Hôm nay,  

Phải Chấm Dứt Ngay Trò Tái Diễn Bầu Cử Độc Quyền!

07/03/200700:00:00(Xem: 10525)

Phải Chấm Dứt Ngay Trò Tái Diễn Bầu Cử Độc Quyền!

 NHỮNG ĐÒI HỎI CHÍNH ĐÁNG VÀ CẤP THIẾT NHƯNG VẪN BỊ DẸP ĐI ĐÁNG SỢ!

Tình hình ở trong nước các tuần gần đây trước cuộc bầu Quốc hội (QH) vào 20.5.07 đã cho thấy hai chiều hướng phát triển đối nghịch nhau: Trong khi những người có quyền lực lớn nhất hiện nay đang mưu đồ tái diễn trò “đảng cử dân bầu“ để đưa thân tín vây cánh ra ứng cử làm “đại biểu gật” trong QH nhằm bảo vệ độc quyền và đặc lợi cho bọn quan tham nhũng, lộng quyền và bất lực. Để thực hiện ý đồ này họ đang phát động một cuộc đàn áp trên phạm vi toàn quốc nhắm vào nhiều người dân chủ và tu sĩ. Các hành động bắt giam, theo dõi và tịch thu các phương tiện làm việc của những người dân chủ trong các tuần lễ vừa qua đã cho thấy, những người cầm đầu chế độ rất sợ tiếng nói dân chủ và vì thế họ phải bịt miệng những tiếng nói đang đòi hỏi phải có một cuộc bầu cử tự do và dân chủ thực sự!

Nhưng giữa lúc họ tìm cách đàn áp thì tiếng nói đòi dân chủ đa nguyên ngày càng vang mạnh lên trong nhiều giới! Không chỉ những người dân chủ, trí thức, chuyên viên, nhà báo, doanh nhân và sinh viên. Ngay cả một số cán bộ cao và trung cấp cũng đã lên tiếng đòi hỏi phải chấm dứt sự độc quyền của đảng. Họ đòi phải để cho những nhân sĩ, trí thức có uy tín và tài năng được quyền tự do ứng cử. Họ cũng đòi phải chấm dứt sự độc quyền chỉ để cho các đảng viên được vào làm đại biểu QH mặc dầu hầu hết không đủ khả năng và tư cách!

Hãy chấm dứt độc quyền và trả lại quyền ứng cử cho mọi người!

Tại Hội nghị Hiệp thương lần thứ nhất vào cuối tháng 2 vừa qua để chuẩn bị bầu cử QH, nhiều trí thức và nhân sĩ trong đảng đã vô cùng sửng sốt và bất mãn khi thấy lại đang có sự sắp xếp từ cấp cao nhất của chế độ để chỉ cho những người trong đảng, mà thực chất là những người của các phe nhóm đang có quyền lực trong Bộ chính trị (BCT)  và Trung ương đảng (TUĐ), được nhẩy vào trong QH khóa 12 sắp được bầu vào 20.5  Dự tính trong QH mới này sẽ có 500 đại biểu. Nhưng trong đó họ chuẩn bị dành tới 90% số ghế cho những người trong đảng. Họ chỉ thí 10% cho những người ngoài đảng. Tệ hơn nữa, trong số 10 % này không phải ai cũng được ra ứng cử mà họ đang âm mưu sắp xếp để chỉ những người dễ bảo hay cảm tình viên được ra ứng cửa mà thôi. Mục tiêu và thủ đoạn này không có gì mới mà chỉ lập lại con đường mòn độc tài từ trước tới nay mà thôi.

Trong QH khóa 11 được bầu trước đây 5 năm (19.5.02) đã diễn ra đúng trò này. Tỉ lệ người ngoài Đảng đã giảm từ 14.7% (66 ghế) xuống còn 10.2% (51 ghế). Chỉ có hai trong số 13 ứng cử viên ngoài đảng đã lọt được vào.

Trong khi dân số VN khoảng 84 triệu người thì số đảng viên ĐCSVN chỉ có 3,1 triệu người, nghĩa là chỉ bằng khoảng 4% dân số.   Với âm mưu giữ 90% số ghế cho đảng viên -mà trong thực tế chỉ những người thuộc vây cánh, thân thuộc của một số người có quyền lực ở trung ương và các địa phương- đã cho thấy rất rõ, một số người có quyền lực trong ĐCSVN đã lộng quyền đang tiếp tục tìm cách độc quyền cho một thiểu số rất nhỏ và  loại tiếng nói và quyền lợi của 96% nhân dân!

