Bộ trưởng tài chánh Pháp trấn an “Hậu quả (sự sụp đổ) với chúng ta không nặng bằng với... Mỹ.”
Cho hầu hết dân Hoa Kỳ, hàng tít lớn trên trang nhất của tờ Libération, một tờ báo thiên tả, số phát hành ngày 23 tháng 7, không có gì khôi hài cả. "Faut-il bruler Bourse"", tờ báo đã đặt câu hỏi. Tạm dịch: "Chúng ta có nên thiêu huỷ thị trường chứng khoán không"". Hàng tít lớn này được đăng ngay trong thời gian thị trường chứng khoán Paris Bourse của Pháp tuột dốc, mất hơn 40% chỉ trong 8 tuần lễ, mức độ tuột giảm nặng nhất trong lịch sử của Pháp. Chẳng ngạc nhiên gì khi tờ báo này nêu lên câu hỏi trên về sự chao đảo của thị trường - sự chao đảo mà người Hoa Kỳ đã không đối diện trong hàng chục năm qua.
Dĩ nhiên là tờ Libération chỉ đùa thôi. Nhưng những lời nói đùa đôi khi chứa ẩn những sự thực đen tối, và lần này, nó thực sự tối đen. Trong hơn mười năm, Âu Châu đã tiến gần đến một kiểu mẫu được mệnh danh là kiểu mẫu Saxon, với những điểm quan trọng như kinh tế thị trường, tản quyền (deregulation) và tư hữu hoá (privatization). Thêm vào đó, những đầu tư khổng lồ từ bên kia bờ Đại Tây Dương trong thập niên vừa qua đã làm tăng thêm sự thân thiết giữa những công ty Hoa Kỳ và Âu Châu hơn bao giờ hết. Nhưng Hoa Kỳ và Âu Châu đều biết là những chiêu bài chống toàn cầu hoá vẫn âm ỉ tồn tại khắp châu Âu. Cuộc đình công khổng lồ vừa qua tại Tây Ban Nha và Ý Đại Lợi chỉ vì một thay đổi nhỏ trong luật lao động là điều minh chứng. Bây giờ dường như chúng ta lại có thể đối diện với sự sụp đổ của tư bản, điều có thể làm nhóm thiên tả vỗ tay cười. Nếu sự sụp đổ này kéo theo sự tẩy chay kiểu mẫu tư bản của Hoa Kỳ, thì Hoa Kỳ có thể mất đi một đồng minh lớn nhất trong thị trường tự do mậu dịch.
Sự suy thoái của nền kinh tế Hoa Kỳ 2002 chắc chắn sẽ làm ngưng trệ việc phát triển tự do mậu dịch tư bản tại Âu Châu. Nhưng sự suy thoái sẽ không phá hủy được nó. Lý do là thị trường Âu Châu cũng cần đồng minh như Hoa Kỳ vậy, và họ đã đi quá xa trên con đường tư bản để quay ngược lại.
Không nghi ngờ gì, người dân Âu Châu rất lo sợ thị trường chứng khoán sẽ sụp đổ - ngay cả khi Bộ trưởng Tài chánh Pháp là ông Francis Mer đã giải thích rằng dân Âu Châu làm chủ cổ phần rất ít do đó hậu quả của thị trường sụp đổ cũng không nặng nề bằng ở Hoa Kỳ. Trong khi đó, sự gia tăng khánh tận của các công ty và nợ xấu đã giết đi mầm mống hy vọng sự hồi phục của thị trường chứng phiếu.
Dầu thế, kiểu mẫu tư bản của Hoa Kỳ vẫn đóng một vai trò quan trọng tại Âu Châu. Nếu bỏ kiểu mẫu tư bản, Âu Châu sẽ còn gì, theo ai" Cánh tả, mặc dầu vẫn hậu thuẫn cho những cuộc đình công, đã mất đi rất nhiều sức mạnh. Cộng Sản đã sụp đổ tại Tây Âu, và những nhân vật lãnh đạo xã hội chủ nghĩa đã bị bất tín nhiệm, khởi đầu tại Ý, rồi đến Pháp và chẳng bao lâu, sẽ đến Đức.
Thêm vào đó, mặc dầu giới đầu tư rất thất vọng, chính phủ của các quốc gia tại Âu Châu, với lý do chính trị, hoàn toàn tin tưởng vào thị trường chứng khoán. Chính phủ đã đem về hằng tỷ đô la bằng cách phát mãi cổ phần của những cơ quan truyền thông và những đại công ty. Các chính khách đã tiêu hết số tiền đó, bây giờ cần tư hữu hoá thêm nữa. Họ không thể vay mượn thêm bằng cách tăng thuế. Những công ty viễn liên tư nhân, đang bị nợ nần chồng chất, cần phải góp thêm vốn từ giới đầu tư.
Dầu gì đi nữa, chính phủ các quốc gia Âu Châu và các đại công ty ở đây phải bám lấy cái kiểu mẫu tư bản của Hoa Kỳ. Để làm gì " Vì kiểu mẩu kinh tế tư bản của Hoa Kỳ càng ngày càng giống như Âu Châu. Hoa Kỳ đang bàn đến vấn đề cắt giảm ảnh hưởng của việc chia cổ phần (stock options), và hất những ông chủ lớn khỏi ngai vàng của họ. Nghe thật giống như ở Âu Châu.
