Chuyện gì đang xảy ra trong trận đánh Baalbeck"
Sau khi nghỉ hè về, người viết thấy thời sự có ba biến cố đáng kể:
Thứ nhất, lãnh tụ Fidel Castro trao quyền cho em khiến nhiều người hy vọng là sau 47 năm dưới ách cai trị cộng sản, Cuba sẽ có hy vọng thay đổi. Biến cố thứ hai là Bắc Hàn pháo kích qua vùng phi quân sự DMZ khiến Á châu lại cau mày chú ý, dù truyền thông Mỹ không hề nhắc tới. Lý do là biến cố thứ ba mới thực sự đáng kể: chiến cuộc tại Lebanon.
Sau gần ba tuần dậm dự, sang số mà chưa nhấn ga, Israel bắt đâu tung quân vào khá sâu trong lãnh thổ Lebanon vào đêm mùng một tháng Tám, 10 giờ tối, giờ địa phương. Cuộc tấn công này được truyền thông thế giới tường thuật với đầy đủ hình ảnh mà… không ai hiểu gì.
Trước hết, chính quyền Israel được Hoa Kỳ giúp đỡ bằng cách trì hoãn hay đòi hỏi một giải pháp ngoại giao lâu dài - ngưng bắn lập tức nhưng trường cửu - với chuyến du thuyết vất vả của Ngoại trưởng Condoleezza Rice. Vậy mà trong hơn hai tuần, quân lực Israel vẫn không làm nên chuyện:
Trước hết, họ chỉ pháo kích và không tập một số mục tiêu của Hezbollah tại Lebanon mà vẫn không ngăn được hỏa tiễn của Hezbollah, trung bình từ 130 đến 160 trái một ngày cứ rót đều đặn vào lãnh thổ Israel.
Thứ hai, nổi tiếng ở nghệ thuật hành quân thần tốc và đánh rất trúng mục tiêu vì có tình báo chính xác, quân lực Israel đã dồn quân tại biên giới Lebanon và… đợi. Đầu tuần qua, sau khi tấn công ba trị trấn ở vùng ven biên, họ lại rút về mà không đạt kết quả quyết định.
Thứ ba, từ trong chính quyền Tel-Aviv, tin tức bị tiết lộ ra ngoài cho thấy chính phủ của Thủ tướng Ehud Olmert có chia rẽ giữa hai giải pháp, hoặc tiếp tục không tập, hoặc đổ quân đánh thẳng vào sào huyệt của Hezbollah. Chính quyền Isreal vốn nổi tiếng chuyên nghiệp và có kỷ cương, việc phiên họp bị tiết lộ là điều lạ, trừ phi là được cố tình tiết lộ để đánh lừa đối phương. Israel thừa sức dụng mưu như vậy.
Nhưng, và đây là yếu tố thứ tư: dụng mưu ra sao chưa biết chứ họ mắc mưu Hezbollah khi tấn công vào một cao ốc tại Qana vào ngày 30 khiến gần 60 thường dân Lebanon thiệt mạng, hơn phân nửa là trẻ em. Vụ Qana gây xúc động lớn trong dư luận thế giới, vốn đã không có thiện cảm với Israel và Hoa Kỳ, và gây lúng túng cho Ngoại trưởng Rice.
Từ Đông Nam Á, bà Rice được chỉ thị của Tổng thống Bush là quay về Trung Đông dàn xếp, bà vừa có mặt tại Tel Aviv thì xảy ra vụ Qana nên đành hủy bỏ việc tới Beirut nói chuyện với chính quyền Lebanon và trở lại Hoa Kỳ.
Ngay sau đó, Israel thông báo đơn phương ngưng oanh tạc trong 48 tiếng, nếu không bị Hezbollah bắn hoả tiễn. Hezbollah quả nhiên là vẫn bảo toàn được hệ thống giao liên nên bớt hẳn những vụ bắn hoả tiễn, khiến thế giới thấy Hezbollah là… nạn nhân và tiếp tục lên án Israel…
Tình hình trong ngày Thứ Hai vì vậy là khúc quanh quan trọng: Israel có thể bị thua. Thua về chính trị vì bị thế giới lên án và vì Hezbollah lại tranh thủ được hậu thuẫn của dân Hồi giáo vì vụ "tàn sát" tại Qana và thua về quân sự vì không triệt hạ được các hầm trú ẩn và phóng hoả tiễn của Hezbollah.