Không phải chỉ có sự chống đối từ phía nhân dân, mà hiện nay những đòi hỏi vô lí và độc tài này đang bị nhiều đảng viên ĐCSVN còn biết giữ tư cách và can đảm đã lên tiếng phê bình công khai trong Hội nghị Hiệp thương thứ nhất và trên một số tờ báo trong thời gian gần đây. Đặc biệt, trong số những người chỉ trích ý đồ độc tài này có cả nhiều cán bộ cấp cao và trung cấp hiện đang tại chức hay đã về hưu.  Rất thẳng thắn và rõ ràng là những phê phán của cựu Ủy viên Trung ương đảng, nguyên Phó Trưởng ban Tổ chức Trung ương và cựu Trưởng ban Bảo vệ Chính trị Nội bộ Trung ương (khóa 7) Nguyễn Đình Hương. Trong nhiều dịp khác nhau ông Hương đã phản đối đòi hỏi phi lí và ngang ngược của những người cầm đầu đảng là vẫn muốn giữ nguyên 90% số ghế cho phe mình:

“…cần tăng số lượng đại biểu Quốc hội là người ngoài Đảng. Cả nước hiện có gần 85 triệu dân nhưng chỉ có khoảng 3 triệu đảng viên. Khóa XI có 10% đại biểu Quốc hội không phải là đảng viên là quá ít.” (VNN 25.2)

Hai hôm sau trên trực tuyến của tạp chí điện tử Vietnam Net (VNN) cùng với GS Dương Trung Quốc, ông Hương đã trao đổi ý kiến với nhiều độc giả của VNN. Ông còn cho biết, sự “áp đặt” như vậy  là phản dân chủ. Ông khẳng định “mất dân chủ cũng như mất không khí”:

“Theo tôi, một đảng áp đặt là mất dân chủ, càng áp đặt bao nhiêu càng mất dân chủ bấy nhiêu. Tôi đồng  tình với ý kiến nhiều người đó là, dân chủ là vấn đề hơi thở, là cuộc sống của nhân dân, của toàn Đảng. Áp đặt thế nào được" “ (VNN 27.2)

Từng nhiều năm là Phó Trưởng ban Tổ chức Trung ương nên ông Hương biết rõ những thủ đoạn đưa thủ hạ và vây cánh vào những chức vụ then chốt của các người có quyền lực trong đảng:

“Quan điểm về Đảng áp đặt là hết sức sai lầm và lâu nay Đảng đã nói nhiều về vấn đề này. Nhưng quan trọng, cái sai của Đảng lâu nay, tôi nói thực, là vấn đề dân chủ.  Lĩnh vực khác tôi không biết, nhưng trong tổ chức cán bộ thì dân chủ vẫn còn là hình thức.” (VNN 27.2)

Phó Chủ nhiệm Văn phòng QH Trần Quốc Thuận cũng đồng quan điểm với Nguyễn Đình Hương và còn cho biết, trong Hội nghị Hiệp thương vừa qua nhiều người cũng đã thấy ý đồ này:

“Tại Hội nghị Hiệp thương cũng đã có ý kiến nói rằng, nhìn vào cơ cấu đưa ra không thấy có chỗ cho những người tự ứng cử mà chỉ thấy có sự sắp xếp cho những người ở Trung ương, địa phương rồi các cơ quan, ban ngành, đoàn thể...” (Tiền phong –TP- 26.2)

GS Lưu Văn Đạt (nguyên tổng thư ký Hội Luật gia VN) cho rằng, “cơ cấu 90% đại biểu là đảng viên là không hợp lý trong bối cảnh ngoài Đảng có nhiều hiền tài cần phải kêu gọi tham gia Quốc hội.” (Tuổi trẻ -TT- 24.2)

Còn GS Phan Đình Diệu, cũng trong Hội nghị Hiệp thương này, đã chỉ trích nặng nề: “Cơ cấu này không có số lượng cho đại biểu tự do ứng cử. Nói cách khác là quyền tự do ứng cử của tất cả người dân đã bị loại trừ”. (TT 24.2)

Tổng thư kí của Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Huỳnh Đảm đã tố cáo sự vi phạm luật pháp của nhóm cầm đầu chế độ trong việc không cho người dân được tự do ứng cử:

“Luật Bầu cử QH đã nêu rõ: tất cả các công dân từ 21 tuổi trở lên thấy có đủ điều kiện thì ra tự ứng cử, không loại trừ ai hết.” ( VNN 27.2)

Giáo sư Dương Trung Quốc cho rằng, việc những người có quyền lực không để nhân dân được quyền tự do tham gia vào QH đã chứng tỏ họ “ngại dân chứ chưa tin dân.”  (VNN 27.2, xem thêm bài phỏng vấn ông Quốc của đài RFI ngày 5.3)

Các ứng cử viên phải kê khai tài sản công khai, minh bạch và những cán bộ tham nhũng không được quyền ứng cử!