Jurgen Kluge, Giám đốc của McKinsey&Co., một công ty có trụ sở tại Dusseldorf, nói "Kiểu mẫu của chúng ta bây giờ thật tốt: Những quản trị viên của hội đồng quản trị nay không còn dính dáng gì đến việc chia cổ phần, sự gian lận do đó sẽ rất ít". (Bài của John Rossant, Business Week)
Cho hầu hết dân Hoa Kỳ, hàng tít lớn trên trang nhất của tờ Libération, một tờ báo thiên tả, số phát hành ngày 23 tháng 7, không có gì khôi hài cả. "Faut-il bruler Bourse"", tờ báo đã đặt câu hỏi. Tạm dịch: "Chúng ta có nên thiêu huỷ thị trường chứng khoán không"". Hàng tít lớn này được đăng ngay trong thời gian thị trường chứng khoán Paris Bourse của Pháp tuột dốc, mất hơn 40% chỉ trong 8 tuần lễ, mức độ tuột giảm nặng nhất trong lịch sử của Pháp. Chẳng ngạc nhiên gì khi tờ báo này nêu lên câu hỏi trên về sự chao đảo của thị trường - sự chao đảo mà người Hoa Kỳ đã không đối diện trong hàng chục năm qua.
Dĩ nhiên là tờ Libération chỉ đùa thôi. Nhưng những lời nói đùa đôi khi chứa ẩn những sự thực đen tối, và lần này, nó thực sự tối đen. Trong hơn mười năm, Âu Châu đã tiến gần đến một kiểu mẫu được mệnh danh là kiểu mẫu Saxon, với những điểm quan trọng như kinh tế thị trường, tản quyền (deregulation) và tư hữu hoá (privatization). Thêm vào đó, những đầu tư khổng lồ từ bên kia bờ Đại Tây Dương trong thập niên vừa qua đã làm tăng thêm sự thân thiết giữa những công ty Hoa Kỳ và Âu Châu hơn bao giờ hết. Nhưng Hoa Kỳ và Âu Châu đều biết là những chiêu bài chống toàn cầu hoá vẫn âm ỉ tồn tại khắp châu Âu. Cuộc đình công khổng lồ vừa qua tại Tây Ban Nha và Ý Đại Lợi chỉ vì một thay đổi nhỏ trong luật lao động là điều minh chứng. Bây giờ dường như chúng ta lại có thể đối diện với sự sụp đổ của tư bản, điều có thể làm nhóm thiên tả vỗ tay cười. Nếu sự sụp đổ này kéo theo sự tẩy chay kiểu mẫu tư bản của Hoa Kỳ, thì Hoa Kỳ có thể mất đi một đồng minh lớn nhất trong thị trường tự do mậu dịch.
Sự suy thoái của nền kinh tế Hoa Kỳ 2002 chắc chắn sẽ làm ngưng trệ việc phát triển tự do mậu dịch tư bản tại Âu Châu. Nhưng sự suy thoái sẽ không phá hủy được nó. Lý do là thị trường Âu Châu cũng cần đồng minh như Hoa Kỳ vậy, và họ đã đi quá xa trên con đường tư bản để quay ngược lại.
Không nghi ngờ gì, người dân Âu Châu rất lo sợ thị trường chứng khoán sẽ sụp đổ - ngay cả khi Bộ trưởng Tài chánh Pháp là ông Francis Mer đã giải thích rằng dân Âu Châu làm chủ cổ phần rất ít do đó hậu quả của thị trường sụp đổ cũng không nặng nề bằng ở Hoa Kỳ. Trong khi đó, sự gia tăng khánh tận của các công ty và nợ xấu đã giết đi mầm mống hy vọng sự hồi phục của thị trường chứng phiếu.
Dầu thế, kiểu mẫu tư bản của Hoa Kỳ vẫn đóng một vai trò quan trọng tại Âu Châu. Nếu bỏ kiểu mẫu tư bản, Âu Châu sẽ còn gì, theo ai" Cánh tả, mặc dầu vẫn hậu thuẫn cho những cuộc đình công, đã mất đi rất nhiều sức mạnh. Cộng Sản đã sụp đổ tại Tây Âu, và những nhân vật lãnh đạo xã hội chủ nghĩa đã bị bất tín nhiệm, khởi đầu tại Ý, rồi đến Pháp và chẳng bao lâu, sẽ đến Đức.
Thêm vào đó, mặc dầu giới đầu tư rất thất vọng, chính phủ của các quốc gia tại Âu Châu, với lý do chính trị, hoàn toàn tin tưởng vào thị trường chứng khoán. Chính phủ đã đem về hằng tỷ đô la bằng cách phát mãi cổ phần của những cơ quan truyền thông và những đại công ty. Các chính khách đã tiêu hết số tiền đó, bây giờ cần tư hữu hoá thêm nữa. Họ không thể vay mượn thêm bằng cách tăng thuế. Những công ty viễn liên tư nhân, đang bị nợ nần chồng chất, cần phải góp thêm vốn từ giới đầu tư.
Dầu gì đi nữa, chính phủ các quốc gia Âu Châu và các đại công ty ở đây phải bám lấy cái kiểu mẫu tư bản của Hoa Kỳ. Để làm gì " Vì kiểu mẩu kinh tế tư bản của Hoa Kỳ càng ngày càng giống như Âu Châu. Hoa Kỳ đang bàn đến vấn đề cắt giảm ảnh hưởng của việc chia cổ phần (stock options), và hất những ông chủ lớn khỏi ngai vàng của họ. Nghe thật giống như ở Âu Châu.
Jurgen Kluge, Giám đốc của McKinsey&Co., một công ty có trụ sở tại Dusseldorf, nói "Kiểu mẫu của chúng ta bây giờ thật tốt: Những quản trị viên của hội đồng quản trị nay không còn dính dáng gì đến việc chia cổ phần, sự gian lận do đó sẽ rất ít". (Bài của John Rossant, Business Week)
Gửi ý kiến của bạn
