- Có Thể Bị Ém Tới Sau Tháng 11; Dân VN Hải Ngoại Đòi Điều Kiện
WASHINGTON (VB) -- Nên mở cửa đón CSVN vào WTO sớm, hay là nên làm khó thêm một thời gian trong khi đưa thêm các điều kiện về nhân quyền"
Đó là câu hỏi mà nhiều vị dân cử Hoa Kỳ hôm Thứ Ba 13-6-2006 cân nhắc trong lúc một dự luật được trình lên để Hoa Kỳ cấp quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR) cho VN và như thế, sẽ giúp đưa VN vào WTO trước khi TT Bush tới VN tham dự hội nghị APEC tháng 11 này.
Tất cả các áp lực đều tăng cường độ mấy ngày qua, và hôm Thứ Ba là lúc chính thức trình bày vấn đề.
Bản tin của Reuters chiều Thứ Ba ghi nhận rằng một nhóm dân cử Mỹ thúc đẩy hôm Thứ Ba cho dự luật thương mại với VN, nhưng một vị dân cử Cộng Hòa cấp cao nói rằng Quốc Hội có thể sẽ không bỏ phiếu về dự luật này cho tới khi hoàn tất cuộc bầu cử tháng 11 tới.
Người nói điều khó nói này không phải là một dân cử bình thường: Lãnh tụ Khối Đa Số Hạ Viện Liên Bang John Boehner (CH-Ohio) noí với một nhóm kinh doanh hôm Thứ Ba rằng việc bỏ phiếu cho thương ước VN-Mỹ thì khó khăn cho nhiều vị dân cử, đặc biệt là trong năm bầu cử này.
Ông nói là cuộc bỏ phiếu hồi năm ngoái về 1 hiệp ước tự do mậu dịch với Trung Mỹ đã làm cho “nhiều dân biểu bầm dập” -- những người rất là do dự khi phaỉ bỏ phiếu cho 1 thương ước khác trước tháng 11, mặc dù vẫn có thể là chấp thuận một vaì thương ước trước khi bầu cử.
Chính phủ Bush đã thương thuyết các hiệp ứớc tự do mậu dịch với Oman, Peru và Colombia mà nhiều tổ chức kinh doanh muốn thấy thông qua liền năm nay.
Cảnh báo của Boehner đưa ra vào lúc có dự luật trình lên Thượng Viện và Hạ Viện để cấp quy chế PNTR cho VN để mở đường vào WTO.
Vấn đề là, vì là 1 nước theo chế độ cộng sản hay cựu cộng sản, thương mại với VN phải nối kết với nhân quyền và quan tâm về di trú theo 1 điều khoản thời Chiến Tranh Lạnh gọi là luật Jackson-Vanik.
Thượng Nghị Sĩ Max Baucus (DC-Montana) nói ông sẽ thúc đẩy chấp thuận PNTR cho VN trứơc khi quốc hội nghỉ hè tháng 8.
Boehner và các lãnh tụ Cộng Hòa không loại trừ trường hợp này, nhưng noí là chưa có quyết định nào về thời biểu.
Ngành may dệt Mỹ thì chống dữ dội, nói như thế sẽ mở đường cho may dệt VN giá rẻ vào Mỹ tràn ngập. Họ muốn chính phủ Bush thương lượng 1 điều khoản “bảo vệ” để Mỹ sẽ cản bớt nhập cảng.
Trong lá thư gửi lên Đại Diện Thương Mại Mỹ Susan Schwab, 1 nhóm lưỡng đãng gồm 44 vị dân cử tại các tiểu bang có ngành may dệt thúc giục Mỹ áp lực VN phải có điều khoản an toàn đó, như 1 phần thương ước đưa vào WTO.
Họ cũng đòi bà Schwab bảo vệ ngành may dệt Mỹ trong 1 thương thuyết riêng biệt đang thảo luận.
Nhiều vị dân cử tại các tiểu bang may dệt chống gần như toàn bộ các thương ứơc.
Các vị dân cử các tiểu bang may dệt này đe dọa trong lá thư là sẽ chống mọi thương ước, trừ phi các quan ngại của họ về VN và các thương lượng toàn cầu được giải quyết.
Trong khi đó, bản tin AFP viết rằng TNS Baucus và 7 thượng nghị sĩ khác đã trình dự luật ở Thượng Viện, trong khi 22 dân biểu trình dự luật tương tự ở Hạ Viện để xin cấp VN quy chế PNTR.
Cần ghi nhận rằng đại sứ quán CSVN mấy ngaỳ qua đã mở chiến dịch xin người Mỹ gốc Việt gửi thư tới các vị dân cử để xin cho VN vào WTO.
Trong khi đó, giaó sư Nguyễn Quốc Khải, đaị diện Mạng Lưới Nhân Quyền, cũng cho biết đang vận động đưa ra các điều kiện để buộc CSVN khi được quy chế PNTR phải tôn trọng nhân quyền, và phải đón nhận các sách báo, sản phẩm âm nhạc, văn hóa từ hải ngoaị vào, tương tự như cac1 sản phẩm văn hóa từ VN nhập cảng Mỹ.
Giáo sư cho biết, trong vòng 48 giờ đã thu góp được chữ ký của 60 đại diện giới truyền thông hải ngoại cho thỉnh nguyện naỳ.
Trong khi đó, thì nhà nứơc CSVN đang ra sức chuẩn bị đàn áp dữ dội các nhà hoạt động dân chủ.
VẪN ĐÀN ÁP DÂN CHỦ DỮ DỘI
Một nguồn tin từ VN cho biết, công an VN đã chỉ đạo công an tỉnh Thái Bình triệu tập 6 công dân đã ký tên tham gia ủng hô Tuyên Ngôn Dân Chủ ngày 8/4/2006 lên công an xã và trụ sở UBND xã các địa phương nơi họ cư trú để xách nhiễu và hăm dọa các công dân này. Đây là hành vi chuẩn bị đàn áp của nhà cầm quyền VN nhằm ngăn chận làn sóng tham gia ký tên đông đảo tại địa phương này. Danh sách những người bị gọi lên để thẩm vấn gồm có: vợ chồng anh Đoàn chi Nu, ba Nu, ong Duong dai Duong, Ba Ky...
Tin cho biết “đó là hành vi chuẩn bị đàn áp nhằm ngăn chận làn sóng tham gia ký tên vì dân chủ của đồng bào tại địa phương này.”
Tại Thái Bình các bản văn dân chủ và khiếu kiện phổ biến từng tìm được 50 chữ ký hay nhiều hơn.