Một điều khác rất được dư luận quan tâm là  tư cách và năng lực của các ứng cử viên, tức là vấn đề tài đức của các đại biểu tương lai trong QH phải như thế nào"  Có nên tiếp tục để QH là đất dụng võ cho  các quan tham nhũng, lộng quyền và bất lực thao túng không" Theo Hiến pháp 1992 thì QH là cơ quan có quyền lực cao nhất. Như thế logic tự nhiên của nó thì QH đúng lí ra phải là nơi tập trung trí tuệ và đạo đức của cả nước, chỉ như vậy thì đất nước mới vươn lên và xã hội mới lành mạnh được. Theo Luật phòng, chống tham nhũng có hiệu lực từ 1.6.06 thì các ứng cử viên QH phải khai báo tài sản công khai và minh bạch. Nhưng thực tế ra làm sao"

Cho tới nay chỉ còn trên hai tháng trước cuộc bầu QH nhưng vẫn không có luật hay nghị định qui định rõ ràng việc quan trọng này, mặc dầu những người cầm đầu chế độ đã có cả gần một năm để thực hiện những qui định trong Luật phòng, chống tham nhũng. Lí do đằng sau tại sao họ không muốn làm đã được Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng, Thứ trưởng bộ Công an Trần Đại Quang và Phó Thanh tra Nhà nước Lê Tuấn Hào trong cuộc điều trần về việc thi hành Luật phòng chống tham nhũng trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào đầu tháng 3 thì tựu trung là từ nguyên nhân “xin ý kiến”: Cơ quan dưới xin chỉ thị của cơ quan trên, các bên đùn đẩy cho nhau theo cách “tập trung dân chủ”, để cuối cùng một số người có quyền lực nhất tha hồ lũng đoạn…(Lao động 3, 4.3.07)

Dư luận quan ngại rất chính đáng là, kì này bọn tham nhũng lại sẽ tiếp tục được nhảy vào QH. Trong tư cách nhiều năm từng là Phó Trưởng ban Tổ chức Trung ương và Trưởng ban Bảo vệ Chính trị Trung ương ông Nguyễn Đình Hương đã hiểu rõ việc các phe cánh đưa người của mình vào QH trong các khóa trước như thế nào. Ông đã báo động nguy cơ tái diễn này: “Đại biểu Quốc hội không thể đội  trời chung với kẻ tham nhũng.” (VNN 25.2).

Ông Hương cũng chống lại việc đưa những người không đủ năng lực và đạo đức vào QH như từ trước tới nay:

“Tôi phản đối việc đưa những người không đủ năng lực vào QH, thậm chí cả những người yếu kém ở ngành ngày ngành nọ.”

Ngay cả Phó Chủ nhiệm Văn phòng QH Trần Quốc Thuận đã nói rõ tư cách hèn yếu của phần lớn đại biểu QH hiện nay:

 “Tôi từng tiếp xúc với một số nghị sĩ nước ngoài, họ nói làm nghị sĩ ở Quốc hội là tốn kém lắm nhưng họ làm là để trả ơn nhân dân. Có nghĩa là họ vào Quốc hội là để cống hiến.

Ở nước ta thì khác, tôi không dám nói tất cả nhưng có người ứng cử đại biểu QH là để thăng quan tiến chức, để đang từ địa phương được về Trung ương, để từ tỉnh lẻ về thành phố lớn. Tuy chưa thống kê hết nhưng ngay ở Quốc hội khóa XI này, nhiều người trúng cử đại biểu QH được đề bạt cũng rất nhiều. Đó là những điều đáng phải suy nghĩ.” (TP 26.2)

Ông Thuận cũng còn cho biết, “có những vị đại biểu QH trong suốt 5 năm không phát biểu lần nào.”  Bà Nguyễn Thị Anh Nhân, một nhà khoa học và doanh nhân, sau 5 năm làm đại biểu QH với tư cách không phải đảng viên của ĐCSVN đã đưa ra nhận xét về khả năng và đạo đức của các đại biểu QH:

