Cơ Sở Giao Dịch Thương Mại Giữa Hoa Kỳ Và Việt Nam

Bài sau đây của Lê Dân, phóng viên đài RFA, loan ngày 17-5-2006 về thương ước Mỹ-Việt.<"xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Phiên đàm phán thứ 14 giữa Việt Nam với Hoa Kỳ về việc Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTP đã kết thúc hôm 14 tháng Năm vừa qua. Văn kiện chính thức sẽ được hai phía ký kết sẽ tiến hành vào tháng Sáu, nhưng trước mắt, Cơ quan Thương mại Hoa Kỳ vừa phổ biến một văn bản liên quan đến nội dung thỏa thuận mới đạt được giữa Việt <"xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />Namvới Hoa Kỳ. Lê Dân chuyển ngữ như sau.

Trước hết, chúng tôi xin quý thính giả lưu ý rằng đây là văn bản Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ công bố cho công chúng Mỹ, chứ không phải cho công chúng Việt Nam. Nên chúng tôi xin lược dịch trong mục đích để tham khảo mà thôi.

Thỏa thuận Song phương Hoa Kỳ-Việt Nam

Hoa Kỳ và Việt Nam đã đạt thỏa thuận trên nguyên tắc về khả năng tiếp cận thị trường song phương sẽ giúp hạ thấp hàng rào thuế quan cho những mặt hàng kỹ nghệ và nông nghiệp cùng dịch vụ của Hoa Kỳ. Điều đó sẽ mở đường cho Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO.

Thỏa thuận Song phương sẽ cải thiện khả năng tiếp cận của Hoa Kỳ vào thị trường vốn đang phát triển nhanh chóng của Việt Nam.

Với một chương trình cải tổ kinh tế nhiều hoài bão, Việt Nam là nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á, tổng sản lương nội địa GDP tăng gần 50%, kể từ năm 2001 đến nay. Trong khi đó Việt Namcũng là thị trường nhập khẩu hàng hóa của Hoa Kỳ ngày càng nhiều, tăng trên 150% kể từ năm 2001. Chỉ riêng trong năm ngoái đã tăng 24%, đạt 1 tỷ 200 triệu đôla.

Về hàng kỹ nghệ:

Theo thỏa thuận, khoảng 94% hàng hóa Việt Nam nhập khẩu từ Hoa Kỳ sẽ chịu thuế suất 15% hoặc ít hơn. Những mặt hàng chủ yếu như trang thiết bị xây dựng, dược phẩm và phi cơ thì chịu thuế suất thấp hơn là từ 0 đến 5%.

Việt Nam, giống như những nước khác đang xin gia nhập WTO, đã đồng ý tham gia Cơ quan Thương mại Quốc tế của Hoa Kỳ ITA và chấp nhận trên 75% những điều khoản trong Sáng kiến Hài hòa về Hóa chất.

Việt Namcũng cam kết áp dụng thuế suất thấp đối với tất cả những trang thiết bị y tế ngay sau khi được gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới.

Về nông sản:

Theo thỏa thuận, khoảng ba phần tư nông sản Hoa Kỳ xuất khẩu sang Việt Namchỉ chịu thuế suất nhập khẩu 15% hoặc ít hơn. Các nông sản được hưởng thuế suất thấp này gồm có bông, một số loại thịt bò, thịt heo và một số loại thịt khác, sữa lỏng, nho, táo, lê và đậu nành.

Việt Nam cũng sẽ cải thiện việc áp dụng các quy luật của Tổ chức Thương mại Thế giới về biện pháp Vệ sinh và Vệ sinh Thực vật, gồm cả việc thiết lập khởi điểm thẩm tra nhất quán với quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới.

Thêm vào đó, Việt Namđồng ý công nhận hệ thống kiểm tra thịt bò, heo và gia cầm của Hoa Kỳ tương đương với hệ thống của Việt Nam.

Về dịch vụ:

Theo thỏa thuận, Việt Namđã cam kết cụ thể là mở cửa một số lãnh vực quan yếu, như viễn thông (kể cả dịch vụ viễn thông vệ tinh), lãnh vực phân phối, lãnh vực tài chính và năng lượng cho nước ngoài vào tham gia.

Việt Namđã đề nghị mở cửa cho nước ngoài mở chi nhánh về bảo hiểm (phi nhân thọ) và về chứng khoán, hiện nay đã cho phép ngân hàng nước ngoài mở chi nhánh.

Có tư cách thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới WTO, Việt Namsẽ phải tuân thủ các luật lệ quốc tế.

Cho gia nhập WTO sẽ bảo đảm là Việt Namtuân thủ tính chất pháp trị. Điển hình như:

Giải quyết tranh chấp: Hoa Kỳ sẽ có thể bảo vệ quyền lợi của mình qua những cơ quan giải quyết tranh chấp của Tổ chức Thương mại Thế giới.

