NEW YORK (KL)- Theo tin của Anick Jesdanun, ký giả Internet của AP, để hiểu rõ hơn về chiến sự tại Afghanistan, anh Robert Greenan quay vào các trang Web của các quốc gia lân cận để tránh việc tin hẳn vào các giới truyền thông tại Hoa kỳ.
Tại trường đại học University of Missouri, nữ đồng nghiệp Monideepa Banerjie chuyên nghiên cứu về báo chí đi vào những trang Web của Pakistan và quê hương Ấn Độ của cô. Trong khi các cơ quan tin tức của Hoa kỳ cho tập trung chính vào vi khuẩn than, cô lại đọc tin nơi khác nói về khả thể cho cho phe Taliban cầm quyền sụp đổ. Nếu Thế chiến II đã giúp cho có nhiều kinh nghiệm nhờ radio và TV nói về Việt Nam, chiến tranh chống chủ trương khủng bố của chính quyền Bush là chiến tranh đầu tiên của Hoa kỳ được theo rõi bằng trực tuyến. Có đầu những quan điểm quốc tế và các nguồn tin để làm mẫu.
Chẳng hạn như một tờ báo Nga, tờ này đã ví ông Bush như con cọp và bin Laden như con beo. Hai con này đang đánh nhau trong cái hang tối mà người ngoài hang không mường tượng được ra mặt của hai con vật này. Cuộc đánh nhau này không phải là chiến tranh thứ ba, nó là một thứ chiến tranh không có giới tuyến. Một người thì tranh đấu cho dân Ả Rập không có , còn một người tranh đấu cho phe có, nhưng chiến tranh này không phải là thứ chiến tranh chống cộng sản. Cả hai đều sinh trưởng ra trong những gia đình giầu có đứng hàng thế giới.
Vào thăm các trang Web nước ngoài, số người Hoa kỳ đã gia tăng sau ngày 11/9, nhưng vẫn còn thấp. Phần động những người Hoa kỳ vào các trang nước ngoài là các học giả về chính sách đối ngoại, những người xa xứ và những người lượm tin bá vơ. Một số người Hoa kỳ khác thiếu hẳn tín tức để hiểu biết chiều sâu về viện trợ kinh tế, tin tức về số phận của những dân chạy tỵ nạn và các phát triển đang diễn ra mà không thấy nói tới tại Hoa kỳ, bởi vì chúng ta sống cách xa cả hàng ngàn dặm, theo lời của Sree Sreenivasan, một giáo sư dạy về thông tin tại đại học Columbia University.
Các hãng tin tại Hoa kỳ như Associated Press lo những vấn đề này, nhưng đôi khi các câu chuyện lại bị chôn vào những tin trang trong của tờ báo hay phải móc sâu vào những trang Web. Các câu chuyện được các nhà báo làm tin hay nhất có thể pha ý để đi theo ý quần chúng, theo lời của Asim Mughal, người chuyên về tin tức trực tuyến của Pakistan News Service tại San Francisco chuyên lấy tin Pakistan của các ký giả nằm tại địa phương.
Tổng biên tập Giora Shamis của báo DebkaFile tại Israel cho biết, các ký giả của ông chuyên về tin khủng bố từ giữa năm 1980 và đang đem lại sự hiểu biết về chính trị, tín ngưỡng và trạng thái tâm lý trong vùng.
Các tin tức trên Internet cũng có những nguy cơ. Ngay như hiện giờ tờ DebkaFile đã đóng góp nhiều bản tin đúng đắn, nhưng cũng phải nhận là có những sự hướng dẫn lầm lẫn. Nhà bình luận Matt Drudge mạn đàm là dựa hẳn vào các nguồn tin không có gốc hay tin đồn phải được so sánh ngay với những tin có trên Internet.
Nhiều trang Web khác chỉ viết lại hay cho dính vào những tin chuyện của Tây phương, trong khi có số trang lại đưa ra lời nói của các quan chức Taliban như thổi phòng lên số người dân bị tử thong mà không phối kiểm một cách độc lập. Có nhiều thông tấn cung cấp tin tức trong vùng lại bị chính quyền kiểm soát.
"Có chuyện là người dùng tin phải thận trọng trong các yếu tố để mua tin," theo lời của Bob Steele, giám đốc vế qui cách đạo đức của viện Poynter, một trung tâm chuyên nghiên cứu về báo chí. "Bất cứ ai có óc tưởng tượng, họ có thể tạo ra một trang web và gọi nó là báo chí."
Các cơ sở báo chí được kính nể trong vùng có tờ Bình Minh tại Karachi, tờ Pakistan, tờ Thời Báo của Ấn Độ và tờ An-Nahar tại Beirut, tờ Lebanon. BBC và các nguồn tin khác của Tây phương không cung cấp tin tức theo lối nhìn của Hoa kỳ. Những người Hoa kỳ biết tiếng Ả Rập có nhiều chọn lựa hơn như chọn trang web al-Jazeera, mạng TV Qatar thường cho phát sóng theo băng thu trực tiếp lời nói của Osama bin Laden.
Tại Afghanistan có vài tờ báo, còn các trang web đều do những ngưới xa xứ nằm tại Hoa kỳ cho chạy tin. Abdullah Qazi và hai đứa em lùng tin, lời nói của các quan chức và các câu chuyện trên các trang web ở khắp nơi trên thế giới để lên tin.
"Đủ loại tờ báo của đủ các quốc gia nhìn cùng cảnh huống theo những lối khác nhau," theo lời của Qazi, người đang sinh sống tại Bắc Cali. "Nếu các bạn đưa mọi tin lên đó, người ta có thể … triển khai sự hiểu biết đi theo như ý riêng của họ."
Gửi ý kiến của bạn