“Cơ cấu thường hơi xa thực tế. Người có tài, cần vào, có tiếng nói trọng lượng thì không thể chen chân vào được. Còn những người không cần vào, không hiểu biết gì nhiều về các vấn đề làm luật thì lại được cơ cấu. Đấy là vấn đề mà ai cũng biết. Nhìn cơ cấu tôi thấy đau, thấy xót ruột cho chỉ tiêu các thành phần, mà khi vào QH tôi càng thấy rõ.” (TP, 1.3)

Khi đánh giá tư cách và năng lực của các đại biểu QH nhà báo Nguyễn Anh Tuấn và cựu Ủy viên TUĐ Nguyễn Đình Hương đã chia xẻ ý kiến với độc giả:

“- Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn: Có một câu hỏi khá nhạy cảm của một độc giả từ Hà Nội. Nhiều năm nay nước ta có phát sinh nhiều thứ giả, như bằng giả, thuốc giả, hàng giả... Trong đó có ý kiến cho rằng đại biểu QH thật nhưng chất lượng giả. Theo các ông, trong bối cảnh đó, cần dạy thế hệ trẻ thế nào để chúng trở thành một công dân có ích"”

- Ông Nguyễn Đình Hương: Đó là phản ánh một sự thực.  (VNN 27.2)

Chỉ còn hơn hai tháng trước ngày bầu, nhưng dư luận của nhân dân và một phần trong đảng không tin có một thay đổi gì trong cuộc bầu QH khóa 12.

Từ “tiên phong” chạy xuống tụt hậu, từ “cách mạng” tự diễn biến thành phản cách mạng! Quyền-tiền đã đốt cháy nhân cách!

Đúng ra trong một xã hội dân chủ đa nguyên thì ai cũng có quyền ứng cử, vì đó là một trong những quyền căn bản của công dân. Người dân không phải xin, vì đây là quyền của họ. Các chính quyền đại diện trung thực của dân thì phải minh thị các quyền này trong các đạo luật căn bản và nhất là phải thi hành triệt để. Trong các nước dân chủ đa nguyên, các chính đảng phải xin sự ủng hộ của dân, nếu dân không tin thì không cử vào QH. Nhưng dưới chế độ XHCN ở VN việc này đã theo qui trình đi ngược: Đảng độc quyền nắm toàn quyền bầu cử và cho phép hay không cho phép người dân được ứng cử!  Đây là một nghịch lí trong tiến trình VN hội nhập quốc tế!

Dưới XHCN hiện nay ở VN đảng độc quyền đã tước quyền căn bản này của người dân. Những người có quyền lực đã đi tới lộng quyền. Họ không chịu trả và cũng không muốn trả. Họ coi việc mở rộng thêm một, hai…phần trăm cho người ngoài đảng vào QH là những ân huệ bố thí của họ cho nhân dân!

77 năm trước đây ĐSCVN đã tuyên bố đứng lên để tranh đấu bảo vệ các quyền căn bản của nhân dân, trong đó có quyền ứng cử.  Nhưng từ khi cầm quyền ở miền Bắc 1954 và trên toàn quốc từ 1975 họ đã đã nhân danh “dân chủ” để tước bỏ cái quyền dân chủ căn bản này của nhân dân, rõ ràng nhất mà ai cũng thấy là xuyên qua các cuộc bầu QH từ trước tới nay!

Từ một tổ chức cách mạng, tiến bộ, nhưng khi nắm quyền thì họ đã trở nên một tổ chức phản cách mạng, độc tài chuyên chế, tàn ác và thô bạo. Chính quyền lực và tiền bạc đã hủ hóa họ! Đó là một qui luật phổ quát đã diễn ra trong chính trị từ cổ chí kim, từ Đông sang Tây. Muốn ngăn ngừa và giảm mức độ hoành hành của các tệ trạng này thì phải đưa đất nước theo chế độ dân chủ đa nguyên, phải ngưng ngay chế độ độc đảng đang là nguyên nhân của mọi nguyên nhân!