Mậu dịch Quốc doanh: Việt Namđang giảm bớt vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong thương mại (kể cả việc hủy bỏ vai trò của Nhà nước trong việc độc quyền nhập khẩu một số mặt hàng).

Quyền Thương mại: Việt Namsẽ hủy bỏ các giới hạn đặt trên sự nhập khẩu của những doanh nghiệp có đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên một số rất giới hạn những sản phẩm sẽ còn huởng thời gian chuyển tiếp trước khi quyền tự do thương mại được áp dụng và việc nhập khẩu một số ít mặt hàng sẽ do các doanh nghiệp nhà nước Việt Namđảm nhận.

Trợ cấp kỹ nghệ: Việt Namsẽ hủy bỏ những trợ cấp vốn bị cấm mà họ đã giành cho kỹ nghệ trong nước. Về dệt và may, việc hủy bỏ này sẽ có hiệu lực ngay khi Việt Namgia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới.

Còn các kỹ nghệ khác, Việt Namsẽ hủy bỏ tất cả những trợ cấp bị cấm khác khi đang xúc tiến tham gia WTO, ngoại trừ hai chương trình mà những lợi ích hiện hữu sẽ được cắt giảm trong thời hạn 5 năm.

Quy chế Kinh tế-Không-Thị trường: Không điều gì trong thỏa hiệp này sẽ thay đổi quy chế của Việt Namlà một nền kinh tế-không-thị trường trong các quan hệ thương mại với Hoa Kỳ.

Hoa Kỳ sẽ tiếp tục áp dụng phương thức "không-thị trường" trong các vụ kiện chống bán phá giá cho đến khi nào Việt Nam không còn bị xem là nền kinh tế-không -thị trường, hoặc 12 năm sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO.

Bảo vệ Tài sản Trí tuệ: Việt Namđang ở vào giai đoạn chót của việc ban hành quy tắc và luật lệ bảo vệ sở hữu trí tuệ. Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cộng tác với Việt Namvề luật bảo vệ sở hữu trí tuệ mới để bảo đảm là nó nhất quán và áp dụng toàn bộ Thỏa ước TRIPs. (1)

Việc Việt Namgia nhập WTO còn mang lại những lợi ích quan trọng khác.

Tiếp tục cổ võ cho cải cách trong nước của Việt Nam. Việc gia nhập WTO buộc Việt Namcải thiện tính minh bạch trong các tiến trình của Nhà nước, tăng cường tự do kinh tế cho người dân và tôn trọng chế độ pháp trị.

Đồng thời, nó cũng mang Việt Namvào hệ thống thương mại toàn cầu đặt cơ sở trên pháp lý. Những sự thay đổi đó sẽ hỗ trợ cho các tiến trình cải tổ hiện nay trong những khu vực trong chính quyền và xã hội Việt Nam.

Củng cố mối quan hệ của Hoa Kỳ với Khu vực Chiến lược quan trọng. Tư cách thành viên WTO của Việt Namhỗ trợ và củng cố thêm mối quan hệ của Hoa Kỳ với nhóm những quốc gia Đông Nam Á có sức mạnh kinh tế và chiến lược đáng kể.

Vùng này, với tổng sản lượng trong khu vực 2 tỷ 700 triệu đôla và dân số 570 triệu người, đã là động lực thúc đẩy kinh tế tăng trưởng; nó đại diện cho thị trường xuất khẩu lớn thứ tư của Hoa Kỳ.

Tư cách thành viên WTO cũng khuyến khích sự tăng trưởng của Việt Namđể làm thị trường thay thế, đang lên tại châu Á của Hoa Kỳ.

Việc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới đòi hỏi Quốc hội cần thông qua quy chế thương mại thường trực vĩnh viễn PNTR cho Việt Nam.

Một hành động của Quốc hội Hoa Kỳ là cần thiết để kết thúc việc áp dụng tu chính án Jackson-Vanik đối với Việt Namvà cho phép áp dụng thuế suất ưu đãi thương mại thường trực vĩnh viễn cho các sản phẩm của Việt Nam.

(1) Ghi chú: Thỏa ước TRIPs quy định trong trường hợp cần thiết chống dịch bệnh như HIV/AIDS, Sốt Rét, Lao và một số dịch bệnh khác như Suy Hô hấp Cấp SARS hoặc Cúm Gia cầm, các quốc gia có thể tự sản xuất thuốc phòng chống bệnh đặc hiệu mà chưa cần phải xin phép nhượng quyền của người có tác quyền được pháp luật công nhận.

• Westminster: Tang Lễ Thầy Trụ Trì Chùa Từ Nghiêm
• Mỹ, Liên Âu Dọa Cúp Viện Trợ Cho Kenya
• Syria: Nga Gia Hạn Hưu Chiến, Assad Vẫn Muốn Nắm Quyền
• Âm Mưu Nổ Xưởng Dầu Mỹ Ra Tòa Chối, Khai Vô Tội