Giới lãnh đạo quân đội Israel mở cuộc điều tra và kết luận (tạm): kém về tình báo nên tạo lý cớ tuyên truyền cho Hezbollah, lý do là có một khoảng cách giữa thời điểm oanh tạc và khi cao ốc này bị nổ tung. Người ta phải đoán là Hezbollah đã cất giữ võ khí ngay trong cao ốc dân sự và kho võ khí ấy có thể đã nổ. Dù sự thật ra sao thì Israel coi như đã bị thất thế.
Bóng ma thảm bại bắt đầu xuất hiện: Hezbollah còn tồn tại là Israel coi như thất trận và quân khủng bố ở khắp nơi có thể kết luận là thắng Mỹ đã dễ mà thắng cả Israel cũng không khó...
Trong khung cảnh ấy, ngày một tháng Tám, vài giờ trước khi hết thời hạn 48 tiếng ngưng bắn, Israel đổ quân vào Lebanon.
Điều đáng chú ý là họ không tiến quân về hướng Tây, qua sông Litani để vào Tyre mà lại thọc sâu vào hướng Đông Bắc, đi thẳng vào thung lũng Bekaa. Thung lũng này là hành lang tung hoành của Hezbollah, là trung tâm kinh tài (ma túy), luyện quân và cửa ngõ thông thương và tiếp liệu với Syria.
Xưa nay, Israel có lối đánh sở trường là hành quân chớp nhoáng, không phải là với một đơn vị lực lượng đặc biệt rất nhỏ mà tới cấp tiểu đoàn, trung đoàn hay lữ đoàn. Lần này họ kết hợp cả hai, vừa đưa quân vào thung lũng (với rủi ro bị pháo kích từ hai bên vách núi xuống) vừa trực thăng vận toán đặc nhiệm vào tấn công và trấn giữ thị trấn Baalbek cách biên giới Israel cả trăm cây số. Suốt đêm mùng một, hỏa châu đã rực sáng trên một khu vực rộng lớn trong khi các nhà máy điện bị đánh tan, cả một vùng không còn điện.
Dù hình ảnh được trình chiếu suốt đêm trên truyền hình, người ta vẫn không rõ diễn tiến xảy ra như thế nào dưới mặt đất. Chỉ biết là các đơn vị Israel đã quần thảo trong hơn bốn tiếng đồng hồ trước khi chiếm đóng nhà thương tại Baalbek. Sau vụ Qana, tấn công một nhà thương là một rủi ro chính trị rất lớn, nhưng họ vẫn làm. Phía Hezbollah nói rằng quân Israel bị mắc bẫy và bao vây trong nhà thương, phía Israel cho biết là họ đã kiểm soát được nhà thương mà không bị tổn thất, đồng thời còn giết được 10 tay súng và bắt về năm đặc công của Hezbollah.
Chính là những chi tiết ấy mới gây hoài nghi.
Israel đã dùng rất nhiều công sức để tiêu diệt các cơ sở Hezbollah, nhưng họ cần bắt được các tay đầu não của lực lượng khủng bố này thì mới bù đắp cho những yếu kém về tình báo. Trận đánh tại Baalbek chỉ diệt được 10 tay súng và bắt được năm đặc công cấp thừa hành thì quả là không bõ.
Nghĩa là bên dưới vẫn còn nhiều điều bí ẩn chưa được công bố, hoặc Israel có bửu bối mà chưa tung ra.
Quân lực Israel phải bước vào chiến trường Lebanon và thanh toán xong mục tiêu là phải rút về thật nhanh, hầu khỏi bị bao vây và du kích đánh tỉa. Dù cả Hezbollah và Israel cùng biết vậy, việc Israel vào sâu tới khu vực đầu não của Hezbollah là một quyết định táo bạo với rủi ro bị vây hãm và tiêu hao lực lượng trong khi vẫn bị thế giới kết án. Việc họ tốn kém công sức để tấn công Baalbek cũng vậy, phải nhắm vào một mục tiêu chiến lược nào đó.
Vậy mà chúng ta chưa rõ thực hư ra sao.
Trong khi ấy, Israel cho biết trước là sẽ tiếp tục đưa thêm quân vào chiến trường. Và, ngạc nhiên chừng nào, Ngoại trưởng Condoleezza Rice lại tuyên bố tại Washington, rằng cục diện sẽ ngã ngũ không phải trong vài tuần mà vài ngày.
Bí ẩn còn dài…
Gửi ý kiến của bạn
