yêu cầu rất cấp bách. Ngay đơn đặt hàng của Cục Môi trường giao cho Entec cũng chỉ là một đề tài tác chiến. Tuy nhiên Vùng nhạy cảm là khái niệm động. Hôm nay vùng này là nhạy cảm, hoặc hôm nay không nhạy cảm nhưng sau một công trình của con người thì lại trở thành vùng nguy hiểm.
Bạn,
Cũng ghi nhận của báo Sài Gòn, đa số các ý kiến cho rằng chưa thể xây dựng bản đồ tổng hợp các vùng nhạy cảm. Hiện chỉ nên xây dựng nhiều bản đồ Vùng nhạy cảm hhư Vùng nhạy cảm ngập lũ, Vùng nhạy cảm ô nhiễm môi trường, Vùng nhạy cảm trượt lỡ đất đá với ba cấp độ nguy hiểm 1,2,3. Theo đề nghị của một số chuyên viên, thì bộ Khoa học-Công nghệ- Môi trường CSVN nên xây dựng một chương trình 10 năm với một kinh phí 100 tỉ đồng để xây dựng bản đồ Vùng nhạy cảm một cách chi tiết, cụ thể và lập chương trình với các nhà khoa học theo dõi, có điều chỉnh thường xuyên.