Những người cầm đầu chế độ CSVN chủ trương độc quyền và biết rõ việc này là phản cách mạng và trái đạo đức. Chính vì thế họ phải bày ra một số trò thật-giả, làm như họ dân chủ thực, nhưng thật ra là ngụy dân chủ, phản dân chủ để đánh lừa nhân dân. Một trong các trò thật-giả này là giao cho MTTQ làm cơ quan giới thiệu, hiệp thương cho các ứng cử viên vào QH. Như trong các cuộc bầu QH trước đây và cả trong cuộc bầu QH khóa 12 hiện nay cũng thế. Họ giao cho MTTQ vai trò hiệp thương với đảng cầm quyền (tức ĐCS) việc cử đảng viên cũng như các ứng cử viên độc lập ra ứng cử. Họ giao cho MTTQ đứng ra giới thiệu cũng như tổ chức các cuộc vận động bầu cử cho các ứng cử viên. Đảng không đứng ra trực tiếp. Như vậy để chứng tỏ rằng  “đảng ta rất dân chủ”!

Họ trình bày MTTQ như là một tổ chức độc lập với ĐCS; tuyên truyền rằng MTTQ tập trung những nhân sĩ, trí thức độc lập, đứng đắn và làm việc cũng như quyết định chỉ theo lương tâm của mỗi người. Nhưng thực tế ai cũng biết, mà nhất là những người cầm đầu CSVN lại càng biết rõ nhất, MTTQ là do đảng đẻ ra (cũng như Mặt trận Giải phóng miền Nam -MTGPMN trước đây) để chơi trò ngụy dân chủ cho đảng. Phần lớn những người đứng đầu MTTQ hoặc là đảng viên, cảm tình viên của đảng hay là những ông bà “thùng rỗng”. Trong nhiều cuộc họp của MTTQ một số người đã chỉ trích thái độ ngụy dân chủ của đảng. Dân chủ thực thì hoàn toàn không có, nhưng các cách đảng giao cho MTTQ làm trong các cuộc bầu QH chỉ là một cách  “áp đặt dân chủ” mà thôi.

Chính Nguyễn Hữu Thọ, từng làm Chủ tịch QH,  Chủ tịch MTGPMN, Chủ tịch MTTQ nhưng sau Đại hội 6 của ĐCSVN (1986) trong làn sóng hồ hởi của “đổi mới” khi ấy cũng đã tự bộc bạch rằng, suốt bao nhiêu năm giữ các chức vụ này ông ta chỉ được đảng cho làm vai trò của một cây kiểng để thiên hạ ngắm chơi mà thôi, còn ông ta chẳng có quyền hành gì cả! Thành thử Nguyễn Hữu Thọ đã than rằng, mọi thứ gọi là dân chủ, bình đẳng, đoàn kết… mà ĐCSVN đưa ra và hô hào từ trước tới nay chỉ là những cái bánh vẽ mà thôi. Ông Thọ đã than như thế không lâu trước khi ông qua đời. Nhưng ông cũng tiên liệu rằng, đã đến lúc dân ta chán ngấy thứ dân chủ bánh vẽ này và nhất định đứng lên đòi dân chủ đa nguyên, một dân chủ thực sự và điều này sẽ không còn lâu nữa!

Những tiên liệu này đang diễn ra ở VN ngày càng rõ rệt và sâu rộng trong nhiều thành phần; từ những người dân chủ, các tôn giáo, các giới chuyên viên, nhà báo, doanh nhân, tới cả những người trẻ tuổi. Không những thế, nó đang chuyển động cả vào những cán bộ, đảng viên trong ĐCSVN còn biết giữ tư cách và ý thức trách nhiệm. Họ đã chán ngấy những trò dân chủ bịp bợm từ thượng cấp của họ. Họ không còn tin vào những lời hứa cuội của những người đang có quyền lực và đang lộng quyền để tiếp tục tham nhũng và làm giầu bất chính trên mồ hôi nước mắt của nhân dân.

Những phê bình về các chủ trương độc tài và các đòi hỏi dân chủ và trong sạch trong cuộc bầu QH khóa 12 đúng là những lời cảnh báo khẩn thiết trước dư luận VN và thế giới về những âm mưu đen tối của một số người độc tài bảo thủ trong nhóm lãnh đạo CSVN đang chống lại trào lưu dân chủ và sự hội nhập của VN vào thế giới tiến bộ! Nhưng những đòi hỏi chính đáng và khẩn thiết này đang bị những thế lực đen tối dùng đủ các thủ đoạn tìm cách dẹp đi một cách đáng sợ!

Cho tới nay đại biểu của thế lực này trong BCT là TBT Nông Đức Mạnh và Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng vẫn giữ im lặng trước những đòi hỏi chính đáng và cấp thiết phải có bầu cử dân chủ, minh bạch và trong sạch! Một sự im lặng đáng sợ!

(Mục Thời sự Tạp chí Dân chủ & Phát triển điện tử: www.dcpt.org  hay www.dcvapt.net)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.